Morgunblaðið - 13.08.1938, Blaðsíða 3

Laugardagur 13. ágúst 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Hitaveita strax fyrir allan bæinn
•i •- _ ***,vmchr k ' *mmts~: ** msátsm mms. - r-: í •_ *■>*:. . -■ v] f ^ ^ „ :
Vatnið nægilegt með
hjálparmiðstöð
Fyrirlækið framúr-
skarandi glæsilegt
Álit ssnska verkfræðingsins
Sænski verkfræðingurinn T. Nordensson, sem
fenginn var til þess að athuga hitaveituna
frá Reykjum, leggur til, að fullnaðarvirkj-
Un verði hafin með því vatni sem nú er til á Reykjum og
hann telur það vatn nægilegt til að hita upp allan bæinn,
innan Hringbrautar ef bygð er samtímis hitamiðstöð,
kynt með kolum, sem notuð verði þegar mest eru frost.
Samkvæmt áætlun hr. Nordensson er hitaveitan frá
Reykjum mjög glæsilegt fyrirtæki og jafnvel enn glæsi
iegra en verkfræðingar hjer töldu. Hr. Nordensson telur
árlegan reksturshagnað hitaveitunnar yfir miljón krónur,
eða um 20% af stofnkostnaði og er þó ekki neitt áætlað
fyrir hinum mörgu möguleikum sem skapast við notkun
°g hagnýtingu frárenslisvatnsins.
Mjög er það ánægjulegt fyrir verkfræðinga bæjarins, sem unn-
ið hafa að rannsóknum hitaveitunnar, hve vel þeirra áætlun hefir
gtaðist gagnrýni hins sænska sjerfræðings. Má segja, að þar skakki
ekki neinsstaðar svo nokkru nemi.
Álit hins sænska verkfræðings hefir verið fjölritað á íslensku
°g var útbýtt til blaðanna í gær. Álitið er mjög ítarlegt og allar
ksetlanir miðast við verðlag á efni eins og það var í Svíþjóð nú í
*umar.
Álitið er í þremur aðalköflum: 1) Rannsókn á höfuðatriðum á-
ætlunarinnar, 2) Rannsókn á arðsemi hitaveitunnar og 3) Útreikn-
^ögur á arðsemi allrar veitunnar. Hverjum aðalkafla er svo skift í
Úeiri undirliði og þeir raktir og skýrðir.
Eðli vatnsins.
I fyrsta kaflanum ræðir m. a.
nia: hitaþörfina og vatnsmagnið
sem fyrir er á Reykjum. Þar er
°g eftirtektarverður kafli um
eöli heita vatnsins á Reykjum.
f*ar segir m. a.:
»Til þess að geta dæmt um
það, hvort vatiúð á Reykjum sje
yfírleitt hæft til þeirra nota, sem
hjer ræðir um, höfum vjer látið
Ingenjörsvetenskapsakadiens áng
'vármeinstitut efnagreina vatnið.
Únnfremur hefir bæjarverkfræð-
lrigurinn að voru undirlagi látið
efnarannsóknastofu íslenska ríkis-
þar á staðnum rannsaka súr-
efnis- og kolsýruinnihald vatnsins.
bessar efnagreiningar hafa leitt
1 fjós, að vatnið er yfirleitt greini
le£a lútarsalt (alkaliskt), mjög
)njúkt og ennfreinur hreint og
lanst við skaðleg óhreinindi, sem
gsetu valdið ryði eða því að eitt-
^vað setjist í leiðslumar. Iiarka
vatnsins er alt að ca. 0,2 gráður
eftir þýskum mælikvarða.
^ngvármeinstitutet segir um
ietta vatn, að þar sem það sje
|aUst við súrefni og greiiúlega
lútarsalt (alkaliskt), þá leysi það
fki upp járn, og sje hægt að
.0rna í veg fyrir það, að vatnið
1 ^’ensli sínu taki upp í sig súr-
þá eigi engin hætta á ryði
Mesta veiði
á sumrinu
r
I
framh. á sjöúndu síðu
p1 inhver mesta síld sem
*—• komið hefir á sumrinu
kom þenna sólarhring, sím-
ar frjettaritari Morgunblaðs
ins á Siglufirði í gær.
