Morgunblaðið - 30.12.1936, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 30. des. 1936.
MORGUNBLa ÐIÐ

Hefir karakúlfjeð flutt Deildar-
tunguveikina hingað?
Veikin er landiæg í Suður-Aíríku og |iekt
í Englandi -- segir prófessor Dungal.
Þegar Georg VI var hrópaður
tll konungs.
Georg VI. Myndin tekin er hann var hrópaður til konungs.
Bjó undir fölsku nafni
á Hótel Borg.
■f i'Z ------
Meðan lögregla og skátar
leituðu hans dauðaleít.
Lögregla og skátar — als um 40 manns — leit-
uðu, allan síðari hluta dagsins í gær, dauðaleit
að manni einum, sem hvarf frá heimili sínu í
gærmorgun klukkan 7.
Maður þessi átti vanda til að falla í einskonar dá,
„trancea, jafnvel úti á víðavangi, svo aðstandendur hans
urðu mjög óttaslegnir um afdrif hans, er ekkert hafði
spurst til hans klukkan 2 e. h. í gær.
Var hvarf hans tilkynt á lög-
reglustöðina og brá lögreglan þeg-
ar við og bauð út öllu sínu liði,
nema þeim mönnum, sem voru á
▼erði á götunum. Einnig voru
skátar fengnir tii að leita. Um 40
manns tóku þátt í leitinni. Var
leitað um 'allan bæ og í nágrenni
bæjarins, en ekk.ert spurðist til
mannsins.
Maður þessi á heimili úti á landi
og var hjer í kynnisför með konu
sinni. Komu þau . til bæjarins á
Þorláksmessu. Var konan orðin
ákaflega hrædd, sjerstaklega síð-
ari hluta dags, þegar leitin virtist
engan árangur ætla að bera.
Klukkan um 8 í gærkvöldi fanst
maðurinn loksins hjer í hænum.
Hafði hann tekið sjer leigt her-
hergi á Hótel Borg undir fölsku
nafni.
Lögreglan hafði þannig upp á
manninum, að einhver, sem hafði
heyrt um hvarf hans símaði til
lögreglunnar og sagðist hafa sjeð
þenna mann í fylgd með öðrum
manni.
Var nii hafin leit að þeim manni
og fundust þeir þá sem fyr er sagt
hjer í bænum,
Maðurinn, sem hvarí, var eitt-
hvað lítilsháttar imdir álirifum
víns er hann fanst. Lögreglan mun
gera ráðstafanir til þess að honum
verði hengt fyrir tiltækí þetta og
þykir líklegt að hann verði dæmd-
ur í sektir.
Það mnn vera afar sjaldgæft og
líklega einsdæmi að maður hjer á
landi láti alt lögreglulið bæjarins,
sem hægt er að bjóða út, ásamt
skátahóp leita að sjer dauðaleit
að ástæðulausu og verður að taka
hart á sllku kæruleysi.
Maðurinn mátti vita, að þar sem
hann þjáist af þeim sjúkleik, að
falla í dá, jafnvel á ólíklegustu
stöðum, mundu aðstandendur hans
óttast um liann er hann hvarf
þannig öllum að óvörum.
Nafns mannsins er ekki getið
hjer af tilliti til nákominna ætt-
ingja mannsins, sem enn hafa ekki
náð sjer að fullu eftir hrseðsluna,
s«ia frsip þá í g»r.
Hún er smitandi, en engin
lækningaráð fundin.
Eins og kunnugt er fór prófessor Niels
Dungal fyrir skömmu til Englands
til þess að fást við framhaldsrann-
sóknir á Deildartungupestinni, sem nú er orðin
að skæðustu landplágu.
Prófessor Dungal hefir nýlega skrifað land-
búnaðarráðherra brjef, þar sem hann skýrir frá
því að veiki þessi sje þekt bæði í Englandi og þó
einkum í Suður-Afríku, að veikin sje smitandi
og að vísindin standi ráðalaus gegn pestinni.
Fyrsti maðurinn, sem prófessor Dungal hitti að máli, sem
kannaðist við veikina var Sir John M’Fadyean, fyrv. forstöðu-
maður dýralæknaskólans í London.
Hann rakst fyrst á þenna sjúkdóm um 1890 og ritaði um
hann, og telur prófessor Dungal ekki vafa á, að ritgerðir hans
bæði þá og síðar sanni að hjer sje um sömu veiki að ræða.
Þá kveðst prófessor Dungal
hafa við athugun á bókasöfn-
um komist að raun um, að sams
konar veiki sje vel þekt í Suð-
ur-Afríku, og gengur þar undir
nafninu ,,jaag-ziekte“. Hefir
fræg rannsóknarstofnun þar
syðra sent tvær merkar ritgerð-
ir um veikina, sem báðar eru
birtar 1929, og er höfundurinn
þektur vísindamaður, de Kock
að nafni. Af lýsingum hans,
myndum o. fl. telur próf. Dun-
gal ekki vafa á, að hjer sje
um að ræða sama sjúkdóminn
og í Deildartungu.
Veikin í Suður-
Afríku.
