Morgunblaðið - 12.11.1960, Blaðsíða 19

Laugardagur 12. nóv. 1960
MORGUNBLAÐIÐ
19
— Alþingi
Framh. af bls. 8
rétt fyrir sér en við rangt. Það
var í ljósi þessa, sem þáv. hæst-
virtur forsrh. (Hermann J.)
vildi ekki kæra eða a. m. k.
hef ég ekki getað fundið aðra
skýringu á athafnaleysi hans þá.
Það gefst vonandi síðar betra
tækifæri til þess að ræða þá
hlið málsins. Og ég hygg, að
ástæðan til þess að þessir hv.
þm. hafa nú ekki tekið undir
$>a&, sem þó kommúnistar a. m.
k. eða Alþýðubandalagsmenn
hafa mjög haft á oddi öðru
hverju, að við ættum að kæra
fyrir Sameinuðu þjóðunum, að
skýringin á þvi, að þessir hv.
þm. hafi ekki tekið undir þá till.
sé sú, að þeir vita, að yfirgnæf-
andi meiri hluti Sameinuðu
þjóðanna er á annarri skoðun
um réttarstöðu málsins heldur
en við íslendingar. Okkur kann
að þykja þetta hart og við vild-
um, að þetta væri allt öðru
vísi. En þetta er því miður ein
af þeim staðreyndum, sem við
komumst ekki hjá að taka tillit
til í þessu máli.
Ágreiningsefnið minna
En einmitt þess vegna horfir
málið nú mun betur við og er
hægara til samninga heldur en
áður var, að ágreiningurinn er
nú orðinn miklu lítilvægari held
ur en hann var. Áður var deitt
um það, hvort yfirleitt mætti
fara út fyrir 4 eða 6 mílur með
fiskveiðilögsögu og jafnvel út
fyrir 3 mílur á vissu stigi, og
síðar var deilt um, hvort eilíf
söguleg fiskveiðikvöð ætti að
haldast. Nú eru þessi miklu
ágreiningsefni úr sögunni. Ég
skil ákaflega vel, að það var erf-
itt að finna lausn á þessu máli
meðan staðið var bjargfast á
þessu atriðum af hálfu okkar
gagnaðila, en eftir að þeir hafa
fallist á að hin sögulega fisk-
veiðikvöð eigi í lengsta lagi að
vera 10 ár — og við vitum allir,
að þeir eru fáanlegir til þess að
semja um miklu skemmri tima
og sennilega með skilmálum,
sem að öðru leyti eru okkur hag-
kvæmir, — þá horfir málið allt
öðru vísi við heldur en það áð-
ur gerði. Og ég skora nú mjög
á þessa hv. þm., sem, þó að ég
deili hart við þá stundum, ég
veit, að eru engir skynskiptingar.
(Gripið fram i. Við höfum ekki
tækifæri til að svara).
Nei, ekki svara, mér datt það
nú ekki í hug, að ég fengi svar
út úr þeim. En mér datt kannske
í hug, að ég gæti fengið þá til
þess að hugsa.
(Gripið fram í: Nei, ég get
ekki svarað nú hér í hv. d.)
Ný umræða á að byrja í Sam-
einuðu þingi eftir nokkra daga
Þá geta þeir hugsað sig um
þangað til og komið með skrif-
aðar ræður. Það ætti ekki að
vera svo ákaflega mikill vandi
fyrir þá.
íhuga málið öfgalaust!
En ég vil biðja þá um að íhuga
efni málsins öfgalaust og gera
okkur þá grein fyrir, af hverju
það á nú að vera óverjandi og
ósæmilegt að leita eftir hag-
kvæmari skilmálum heldur en
kv. 2. þm. Vestf. (Hermann J.)
bauð hvað eftir annað 1958 og að
Því, er nú er komið upp i fyrsta
skipti, sem hann bauð, með vit-
und og samþykki hv. 5. þm.
Reykn. (Finnbogi R.). Af hverju
er alveg fráleitt að Ieita eftir
því nú, hvort við getum leitt
málið til lykta á sams konar
grundvelli en þó okkur hagkvæm
ari?
Jú, sagt er:
Bretar hafa farið með ðfrið
á hendur okkur. Þeir hafa beitt
okkur ofbeldi.
l*að er mikið til í þvi, að
Bretar hafa beitt okkur ofbeldi.
En getum við vænzt meiri sig-
urs yfir ofbeldismanninum held-
ur en að geta eftir á sett sömu
friðarskilmála og við buðum
fyrirfram?