Til ríkisverksmiðjanna komu 46
skip, flest með fullfermi. Síldin
veiddist við Tjörnes, Haganesvík,
Skagafirði; allsstaðar virðist
feikna mikil síld. Fjöldi skipa
hefir komið með saltsíld.
Allar þrær eíu að fyllast. Biðu
í gær löndunar 26 skip.
Áætlaður afli hinna 46 skipa er
23.700 mál.
Alls var saltað á Siglufirði síð-
asta sólarhring 8289 tn., þar af
2826 matjesverkað.
í reknet fengust 1504 tn. og er
það einnig mesta veiði á einum
degi í sumar.
★
Til Djúpavíkur komu í gær 5
skip með alls 6500 mál.
Við Hjalteyri biðu mörg skip
eftir afgreiðslu í gær og var allan
sólarhringinn verið að afgreiða.
TILKYNNING
írá borgarstjóran-
um í Roykjavík
Nokkru eftir að hr. Tom Nord-
ensson verkfræðingur frá
Stokkhólmi, sem hjer var staddur
síðastliðið vor til þess að athuga
áætlanir og tillögur um hitaveitu
til Reykjavíkur frá Reykjum í
Mosfellssveit, hafði lokið starfi
sínu hjer og snúið heimleiðis, fór
jeg utan í þeim erindum að rann-
saka nánar möguleika fyrir láni
í Svíþjóð til framkvæmdanna, en
í utanför minni síðastliðinn vetur
hafði jeg fengið vilyrði fyrir slíku
láni þar.
Verkfræðingurinn hefir gert
grein fyrir athugunum sínum í
skýrslu, sem hann hefir gefið, og
felst hann á tillögur verkfræðinga
bæjarins og áætlanir. Tekur hann
upp þá breytingu, sem ráðagerðir
hafa verið um, að heita vatnið,
sem nú má ná á Reykjum, verði
notað til hitaveitu um allan bæ-
inn, enda verði bygð hitunarstöð,
þar sem skerpa má á vatninu þeg-
ar frost er meira en -ty, 8° Qí og
við þá breytingu má vænta þess,
að hitaveitan verði enn arðvæn-
legra fyrirtæki.
I stuttu máli má segja, að verk-
fraiðingnum hafi litist fyrirtækið
alt hið glæsilegasta.
Þrátt fyrir hina hagstæðu
skýrslu verkfræðingsins sannfærð-
ist jeg um það, að eins og sakir
standa er ekki ráðlegt að bjóða
út lán hingað til lands í Svíþjóð
nú.
Hinsvegar mun verða fylgst vel
með því, hvenær vænta megi full
nægjandi árangurs af lánsumleit-
uhum erlendis tif hitaveitunnar.
★
Morgunblaðið skýrir á öðrum
stað frá aðalatriðunum í álitsgerð
hr. T. Nobdensson.
Lystisnekkjan „Warrior“ við Faxagarð.
Stærsta lystisekkja
Englands í Reykja vík
Eigandinn frægur iðjuhöldur:
Sir Hugo Cunliffe-Owen
Hingað kom í fyrrinótt ein stærsta lystisnekkja
* Englands í einkaeign. Lystisnekkjan, sem
heitir „Warrior“, er 1124 smálestir að stærð,
eða litlu minni en „Gullfoss“.
Er þetta hið fríðasta skip, alt hvítmálað og skreytt með kopar.
Á stefni skipsins er líkan af hermanni, sem heldur á reiddu sverði og
skildi: ‘
Reykvlkingar!
