Morgunblaðið - 26.03.1949, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 26. mars 1949.
Sáttatillagan
Frh. aí bls. 7.
Auk þess fái skipverjar 12 klst.
leyfi fyrir hverja 15 daga, sem
skip hefur verið fjarri heimahöfn
umfram 4 vikur. Nú ber nauð-
syn til vegna öryggis skips að
kveðja meiin úr hafnarleyfi á
skipsfjöl til vinnu, og ber þá að
borga þá vmnu samkvæmt taxta,
sem gildir um kolavinnu í heima-
höfn skipsms.
Sigli skipstjóri skipi úr hötn,
áður en samningsbundið hafnar-
leyfi er á enda, og skipverji verð-
ur fyrir þær sakir eftir af skip-
inu, ber skipverja fast kaup og
aukaþóknanir auk fæðispeninga,
á meðan skipið er í þeirri ferð,
eins og hann hefði borið úr být-
um í stöðr. sinni um borð í skip-
inu í ferð rl ipsins, þeirri sem um
er að tefla.
Hásetar og aðrir, sem samning-
ur þessi tekur til, hafa að öðru
jöfnu forgmgsrjett til vinnu í
skipinu við að mála (ef leyft er),
ryðhreinsa, þvo íbúðir skipsins,
hreinsa vntnskassa, olíugeyma,
botnrásir '% fiskrúm, þegar um
slíka vinnv. er að ræða, að lokn-
um veiðum í hvert sinn.
10. gr.
Þegar skip kemur úr veiðiferð,
áður en til útlanda er farið, skulu
þeir skipverjar, sem eftir verða
í landi á iullu kaupi, taka þátt
í vinnu á skipsfjöl við að koma
veiðarfærum að bryggju eða á
bíl, en aldrei skulu þeir skyldir
til að vinna utan skips. Ef veið-
arfæri skips eru skilin eftir í
landi og þurfa viðgerðar, skal
útgerðarmanni heimilt að kalla
þá skipverja, sem eftir urðu og
hafa kaup og fæðispeninga, á
meðan skipið siglir með aflann,
til þess að gera við þau, án sjer-
staks kaups, þó ékki yfir 2 venj u-
lega vinnudaga á mann.
Sömu skipverja má og kveðja
til þess að slá undir botnvörpu
og aðstoða við stillingu borða í
fiskilest.
Skipverjar á skipum, sem sigla til
verjar á Sicipum, sem sigla til
útlanda meo ísfisk, skulu að lok-
inni ferð frá útlöndum hafa 24
klst. dvöl i heimahöfn og skip-
verjar fá hafnarleyfi þann tíma.
Ef skip er lengur í höfn, fer um
hafnarleyíi eftir ákvæðum 9. gr.
Skipverjur á skipum, sem ein-
göngu flytju fisk til útlanda og
flytja kol í iestum eða aðrar vör-
ur heim, skulu hafa hafnarleyfi,
þar til afíermingu er lokið og
lestir hreinsaðar og vera undan-
þegnir næturvarðstöðu í heima-
höfn fyrstu 2 sólarhringana.
11. gr.
Kaup, lif.'arþóknun, aflaverð-
laun og örnur vinnulaun, sein
skipverji hcfir unnið fyrir, greið-
ist í peningum í hvert skipti, er
skipverji óskar, þó ekki oftar en
vikulega. Allar kaupgreiðslur
skulu færðar inn í viðskiptabók
hvers manus, ef hún er fyrir
hendi.
12. gr.
Liggi skipverji sjúkur í heima-
húsum, en ekki í sjúkrahúsi, og
útgerðarmaður á að greiða fæði
og sjúkrakostnað hans að lögum,
skal útgerðar.maður greiða fæðis
peninga á öag með kr. 5.00 auk
dýrtíðaruppbótar.
Krefjist útgerðarmaður eða
'skipstjóri læknisskoðunar á skip-
yerjum við lögskráningu, skal
hún framkvæmd skipverjum að
kostnaðarlausu.
Nú fer skipverji úr skiprúmi
sakir veikinda eða slyss, og á
hann þá rjett á fullum launum
7 daga frá ráðningarslitum, mið-
að við mánaðarkaup, aflaverð-
Iaun og ■ lifrarhlut.
13. gr.
