Morgunblaðið - 07.05.1968, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 1968
11
„Friðarsveitir Kennedys"
eftir sr. Áreiíus IMielsson
ÞAÐ er vafaimál, að æskulýð-
ur nokkurar kynslóðar eða ald-
ar bafi 'hlotið stærri og fegri
hugsjón til að koma í fram-
kvæmd en æska ‘þessa áratugs
með Ihugmynd friðars.veitanna.
Hinn áá’tsæli ungi forseti
Bandaríkja Norður-Amer'iku,
hafði þar fundið líkt og mótvægi
gegn styrjaldaráformum aldar-
innar í anda kristinsdóms og
samkvæmt fyrirskipun hans,
sem sagði: Farið út um allan
heiminn og prédikið gleðiifrétt-
irnar um guðlsríkið öllum.
Oig guðsrJkið er réttlæti, frið-
ut og fögnuður í sálum og sama-
félagi manna og þjóða, en ekki
einlhver sérstakur sælustaður
útval’dra, þar sem þeir geta ör-
uggir glæðzt yfir forréttindum
sínum og frelsun um alla eilífð.
Það var árið 1:961, að Banda-
rí’kin skipulögðu starfisáætlun,
sem ákvað að senda sjálflboðaliða
til starfa í þróunarlöndunum
svoniefndu..
Þessi áætlun var undirrituð
og stofnsett sem sérstök starf-
semi af stjórn Bandaríkjanna í
marz 1961.
Þetta varð stöðug og formleg
stjórnarfram'kvæmd í septemtoer
sama ár og staSfest af þinginu.
En við það tækifæri mœlti
Kennedy á þesisa leið:
,,Eg mæli 'hér með stofnsetn-
ingu stöðugra Friðarsveita, Ihópi
sérfróðra og þj'álfaðra maruna og
kvenna frá Bandaríkjunum, sem
send verði af stjórn U.S.A. til
framandi landa eða með milli-
göngu sérstakra samtaka og
stofnana til hjálpar þjóðum, sem
hafa þörf fyrir tæknimenntað
fólk til leiðsagnar".
Friðarsveitirnar gáfu einstök-
um sjálflboðaliðum tækifæri til
að starfa beint meðal erlemdra
þjóða, taka þátt í daglegu lífi
þeirra og læra að tala þeirra
tungumál.
Áður en ár var liðið frá stofn-
un friðarsveitanna v<oru 900
sj’álfboðaliðar í námi og þjálfun
tíl ferðar, eða höfðu l'átið skrá
sig til starfa meðal vanþróaðra
þjóða.
Meðal þeirra voru hjúkrunar-
konur, kennarar, doktorar, vél-
fræðingar, skógarhöggsmenn,
bændur, verkfræðingar og
fjöldi amnarra sérfræffinga.
Friffarsveitir sjálflboða voru
þó affeins sendar til þeirra staða
og landa, þar sem þeirra var brýn
þörf.
Allar starfsáætlanir byggðust
fyrst og fremst á fyrinspurnum
og óskum þeirra þjóða, sem ósk-
uðu Shjálpar eða aðstoðar á ein-
hverju sviði.
Flestar starfsáætlanir voru í
sambandi við uppeldi, heiLbrigðis
mál og jarðrækt.
Allir þegnar Bandaríkjanna 18
ára eða eldri með óskertan þegn-
rétt, jafnt giftir sem ógiftir, sem
ekki hafa beint fyrir börnum að
sjá, geta gkráð sig í Friðarsveit-
irnar.
Það voru engin hærri aldúrs-
takmörk, en allir eru prófaðir og
verða að standast þung þroska-
próf, því að gera verður ráð fyrir
bæði vitsmunalegum og siðferði-
legum þraska á háu stigi.
Sérhver sj'álflboðaliði Friðar-
sveita fær í íbendur eyðslutfé, sem
gerir honum kleift að lifa við
svipaðar aðstæður og almenn-
ingur í því dvalarlandi, serr
hann velur sér.
Þjónustutími í Friðarsveitum
er venjulega ákveðinn tvö ár,
en að þeim liðnum fær sjálf-
boðinn í hendur uppíhæð, sem
veitir honum forskot til að út-
vega sér atvinnu, þegar heim
kemur og komast í eðlilegar að-
stæður heimafyrir aftur.
Þjónusta í Friðarsveitum veit-
ir ekki undanþágu frá her-
skyldu.
Þetta er þá í stuttu máli hið
helzta, sem sagt verður um eðli
og uppbyggingu þessarar merkí
legu tilraunar til sarnstarfs,
kynningar og aðstoðar einnar
auðugustu þjóðar heims við þær,
sem mlnna mega sm, fátækar og
frumstæðar þjóðir.
