Morgunblaðið - 06.03.1964, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLADJB
Fóstuda^ur 5. a\a,rz 1964
INGIMUNDUR ARNASON
ÞAU tíðkast nú hin breiðu spjót-
in í höfuðstað Norðurlands. Að
morgni 28. febrúar verður bráð-
kvaddur Ingimundur Arnason,
einn hinna fremstu í hinu vold-
uga KEA og um langt skeið þjóð-
kunnur söngstjóri, og tveim dög-
um síðar er það sjálft þjóð-
skáldið og höfuðsómi Norður-
lands, Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi, sem hverfur af svið-
inu, og í sömu svipan verða bráð-
kvaddir tveir aðrir kunnir borg-
arar í Akureyrarbæ. Minnast
menn þess vart, að svo napur
nágustur hafi áður farið um hina
fríðu og friðsælu Akureyri. Ligg-
ur við sjálft, að sumir trúi því,
að einhverjir dauðageislar hafi
verið hér á ferð, og vér mann-
anna börn, sem stundum mikl-
umst af mætti vorum, verðum
eins og „blaktandi strá“, þegar
slíkir sviptibyljir geisa.
Ingimundur Árnason er fædd-
ur í Grenivík við Eyjafjörð 7.
febrúar 1895 og skorti því eitt ár
í sjötugt, er hann lézt. Foreldr-
ar hans voru séra Árni Jóhann-
esson, lengi prestur í Grenivík,
ættaður úr Norður-Þingeyjar-
sýslu, og kona hans Valgerður
Karólína Guðmundsdóttir, frá
Brettingsstöðum á Flateyjardal,
bæði af kjarnmiklum bændaætt-
um. Var heimili þeirra hjóna
rómað fyrir söng og glaðværð
og gestrisni og myndarbrag í
hvívetna. Fór sonurinn, Ingi-
mundur, sízt varhluta af þeim
eðliskostum, er foreldrana
prýddu.
Ingimundur leggur leið sína í
Gagnfræðaskólann á Akureyri,
eins og þá var títt um efnilega
unga menn. Mun hann snemma
hafa verið vinsæll í hópi glaðra
félaga og vakið athygli í þeirri
vösku og friðu sveit, sem lauk
gagnfræðaprófi á Akureyri vor-
ið 1915. Var gaman að heyra þá
vinina og bekkjarféiagana, Ingi-
mund og Pálma rektor Hannes-
son, rifja upp minningar frá
gömlum og góðum dögum. Og
snemma hefir Ingimundur þótt
vaenlegur til forustu, því að í
skóla hlaðast á hann trúnaðar-
störf. Hann er umsjónarmaður
i bekk sínum öll árin, heima-
vistarstjóri tvo vetur og skóla-
innsjónarmaður síðasta veturinn.
Sýnir þetta allt traust, er til hans
var borið, enda mun Stefán
skólameistari hafa metið hann
mikils. Og síðar um ævi átti
Ingimundur oft eftir að sýna sín-
um gamla skóla vinarhug, og
kann Menntaskólinn á Akureyri
honum þakkir fyrir.
Að loknu námi hverfur Ingi-
mundur heim og fæst við marg-
vísleg störf, m.a. kennslu, sem
ekki var ótítt um gagnfræðinga.
En 1918 gengur hann í þjónustu
Kaupfélags Eyfirðinga, fyrst sem
starfsmaður þess á Grenivík, en
fastráðinn á Akureyri frá 1925,
skrifstofustjóri 1930:—39 og síð-
ar fultlrúi framkvæmdastjóra og
æðsti ráðandi í forföllum hans
og fjarvistum. Ingimundur átti
því löngum erilsaman starfsdag,
en aldrei mun honum hafa brugð
izt lífsorka né atfylgi, að hverju
sem hann gekk. Var hann allra
manna árrisulastur, eins og títt
er um mikia starfsmenn, og er
mér tjáð, að hann muni aldrei
um ævina hafa orðið of seinn á
vinnustað að morgni. Og á skrif-
stofunni var hann jafnan að
finna, snöggan í viðbrögðum og
oft snöggklæddan, stundum
hvassan í máli, en þelahlýjan og
ávallt hreinskiptinn. Um hann
var aldrei svefnmók né logn-
molla, en gusturinn, sem af hon-
um gat staðið, var yljaður af
hlýju hjartans og glóð hinnar
frjóu lífsnautnar. Þess vegna
held ég, að engum hafi orðið
kalt í návist hans. Og helzt mun
hann kosið að leysa hvers manns
vanda, enda úrræðagóður mjög
og óvílsamur.