Útgerðarmaður greiðir fyrir
tjón á fatnaði og munum þeirrá
manha, er samningur þessi tek-
ur til, er verða við sjóslys, þar
með talinn eldsvoða, samkvæmt
gildandi reglugerð. Ennfremur
tryggir útgerðarmaður skipverja
gegn stríðsslysahættu, og fer 'irn
tryggingu þessa, þ. á m. trygg-
ingarfjárhæð, eftir sömu reglum
og giltu að lögum til ársloka
1947.
14. gr.
Útgerðarmaður eða skipstjóri,
ef hann hefur greiðslu vinnu-
launa á hendi, heldur eftir af
kaupi þeirra skipverja, er samn-
ingur þessi tekur til, fjárhæð er
nemur ógreiddu iðgjaldi til stjett
arfjelags þess, sem er aðili að
samningi þessum, ef þess er ósk-
að af viðkomandi fjelagi, og af-
hendir tilgreinda fjárhæð, þeg-
ar þess er krafist, enda liggi kraf
an fyrir áður en viðkomandi skip
verji fer úr skiprúmi.
15. gr.
Þeir skipverjar, er stýrimanns
rjettindi hafa, skulu að öðru
jöfnu ganga fyrir starfi í útsigl-
ingum í forföllum hinna föstu
stýrimanna. Komi þeir í stað
hinna föstu stýrimanna í útsigl-
ingum, skulu þeir gera það í
siglingaleyfum sínum.
16. gr.
Samningur þessi gildir til 1.
janúar 1950. Verði honum ekki
sagt upp frá þeim tíma með
tveggja mánaða fyrirvara, fram-
lengist hann til 1. júlí 1950 með
sama uppsagnarfresti. Eftir það
má segja samningunum upp með
tveggja mánaða fyrirvara, miðað
við 1. janúar og 1. júlí ár hveví.
Reykjavík, 25. mars 1949.
Torfi Hjartarson
Jónatan Hallvarðsson
Gunnl. E. Briem.
RAÐHERRASKIFTiN
í RÚSSLANDI
WASHINGTON, 25. mars: —
Bedell Smithð fráfarandi sendi
herra bandaríkjanna í Moskva,
var í dag spurður um álit sitt
á því, að Alexander M. Vasiliev
sky, marskálkur, skyldi hafa
verið skipaður hermálaráðherra
Rússlands í stað Nikolai A.
Bulganin. Smith sagði, að hinn
nýi hermálaráðherra vseri
„fyrst og fremst hermaður“,
en Bulganin hefði „fremur ver
ið stjórnmálamaður en her-
maður“.
St j órnm álaf r j ettar itar ar
benda á, að á einum mánuði
hafi 4 meðlimir Politburo ver
ið leystir frá ráðherraembætti
í Rússlandi. Nú sje aðeins einn
meðlimur Politburo í ráðherra
embætti þar, þ. e. iðnaðarmála
ráðherrann. — Telja þeir, að
með þessu hafi enn verið
breikkað bilið milli stjórnar
Rússlands og umheimsins.
— Reuter.
Stúdentafundurinn
FUNDUR háskólastúdei ta á
fimtudagskvöld, var að því
leyti mjög eftirtektarverður, að'
fylgi stúdenta við Atiants-
bandalagið og lýðræðisþjóðirn-
ar hefiú margfaldast síðan ör-
yggismálin voru síðast á dag-
skrá háskólastúdenta.
Fyrir nokkrum vikum er
málið var rætt í þeirra hóp, var
það 31 stúdent, sem greidai at-
kvæði gegn kommúnistum og
fylgifiskum þeirra í máli þessu.
En nú voru þeir 124. A sama
tíma, sem lýðræðisfylgið hafði
margfaldast, hafði kommúnist-
um og liðsmönnum kommún-
ista aðeins fjölgað um þriðj-
ung.
Hjer er þó ekki öll sagan
sögð. Því kommúnistar halda
fylgi sínu saman með harðri
hendi. I flokki þeirra er það
skylda að mæta á fundum hve-
nær sem flokkskallið kemur.
Alla stund, á meðan þeir eru
bundnir flokksböndum komm-
únistasamsærisins, er ekki
spurt um skoðanir hvers ein-
staks. Hver flokksmaður verð-
ur að greiða atkvæði eins og
honum er fyrirskipað frá æðstu
stjórn samtakanna. Þegar þeir
fá 127 atkvæði á stúdentafund-
inum, þá er það skylduboðið á
fundinn, sem hefir hóað
þangað hverjum einasta liðs-
manni þeirra í hópi stúdenta.
Og eftirlit sellustjóranna, sem
knýr þá til að greiða atkvæði,
eins og fyrirskipað er.
