Morgunblaðið - 22.07.1967, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1967
15
111 stióm í Grikklandi
Jafnvel knattspyrna er undir eftirliti
ríkisins og barnavinafélög eru leyst upp
ALEXANDROS Sakellaro-
poulos, kjörinn forseti dóm
ráðsins í Aþenu og sam-
bandsnefndar grísku lög-
fræðingasambandanna, var
að verja mál í Salonika,
þegar byltingin var gerð
aðfaranótt 20. apríl. Þegar
hann kom til heimilis síns
í norðurúthverfi Aþenu-
borgar, frétti hann að lög-
reglan væri að leita að sér.
Hann hafði hægt um sig í
einn dag og vonaði að bylt
ingin væri brandari — eða
hún hefði misheppnazt. —
Snemma í næstu viku
kom í Ijós, að um hvorugt
var að ræða. Sakellaro-
poulos fannst það fyrir
neðan virðingu sína að
fara í felur.
Hann settist niður og skirif-
a®i opinlbertt bréf til dóms-
máiaráðlherrans og ók síðan
á lögreglustöðiina. Hann kom
aldrei aftur. Á þessum degi
er banin urndir „eftirliti“ á
eyðilegri og sölríkri eyju,
Yioura, um 80 km frá Aþenu,
ásamt 2.649 öðrurn föngum.
Af stjórninni vair hann stámpl
aður „hasttulegur kommún-
isti“.
Reyndar er Sakellaropoul-
os það ekki og er það aug-
ljóst af starfi hans. Totomis,
ráðherra almenn ingsregiu, og
Pattakos, innanríkisréðlherra,
hafa hvorugir leyft sér að
halda því bein:Uni,s fram. —
Totomis segir, að ástæðan
fyrir því, að hann er í haldi
sú sú, að hann hafi ekki vilj-
að undirnita yfirlýsingu, þar
sem hainn átti að lafa að
hegða sér vel, ef bann fiengi
að ganga laus. „Hann sagði:
ég mun ekki ábyrgjast neitt",
segir Totomiis.
Vörn Aspida-foringjanna
Það upplýsir efialauist margt,
að Sakiella.ropoulos var stuðn-
irugsmaður Mi ðflokkasam -
bandsins og var verjandi við
yfirheyrslur í Aspida-málinju
svonetfnda.
Nú betfur berstjórnm gríska
þurkkað út lögfræðingaráðið,
sem Sakellarapoulois var fior-
seti fyrir, og valið annað í
staðinn og fengið því nýjan
forseta. (Þannig viilll til að
ríikisstjórnin á einniig fulltrúa
gína í þremur meiriháttar
knattispymuklúbbum og í
stjóm griska knattspyirniu-
sambandsins).
Hinir nýju meðlbnir nieifnd-
arinnar hafia verið spurðir að
því hvort þeir hafi neynt að
fá hinn fyrrverandi fiorseta
lausan úr haldi. Nýi fiorsiet-
inn, Philip Angelis hershöfö-
ingi, sagði, að neifndiin hetfði
ekki hugleitt slfkt vegna
þeas, að hinn fangelsaði mað-
ur befði ekki beðið um það;
auk þesis virtist svo sem Sak-
ellaropoulos hafi verið hand-
tekinn af öryggisásitæðium og
við því hefði nefndin ekkert
að segja.
Það er ef til vill ekki svo
undarlegt, að engin beiðni
hietfur borizt frá honum, þair
sem fanigarnir á Yioura mega
einungis nota símiann í neyð-
artiltfollum og bréf þeirra
eru ritstooðuð.
Tónskáldið ofsótta
Annar frægur maður með
„rangar“ skoðanir er tón-
Skáldið Mitois Theodorakis,
vinsælasti lagasmiður Grikk-
lands. Hann samdi m.a. tón-
iistina við kvikmyndina
Grikkinn Zorba. Ofisófcnir
herstjórnarinnar á hendur
honum hafa verið opiinberar
og mjög mishepp naðar. Nú er
bannað, að viðiagðri mál-
sókn, að fcaupa eða selja
hljómplötur xneð verkum
hans. Afileiðingar aí banninu
eru m.a. þær, að nú ganga
plötur hans kaupum og söl-
um fyrir 430 kr. hvert eintafc
d staðinn fyrir 170 fcr. áður.
Aðrar afleiðingar atf banininu
voru öllu aivarlegri. Fyrir
Sfcömmu var ungírú At'hara-
sia Panagopolou kölluð fyirir
dómstólana akærð fyriir að
haifa leóikið eina atf hijómplöt-
um Theodorakis í íbúð sinni.
Tódtf hljómplötur voru geirðar
upptækiar hjá henni.