Eitt mesta stórveldi í heimi
leggur í deilu við máttarminnsta
ríki veraldar og henni lyktar
þannig, að eftir rúmra tveggja
ára viðureign er hægt að fá hag-
kvæmari friðarskilmála heldur
en boðnir voru af hæstv. þáv.
forsrh. (Hermanni J.) áður en
deilan hófst, að vísu undir of-
beldishótun Breta í seinna skipt-
ið, þegar hann ítrekaði tilboð
sitt.
Ég mundi segja, að í venjuleg-
um alþjóðadeilum og ef við
rennum augum til þeirra marg-
földu ógæfuríku styrjalda, sem
háðar hafa verið í heiminum, þá
mundu slík endalok ekki vera
talin til skammar eða svívirðu,
heldur til sæmdar fyrir þann,
sem kynni að taka þeim sigri,
sem þannig er unninn.
Lögfesting æskileg
Þegar dómsmálaráðherra hafði
lokið máli sínu, bað Ólafur Jó-
hannesson um orðið. — Hann
ræddi einkum um frumvarpið
sjálft og taldi, að strax í upp-
hafi hefði átt að lögfesta ákvæð
in um víðáttu fiskveiðilögsög-
unnar, en ekki setja um hana
reglugerð, sem einn ráðherra
hefði á sínu færi að breyta. —
Eðlilegt væri, að Alþingi hefði
svo mikilvægt mál í sínum
höndum. Ekki kvaðst Ó. J.
telja hættu á, að lögfesting
reglugerðarinnar nú yrði af öðr-
um þjóðum talin staðfesting um
að víðátta fiskveiðilögsögunnar
væri með því endanlega fast-
sett. Óskaði ræðumaður eftir
því, að dómsmálaráðherra gerði
grein fyrir andstöðu sinni við
frumvarpið.
Ó. J. vék einnig nokkuð að
landhelgismálinu almennt og
undangengnum umræðum um
það. Hann kvaðst m. a. vera
viss um, að ef þjóðir Atlants-
hafsbandalagsins hefðu viljað
viðurkenna 12 mílna fiskveiði-
lögsögu okkar gegn því að fá
þau réttindi til veiða innan
þeirra, sem rætt hefði verið
um fyrir útfærsluna, mundi
meiri hluti íslenzku þjóðarinn-
ar hafa kosið þá leið. Ekki
myndi heldur hafa verið hægt
að tala um samninga, þó að
þessi hefði orðið niðurstaðan í
tíð vinstri stjórnarinnar. Vegna
viðræðnanna við Breta taldi
ræðumaður æskilegt að fá greini
lega vitneskju um hver hlutur
Alþingis yrði.
Áð síðustu ræddi Ó. J. enn
um frumvarpið, sem hann kvað
hyggilegt að samþykkja, enda
þótt reglugerðin um 12 mílurn-
ar hefði að sínu áliti nægilega
lagastoð.
Vanhugsaður mála-
tilbúnaður
Dómsmálaráðherra, Bjarni Ben
ediktsson, tók síðan að gefnu til
efni aftur til máls og vék fyrst að
frumvarpinu. Hann sagði í því
sambandi m.a., að því hefði ver
ið berlega lýst í ræðum ýmissa
stjómarandstæðinga, að frv.
væri í rauninni ekki flutt af mál
efnalegum ástæðum, heldur
vegna vantrausts þessara þing-
manna á núverandi ríkisstjórn.
Enginn véfengdi, að þeir hefðu
fullan rétt til þess, að bera það
vantraust í brjósti. En hann
teldi það mjög vanhugsað, að
blanda því saman við löggjöf um
fiskveiðilögsögu íslendinga, og
það því fremur, sem fram hefði
komið hjá sumum þeirra, að
gera þyrfti nú þegar veigamiklar
breytingar á henni. Færði dóms-
málaráðherra fram nokkrar fleiri
röksemdir fyrir afstöðu sinni, og
sagði síðan:
— Loks vil ég minna á það, að
nokkuð snemma í þessum umræð
um lýsti hv. 2. þm. Vestf. (Herm.
J) því yfir, að hann hefði vissu-
lega fengið setta löggjöf um þetta
efni á árinu 1958, ef honum hefði
dottið í hug, að nokkrum kæmi
til hugar að hvika frá eða semja
um minna en það, sem í reglu-
gerðinni er tilskilið, eins og hann
telur nú vera í hugum ríkisstjórn
arinnar. Þetta sagði hv. þm., þó
að hann hljóti þá að hafa haft
Jí huga oig vitað um skeytið frá
20. ágúst 1958, þar sem hann
sjálfur bauð fram frávik frá
reglugerðinni, sem hans stjórn
hafði sett um vorið. Og hann
bauð þau frávik, að því er manni
skilst, án þess að hafa fengið til
þess samþykki þáv. sjútvmrh.,
sem einn réði því stjómskipulega
hvernig reglugerðin var. En þessi
tvískinnugur, bæði í afstöðu,
1958 og í málflutningi nú. sýnir
að allur er málatilbúnaður við
samningu og flutning þessa frv.
vanhugsaður, a.m.k. af hálfu
sumra flutningsmanna. Ég segi
engan veginn að það sé af hálfu
allra, en það er sízt ofmælt að
það sé af hélfu sumra, og var því
ekki ofmælt af minni hálfu.