Þeir hafa kollheimt meðal
fylgismanna sinna Svo full-
sannað er, að andstæðmgar
kommúnista nú, sem oftast áður
í yfirgnæfandi meiri hluta með
al háskólastúdentanna.
Málstaður lýðfrjálsrar ojóð-
ar hefur sigrað í Háskólanum.
Háskólastúdentar þurfa ekki að
sæta ámæli fvrir það, að sýna
ábyrgðarleysi gagnvart hags-
munum íslendinga Það er ljóst
af niðurstöðunni á þessum
fundi. Háskólaborgari.
Skrif límins am samfök úf-
vegsmanna og sjómanna
Vesfmannaeyjum
Fjármálaráðherra formaður fjelagsskapar, sem
rFhvergi á sinn líka á landinu"
í FYRRADAG birtist í Tíman- kostnað. Er það því rjett hjá
um mjög eftirtektarverð frá- Tímanum, að þar hefir ekkert
sögn um Lifrarsamlag Vest- brask komið til greina, og að
mannaeyja. Er þess getið, að vegna forustu Sjálfstæðismanna
samlag þetta muni nú greiða í Eyjum um stofnun og starf-
kr. 1.60 fyrir hvert kíló lifrar ' semi Lifrarsamlagsins, hefir
til fjelagsmanna sinna, og sje tekist að koma þessum þætti
þetta verð „langsamlega það útgerðarinnar í ágætt horf til
hæsta á öllu landinu“. Er þess mikilla hagsbóta.fyrir sjómenn
síðan rjettiíega getið, að þessi | og útgerðarmenn.
og önnur samtök útvegsmanna t
og sjómanna í Vestmannaeyj- Sjálfstæðismcnn liafa haft
um sjeu til mikillar fyrirmynd forgöngu um önnur samtök
ar og hafi tryggt bátaútvegnum . útvegsmanna.
í Vestmannaeyjum betri af- J í Tímanum er einnig getið
komu en víðast hvar þekkist á um ágætan árangur af ýmsum
landinu. ! öðrum samtökum útvegsmanna
Þessi frásögn Tímans væri í Eyjum. Er einnig látið í það
góðra gjalda verð, ef hún væri skína. að þar hafi ,,hugsjón“
ekki augljóslega rituð til þess Framsóknarflokksins verið að
eins að gefa þeim, sem ekki verki. Um þessi samtök er sömu
l þekkja hið sanna, þá hugmynd, sögu að segja, að Siálfstæðis-
að þessi ágætu samtök sjeu til menn hafa haft alla forgöngu
orðin fyrir brautryðjendastarf ^ um stofnun þeirra og starfsemi.
Framsóknarflokksins. Tíma- j Sjálfstæðismenn stiórna Olíu
menn hafa oft haldið því fram, samlaginu, og Framsóknarmað-
að engir gætu verið sannir sam- ur hefir aldrei setið í stjórn
vinnumenn nema Framsóknar- Þess.
menn og blómleg samvinnu fyr ' ísfisksamlagið, sem skipu-
j irtæki því lítt hugsanleg nema ^aS^i samvinnu um fiskfl-utn-
! undir Josirrs stjórn. I ^ striðssrunum, vsr stofn—
Það er einkar óheppilegt fyr- frumkvæði Sjálfstæðis-
57 fyrirtæki eru
sfyrktarmeðiimir
Sviss viðurkennir
Transjórdaníu
BERNE 25. mars. — Það var
opinberlega tilkynt hjer í dag,
að svissneska stjórnin hefðf
viðurkent Transjórdaníu-ríki.
— Reuter.
A SKEMMTIFUNDI, sem hald
inn var í Anglia s. 1. fimtudags
kvöld, var frá því skýrt, að 57
fyrirtæki í Reykjavík, sem við-
skipti hafa við Breta, hefðu
gerst styrktarmeðlimir fjelags
ins. Hefir verið ákveðið að
verja fje því, sem fyrirtæki
þessi hafa þegar lagt að mörk
um, til kaupa á húsgögnum í
gjafaherbrgi Anglia-meðlima
á Nýja Garði, en þau eru tvö,
kölluð Anglia og Shakespeare,
og ætlast er til þess, að breskir
stúdentar hafi forgangsrjett að
þeim.
Skemmtifundur Anglia í
fyrrakvöld var ákaflega fjöl-
sóttur, en þetta var síðasti fund
ur fjelagsins á starfsárinu. Dr.
