Morgunblaðið - 27.10.1965, Blaðsíða 14

r
14
/• -
MORGU N B LAÐIÐ
Miðvikudagur 27. október 1965

i
Spánverjar fá betri
fisk og stærri frá okkur
Því má ekki slaka á um gæði og mat
Viðtal við Þórð Albertsson
Spönsk senorita
ÞÓRÐUR Albertsson, fulltrúi
Sölusambands íslenzkra fisk-
framleiðenda á Spáni, þar
sem hann hefur J yfir 30 ár
unnið að sölu á íslenzkum
fiski, er nú staddur heima á
íslandi og notum við tsekifær-
ið til að fá hjá honum fréttir
af þessu suðlæga landi, Spáni,
og sölu á afurðum okkar þar.
— Saltfisksalan er komin í
nokkuð fast form, sagði Þórð-
ur sem svar við okkar fyrstu
spurningu. Spánverjar kaupa
ekki lengur af okkur fiskinn
þurrkaðan og verkaðan, held-
ur eingöngu saltfisk, sem þeir
svo verka og þurrka sjálfir í
sínum nýju þurrkhúsum á
Norður-Spáni. Þetta reynist
þeim ódýrara. Siðustu árin
hafa verið gerðir við þá ár-
legir samningar um 8000 smá-
lestir að andvirði um 150
millj. ísl. kr. í byrjun ver-
tíðar, eins og t.d. nú í febrúar
sl., er þeir komu til Bilbao í
þessum erindum núverandi
formaður S.Í.F., Tómas Þor-
valdsson forstjóri í Grinda-
vík, og framkvæmdastjórinn,
Helgi Þórarinsson, sem báðir
hafa mikla og góða reynslu
í þessum málum. Fiskínum er
svo afskipað frá byrjun marz-
mánaðar til júlí-loka. Fer
hann allur til Biibao. Greiðsl-
ur eru í sterlingspundum og
kaupendur allir helztu og
stærstu fiskinnflytjendur
Spánar, sem flestir hafa, svo
sem feður þeirra og afar, flutt
inn íslenzkan fisk frá alda-
mótum. Er gaman fyrir okkur
að koma á skrifstofur þessara
gömlu fiskkaupmanna. Þar
hanga gamlar myndir frá sjáv
arútvegi okkar, af gömlu fisk
reitunum í Kveldúlfi og Alli-
ance, ásamt togurum þeirra,
svo og myndir af Edinborgar-
verzlun Ásgeirs Sigurðssonar
og jafnvel Bíldudalsfiski frá
tímum Péturs Thorsteinsson-
ar.
Aðal keppinautar okkar —
í fyllstu vinsemd og frænd-
semi — eru Norðmenn og Fær
eyingar. 1 þeirri samkeppni
ríður nú orðið mest á að
vanda sem bezt gæði og mat.
Ekki má slaka á, því það er
nú svo, að vinir vorir Spán-
verjar, sem eru stærstu fisk-
framleiðendur í Evrópu á eft-
ir Norðmönnum, veiða sjálfir
og framleiða um 100.000 smá-
lestir af saltfiski á ári. Það er
allt að því þrisvar sinnum
meira en íslendingar. En
þetta er smærri fiskur en okk
ar og ekki eins góður og hinn
frægi „BACAIjAO DE IS-
LANDIA“. Mun láta nSerri ,að
þeir flytji út um 20 þús. smá-
lestir af sínum eigin saltfiski
og flytji svo inn sama magn
frá íslandi, Færeyjum, Noregi
og Grænlandi, með öðrum orð
um fá sér betri fisk og stærri
fyrir verri fisk. Við verðum
því að vanda fiskipn okkar,
annars fellur burtu ástæðan
fyrir því að hann er keyptur.
— Hvað ert þú búinn að
vera lengi við þessa fiskverzl-
un, Þórður?
— Það var árið 1928, að ég
fór til Spánar og síðan til
ítalíu og starfaði að fiskverzl-
un, þá fyrir Kveldúlf, eða
fram til ársins 1932 að Sölu-
samband íslenzkra fiskfram-
leiðenda var stofnað og hjá
því hefi ég starfað síðan að
fisksölu í Grikklandi, Egypta
landi, Ítalíu og Spáni.
