Morgunblaðið - 30.12.1936, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 30. des. 1936
—8----------------------------
JllorðtistMttðid
Útgeí.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Rit3tjórar: J6n KJartansson og
Valtýr Stefánsson —
ábyrgCarmaSur.
Ritstjðrn og afgreiösla:
Austurstræti 8. — Slmi 1600.
Auglýsing-astjöri: E. Hafberg.
Auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 17. — Slmi 3700.
Heimasimar:
Jðn KJartansson, nr. 3742
Valtýr Stefánsson, nr. 4220.
Árnl Óla, nr. 3046.
E. Hafberg, nr. 3770.
Áakriftagjald: kr. 3.00 á mánuSl.
t lausasiílu: 15 aura elntaklO.
25 aura naeS Lesbðk.
„Hitinn í iialdinu:‘,
Á bæjarstjórnarfundi 17. þ.
m. báru stjórnarflokkamir
fram tillögu um að ekkert yrði
aðhafst um framkvæmdir hita-
veitu frá Reykjum í Mosfells-
sveit, fyr en lokið væri rann-
sókn á hitasvæðinu í Henglin-
um og öðrum nálægum jarð-
hitasvæðum. Að loknum þeim
rannsóknum, átti svo loks að
ákveða, hvaðan heita vatnið
skyldi leitt.
Hin víðtæka .rannsókn, sem
hjer var farið fram á er geysi-
mikið og kostnaðarsamt verk
og mundi taka mörg ár, jafnvel
tug ára. Ekkert mátti aðhafast
að Reykjum méðan á þessari
rannsókn stæði. Þannig var
sýnilegt að þetta mikla fram-
fara og menningarmál Reykja-
víkur yrði tafið um ófyrirsjáan-
legan tíma.
Nú liðu fimm dagar. Á fundi
bæjarráðs 22. þ. m. flytja tveir
þeirra bæjarfulltrúa, sem stóðu
að frestun málsins, svohljóð-
andi tillögu:
„Með tilliti til þess, hve seint
gengur jarðhitarannsóknum á
Reykjum með vinnufyrirkomu-
lagi því, sem nú er, en það hlýt-
ur að tefja fyrir lagningu hita-
veitu til bæjarins, samþykkir
bæjarráðið að fela borgarstjóra
að láta tafarlaust eftir áramót
hraða borunum með því að
hafa tvískiftar vaktir við bor-
anirnar á Reykjum“.
Svona snarsnerust þessir full-
trúar Alþýðuflokksins þá finjm
daga, sem liðu milli bæjarráðs-
fundarins og bæjarstjómar-
fundarins. Fimtudaginn 17. des-
ember mátti hitaveitan bíða
meðan verið væri að rannsaka
hitasvæði upp um fjöll og firn-
indi. Þriðjudaginn 22. desem-
ber er ófært annað en að tví-
skifta vaktinni á Reykjum, til
þess að „tefja ekki fyrir“ fram-
kvæmd hitaveitunnar .
Það, sem gerðist á þessum
fimm dögum var fyrst og
fremst það, að Morgunblaðið
sýndi fram á, hvernig stjórnar-
flokkarnir væru að bregðast
þessu máli. Allur almenningur
í bænum fylgdi Morgunblaðinu.
Þegar bæjarfulltrúar Alþýðu-
flokksins höfðu þannig „hitann
í haldinu“ sáu þeir sjer þann
kost vænstan að snúa alveg við
blaðinu, og heimta nú að hraða
sem mest þeim framkvæmdum,
sem draga átti árum saman —
fimm dögum áður!
Hrossakaup Breta
og Mussolini í
Miðjarðarhafi.
Pað er búist við að samkomulag Breta og Itala um Mið-
jarðarhafið verði undirritað innan skamims. Er mælt
að ekki standi á öðru en því, að Mussolini greiði að fullu
J»að gjald, sem Bretar hafa sett upp fyrir að gera samn-
inginn.
„Paris Soir“ segir að í samkomulaginu („exchange of
assurances“, eins og það er kallað í Englandi) viðurkenni
háðir aðiljar hagsmuni hvors annars í Miðjarðarhafi og
því lýst yfir, að siglingar sjeu frjálsar inn og út úr Mið-
jarðarhafinu. Báðir aðiljar viðurkenna þá yfirráðaskift-
ingu, sem nú ríkir við Miðjarðarhafið (yfirráðarjett Itala
í Abyssiniu meðal annars, þó ekki sje það sagt berum
orðum).
Sjerstaklega er dregið fram, að ítalir hafa ekki í
huga að færa út yfirráð sín við Ægæeiskahafið, í
Júgóslavíu eða á Baleareyjunum. Einnig verður
undirróður útvarpsstöðvarinnar í Bari, gegn Bret-
um, stöðvaður. Búist er við að samkomulag jafni •
allar deilur Breta og Itala sem risu út af Abyssiniu-
stríðinu. En afleiðing samkomulagsins er talin
munu verða sú, að fulltrúar Abyssiniumanna verði
reknir á burt úr Þjóðabandalaginu á þingi þess í
janúar. Á þingi þessu verða Egyptar teknir upp í
Þjóðabandalagið.
Ein af orsökum þess, að Bretar fellust á að gera
þenna samning er talin ósk þeirra að stía í sundur Itölum
og Þjóðverjum.
Frá Spáni.
Þýska skipinu
slept,
Aðstaðan við
Madrid óbreytt.
London 29. des. F.Ú.
askastjórnin hefir
orðið við tilmælum
Þjóðverja um að láta af
hendi þýska skipið Pal-
os, sem tekið var á að-
fangadag og flutt til
Bilbao. Þýska herskipið
Königsberg kom til Bil-
bao með beiðni um lausn
skipsins fyrir hönd
þýsku stjórnarinnar.