Fjölmennið I Hafnar-
skóg á morgun
Amorgun kl. 10 fer Fagranes
til Akraness og kemur aftur
kl. 10 annað kvöld. í Hafnar-
skógi, hinum vistlega skemtistað
Sjálfstæðimanna á Akranesi, verð-
ur skeintuh á morgun. Þar flytur
þingmaður Borgfirðinga, Pjetur
Ottesen, ræðu. Þar talíá fleiri til
máls. Þai* verður söngur og dans.
Þangað fjölmenna Akurnesingar.
Og áhugasamir Sjálfstæðismenn í
Reykjavík ættu að bætast í hóp
ínn.
Eigandi lystisnekkjunnar er Sir
HugoÚUnliffe-Öwen, frægur iðju-
höldur. Með honum er kona hans,
Lafði Cunliffa-Owen, böm þeirra
hjóna, ættingjar og einn vinur
fjölskyldunnar, alls 10 manns.
fcíir Hugo er forstjóri hins mikla
tóbhksfirma „Britiscli American
Tobaceo Co. Ltd. og Tobacco
Insurance Co. Ltd. Ejijnig er hann
stjórnarmeðlimur í inörgum fleiri
stórfyrirtækjum, þar á meðal
bankastjóri í Midland Bank Ltd.
Sir Hugo er verkfræðingur að
mentun.
,,\Varrior“ kom hingað frá Skot-
landi og er, ætluuin að sigla eitt-
hvað meðfram strönd landsins hjer
og koma svo hingað til Reykja-
víkur aftu^ áður en skipið fer til
Skotlands.
1 gær fór Sir Hugo og fjöl-
skylda hans til Þingvalla til veiða
í • Þingvallavatni og einnig getur
komið til mála að liann fari að
veiða lax í, einhverri ánni hjer
nærlendis.
Fjölskyldan er í rólegu sumar-
fríij, og ósltar ekki eftir að neitt
veður sje gert úr komu hennar
hingað.
Eins og áður er sagt er „Warri-
or“ ein af s.tærstu lystisnekkjum
Englands. S,kipið yar bygt árið
1904 fyrir ameríska miljónamær
inginn Vanderbilt. Síðan komst
skipið undir spánskt flagg og hjet
þá „Gouzika ^ Izarra“. En fyrir
nokkrum árum keypti Sir Hugo
skipið og var þá hið uppliaflega
nafn þéss „Warricr“ telcið aftur.
(Öimúf' fræg lystisnekkja, sem
einnig liéitír „W'arrior", var bygð
fýrír Kriípp, vophasalann þýska,
en það er mótorskip. Þetta skip,
sem hjer er nm að ræða, er guf»-
|skip).
Áhöfií skipsins er 40 manns, að
mestu leyti Baskar, en þeir eru
frægir fyrir hve góðir sjómenn
þeir eru. Yfirmenn skipsins eru
allir breskir.
Tóbaksfirmað „British Ameriean
Tobaceo“ er kunuugt hjer á landi.
M. a. er sígarettutegundin „Lueky
Strike“ frá þessu firma.
Sir Hugo er meðal auðugustu
manna Bretlands, mörgum sinnum
miljónamæringur í sterlingspund-
um.
ísland og samvinna
Norðurlanda
Khöfn í gær F.Ú.
T Sigtúnum í Svíþjóð hófst í
dag norrænt mót og er þar
fulltrúi íslands Sveinn Björns-
ion sendiherra. Huvudstads-
bladet í Helsingfors flytur í því
tilefni mynd af Sveini Björns-
syni sendiherra og grein um ís-
land, og samvinnu Norðurland-
anna.
Uusi Suomi flytur einnig
mynd af sendiherranum og
grein um samvinnu Norðurland-
anna og gerir meðal annars að
umtalsefni þann skerf sem Is-
land hafi lagt til norrænnar
samvinnu með bókum Gunnars
Gunnarssonar, Halldórs Kiljan
Laxness, Kambans, Jóhanns Sig
urjónssonar og Vilhjálms Stef-
issonar.