En þó að Ingimundur rækti
skyldustarfið með slíkri atorku,
var honum fenginn sá reginkraft-
ur ,að enn var nóg eftir til dýr-
mætra hjáverka, en fyrir þau
mun hann kunnastur. Hann var
söngstjóri karlakórsins Geysis
um þriðjung aldar, og þar var
áreiðanlega réttur maður á rétt-
um stað. Var hann talinn einn
allra snjallasti söngstjóri iands-
ins og bar hróður kórs síns um
landið allt og út fyrir landstein-
ana. Var hrein unun að sjá Ingi-
mund stjórna. Hver hreyfing var
mögnuð slíkum kynngikrafti, að
kórinn varð eins og snortinn
töfrasprota. Andlitin Ijómuðu og
söngurinn fylltist fjaðurmagn-
aðri mýkt og spennu og ýmist
hófst af léttstígri ljóðrænni þrá
eða svall af ólgandi krafti. Styrk-
ur og mýkt héldust í hendur.
Ramefldur frumkraftur felldur í
fjötra ljóðrænnar fegurðar og
stafaður geislum einlægrar söng-
gleði voru löngum aðalsmerki
Geysis. En söngstjóri og kór voru
eitt. Sál Geysis var sál Ingimund-
ar, og hafi hann að leiðarlok-
um heila þökk fyrir birtuna og
gleðina og lífsþróttinn, sem hann
færði Akureyri og raunar þjóð-
inni allri.
Ingimundur Árnason var
kvæntur Guðrúnu Árnadóttur
Eirfkssonar, bankagialdkera,
hinni ágætustu konu. Áttu þau
fagurt heimili, þar sem ríkti höfð
ingsskapur og hjartahlýja, enda
löngum gestkvæmt, og margir
munu þeir, sem í dag senda
þangað heitar þakkir. Guðrún
lifir mann sinn, og eru börn
þeirra fjögur: Árni, starfsmaður
hjá Kaupfélagi Eyfirðinga,
kvæntur Auði Kristinsdóttur,
Steinunn, skólastjóri kvenna-
skólans að Varmalandi, Þór-
gunnur, gift Friðrik Þorvalds-
syni, kennara við Menntaskól-
ann á Akureyri, og Magnús,
gjaldkeri í Reykjavík, Sonur
Ingimundar er og Jóhann Gunn-
ar Ragúels, vélsmiður á Akur-
eyri, kvæntur Jónu Jónasdótt-
ur‘,
Ástvinum Ingimundar og
vandamönnum öllum votta ég
einlægustu samúð. Megi birtan
frá ævi hans fylgja þeim og
lýsa um ófarna stigu.
Þórarinn Björnsson.
HÖFUÐSTAÐUR Norðurlands
drúpir í skugga saknaðar og
trega um þessar mundir. í dag
er þar til moldar borinn In,gi-
mundur Árnason, söngstjóri og
fulltrúi í Kaupféiagi Eyfirðinga.
Á morgun færa Akureyringar
hinztu kveðju Davíð skáldi Stef-
ánssyni frá Fagraskógi. Báðir
voru þessir menn meðal svip-
mestu borgara bæjarins og hefðu
jafnt verið það, þó að Akureyri
væri mörgum sinnum stærri og
fjölmennari en hún er. í minn-
ingu minni, sem kynntist þeim
ungur skólapiltur, hneigður tíl
söngs og ljóða, þegar þeir voru
á bezta aldri og í blóma lífsins,
verður mynd þeirra lengi skýr og
bjart yfir henni
Þjóðskáldsins hefir áður verið
minnzt og mun enn verða minnzt
hér í blaðinu. En í dag vildi ég
mega kveðja Ingimund Árnason
nokkrum fátæklegum orðum.
Aðrir munu verða til að rekja
uppruna hans og æviatriði og
minnast á störf hans í þágu
Kaupfélags Eyfirðinga. En svo
mun reynast um hann eins og
marga aðra, sem lagt hafa tón-
listinni lið hér á landi, að hans
mun, er fram líða stundir, ekki
síður verða minnst fyrir tóm-
stundastörfin en það, sem talið
var aðalstarf hans.
Sönghneigð hans og tónlistar-
hæfileikar komu snemma í ljós
og náðu brátt ailmikluim þroska.
