Morgunblaðið - 23.06.1960, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 23. júní 1960

Útg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Au'glýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
KOMMÚNIST AR
Á GÖNGU
1>ÚSSNESKIR kommúnist-
ar hafa notað listamenn
og þá einkum rithöfunda,
eins og hverja aðra fóta-
þurrku. Rithöfundana hafa
þeir svipt mál- og prentfrelsi
og sveigt þá undir alræði sitt,
jafnvel nóbelsskáld hafa þeir
geymt eins og dýr í búri. Nú
hefur sænskur blaðamaður
skýrt frá því, að það hafi ver-
ið skoðun Boris Pasternaks,
að Nóbelsverðlaunin hafi
bjargað lífi hans. Þetta er
ófögur saga og ótrúlegt að
nokkur v listamaður í lýð-
frjálsu landi skuli ljá nafn
sitt þeim mönnum, sem ganga
erinda Moskvustjórnarinnar.
Því miður kemur það enn
fyrir, þó þessum mönnum
fækki ár frá ári hér sem ann-
ars staðar í V-Evrópu. En
furðulegt er, að nokkur ísl.
rithöfundur skuli styðja þá til
valda, sem hafa það að tak-
marki að svipta hann sjálfan
mál- og prentfrelsi.
Kommúnistar reyna oft að
villa mönnum sýn með því að
þykjast vera einu unnendur
frelsis og mannréttinda. En
auðvitað vita allir, sem ekki
eru blindaðir af trúarofstæk-
inu, að þetta er ekki annað
en yfirvarp hjá kommúnist-
um, til þess eins að lokka
hálfvolga stefnuleysingja und
ir merki sitt. Á þetta er m. a.
minnzt í síðasta Félagsbréfi
AB, þar sem segir:
„------ Bæði einstakir vest-
rænir rithöfundar, samtök
þeirra og fjölmörg önnur
vestræn öfl, hafa mótmælt
harðlega og vinna kröftug-
lega gegn öllu því ofbeldi,
sem framið hefur verið í
þessum löndum. Hvort ætli
t. d. hin fasistiska stjóm Suð-
ur-Afríku óttist meira í dag
rithöfundasambönd Sovétríkj
anna marflöt við fætur Krús-
jeffs eða hinar frjálsu mót-
mælaöldur, sem risið hafa
gegn kynþáttakúgun hennar
á Vesturlöndum. Vissulega
hið síðarnefnda, og það af
þeirri einföldu ástæðu, að
Sovétrithöfundar hafa aldrei
svo kunnugt sé skrifað staf-
krók gegn stefnu stjórnar
Suður-Afríku, enda hef ur
kommúnistaflokkur Sovet-
ríkjanna aldrei pantað hjá
þeim slíkt skrif“.
Enn einu sinni hafa nokkr-
ir íslenzkir listamenn lánað
kommúnistum nafn sitt, svo
þeim mætti verða meira
ágengt en ella í því að
vega að rótum varnar-
kerfis Vesturveldanna og
veikja öryggi íslands, svo
rússneskir kommúnistar
mættu einn góðan veðurdag
gleypa það varnarlaust. Þess-
ir menn einblína á þá stað-
reynd, að bandarískt varnar-
lið hefur bækistöðvar í Kefla-
vík, en það er eins og þeir
vilji ekki hugsa um ástæðurn-
ar fyrir því, hvers vegna
þetta lið er á íslandi. Það er
eins og þeir viti ekki að
Atlantshafsbandalagið var á
sínum tíma stofnað til að
verja frjálsar þjóðir gegn of-
beldi kommúnismans, varnar-
liðið er statt hér á landi m. a.
til þess að koma í veg fyrir
að kommúnistum takist að
svipta rithöfunda á Vestur-
löndum frelsinu til að hugsa
eins og menn, en ekki eins og
valdhafarnir í Rússlandi
mæla fyrir um hverju sinni.