Hefði verið samningsbrot
Síðan ræddi B.B. það atriði,
hvort hægt hefði verið að telja
það samning, ef einhver aðildar
ríki Atlantshafsbandalagsins
hefðu, eftir umleitanir vinstri
stjórnarinnar, sem lýst hefði ver
ið í umræðunum nú, tilkynnt ís-
enzku stjórninni, að þau viður
kenndu 12-mílna fiskveiðilögsögu
að því áskildu, að þau hefðu fisk
veiðirétt um t.d. 3ja ára bil inn
an takmarkanna — og reglugerð
in síðan verið gefin út samkvæmt
því. Sagðist hann alveg hiklaust
telja, að ef íslenzka ríkisstjórnin
hefði síðan meinað þessum ríkj-
um fiskveiðar á umtöluðu svæði
á hinum áskilda tíma, þá hefði
ísland þar með brotið samninga
við þessi ríki. Á því gæti enginn
vafi leikið.
í sambandi við fyrirspum frá
Ól.Jóh. minnti dómsmálaráð-
herra á það, að Ólafur Thors,
forsætisráðherra hefði þegar við
þingsetningu lýst því yfir, að
samráð yrði haft við Alþingi áð
ur en úrslitaákvarðanir í málinu
yrðu teknar. — Þetta er skýr og
ótvíræð yfirlýsing, sagði Bjarni
Benediktsson.
Undir mati komið
Að lokum sagði ráðherrann, að
þar sem þessar umræður um land
helgismálið hefðu leitt margt í
ljds, bæri að fagna því, að þær
skyldu hafa átt sér stað. Sá ann
marki væri þó á, að í öllum þess
um löngu umræðum væri talað
um það, sem ekki væri fyrir
hendi ennþá, þ. e. samninga við
Breta. Þeir væru ekki hafnir.
Það eina sem gerzt hefði í mál-
inu væri það, að verið væri að
kanna, hvaða möguleikar væru
I fyrir hendi. Það hefði að vísu
þegar komið fram, að hægt
mundi vera nú að ná eins hag-
kvæmum kjörum og ríkisstjórn
Hermanns Jónassonar hefði boð
ið árið 1958. En þrátt fyrir það,
væri málið engan veginn kannað
til hlýtar ennþá. Og að lokum
hlyti svo allt að verða komið und
ir mati á þeim kostum, sem völ
yrði á til að eyða deilunni. Það
væri þess vegna af auðskildum og
ótvíræðum ástæðum sem ríkis-
stjómin hefði ekki enn talið tíma
bært, að hafa það samráð við
Alþingi, sem hún hefði ætíð ásett
sér að hafa og marglýst yfir, að
hún mundi hafa.
Umræðunni var enn frestað,
þar eð Ólafur Jóhannesson hafði
kvatt sér hljóðs að nýju.
Ingibjörg Jónsdóttir
Siglufirði — sjötug
Flestir, sem eitthvað hafa dvalið
í Siglufirði, munu kannast við
hin vinsælu merkishjón, Ingi-
björgu Jónsdóttur og Andrés
Hafliðason, kaupm.
I dag á frú Ingibjörg 70 ára
afmæli og munu margir vinir
þeirra hjóna senda þeim hlýjar
kveðjur og árnaðaróskir í tilefni
af þessum merkisdegi húsfreyj-
unnar.
Ingibjörg er fædd á Akureyri
12. nóv. 1890, og voru foreldrar
hennar þau hjónin, Jón Jónsson,
síðast síldarmatsmaður og Jó-
hanna Gísladóttir, voru þau
ættuð úr Skagafirði og voru
myndar og merkishjón. Þau lét-
Leiksýning
að Hvoli
Lisikynning Mbl.
Kristján Davíðsson
í GÆR hófst sýning á málverk-
um eftir Kristján Davíðsson í sýn
ingarglugga Morgunblaðsins. Mái
verkin eru fjögur, ný, nema eitt,
sem er frá árinu 1948. Kristján
sýnir einnig um þessar mundir
tólf ný málverk í Mokkakaffi við
Skólavörðustig.