Frá fermingaraldri annaðist hann
organleik við guðsþjónustur hjá
föður sínum, séra Árna Jóhann-
essyni á Grenivík. Gg upp frá
því má segja, að hann hafi verið
sjálfkjörinn „forsöngvari“ á
hverjum þekji stað, þar sem hann
var staddur.
En kunnastur varð Ingimund-
ur Árnason fyrir starf sitt með
karlakórnum Geysi á Akureyri.
Hann tók forystu Geysis, þegar
kórinn var stofnaður 1922, þá
nýfluttur til Akureyrar, og var
síðan stjórnandi hans og leið-
togi í öflugu félagsstarfi um ald-
arþriðjungs skeið, eða til ársins
1955, er Árni sonur hans tók við
söngstjórninni. Enginn efi er á
því, að undir stjórn Ingimundar
var Geysir í röð fremstu kóra hér
lendis, og þótt víðar væri leitað.
Á árunum milli 1930 og 1940
hlýddi ég jafnaðarlega á sam-
söngva hans, og eru þeir minn-
isetæðir fyrir margra hluta sak-
ir, en þó einkum vegna þess
þróttar og þeirrar síungu söng-
gleði, sem geislaði af stjórnand-
anum, gegnsýrði allan hópinn og
lyfti söngnum, er bezt lét, í æðra
veldi. í hvert skipti, sem gamal-
kunnugt lag var sungið, virtist
það söngstjóranum — og þá um
leið söngmönnum hans og áheyr
endum — ný reynsla, nýtt ævin-
týri. Þetta hygg ég að verið hafi
s_ön gs tj órna r töf r ar Ingimundar
Árnasonar.
Allir í innflutningi
Á SÍÐASTA ári var efnt til
alþjóða vörusýningar í London
á sviði sj á v a r úfc vegsi ns, sýnd
veiðarfæri, ýmis úfcbúnaður
fyrir fiskiskip, verkfæri og
vélar til fiskvinnslu. Nökkur
íslenzk fyrirtæki tóku þátt í
sýningunni og fengu mörg
þeirra mikið af fyrirspurnum
frá væntanlegum kaupendum.
Viðskipti hafa þó engin orðið,
eða sáralítil — einkum vegna
þess, að fæst fyrirtækjanna
voru búin undir útflutnings-
framleiðslu. Nær öll iðnaðar-
framleiðsla að fiskiðnaði undan
teknum hefur frá upphafi verið
miðuð við heimamarkað — og
þegar okkar iðnfyrirtæki eru
loks samkeppnisfær við þau
útlendu reynist ekkj unnt að
afgreiða pantanirnar, sem
berast að utan.
Víðast hvar í útlöndum er
meiri áherzla lögð á útflutning
en innflutning — og stjórnar-
völd gera allt, sem í þeirra
valdi stendur til að styðja
alls konar framleiðslu til út-
flutnings. Hér á landi eru kaup-
sýslumenn hins vegar síupp-
teknir við innflutning — og ég
efast um að tveir af hverjum
50, sem að kaupsýslu starfa
hér, fáist við úfcflutnirng. Al'lir
eru í innflutningL
Kynningarstarfsemi
Enginn vafi er á að hin ein-
hæfa framleiðsla okikar og
þröngu sölusa/mtöik valda því
að komig er sem komið er.
Samt efast ég ekiki um, að finna
mætti ýmsar nýjar leiðir, ef
ábyrgir aðjlar hvettu unga og
vaska menn raunverulega til
þess að spreyta sig á sviði út-
flutnings og útflutningsfram-
leiðslu. Hér þarf bæði stuðning
og aðhald af hálifu hins opin-
bera. Hér ríkir til dæmis sára-
lítill skilningur á gildi áróðurs
og kynningarstarfsemi fyrir
íslenzka útflytjendur erlendis.
Fói'k virðist halda, að allur
heimurinn sleiki úit um, þegar
minnzt er á íslenzkan fisk —
og, að öil heimsins flugfélög
hugsi nú ekki um annað en
klekkja á Loftleiðum.
Nei, heimurinn er stærri en
svo, að viQ þurfum ekiki að
reka öfluga áróðurs og kynn-
ingarstarfsemi til þess að eftir
okkur verið tekið.
Smáfréttir
ísiendingar ætlast ti'l þess að
allir útlendingar viti öll
deili á íslandi og þjóðinni —.
og ef einhver spyr hvort ísland
sé eklki hluti Danaveldis — þá
er hlegið af fáfræði mannsins.