Thornton sendiráðsritari, flutti
fróðlegan fyrirlestur um Cam-
bridge, en hún er útskrifuð frá
þeim háskóla.
Sýnd var kvikmynd frá
skólanum að fyrirlestrinum
loknum.
Einar Markússon lék einleik
á píanó við ágætar undirtektir,
og að lokum var dansað.
ir þá Framsóknarmenn, sem
sífellt hafa alið á því, að Sjálf-
stæðismenn vseru fjendur allr-
ar samvinnu í verslun eða at-
vinnurekstri, að Tíminn skyldi
velja Lifrarsamlag Vestmanna-
’eyja til þess að sanna glæsileg-
an árangur samvinnustarfsemi,
sem „hvergi á sinn líka á land-
inu“, eins og Tíminn kemst að
orði. Astæðan er sú, að það eru
reyndar Sjálfstæðismenn en
ekki Framsóknarmenn, sem
náð hafa þessum „glæsilega ár-
angri“, því að þeir stofnuðu
Lifrarsamlagið og hafa stjórnað
því alla tíð.
Fjármálaráðherra formaður
samlagsins frá stofnun þess.
Lifrarsamlagið er samlags-
stofnun útgerðarmanna, en ekki
venjulegt samvinnufjelag, og
nýtur því ekki skattfríðinda
sem slílct. Það er stofnað fyrir
16 árum, og studdi Helgi Guð-
manna og var alla tíð undir
þeirra stjórn. Fiskvinnslustöð-
in, sem nú starfar, var nokk-
urs konar arftaki þess fjelags-
skapar. Var hún stofnuð af Út-
vegsbændafjelagi Vestmanna-
eyja, eftir tillögu Sjálfstæðis-
manna. Þessi fjelagsskapur
starfrækir nú bæði frystihús og
söltunarstöð. í stjórninni eiga
sæti tveir Sjálfstæðismenn,
tveir Framsóknarmenn og einn
sósíalisti. Var tillaga um þetta
stjórnarkjör fram borin af Sjálf
stæðismönnum til þess að fá
sem víðtækasta hlutdeild í fje-
lagsskapnum.
Það er ánæg.iulegt fyrir
Sjálfstæðismenn. að „Tíminn“
skuli vekja athvedi á þessum
fyrirmyndarsamtökum útvegs-
manna og sjómpnna í Vest-
mannaeyjum un hagsmuna-
mál sín. sem öll hafa verið
stofnuð fyrir forgöngu Sjálf-
stæðismanna. Fmt.t. er hins vog
. ar við því, að tæ” upplýsingar
imundsson, bankastion, mjögaðlb]aðsinS; að „pT^k þessi eigi
, stofnun þess. Sjálfstæðismenn hvergi sinn líka < landinu, komi
jhafa alla tíð stiómað ramlag- iUa v]ð þá FrPmsóknarmenn>
jinu. og hafa Framsoknarmenn sem kunna að hafa lagt trúnað
aldrei átt mann í stjórn þess. á þann síend "“~kna áróður
Jóhann Þ. Jósefsson, núverandi Framsóknarblsð-^a, að Sjá'f-
. fjármálaráðherra, sem Tíminn stæðismenn vm- hinir verstu
| hefir lagt mikið kapp á að rægja óvinir allrar samvinnu. Það er
jfyrir ljelega fjármálastjórn, hef þó engu síður lærdómsrík- upp-
j ir verið formaður samlagsins lýsing fyrir *'/ 'm kunna að
. frá upphafi og því einkum sjeð leggja einhimT— rúnað á sí-
■ um sölu afurða þess. Aðrir í feldan róg „Tírnans" um nú-
stjórn samlagsins nú eru þeir verandi fjár”r 1 iráðherra, ' að
Ársæll Sveinsson, Ástþór Matt ^ hann skuli fr' upphafi hafa
híasson, Jónas Jónsson og f verið formaðvr L’frarsamlags-
Tómas Guðjónsson. j ins, sem „T'mmn“ segir hafa
Hið háa lifrarverð til sjó- j orðið útveg-T ' nnum og sjó-
f manna stafar bæði af því, að . mönnum til óTr'r'tanlegs gagns
| vel hefir til tekist um hagnýt- j og hafa komið í veg fyrir allt
ingu og sölu lifrarinnar og hinu, j.brask með ""amleiðsluvörur
! að sjómenn fá í sinn hlut það j þeirra.
af andvirðinu, sem er umfram u"rb. á bls. 12.