Myndirnar í sýningarglugga
Mbl. eru allar til sölu. Upplýsing
ar hjá afgreiðslu blaðsins eðá
listamanninum sjálfum.
ust bæði í hárri elli á heimill
þeirra Ingibjargar og Andrésar.
Ingibjörg ólst upp á Akureyri,
en fluttist þaðan til Siglufjarðar
og giftist þar Andrési Hafliða-
syni, en hann var þá verzlunar-
maður við verzlun Gránufélags
ins.
Hafa þau búið allan sinn bú-
skap í Siglufirði, og ekki þykir
mér trúlegt að þau flytji þaðan
burtu. Þau eiga þrjú uppkomin
börn, Hafliða, fulltrúa í Reykja-
vik, Jóhönnu, húsfreyju, í Hafn-
arfirði og Hinrik, afgreiðslu-
mann í Siglufirði, sem öll eru
gift.
Ingibjörg og Andrés Hafliða-
son hafa jafnan notið mikilla vin
sælda í Siglufirði, og ber margt
til þess. Verksvið frú Ingibjarg-
ar hefur þó að mestu verið innan
veggja heimilisins. Húsið þeirra
stendur við Aðalgötuna, svo að
enginn krókur hefur þótt að
koma þar inn og þiggja góð-
gerðir.
Gestrisni og reglusemi hefur
jafnan verið ríkur þáttur í heim
ilislífi þeirra og svo hafa þau
verið heimilisrækin og heima-
kær, að þau hafa sjaldan verið
langdvölum utan heimilisins.
Frú Ingibjörg er löngu kunn
orðin í Siglufirði fyrir gjafmildi
sína og góðvild við börn og ungl-
inga, börnin hændust að henni
og vildu allt fyrir hana gera og
þó að þau dveldu ekki nema
skamma stund á heimili hennar
urðu þau tryggða vinir hennar.
í félagslífi Siglufjarðar hefur
frú Ingibjörg tekið töluverðan
þátt og lagt alls staðar gott til
mála.
Með þessum örfáu línum vildi
ég senda frú Ingibjörgu beztu
þakkir mínar og fjölskyldu minn
ar fyrir alla vinsemd í okkar
garð, á þeim árum, er við dvöld-
um í Siglufirði, og árna henni,
ástvinum hennar og heimili
allra heilla á ókomnum árum.
Undir það veit ég að margir
vilja taka.
Ó. J. Þ.
Hjartans þakkir færi ég ykkur öllum, sem glöddu mig
á sjötugsafmæli mínu. — Guð blessi ykkur öll.
JÞórunn Guðjónsdóttir, Skólavörðustíg 15.
Mitt hjartans inr.ilegasta þakklæti færi ég elskulegum
börnum mínum, tengdabörnum, systkinabörnum og öðr-
um vinum fyrir alla þá sæmd og vinarhug, er það allt
sýndi mér sjötugri. — Guðsblessun fylgi því öllu.
Með Ijúpu þakklæti.
Hólmfríður Kristjánsdóttir frá Arnardal.
í KVÖLD kl. 9 verður sjónleik-
urinn Saklausi svallarinn eftir
Arnold og Bach sýndur í nýja
félagsheimilinu að Hvoli í Hvol-
hreppi. Það er Ungmennafélagið
Baldur, sem stendur fyrir þessari
I leiksýningu. Leikstjóri er Hösk-
[ uldur Skagfjörð, en með aðal-
j hlutverk fara Bjarnj Helgason og
[ Einar Benediktsson. Leikurinn
verður sýndur næstu helgar.
MALFLUTNINGSSTOFA
Finar B. Guðmundsson
GuSIaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
Aðalstræti 6, HI. hæð.
Símar 12002 — 13202 — 13602
TRÚLOFUNARHRINGAR
Afgreiddir samdægurs
H A L L D Ó R
Skólavörðustig 2, 2. hæð.
Móðir okkar og fósturmóðir
GRÓA KRISTJÁNSDÓTTIR
frá Súðavík
andaðist í sjúkrahúsi ísafjarðar 10. þ.m.
Börn og fósturdætur
Systir okkar
DAGMAR ÞORBJÖRG CAMILLA BJARNASON,
kennari
andaðist 11. þ.m.
Guðrún Bjartmarz, Stefán Bjarnarson
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir og amma
ANNA ANIKA JAKOBSDÓTTIR
sem lézt 5. nóv. verður jarðsungin frá Dómkirkjunni
mánudaginn 14. nóv. kl. 2 e.h.
Vilborg Stefánsdóttir, Ingólfur Gissurarson
Bjarney Stefánsdóttir, Ágúst Guðmundsson
Kristjana Kristjánsdóttir, Júlíus Kristjánsson
og barnabörn