Morgunblaðið - 06.10.1946, Blaðsíða 1

16 síður
33. árgangur. 226. tb! — Sunnudagur 6. október 1946 Ísaíoióarprentsmiðja h.f.
FLUGVALLARSAMNINGURINN SAM-
ÞYKTUR A ALÞINGI í GÆR
. StífpóSitískar yfir-
lýsingar ó Alþingi
EFTIR lok atkvæðagreiðslunnar um flugvallarsamn-
inginn á Alþingi í gær, kvatldi Brynjólfur Bjarngson
mentamálaráðherra sjer liljóðs, utan dagskrár og sagði,
að Alþingi hefði með samþykt þessa máls farið inn á
leiðir, sem væru í algerri andstöðu við þá stefnu, sem
sigraði með þjóðinni í alþingiskosningunum. Yæri grund-
völlur stjórnarsamsíarfsins því rofinn.
„Fyrir því“, sagði ráðherrann, „gcrir sósíalistaflokkur-
inn þá kröfu til hæstv. forsætisráðherra, að hann leggi
Með voru 32 þingmenn, en 19
á móti — einn sat hjá
FLUGVALLARSAMNINGURINN við Bandaríkin var samþyktur á Alþingi
í gær með 32:19 atkvæðum, einn þingmaður greiddi ekki atkvæði.
Með samningnum voru 20 Sjálfstæðismenn, 6 Alþýðuflokksmenn og 6
Framsóknarmenn. ■
Móti samningnum voru.10 kommúnistar, sjö Framsóknarmennog 2 Alþýðu-
flokksmenn.
Með þessum samningi er tryggt, að allur her Bandaríkjanna hverfur brott
af Islandi á næstu sex mánuðum, og að íslendingar fá nú aftur full umráð yfir
öllu landi sínu.
I til við forseta íslands? að þingið verði rofið og efnt til
I nýrra kosninga. Þar sem Sósíalistaflokkurinn hefir lýst
i yi’ir því, að grundvöllur stjórnarsamstarfsins sje ekki
f lengur til og ráðlierrar hans muni því ekki lengur sitja
i í þessari stjórn, muni hann nú rita hæstv. forsætisráð-
i herra brjef og óska þess, að hann biðjist lausnar fyrir
i ráðuneytið“.
í Forsæíisráðherra svaraði yfirlýsingu mentamálaráð-
1 herra á þessa lcið:
„Hæstv. mentamálaráðherra liefir nú lýst yfir því, að
E ráðherrar sósíalisíaílokksins muni ekki lengur sitja í nú-
i verandi ríkisstjórn.
Enda þótt hann færi fyrir þeirri ákvörðun rök, sem
i jeg get ekki fallist á, raskar það að sjálfsögðu ekki
I ákvörðun sósíalistafiokksins.
i Hæstv. ráðherra skýrir jafnframt frá því, að sósíal-
i istaflokkurinn muni tilkynna mjer þetta brjeflega. Mun
i jeg að sjálfsögðu taka það brjef til athugunar tafarlaust,
i er mjer berst það, en síðan taka mínar ákvarðanir“.
......................................................
Allir h inir dæmdu
nema tveir hafa
> áfrýjað
S>aS eru: Speer og von Sdiiradi.
LONDON í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
ALLIR þeir, sem sekir voru fundnir í Niirnberg á dögunum,
hafa nú áfrýjað dómum sínum, nema tveir og eru það þeir
Albert Speer, fyrrum hergagnamálafáðherra og' Baldur von
Schirach fyrrum æskulýðsleiðtogi, en þeir voru báðir dæmdir
í fangelsi.
Fundurinn hófst í sameinuðu Alþingi kl. IV2 miðdegis.
A dagskrá var aðeins þetta eina mál, flugvallarsamning-
urinn við Bandaríkin. Var þetta síðari umræða málsins
og var henni útvarpað. Áheyrendapallar voru þjettskip-
aðir, en friður og spekt ríkti þar allan tím-
ann, þrátt fyrir æsingar þær, sem reynt hefir verið að
vekja um malið að undanförnu.
Þá hefir frjest að Hans
Frank, fyrrum landstjóri
í Póllandi hhafi beiðst þess af
Páfa að hann gengi í mál sitt,
en Frank hefir nýlega tekið
kaþólska trú.
SKERST PÁFI í LEIKINN?
Fregnir frá Róm herma, að
Páfinn Kafi tekið þá ákvörðun
að skerast í leikinn og reyna
að fá mildaða dómana yfir
hinum sakfelldu. — Áfrýjun-
arfresturinn er nú útrunninn
og hafa verjendur Gestapo
áfrýjað máli þeirrar stofnun-
ar.
LONDON. Fáni Olympíu-
leikanna 1936, sem var falinn
Berlínarborg til umsjár, þar
sem leikirnir voru haldnir í
borginni, fannst nýlega geymd-
ur í málmkistu í kjallara banka
eins í Berlín.