Það var mikið gæfuspor fyr-
ir íslenzka fiskframleíðendur
þegar þeir gengu óskiptir að
stofnun Sölusambands ís-
lenzkra -fiskframleiðenda. Á
mörkuðum ríkti þá, árið 1932,
hörð samkeppni, ekki aðeins
við fiskframleiðendur annarra
þjóða, heldur einnig á milli
hinna íslenzku útflytjenda og
buðu þeir verðið niður hver
fyrir öðrum. Það leiddi svo
til algjörs örigþveitis á mörk-
uðunum, og notfærðu hinir er-
lendu kaupendur sér þetta
skipulagsleysi okkar og fengu
fiskinn fyrir miklu lægra verð
en tekizt hefði að fá ef um
samtök útflytjenda okkar
hefð verið að ræða. Enda
sýndi cig strax eftir stofnun
samtakanna, að verðið fékkst
hækkað og hinn mikli glund-
roði og óVissa, sem ríkti á
mörkuðunum, breyttist í ör-
yggi. Og gagnkvæmt traust
skapaðist báðum aðilum, selj-
endum og kaupendum ,til mik
illahagsbóta. Ég kemst ekki
hjá því að taka fram og undir
strika; að ég er mjög uggandi
um framtíðina, ef sú stefna
verður tekin upp í útflutnings
málum, að Pétri og Páli verði
veitt leyfi til útflutnings sjáv-
arafurða og óttast að við það
endurtaki sig sá glundroði,
sem var áður en til félagssam-
takanna var stofnað. Þá var
svo Rnmið ,að fjoldi manns,
bæði hér og erlendis, buðu
út sama íslenzka fiskinn ,svo
kaupendur héidu að hér væru
öll hús full af óseldum fiski
og gífurleg offramleiðsla. Nú,
þegar öruggt er um magnið,
geta kaupendur vitað með
nokkurri vissu hve mikið kem
ur inn í hvern landshluta og
meðan svo er, telja þeir sér
hag í því öryggi semþað skap-
ar. Við „regulerum“ þannig
markaðinn og höfum fengið
út á það þessar árlegu hækk-
anir, sem viðunandi eru.
Spánverjar eiga nú digran
vara-gjaldeyrissjóð
— Hvernig gengur Spán-
verjum sjálfum, svona al-
mennt?
— Fjárhagur Spánar hefur
batnað mikið hin síðari ár,
sem m.a. má sjá á því, að þeir
eiga nú vara-gjaldeyrissjóð
upp á 1.500 millj. dollara. Hef-
ur hagur alls almennings stór
batnað, ekki sízt verkamanna,
sem nú njóta allskonar trygg-
inga, m.a. atvinnuleysis-,
slysa- og sjúkratryggingar, svo
sem verkamenn í/ löndum
Vestur-Evrópu. Einnig hafa
laun þeirra hækkað mikið.
Landinu er vel og sterklega
stjórnað, sem og nauðsynlegt
er, þar sem blóðhiti er mikill
í blessuðu fólkinu. Um æs-
ingu og blóðhita Spánverja
geta menn sannfærzt með því
að fara á nautaat, skýtur Þórð
ur inn í. Að einhverjir séu
óánægðis með stjórnina og
vilji sjálfir komast að, er víst
ekkert nýtt. Svo mun vera í
hverju landi, jafnvel á íslandi,
þar sem fólk hefur það betra
en nokkru sinni fyrr og betra
en víðast hvar annars staðar,
m.a. þakkandi góðri stjórn og
stjórnarforustu.
Sannkallaðir cavalleros
— Ferðamenn sækja nú
mjög í sólina á Spáni. Spán-
verjar hafa sjálfsagt af því
sívaxandi tekjur?
— Já, gert er ráð fyrir að
um 16 milljónir ferðamanna
heimsæki Spán í ár og skilji
þar eftir um 250 milljónir
dollara í gjaldeyri. Eins og
kunnugt er, fjölgar árlega
þeim stóra hópi Islendinga,
sem þangað fara. Aðallega er
farið á OOSTA BRAVA, sem
er ströndin fyrir norðan Baree
lona, til eyjanna MALLORCA
með höfuðborginni Palma og
svo á COSTA DEL SOL, sól-
arströndina fyrir sunnan
Barcelona. Þar er mest í tízku
baðstaðurinn TORRBMOLIN-
OS, rétt hjá Malaga. Svo eru
auðvitað þeir, sem heimta
mikla sól og 23 stiga hita um
háveturinn, og fara þá til
CANARI-eyjanna. Allur þessi
ferðamannastraumur byggist
á indælis loftslagi, sól og hita
og góðum baðströndum og
þar eru mjög góð og nýtízku-
leg hótel með slíkri þjónustu,
sem íslendingar eiga ekki að
venjast. Þarna er sérstaklega
aðlaðandi og gott fólk. Allir
bera Spánverjum hið bezta
orð. Þeir séu sannkallaðir
„cavalleros". Eins og íslend-
ingur einn á kaupskipaflota
okkar sagði í vetur 1 viðtali
í Morgunblaðinu: „Þar er
bezta fólkið“. Við þetta má
svo bæta, að hvergi í Evrópu
er jafn ódýrt .Spánn er lang-
samlega ódýrasta ferðamanna
ladið hér í álfu og ennþá gjör
samlega laust við allt þetta
leiðinda „upptrékkerí“, sem
ferðamaðurinn verður svo
víða annars staðar var. Þarna
er sem sagt heiðarlegt og gott
fólk, enda mjög trúrækið.