Hitt er vekur meird undrun,
er ráðherra aimienningsireglu
tijáir firéttamönnum, að etf
Theodorakis komi úr felum
muni hann ekki láta band-
tafca hann. Totomis áiítur, að
tónisbáldið sé ekki nóigu mikii
vægt til þess að láta tafca
hann fastan. Theodorakis er
leiðtogi Lambrakis-æsfculýðs-
hreyfinigarinnar og sumir aðr
ir fiorstoprabkar Lambrakis
hafa verið sendir til Yioura.
Þýðing rannsökuð
Ríkisstjómin hefiur einnig
(bannað, að brotin séu leirílát
í gr'ís.kum krám, eins og sýnit
er í kvikmyindinni Gribkinn
Zorba. Opinberar heimildir í
Aþenu segja, að lögregian
hafi handitekið kráareiganda
einn, þegar hann reyndi að
bei'ta hníf í viðureign við lög-
regiumann, sem fyrinskipaði
hionum að hlýða fyirrgreindu
lögboði. Kránnar draga að sér
hóp lausmálla manna og rót-
tækra. Rétt fyrir maílok var
bóndi að nafni Nieolaudes
handtekinn í Norður-Grikk-
landi fynir að „tala. um stjórn
mál“ í fcaffihúsi einu — firá
þessu var sagf í einu dagblað-
arrna og úr því ríkisstjómin
hetfur umisjón með aílri blaða-
útgáifiu í Griktolandi má ganga
að því vísu, að fregnin sé
sönn.
Hér er hinsveigar um svo
fiurðuiega átoæru að ræða, að
enskir blaðamenn könnuðlu
tvívegis hjá firéttas'totfu í
Aþenu hvort hér væri ek'ki
uim þýðingarvillu að ræða.
ræður um byltingarstjórnmál.
En svo var etoki. Það fékkst
S’taðtfest, að Politkologeo þýð-
ir að ræða um stjómmál al-
menns eðlis á ekki mjög gáfiu
legan háltt. En þeir sem tala
um stjómmál á gáflulegan
hátt geta líka len't í vanidræð-
um.
Pattakos herdhöfðingi á tvi
tuga firænku, sem heitir
Bteila Minakis. Hún var hand
tekin fyrir að hatfa tilheyrt
vinstrisinnaðri hreyfingu og
játaði að hún væri á bandi
kommúnista. Hún var færð í
varðlhald. Pattakos bað Toto-
mis að reyna að koma fyrir
hana vitinu, sá síðarnetfndi
Hér væri kannski átt við um-
ræddi við hana í tvær og
háifa klukkustund í sk’rifstotfu
sinni. Honum tókst e'kfci að
flá hana til að skipta um skoð-
un, og nú mætir hún reglu-
lega á lögreglustöðinni tváisv-
ar á dag og er undir „etftir-
liti“.
Kommúnistar í háskólanum
Það er oít þannig með há-
skótamenn, að þeir eru vinstri
sinnaðir og sjálfstæð'ir í hugs-
un. Gríska stjómin heifur
kunngert, að hún ætli sér að
uppræba slika menn úr há-
skólunum. Hún hefur tekið
sér það vald, að reka burt
sérhvern þann próflessor, sem
hægt er að sanna á, að sé
ekki innlblásinn af „hinum
rétta anda ríkjandi stjórnar
FYRRI GREIN
og þjóðarhuigsjóna“. — Tveir
pródtessorar hafa þegar verið
kallaðir fyrir lögreglu. Það
eru þeir Evgenios Phocas,
prófessor við háskóliann í
Aþenu, og John Chrysikois,
fyrrverandi rektor sama há-
skóta. Vinir þeirra segj a, að
þeir hafi verið vaktiir upp
kluklkan eitt ,um nótt af lög-
reglumönnum. Prófessoriarmr
voru ákærðir fyrir, að hafa
reytít að fiá stúdentana til að
kaupa kennslubækur á lækk-
uðu verði. Síðar var þekn
leyfit að fiara heim til sín.
Með þessum aðgerðum vildi
stjórinin vara gríska prófiess-
ora aimennt við.
Skólakennarar fordæmdir
Að minnsta kosti tveir
grískir stúdentar erlendis
hafa verið sviptir .skólastyi'kj
um af s'tjór nm álaástæðium.
Aðrir 40 hafa eiinnig verið
sviptir styrkjum sínum, en
ekki er vitað hivort þar komi
til stjómmálaskoðaniir þeinra
þótt telja megi það vást.
Það er algengt að nemend-
ur komi upp um kennara
sína, ef þeir hatfa þá grunaða
um vinstri viLlu. í einum
stærsta einkaskóla í Aþenu
var ein kennslukonan hand-
tókin fyrir að hatfa fiarið
bnjóðsyrðum um herinn og
ríkisstjórnina. Samkvæmt ör-
uggum heimildum talaði hún
við bekk sinn, sem í voru áitta
ára gömul börn um kosning-
ar. Einn drenguirinin sagði:
„Þær eru ekki haldnar hér“.
