Morgunblaðið - 31.05.1947, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLÁSI0
Laugardagur 31. maí 1947
imititiHðMto
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
1Jíhverfi álznpar:
ÚR DAGLEGA LlFINU
Stærsta flugslysið
HÖRMULEGUR atburður hefur gerst. Ein af stærstu
og nýjustu flugvjelum okkar hefur rekist á fjallshlíð og
25 manns, þar á meðal konur og börn, látið lífið.
Þetta flugslys er hið stærsta og geigvænlegasta, sem
orðið hefur á íslandi. Aldrei áður hefur svo stór hópur
íslenskra flugfarþega glatað lífinu á nokkrum augna-
blikum. Það sætir engri furðu þótt óhug setji að þjóðinni
við atburði sem slíka. Tuttugu og fimm mannslíf eru hinni
fámennu íslensku þjóð mikils virði. Missir þeirra er henni
sár og tilfinnanlegur. Stórt skarð stendur opið og ófyllt.
Flugtækninni hefur fleygt fram á síðustu árum. En
slysin geta engu að síður gerst ennþá. Og hjer á landi
skortir mjög á að farþegaflugið búi við hin fullkomnustu
skilyrði. Flugvellir okkar eru ennþá of fáir og miðun-
arstöðvar vantar. Skilyrði til þess að fljúga í vondum
veðrum eru hjer mjög erfið. Þróun flugsamgangnanna
hefur verið svo hröð á íslandi, að ekki hefur unnist tími
til þess að búa eins vel í haginn fyrir þær og skyldi.
En það verður ekki aðeins að gera miklar kröfur til flug-
tækjanna, flugvjelanna og lendingarstaðanna o. s. frv. —
Það verður einnig að gera miklar kröfur til þeirra, sem
ílugvjelunum stjórna. Á þeim, þekkingu þeirra, æfingu
og færni veltur ef til vill mest. íslenskir flugmenn hafa
yfirleitt verið taldir mjög vel vaxnir vanda starfs síns.
Það, hversu fá flugslys hafa orðið hjer sannar hæfni
þeirra. En fáum er nauðsynlegar en stjórnendum flug-
fara að gæta fylstu varúðar. Þeir mega aldrei tefla á
tvær hættur að nauðsynjalausu. Þessa verða íslenskir
flugmenn að minnast alltaf og allsstaðar.
íslenska þjóðin harmar afdrif Douglasflugvjelarinnar,
sem síðastliðinn fimtudag fórst við hlíðar Eyjafjarðar,
farþega hennar og áhafnar. Hún vottar ástvinum og að-
standendum hins látna fólks innilega samúð sína. Enn-
fremur Flugfjelagi íslands, sem er mikill hnekkir að
þessum hörmulega atburði.
En hvert slys, sem verður, hlýtur að leiða til aukinnar
varfærni og viðleitni til þess að skapa meira öryggi í flug-
samgöngum okkar. Reynslan er dýr, en raunhæfur skóli.
Ykkar er að hlýða!
STJÓRN DAGSBRÚNAR hefir tilkynt atvinnurekend
um, að verkfall hefjist hjer í bænum frá og með 7. júní,
ef samningar hafa ekki tekist fyrir þann tíma.
Ráðamenn kommúnista í Dagsbrún hafa bersýnilega
talið hyggilegast að eiga ekkert undir verkamönnum
sjálfum í þessu máli. Verkfall skal knúð fram, hvað
sem verkamenn segja!
En hvernig er þetta hægt? í Dagsbrún eru á fjórða
þúsund meðlimir. Er hægt að fyrirskipa löglega verkfall,
án þess fyrst að bera það undir atkvæði fjelagsmanna?
Samkvæmt vinnulöggjöfinni getur „trúnaðarmanna-
ráð“ ákveðið verkfall, ef lög viðkomandi fjelags fela því
slíkt vald, enda hafi a. m. k. % hlutar greiddra atkvæða
á lögmætum trúnaðarmannaráðsfundi samþykt það.
Þegar vinnulöggjöfin var sett var Dagsbrún víst eina
íjelagið, sem hafði trúnaðarmannaráð. Það var skipað 100
mönnum. Eftir að kommúnistar náðu völdum í Dags-
brún breyttu þeir þessu þannig, að þeir hafa „trúnaðar-
ráð“, skipað 100 mönnum og „trúnaðarmannaráð“, sem
aðeins er skipað 4 mönnum, auk fjelagsstjórnar, sem
skipuð er 7 mönnum.
Og nú hafa þessir ellefu legátar fyrirskipað verkfaíl
írá og með 7. júní, ef ekki hafa tekist samningar fyrir þann
tíma.
En þær rúmlega þrjár ;þúsundir verkamanna, sem erú
i Dagsbrún, fá engu ráðið. Við höfum umboðið, áegja 11-
menningarnir. Ykk^r er að hlýða!