Þegar við tölum hins vegar
um fjarlægar þjóðir, þá erum
við svo stórir, að áhuginn nær
ekki til landa, sem ekki eru
Milli karlakóranna Geysis og
Fósfcbræðra (og áður Karlakórs
K.F.U.M.) var löngum náin vin-
átta og margar góðar stundir
hafa söngmenn þeirra átt saman.
Það mun vart ofmælt, að af
þeirn mörgu þáttum, sem þessi
vináttubönd voru ofin, hafi þátt-
ur Ingimundar Árnasonar ver-
ið einna sterkastur. í Kaup-
mannahafnarför Karlakórs K.
F.U.M. 1931 stóð hann í röðum
söngmanna — en hann var sjálf-
ur afburða söngmaður — og
söngstjóri var Jón Halldórsson.
En er Samband íslenzkra karla-
kóra efndi til söngfarar um öll
Norðurlönd 1946 og settur var á
stofn í því skyni sérstakur kór,
er skipaður var söngmönnum úr
Fóstbræðrum og Geysi, varð
Ingimundur annar söngstjóri far
arinnar ásaimt Jóni HalldórssynL
Eiga gamlir Fóstbræður margar
kærar minningar úr þessum ferð
um og um önnur kynni af Ingi-
mundi Árnasym fyrr og síðar.
Hefi ég verið beðinn að koma
hér á framfæri kveðju þeirra og
þökkum fyrir ótaldar ánægju-
stundir og órofa vináttu og
tryggð.
Sínum eigin kór, Geysi, stjórn-
aði Ingimundur í frækilegri sön.g
för til Norðurianda 1952. Og
heima fyrir var hann aðalhvata*
m.aður að stofnun Heklu, sam-
bands norðlenzkra karlakóra, og
átti sæti í stjórn Tónlistarbanda-
lags Akureyrae, sem meðal ann-
ars stendur að rekstri tónlistar-
skóla þar.
í viðurkenningarskyni fyrir
öll þessi störf var hann sæmdur
heiðursmerki hinnar íslenzku
Fálkaorðu. Hann var og heiðurs-
félagi Sambands islenzkra karla
kóra.
Persónuleiki Ingimundar Árna
sonar mun seint gleymast þeim,
er honum kynntust, og hygg ég
hann hafa verið einn þeirra
manna, er atiiygli mundu hafa
vakið, hvar sem hann fór. Tveint
mönmuim hefi ég kynnzt — og
aðeins tveim, — sem oft hafa
minnt mig á hann um vaxtarlag
og limaburð, andlitsfall og yfir-
bragð, skjótleik í svörum og svip
brigðuim. Svo vill til, að báðir
voru þessir menn erlendir — og
Framhald á bls. 8
byggð af meira en tveimur
þremur milljónum manna.
Það er stofnað nýtt ríki
suður í Afríku, 8 eða 10 millj-
ónir manna öðlast sjálifstæði
— og við segjum: „Æ, eitt
negraríkið i viðbót". Lengra
nær ekki áhuginn hjá fjöld-
anum. Og ef ríkið teldi ekki
nema 180 þúsundir manna, yrði
varla minnzt á það í fréttum
á íslandi. Enginn nennir að
lesa eða hlusta á slíikar smá-
fréttir af þvílíkum smáþjóðum.
„Landkynning"
Ef við viljum láta úmheim-
inn taka eftir okkur, þá verð-
um við svo sannarlega að
stunda kynningarstarfsemi
meira en gert er. íslenziku
flugfélögin eru einu aðilarnir,
sem tekið hafa þessj mál föst-
um tökum, en væntanlegar
stórvirkjanir og iðnvæðing
skapar vonandi nýjan grund-
völl og ný viðhorf í þessum
málum: Fjöllbreyttari úfcflutn-
ing, sem krefst fleiri ungra og
vaskra manna til starfa í
markaðsleit og sölustörfum er-
lendis.
Nú orðið er orðið „landlkynn-
ing“ mest notað í þýðingar-
lausum tækifærisræðum án
þess að menn geri sér almennt
grein fyrir því við hvað þeir
eiga.
Athugasemd
í gær birtist hér athugasemd
frá fræðslustjóra. Ég hef orðið
var við, þann misskilning, að
ég hafj í stuttri viðbótarklausu
rengt það, sem fræðslustjóri
sagði. Ég hef hins vegar enga
ástæðu til að rerigja það, sem 1
athugasemdinni sagði, enda
þótt mín frásaga sé á rökum
reist. Látum avo útrætt um það.