Herstöðvar eru ekki æskileg-
ar, það vitum við öll, en þær
eru betri en fangabúðir
kommúnismans. — íslenzka
þjóðin er staðráðin í að
leggja eitthvað af mörkum í
varnarsamstarfi Atlantshafs-
ríkjanna, unz ein helzta for-
senda þess að varnarsamtökin
voru stofnuð, útþenslustefna
kommúnismans, er úr sög-
unni. Á meðan kommúnista-
hættan vofir yfir frjálsum
ríkjum, getur ástandið í heim
inum ekki orðið eðlilegt. Með-
an svo er, ættu íslenzkir rit-
höfundar og aðrir listamenn,
ekki að láta lokka sig inn í
kommúnistabúrið að óþörfu.
í gær var sú saga rakin hér
í blaðinu, hvernig kommún-
istar hafa viljað verzla með
hlutleysi Islands. Þegar það
er rússneskum kommúnistum
í hag, vilja þeir varpa hlut-
leysisstefnunni fyrir borð, nú
heimta þeir „ævarandi hlut-
leysi“. Haustið 1956 gerði
ungverska þjóðin byltingu
gegn kúgun kommúnistanna.
Eins og allir vita var frelsis-
þrá Ungverja kæfð í blóði.
Ríkisstjórn Imre Nagy ætlaði
m. a. að segja Ungverjaland
úr Varsjábandalaginu og gera
það að hlutlausu ríki. Hvað
sögðu kommúnistar og Þjóð-
viljinn þá? Allir muna við-
brögð þeirra. Það voru „ung-
verskir fasistar“ sem höfðu
gert byltinguna. Það var svar
Þjóðviljans þá. Og hvenær
íiefur Þjóðviljinn síðar tekið
undir þá kröfu ungversku
þjóðarinnar, að rússneska inn
rásarliðið verði flutt burt úr
landinu?
Menn fara með misjafnlega
gott nesti í sína göngutúra.
IITAN UR HEIMI
Hversvegna Magnani
og Brando hatast
Anna Magnani
ÞAÐ tók langan tíma að fá Marl-
on Brando til að leika gegn Önnu
Magnani í kvikmyndinni The
Fugitive Kind, sem gerð er eftir
leikriti Tennessee Williams
Orpheus Descending. Og nú þeg-
ar því er lokið, er ég sannfærður
um að þau munu áldrei leika
saman aftur.
Kvikmyndin verður frumsýnd
í London eftir nokkrar vikur, og
í auglýsingum um hana hefi ég
m. a. rekist á eftirfarandi gull-
korn:
„Magnani og Brando kölluðu
fram hið bezta hvort í öðru. í>au
mynduðu tvímælalaust þessa árs
óvæntasta samband gagnkvæmr-
ar aðdáunar".
Þetta, skal ég segja ykkur, er
eintóm vitleysa. Þau hötuðust.
BRANDO segir: „Ég mundi
ekki leika móti henni aftur nema
ég hefði grjót í hendinni“.
MAGNANI segir: „Brando er
eigingjarn sadisti“.
★
Hvernig upphófst þessi fjand-
skapur? Ég ímynda mér fjórar
hugsanlegar skýringar: —
V*gna þess að hlutverk Brand-
os var gert stærra en hlutverk
Magnani, meðan á kvikmyndun
stóð.
Vegna þess að allar beztu nær-
myndirnar (closeups) voru af
honum.
Vegna þess að hann var meira
auglýstur en Magnani.
Vegna þess að Magnani telur
að hann hafi verið betur mynd-
aður en hún.
MEST í HEIMI
• Tennesse Williams segir: „Þeg-
ár Magnani kom til Bandaríkj-
anna sagðist hún vera mesta leik
kona Evrópu og kvaðst hlakka til
að li:.tta mesta leikara Banda-
ríRjanna".
(Magnani er ekki þjáð af
neinni óþarfa feimni. Þegar hún
var síðast í Hollywood, smeygði
hún bréfi undir dyrnar á næstu
íbúð, þar sem stóð. „Vinsamleg-
ast notið ekki baðherbergið á
morgnanna. Þér ónáðið mestu
leikkonu veraldar".)
Tennessee Williams segir enn-
fremur: „Þegar hún og' Brando
voru að æfa, muldraði Brando,
og Magnani -k sem ekki talar
enskuna of vel — skildi ekki
hvað hann var að segja. Svo
hún muldraði bara enn meira“.
SANSKRIT!
Arangurinn — eftir því sem
New York blaðamaðurinn Walter
Winchell segir — er sá, að „Magn
ani-Brando muldrið í T'he Fugi-
tive Kind er nærri því jafn óskilj
anlegt og Sanskrit".