Kennarinn svaraði: „Það kem
ur bráðlega að því“. Barraið
sagði foreldmm sínum firá
þessu, sem fóru með það í lög
regluna. Skólastjóirinn gat
hindrað það, að barnið yrði
kallað fyrir rótt til að vitna
geign kennara sínum.
Fyrir skömmu skýrðu
grísku blöðin £rá því, að átta
bairnaskólaikennarar hefiðu
verið reknir úr stöðum sím-
um um stundarsakir, því þeir
báru ekki þann rétta hug til
stjórnarinnar.
Höfiundar, sem fá á sig
istimpilinn „vinstri sinnaðir"
eiga það á hættu, að bækur
þeirra verði bannaðar hvert
svo sem efni þeirra er. Einn
Konstantin konungur.
slíkur er Yannis Kordatos, en
bók hans, „Nýjar hugleiðing-
ar um Hómer“, hvartf skyndi-
lega úr ötlum bókaveirzl'un-
um. Totomis var að því
spurður vegna hvers þessi til-
tölulega skaðlausa bók væri
á svarta listanum. Hanm svar-
aði: „Kordatos er kommún-
isti. Þessvegna bönnum við
sötu á bófcum bans“.
Klöð með móðgunum
Blaðamenn, sem gjarnan
eru mifclir einsitakiingshyggju
menn, hafa verið undir sér-
stöku efltirlibi. Þrír slíkiir
hafia verið teknir höndum.
Ritstjóri Athenaiiki, Baklatzis,
dvelst nú á Yioura „í sérstöku
grænu tjaldi", að sögn Toto-
miis, sem kveðUr ritstjóramm
ihafa borið óhróður á fólk.
Útgátfa á blaði hans hefur ver
ið stöðvuð, sumpart atf fjár-
hagserfiðleiíkum.
Ríkiisstjórnin hetfur lá'tið
tvö blaðamannafélög í Grikk-
landi hatfa lista yfir 40—100
blaðamenn, sem stjómin vill
að reknir séu úr starfL Tals-
menn félaganma sögðu ríkis-
stjórninni, að giera sín skít-
veric sjálf. Líifieyrissjóðux fé-
laganna er iítitl og fler minmk
andi og erfiðir tímar fara í
ihönd hjá grístoum blaðamönn
'Um.
Leiklhúisin hafa einnig orðið
fyrir barðinu á þessari sitjórn.
Dora Stratou, sem veitir fior-
stöðu þjóðdansaskóíla, var
kölluð fyrir rétt fyrir að hafa
skotið skjólshúsi ytfir Lamlbra
kis, blaðamanninn frá Ambe-
oikipi. Sérstök skýrsla hefiur
verið send ödlum grístoum
leikihúisum, þar sem það er
upplýst, að starfisemi þeirra
sé uindir „eftiriiti". — Með
skýrslunni fylgdi minnisMað
yfir þær leiksýningar, sem
stjórnin hefur sett í banm.
Þessi eru þau atriði, sem for-
stöðluimönnum leitohúsa ber að
varast:
1. Allt það sem lítoindi eru
á að valdi truflunum á al-
mennri reglu.
2. Alit það sem útbreiðiir
landráðaikienmingar.
3. Allt það, gem er til þess
fialtið að ófrægja þjóðina eða
hnebkja ferðamannastraumi.
4. Allt það sem gretfur und-
an hieilbrigðum þjóðtfélaigs-
hefðum og viðteknum siðium
grísku þjóðarinnar.
5. Allt það sem getur
hnefctot kristindómi'nium í
landinu.
6. Allt það, sem talist gaðti
móðgum við hina konunglegu
persónu, fjölskyldu hans eða
ríkiisstjórnina.
7. Alit það, sem gæti hatft
skaðleg áhrif á umgt fótk.
8. Alit það, sem gæti hafit
skaðteg áhrif á listræna þró-
un þjóðarinnar.
Að frumkvæði Angelis
'heiflshöfðángja hafa 279 félög
eða stafmanLr verið bannaðar.
Papandreou.
í Pireus einni, sem er full aí
vinstrimönnum, lokaði hers-
höfðinginn hvorki m.eiira né
minna en 38 ópólitískum stotfn
unuim. Þar á meðail var barna
vinafélagið í Pireus, mæðrafé
lagið, samtök leigubílstjóra og
kvenfélagið í Pireus.
Eins og s'kapillur liðlþjáltfi
hefur Angelis séð kynfilega
til þess, að vinstri menn séu
teknir, með því að ráðast á
allan herskálann; að því und-
anskildu, að þegar herslhöíð-
inginm leysir upp félagasam-
tök þá er engin ákæra fyrir
hendi, engin réttarhöld, eng-
iinn kviðdómur — aðeins dóm
ur. —
(Halz'ta beimild: The Times)
Sakellaropoulos, Pattekos og Theodarakis.