Júlí og ágúst eru full heitir
mánuðir fyrir okkur nema þá
á Norðurströndinni, þar sem
Baskarnir búa. Þar er t.d.
hinn fallegi baðstaður San
Sebastian, við Pyreneafjöllin
og aðeins 16 km. frá landa-
mærum Frakklands. Annars
geta menn farið hvaða annan
mánuð ársins sem er, þó
máski sé öruggast að fara yfir
háveturinn suður fyrir Valen-
cia, t.d. til Torremolinos,
Malaga. Þar mun vera um 18
stiga hiti í skugganum að
vetri til og næg sól.
— í þessu samlbandi væri
fróðlegt að vita hvað góð hót-
el kosta á Spáni og einnig
fæði?
•—, Þar eru vitanlega allar
tegundir af gistihúsum og veit
ingastöðum frá pensjónötum
og upp í „de luxe“ hótel. Góð
máltíð, þriggja rétta með víni,
á góðu veitingahúsi, kostar
svona 120 ísl. kr. eða eitt
sterlingspundj sem exru 168
pesetar. Og þá kostar gott
hótelherbergi með baði svona
um 200 kr. Ódýrast er auð-
vitað að taka þá fæði með
morgunmat, hádegisverði og
kvöldmat, og ætti þá að vera
hægt að fá þetta á góðu
hóteli fyrir 350-400 kr., þ.e.
500-600 peseta, því pesetinn
jafngildir ca. 71 eyrir íslenzk-
um. Helzt mundi ég þó ráða
til að taka „hálf-pensjón“,
þ.e.a.s. herbergi og síðan eftir
vali annað hvort bara morgun
matinn og hádegisverðinn eða
þá kvöldmatinn einan. Mæli
ég frekar með hinu fyrra, því
alltaf er gott að hafa kvöldið
frítt og er þá oft þægilegt að
borða úti, sem kallað er. Hér
má bæta við, að allt svona
smávegis — en þó nauðsyn-
legt — er ódýrt, svo sem kaffi
á gangstéttarveitingastöðum
og eitt glas af góðu spönsku
víni, Sherryglasið kostar t.d.
7 kr. ísl. Einnig eru bílar
mjög ódýrir. Og drykkjupen-
ingar eru alls staðar reiknað-
ir með í verðinu. Það er
skylda. Ef á matarskránni
stendur t.d. lambakjöt (cor-
dero) og verð er 60 pesetar,
þá kemur reikningur upp á
60 peseta, þar er engu viðbætt
og óþarfi að gefa nokkuð.
Fyrir sérstaklega góða þjón-
ustu má þó alltaf láta eitt-
hvað smávegis handa þjónin-
um, en íslendingar eru slæmir
með að gefa alltof mikla
drykkjupeninga. Loks vil ég
ráðleggja fólki að ferðast á
vegum hinna íslenzku ferða-
félaga. Þau gefa flest mjög
góða þjónustu, og miklu ódýr
ara að ferðast á vegum þeirra.
—■ Oft er í spönskum blöð-
um minnst á ísland, sagði
Þórður í lok samtalsins, og
þá ávallt mjög vinsamlega.
Spánverjum finnst við vera
gamlir vinir, enda Spánn gam
alt og mikið menningarríki.
Mér finnst því að við hér á
íslandi eigum að reyna að
venja okkur af þeim ljóta sið
að vera með skæting í garð
landa og þeirra stjórnenda,
sem alltaf hafa verið okkur
vinveitt og keypt afurðit
okkar í marga mannsaldra.

Ókyrrð í Santo Ðomingo
Santo Domingo, 25. kot.
6KYRRÐ er nú í höfuðborg
Dóminikanska lýðveldisins og
í dag tóku bandarískir og s.-
amerískir hermenn úr friðar
gæzlusveitum Ameríkuríkja her-
skildi borgarhluta þann í Santo
/Doimingo er áður var á valdi
uppreisnarmanna.
Var það gert til þess að fyrir-
byggja að dóminikanski herinn
legði hann undir sig.
Hafði leiðtogi uppreisnar-
manna, Camano ofursti lagt
blessun sína yfir fyrirtækið og
varð ekkert til tíðinda.
Sagt er áð enn beri margt í
milli með herforingjunum og
stjórn Hectors García Godoys,
og er það hald sumra áð herfor-
ingjarnir sitji á svikrúðum við
stjórnina. Nú er stödd í Santo
Domingo sáttanefnd S.-Ameríku-
ríkja, þangað komin að beiðni
stjórnarinnar og mun reyna að
stilla þar til friðar.
Juan Bosch, fyrrum forseti
Dóminikanska lýðveldisins, sem
kom aftur heim fyrir nokkru, fer
nú huldu höfði í höfuðborginni,
en friðargæzlusveitir Samtaka
Ameríkuríkja halda vörið um
heimili hans.
Bezt að auglýsa
Morgunblaðinu
Málflutningsskrifstofa
Sveinbjörn Dagíinnsson, hrL
og Einar Viðar, hrl.
Hafnarstræti 11 — Sími 19406.
Magnús Thorlacius
hæstaréttarlögmaður.
Málflutningsskrifstofa.
Aðalstræti 9. — Sími 1-1875.