Vi!l léfa sljófa sig
W W-
WILHELM KEIIEL •'
VILHELM von Keitel hers-
höfðingi er sá af hinum sak-
felldu í Núrnberg, sem sent
hefir einkennilegustu „tiáðun-
arbeiðnina“, ef náðunarbeiðni
skyldi kalla. Hann fer sem sje
ekki fram á að dómnum
verði brcytt að öðru leyti en
því að hann verði skotinn, en
ekki hengdur, þar sem hann
sje hermaður. —
LeHaS Ijáipar Syrlr
biskup
London í gærkvöldi.
BRESKA stjórnin hefir feng
ið brjef frá Griffin kardinála,
erkibiskupi af Westminster, og
biður hann stjórnina þar öð
•skerast í leikinn við stjórn
Jugoslava og hindra það að
Stepinatz erkibiskup sem nú er
fyrir rjetti í Belgrad, sakaður
um „glæpi gegn þjóðinni", verði
dæmdur, þar sem Griffin telur
hann saklausan. Talsmaður ut-
anríkisráðuneytisins breska
hefir lýst því yfir að verið sje
að athuga málið. —Reuter.
Beilt um þingsköp.
Áður en gengið var til dag-
skrár var nokkuð deilt um þing
sköp. Nokkrir þingmenn (Ein-
ar Olgeirsson, Gjílfi Þ. Gíslason
og Sigfús Sigurhjartarson) and
mæltu þeirri' aðferð, að leyfa
ekki umræður um málið eftir
útvarpsumræðurnar. Bentu á,
að með því væri þingmönnum
varnað að gera grein fyrir breyt
ingartillögum, er þeir bæru
fram.
Forseti Sþ., Jón Pálmason
kvað upp þann úrskurð í þess-
ari þrætu, að það væri í sam-
ræmi við þingsköp og viður-
kenda þingvenju, að útvarps
umræða væri tæmandi fyrir þá
umræðu málsins Frá þessari
venju hafi aldrei verið vikið,
frá því fyrsta að útvarpað var
frá Alþingi.
Forseti Sþ. gat þess ennfrem-
ur; að þegar umræðum væri
útvarpað frá Alþingi, væri það
á valdi flokkanna en ekki for-
seta, hverjir tækju til máls. —
Hiiiir óánægðu þingmenn ættu
að snúa sjer til sinna flokka
með kvartanir sínar.
Forseti úrskurðaði, að engar
umræður yrðu leyfðar um mál-
ið, eftir að útvarpsumræðunni
væri lokið.
Fyrri umferðin.
í fyrri umferðinni . höfðu
flokkarnir til umráða 35 mín-
útur hver.
Af hálfu Sjálfstæðisflokksins
töluðu í þessari umferð þeir Ól-
afur Thors forsætisráðherra og
Bjarnf Benediktsson borgar-
stjóri. Eru ræður þeirra birtar
hje í blaðinu.
Af hálfu kommunista töluðu
Áki Jakobsson atvinnumálaráð-
herra og Katrín Thoroddsen. —
Báru þessar tvær ræður af öll-
um ræðunum í því, hve óþing-,
legar þær voru, vegna rudda-
legs og dónalegs orðbragðs. Tók
ræða Katrínar þó mjög fram
ræðu Áka hvað þetta snerti,
og var þetta þó hennar jóm-
frúræða á Alþingi. Minnti þessi
ræða Katrínar helst á „kam-
arsræðuna“ frægu, sem ung-
frúin flutti fyrir bæjarstjórn-
arkosningarnar s. 1. vetur.
Af hálfu Alþýðuflokksins
töluðu þeir Stefán Jóh. Stef-
ánsson og Emil Jónsson sam-
göngumálaráðherra. Fluttu þeir
báðir snjallar ræður. Deildi St.
Jóh. Stef.'hart á kommúnista
fyrir framkoniu þeirra í utan-
ríkismálum. Hermann Jónasson
talaði fyrir Framsó’kn.
Við síðari umferð töluðu
þessir af hálfu flokkanna:
Gunnar Thoroddsen fyrir Sjáll-
stæðisflokkinn, Einar Olgeirs-
son fyrir kommúnista, Finnur
Jónsson fyrir Alþýðuflokkinn
x)g Eysteinn Jónsson fyrir Frsm
sóknarflokkinn.
í lok ræðu sinnar lýsti
Gunnar eftir undirskriftunum,
sem kommúnistar höfðu hoðað.
Hvernig gengur með undir-
skriftirnar? spurði Gunnar. —■
Smölunin hefir staðið yfir í
tvær vikur. Gengið hefir verið
í hvert hús hjer í Reykjavík.
Hví koma undirskriftirnar ekki
fram? Er árangurinn annar en
vænst hafði verið?
Er Gunnar hafði lokið ræðu
sinni, tilkynti forseti að þing-
inu hefði rjett í þessir borist
undirskriftarskjölin og væru á
Framhald á bls. 16.