Hjer er austræna lýðræðið í framkvæmd í allri sihni
dýrð!
Þjóðarsorg.
ÞAÐ RÍKIR ÞJÓÐARSORG
í la^dinu út af hinu sviplega
og hprmulega flugslysi í fyrra-
dag. Það taka allir þátt í þeim
harmi, sem aðstandendur og
vinir.þeirra er með flugvjelinni
fórust, hafa verið slegnir. Flug
slysið við Hjeðinsfjörð er eitt
sviplegasta slys, sem orðið hef-
ir hjer á landi í langan tíma og
það er þess þyngra, sem það
kom óvænt. Flugvjelarnar eru
orðnar það örugg farartæki, að
ekki er lengur talið að teflt sje
í tvísýnu að ferðast með þeim.
En slysin gera ekki boð á
undan sjer, og þau geta alltaf
borið að, hvort sem er á sjó,
á lapdi eða í lofti. *
Mannamótum aflýst.;
ÞAÐ SÁST BEST hve j
samúðin vegna þessa mikla 1
slyss er almenn í bænum, að
þegar flugvjelin var fundin og
ljóst var, að enginn hafði kom- [
ist lifandi úr henni, þá
var strax ákveðið að fella nið- |
ur og fresta fyrirhuguðum'
mannamótum hjer 1 bænum.
Það voru engin sjerstök sam-
tök um þetta heldur ákvað það
hver fyrir sig.
Samhuga þjóð.
ÞAÐ VAR vitanlega sjálfsagt
að fella niður fyrirhuguð
mannamót, því engum kemur í
hug að skemta sjer á dögum
eins og í gær, þegar sorg grúfir
yfir höfuðstaðnum.
Þannig getum við Islending-
ar v^rið samhentir og samhuga
og t*kið innilega þátt í erfið-
leikum samborgaranna. Við er-
um eins og ein fjölskylda, þeg-
ar eitthvað bjátar á. Það er
einn kosturinn við að vera fá-
menn þjóð.
Færi betur, að þjóðin væri á
öðrum sviðum jafn samhent
þegar eitthvað liggur við.
Tæknin er ótrygg.
HVAÐ, SEM við dáumst mik
ið að mannsandanum og því
sem, hann hefir afrekað í fram-
fara átt þá er það enn stað-
reynd að tæknin er ótrygg og
ekkeft er fullkomið í þessum
heirpi. Flugvjelin er nýjasta
farartækið, sem maðurinn á og
þótt framfarirnar á sviði flug-
tækninnar sjeu stórkostlegar,
þá er það með flugvjelina, eins
og önnur mannanna verk, að
þeir ráoa ekki með öllu við
það óhemju afl, sem þeir hafa
beislsið.
Hvert einasta slys er ný
reynsla, sem eykur öryggi |
þeirra, sem eftir lifa, en dýrar (
eru fórnirnar, sem færðar eru i
á alýari tækninnar og það svo, I
að oft finst mönnum um of. j
En þróunin stöðvast ekki á
með^n heimurinn byggist mun
verða haldið áfram, að efla ör-
yggi mannsins, hvar sem hann
er staddur, í lofti, legi eða láði.
•
Vargar í varplöndum.
ÆÐARVARPI fer stöðugt
hni"nandi hvar sem er á land-
inu. Er að því hið mesta tjón
bæði fyrir einstaklinga og þjóð
arheildina. Ólafur bóndi Bja-rn
arson í Brautarholti skrifar eft
irfarandi þarfa hugvekju um
æða^varpið, sem á erindi fyrir
almenningssjónir:
„Á hernámsárunum nær ger
eyddist æðarfuglinn í Hval-
firði og sjálfsagt víðar á land-
inu,. þar sem hermenn voru á
ferð. Var eyðing þessa nytja-
fugis mikið tjón fyrir eigendur
varplandanna, svo ekki hefir
verið bætt nema þá að mjög
litlu leyti.
Nú er það áhugamál allra
varpeigenda að æðarfuglinn
nái að fjölga og festa trygð sína
á sömu stöðum og áður.
En til þess, að slíkt geti látið
sig gjöra, þarf mannshöndin að
hjálpa til sem græðandi hönd
en eigi sem eyðileggjandi hönd.
Ásælni í varplönd.
„VARPEIGENDUR reyna af
mætti að gjöra alt sem þeim
er unt til að æðarfuglinn komi
aftuj, með því að stuðla að al-
gjörri kyrð í varplöndum o. fl.,
en ýmisleg vandkvæði er þá,
að þessr<r athafnir dugi eða
gagni að nokkru, fyrir ásælni
og stráksskap óhlutvandra
manna, sem eru á ferð í nánd
við varplöndin og í varplönd-
unum og gjöra í einni ferð svo
mikið eyðileggjandi verk, að
ekki verður á neinn hátt bætt
það vorið svo ekki sje dýpra í
árina tekið.