Víðkunnur Þýskur
herforingi látinn.
Hans von Seeckt.
Baskastjórnin neitar þó að
láta af hendi spánskan far-
þega sem var með Palos, þar
sem farþegi þessi hafði eyði-
lagt skírteini sí'n. Ennfremur
neitar hún að láta af hendi
hluta af farmi skipsins, er hafi
verið bannvara.
í opinberri tilkynningu sem
gefin hefir verið út í Berlín er
sagt að enn jsje ekki til fulln-
ustu gengið frá samningum við
Baskastjórnina um lausn skips-
ins og varnings þess.
Orustur við Madrid.
í tilkynningu frá varnarráði
Madridborgar í dag segir að
bardaga þeim, er stóð í gær
suðvestan við borgina hafi lok-
ið með sigri fyrir stjórnina.
BERLIN í gær. FÚ.
Látinn er í Þýskalandi Hans
von Seeckt, yfirhershöfðingi. von
Seeckt var sá, sem skipulagði rík-
isherinn þýska, á tímum Weimar-
lýðveldisins, og lagði þar með
grundvöllinn að nútímaher Þjóð-
verja.
Sonur Caballeros
á lífi.
LONDO-N í gær. FÚ.
Það er opinberlega tilkynt frá
Avila, að sonur Largo Caballero,
sá er sagt var 27. nóv. að tekinn
Jiefði verið af lífi, sje enn á lífi
og sje látinn sæta góðri meðferð,
sem fangi uppreisnarmanna.
Standa Rússar 09 Þjúð-
verjar í vegi fyrir
friði áSpáni?
Þýsku herforingjarnir vilja
ekki rjúfa Evrópufriðinn.
Rússar fallast á sjálf-
boðaliðabannið.
Skiftar skoðanir eru um það, hverju Hitl-
er muni svara málaleitan Breta og
Frakka um bann gegn þátttöku
sjálfboðaliða í borgarastyrjöldinni á Spáni. Hitl-
er er enn að yfirvega svar sitt.
Frönsk blöð eru í dag vondauf yfir árangrin-
um af málaleitun þessari. Þau gera ráð
fyrir því, að stjórnirnar í Berlín, Róm og Lissa-
bon muni bera sig saman, áður en þær tilkynni
svör sín (segir í Lundúnafregn FÚ), og að þau
mun ekki verða annað en vífilengjur, þegar til
komi.
I Berliner Diplosmatischer Korrespondenz er sagrt í dag" að
eina áhugamál ÞjóÁverja í sambandi við borgarastyrjöldina,
sje það, að sjálfstæði Spánar verði eftir sem áður óskert og að
Spánn verði ekki enn ein miðstöð fyrir útþreiðslu kommúnism-
ans. —
Aðrir telja aftur á móti að Hitler muni tæplega tefla
á þá hættu að rjúfa friðinn í Evrópu vegna Francos;
þar eð Mussoiini hafi dregið saman seglin í stuðningi
sínum við uppreisnarmenn, þá verði Þjóðverjar að gæta
allrar varúðar.
I þessum hóp er talið að Hitler muni svara málaleitunum
Breta og Frakka vingjarnlega og setja aðeins sem skilyrði, að
íhlutun Rússa til stuðnings kommúnistastjórninni í Valencia
verði stöðvuð..
Hefir Sovjetstjórnin nú þegar fallist í grund-
vallaratriðum á það að banna þátttöku sjálfboðaliða í styrj-
öldinni (segir í Lundúnafregn FÚ).
„Manchester Guardian“ telur að kleift muni að semja
frið á Spáni (símar frjettaritari vor) ef Þjóðverjar og Rúse-
ar draga sig í hlje.
örðugleikar Hitlers.
Hinsvegar er vakin at-
hygli á hinni erfiðu að-
stöðu Hitlers.
Þjóðverjar leggja á það á-
herslu, að þeir hafi fyrst í stað
stðngið upp á fullkomnu hlut-
leysi gagnvart styrjöldinni á
Spáni, en Rússar og alþýðufylk-
ingar-marxistarnir í Frakklandi
hafi gengið á snið við þessar
uppástungur. Upphafið að því,
að sjálfboðaliðar fóru til Spán-
ar hafi Frakkar og Rússar átt.
Nú er aftur á móti svo
komið, (svo er rökrætt
áfram) að örlög Francos
velta á afstöðu Þjóðverja.
Ef allir sjálfboðaliðar frá
Þýskalandi verða kallaðir heim
frá Spáni, þá verður afleiðing-
in sú, að Franco bíður lægra
hlut. En ef sjálfboðaliðunum
verður leyft að vera kyrrum, en
frekari aðstoð við Franco verð-
ur stöðvuð, þá eru sjálfboða-
liðarnir ofurseldir spönsku
marxistunum.
FRAMH Á ÁTTUNDU SfÐU.
— Matvæli —
handa Þjoðverjum:
7 þús, vagnhlöss.
Gjöf frá olíukóngi
FRÁ FRJETTARITARA
VORUM.
KIIÖFN í gær.
Hollenski olíukóngurinn, Sir
Henry Deterding, forstjóri
„Royal Dutch Oil“, ætlar að
gefa Þjóðverjum sjö þúsund
vagnhlöss af hollenskum land-
búnaðarvörum, til þess að bæta
úr matvælaskortinum í Þýska-
landi og jafnframt að ljetta
undir með útflutningsörðugleik-
um hollenska landbúnaðarins.
Að verðmagni jafngilda þessi
vagnhlöss þrjátíu miljónum
króna.
Sir Henry Deterding er einn
af auðugustu mönnum í heimi.
Hann er nú sjötugur að aldri.