Eftir að hafa séð myndina, lét
Magnani út úr sér nokkur vel
valm blótsyrði (þau kann hún!)
og hélt síðan til Rómar í fússi.
En Magnani er ekki vön því að
taka hlutunum með þögn og þol-
inmæði.
SKAPMIKIL
Aðdáendur hennar minnast
þess að þegar hún komst að því
að eiginmaður hennar Geoffredo
Allessandrini var með annarri
konu, þá ók hún bifreið sinni á
fullri ferð á bifreið hans Og að
þegar Rossellini yfirgaf hana fyr-
Grein þessi, sem
hér biriist lauslega
þýdd, er eftir
Roderick Mann, og
biríist í The Sunday
Express í London
12 þ.m.
ir Ingrid Bergman, þá lét hún
leirbúnaði rigna yfir höfuð hans.
En hún hefur verið einkenni-
lega þögul varðandi fjandskapinn
við Brando.
Hún hefur hvíslað að nánustu
vinum sínum: „Ég gæti drepið
dj, . . . tíkarsoninn" En það eru
bara smámunir, komandi frá
þessu eldfjalli.
Einn vina hennar útskýrir mál-
ið þannig: „Magnani er mikil
stjarna Henni er sama þótt hún
sé sögð blóðheit. En hún þolir
ekki að vera sögð afbrýðisöm
Og hún er hrædd um að það yrði
um hana sagt ef hún réðist á
Branao".
BARA í STÉTTINNI
Fyrir skömmu ræddi ég all-
lengi við Magnani í Róm, þar
Marlon Brando
sem hún er að leika í nýrri kvik-
mynd.
Hún sagði: „Marlon Brando er
mikill leikari. Okkur kom ekki
saman, en það mátti búast við
því“.
Hún horfði á mig, eins og hún
væri að bíða eftir að ég segði
eitthvað, en sagði svo: ,Þú verð-
ur að skilja það að ég er ekki
skapmikil. En ég verð bara fok-
vond þegar ég kemst að því að
einhver er að fara á bak við mig.
Ég þoli allt annað en það. Ég
treysti fólki. Og þegar það svíkur
mig verð ég vond. En skapmikil,
nei það er ég ekki, Bara í stétt-
inni.
BRANDO UPPTEKINN
Ég hafði hlakkað til að vinna
með Brando. Tennessee Williams
hafði skrifað lekiritið The Rose
Tattoo handa mér eins og þú'
veizt, og hann vildi að Brando
léki í því á móti mér á Broadway.
En Brando var svo upptekinn,
eða svo sagði hann. Þá skrifaði
Tennessee Orpheus Descending
og aftur óskaði hann eftir mér og
Brando. En Brando var enn upp-
tekinn.
Svo þegar Tennessee Williams
umskrifaði Orpheus Descending í
kvikmyndina The Fugitive Kind
cg Brando samþykkti að leika í
henni, varð ég himinlifandi. Eg
býst við að ég hefði átt að vita
betur.
EINS OG BAUNADÓSIR
Eitt skal ég segja þér. Það sem
ég hef séð af „Aðferðinni", fær
mig til að hlæja. Sífellt að klóra
sér og muldra. Það má ef til vill
útskrifa verkfræðinga eftir að-
ferð, en hvernig í fjáranum er
það hægt með leikara? Segðu
mér það, ha, segðu mér það“.
Hún hló upphátt, sitjandi á
legubekknum í búningsherberg-.
inu. „Ég ætti ekki að tala. Þótt
þetta sé tilfinningamál. Of mikið
af svonefndum leik í dag er bara
grín. Þeir framleiða leikkonur
á sama hátt og þeir framleiða
baunadósir. En þeir framleiða
engar Magnani, er það? Ég þarf
enga aðferð. Allt sem mig vant-
ar er ást. Og það er svo lítil ást í
heiminum í dag. Nú eru meir að
segja Olivier hjónin skilin! Það
getur komið mér til að gráta. Því
líf án ástar er óbærilegt".
B/EDI I.EITANDI
Nokkrum tímum siðar, þegar
ég var aftur kominn til nótelsins,
Framh. á bls. 14.