•
Sýnið drengskap.
„VIL JEG því mjög ákveðið
skora á alla ferðamenn á sjó
og Undi, sem eru á ferð í ná-
rnunj,! við varplönd að sýna
fullan drengskap og þjóðholl-
ustu og forðast ágengni og alla
umferð um varplönd svo auð-
veldara verði að ná fullkom-
inni friðun, og stuðla þannig
beinlínis að því að fljótar verði
hægt að græða það sár sem
hernámið hefir valdið“.
Þetta segir Ólafur bóndi í
Brautarholti og skal tekið und-
ir orð hans.
MEÐAL ANNARA ORÐA . . . .
Effir McKenzie Porfer.
BLÓÐIN hafa altaf öðru
h'voru upp á síðkastið birt
fregnir af nýrri hreyfingu, sem
Churchill, fyrverandi forsætis-
ráðherra Breta, stendur fyrir
og hefir sem megintakmark að
koma á fót Bandaríkjum Ev-
rópg. Hefir Churchill flutt fjöl
margar ræður um þetta efni og
mun nú eiga marga fylgjendur
í ýmsum löndum. Mun hug-
mynd forsætisráðherrans fyr-
verandi að miklu leyti grund-
vallast á bandaríkjakerfi Norð
ur-Ameríku.
Samkvæmt góðum heimild-
um, verður næsta herferðin
fyrir Bandaríkjum Evrópu í
París.
Fylgismaður Churehills.
Aðeins einn velþektur fransk
ur stjórnmálamaður, Paul
Reynaud, hefir þó enn sem
komið er reynst fáanlegur til
að ljá hinni nýju hreyfingu lið
sitt á opinberum vettvangi.
Enda þótt Reynaud hafi enn
ekki verið beðinn um að taka
upp forystuna í Frakklandi fyr
ir hugmynd Churchills, er þó
vitað, að í ræðu þeirri, sem
hann hygst flytja, er umrée.ður
fara fram í franska ■þinglnu juu&i
árangur Moskvaráð.stefnunnar,
mun hann látajL Jjós stuðríing
sinn við;; stpfnsptningu eynóp-
iskra bandaríkja.
Bandaríki Evrópu.
Cþarles de Gaulle hershöfð-
ingi, hefir enn sem komið er
ekki viljað aðhyllast hreyfing-
una, en engar ástæður hefir
hann gefið fyrir þessu, hvorki
lýst yfir andúð sinni nje fylgi.
Blum erfiður.
Eftir því sem hið nýja
franska dagblað „L’Intransi-
geant“ hefir skýrt frá í dálkum
sínum, hefir Churchill tvívegis
farið fram á það við Blum, fyr-
verandi forsætisráðh. Frakka,
að hann fylkti sjer undir fána
þeirra, sem telja Evrópu best
borgið sem einni ríkjasam-
steypu. Segir blaðið, að Blum
hafi í bæði skiftin neitað, en
sumir telja meginástæðuna fyr
ir þessu þá, að hann óttist það
ao spilla aðstöðu sinni innan
franska sósíalistaflokksins og
þeim mikla vildarhug, sem
breski Vérkamannaflokkurinn
ber til hans.
Hvort Churchillshreyfing-
unni tekst að afla sjer sæmilegs
fylgis í Fraklandi, er því af
mörgum ennþá álitið vafasamt.
En ýmsir benda þó á þá stað-
reynd, að Paul Reynaud er öfl-
ugur stjórnmálamaður, er góð-
ur vinur margra styrjaldarleið
toganna og nýtur almenns álits
meðal lýðræðissinna.
(KEMSLEY).
Egypsk lögregta handtekur vopna-
smyglara
Cairo í gær.
LANDAMÆRALÖGREGLAN
egypska náði í gær í úlfalda-
lest, sem í voru 17 úlfaldar
hlaðnir miklu af skotfærum og
vopnum. Atburður þessi gerð-
ist um 100 kílómetrum fyrir
sunnan Mersa Matruh, en lest-
ih náðist"ékki fyr en éftir langa
viðurelgn. þar sem' bæði lög-
regían og vopnasmyglarnrnir
bejuu skotvopnum. uí j ",í
Lögreglan hafði fylgát fnéð
ferðum smyglaranna í þvínær
40 klukkustundir, en þegar
lestinni var skipað að nema
staðar, lagði hún á flótta og
hóf skothríð á lögreglumenn-
ina. Tókst ekki að handsama
vopnasmyglarana fyr en eftir
langan eltingarleik; /: t >■
í fórum þéi’Ffaföndust meðal
1 annars 70.000 pakkar af skot-
færúm,1 8'5 ríflár, tíú marg-
[ hleypur óg þrjár briðskotkbyss
, tír. ^‘'ítéötefÁ Í.M :
■mm