Þá segir próf. Dungal að einn
þektasti vefjafræðingur Ame-
ríkumanna, E. V. Cowdry, hafi
árið 1925 rannsakað þessa
veiki í Suður-Afríku og birt
tvær ritgerðir um veikina. Um
niðurstöður þessara rannsókna
segir prófessor Dungal:
„1 Suður-Afríku veldur sjúk-
dómurinn yfirleitt ekki miklu
tjóni. Að meðaltali drepast
1.6% af fjenu úr honum. Lömb
aldrei. Einstöku ár hefir veik-
in þó gert töluverðan usla.
Allar rannsóknir til að finna
orsök hans hafa verið árang-
urslausar. Bæði de Kock og
Cowdry teljast fullvissir um, að
ormar sje ekki valdir að hon-
um. Þeir tel$a báðir mögulegt
að um ósýnilegan sýkil sje að
ræða, en það er bæði óvíst og
ósannað.
1 Suður-Afríku telja allir að
sjúkdómurinn sje smitandi. Og
bændurnir halda að hús, sem
veikt fje hefir verið hýst í, geti
smitað frá sjer alt að 10 dög-
|um eftir að fjeð fór úr því. Þetta
álit bændanna kemur ekki heim
:ð tilraunir sem gerðar hafa
verið. Sjúku og heilbrigðu fje
hefir verið haldið saman í alt
að 17 mánuði án þess að tækist
að sýkja fjeð sem áður var
heilbrigt. Ekki hefir heldur
tekist að sýkja heilbrigt fje
með því að dæla sýktum
lungnavef í barka þ‘ess,' hje
heldur blóði úr sýktum dýrum.
Þótt ýmsar bakteríur hafi fund-
ist sem líklegt sje að valdi sjúk-
dómnum.
Víst er um það, að veikin er
ímjög erfið viðureignar. De Kock
heldur í seinni ritgerð sinni, að
sjúkdómurinn sje æxli og hann
segir engin dæxhi til þess að
nokkurri skepnu batni. Söm er
okkar reynsla heima. — í Suð-
ur-Afríku skera þeir hverja
kind jafnóðum og á henni sjer
og sama gera menn heima.
í einu hjeraði í Suður-Afríku
segir De Kock, að mönnum hafi
tekist að draga mjög úr út-
breiðslu veikinnar með því að
einangra eða drepa hverja
kind jafnskjótt og á henni
sjer. Með þessu móti segir
hann að hjeraðið hafi ekki
mist nema tæplega 0,2%, sem
er sajna og ekki neitt.
Auðvitað er sjálfsagt að beita
sömu reglu heima, enda höfum
við ráðlagt mönnum það. Verst
er hve erfitt er að þekkja fyrstu
stig veikinnar. Okkar reynsla
kemur alveg heim við reynslu
Suður-Afríkumannanna um það
að ómögulegt sje að þekkja
allra fyrstu stig sjúkdómsins,
áður en mæðin gerir vart við
sig.
Engin meðul og engin sjer-
tök ráð til að hefta útbreiðslu
sjúkdómsins virðast þeir hafa
fundið, svo að því leyti er ekk-
ert fyrir okkur á þeirra rann-
óknum að græða, sem yfirleitt
á ekkert lengra en okkar.
Reynsla Suður-Afríkumanna
er sú, að fje, setn aldrei komi í
hús, drepist sfst, en miklu frek-
i«ir að fje, sem er hýst, veikist.
Það gæti vel komið heim við
ýkingu hvað af öðru, sem
FR.
AMHALD
Á SJÖTTU SÍÐU.
8
Árás hans áEdward
|VIII vakti gremju
(sá 94. í röðinni), dr. Latig,
sem rjeðist á Edward VIII.
og fjelaga hans, eftir að Ed-
ward lagði niður konungdóm.
Erkibiskupinn er 72 ára.
Flugvjet til
að kortleggja
ísland.
Kbh. 29. des. F.Ú.
Dansk Geodæstisk insti-
tut er nú að undirbúa —
en hefir ekki fastráðið —
j að kortleggja Island úr
loftinu úr einni af Heinkel-
f lugvjelum s jóhersijns, og
verður henni stjórnað af
Grönbeck sjóliðsforingja.
Flugvjelin verður send
til íslands með Hvidbjörn-
en. —
Norsks skips með
sextán manna
áhöfn saknað.
London 29. des. F.Ú.
Óttast et að norskt skip,
Vorma, sem var á leiðinni frá
Englandi til Sundsvall á aust-
urströnd Svíþjóðar, hafi far-
ist með allri áhöfn. Björgunar*
báta skipsins hefir rekið á land
við Strömstad, á vesturströnd
Svíþjóðar.
Á skipinu var 16 manna
áhöfn.
Fyrirlestur í enska
útvarpið um ísland.
Kbh. 29. des. F.Ú.
Eggert Guðmundsson listmál-
ari flytur erindi í Lundúnaút-
varpið næstkomandi fimtudag
kl. 10,45, eftir enskum tíma um
jól og nýár á íslandi.
Hreingerning í
nazistaflokknum
í Danzig.
Leynilögregla Nazista í Dan-
zig var mjög ötul um hátíð-
irnar, og var fjöldi manna
handtekinn, þ. á m. 20 Nazist-
ar, fyrverandi ,,brúnstakkar“,
og er þeim gefið að sök að hafa
gert samsæri gegn Nazieta-
flokknum í Danzig. (FÚ).