. Fátt er talið nauðsynlegra í
samlbúð þjóða nú, og ekkert
verður betri grunnar friðsam-
legra samskipta, bræðralags og
friðar, en gagnkvæm kynning og
fórnfúsar hjáiparhendur.
En þrátt fyrir geysilegt starf
Friðarsveitanna, sem nú nema
um 10 þús. sjálfboðaliða víða um
heim í 46 löndum með mikilli
eftirspurn frumstæðu þjóðanna,
hetfur tortryggni og öfund eitrað
þessar framkvæmdir.
Mangir reyna að sanna og
sýna fram á, að þarna sé nýlendu
stefnan gamla dulibúin í nýtízku-
klæðnað stjórnmálasérfrœðing-
anna og vinni á svipaðan hátt og
kristniboðið var ásalkað um með
réttu og röngu og er enn.
Til viðlbótar þessum fjölda i
Friðarsvei'tum Kennedys hafa 20
aðrar þjóðir skipulagt sínar eig-
in sveitir í einhverri mynd og á
eimhverjum vegum.
Sums staðar eru það stúdenta-
samtök, sums staðar er kirkjan í
broddi fylikingar í þessu friðar-
og fræðslustarfi og fer vel á því.
í Danmörku eru þetta t.d. aðal-
lega sa-mták ungs menntatfólks,
sem undirbúa og starfrækja slík-
ar hjálparsveitir. í SvJþjóð er
kirkjan í forystu þessarar istarf-
semi. En í báðum þessum lönd-
um og yfirleitt alls staðar, þar
sem starfsemin hefur fest rætur
er hún rausnarlega istyrkt af rík-
Herra ritstjóri.
UNDANFARNAR vikur hefi ég
þó nokkrum sinnum orðið fyrir
því að bæði kjósendur úr
Reykjaneskjördæmi og aðrir
vinir mínir hafa vikið að því
við mig, að ég virti samþykktir
Sjálfstæðisflokksins og stefnu
að vettugi. Ég hefi að vonum
undrazt þessa staðhæfingu, og
hefir það þá verið fært fram
til sannindamerkis að það væri
á allra vitorði áð ég ætlaði að
fara mínar eigin götur í forseta-
kosninigunum og ekki kjósa
„frambjó'ðanda Sjálfstæðisflokks-
ins.“ Hafa sumir lagt mér þetta
til lasts, en aðrir til lotfs, og
skulum við láta það liggja á
milli hluta að sinni hvort rétt-
inu með fj'árframlögum.
Það var og er samkvæmt von-
um og óskum stofnandans,
Kennedys, að startfsemi Friðar-
sveita efldi góðvfld og skilning,
sem útrýmt gæti ógimum og tor-
tryggni „kalda stríðsims" svo-
nefnda.
En því miður hafa kommún-
ískir stjórnendur aldrei leyft
starfsemi Friðarsveita í nokk-
urri mynd eða frá neinu landi
starfsvettvang í þeim löndum,
sem vald þeirra nær yfir.
Hinir ungu sjálfboðaliðar, sem
hafa sýnt og veitt miarigvíslega
aðstoð með ráðum og dáð í Atfr-
íku, Asíu og Suð'ur-Ameríku,
hafa verið sagðir hinir hættuleg-
ustu njósnarar og undirróðurs-
menn heimsvaldastefnu og hvers
konar niðurrifs og spillingar
meðai dvalanþjóða sinna.
Þessu eitri rógs og haturs hef-
ur verið lætt inn gagnvart þeim
í kommúnisku löndunum ag þeir
taldir hættulegri flestu öðru fyr-
ir þróum komm'únismans í ver-
öldinni.
Og þrátt fyrir það, að hægt er
að benda á geysilega áhrifamikið
starf ýmissa sjálíboða úr Friðar-
sveitum til eflingar allri mennt í
heilum hyggðarlögum og borg-
um, svo að líf flólkisins hefur á
fáum árum breytzt til hins betra
á allan hátt, þá hefur kommún-
íska út’breiðsluvélin hvarvetna
reynt að spilla fyrir þeim, látast
ekki sjá þá og beinl'ínis reynl
að egna til baráttu gegn þeitn og
bannia starfsemi þeirra, sem
Framh. á bls. 19
ara er.
Hinu langar mig til að koma
á framfæri, að þingflokkur
Sjálfstæðisflokksins samþykkti
fyrir löngu einróma að gera for-
setakosningarnar ekki að flokks-
móli. Það er því algert einka-
mál sem hver Sjálfstæðismaður
verður a'ð gera upp við sam-
vizku sína, án leiðbeininga frá
flokksstjórninni, hvorn doktor-
inn hann á heldur að kjósa í
hinn tigna sess.
Ég og skoðanabræður mínir
hötfum enga ástæðu til að óttast
illindi við flokksbræður okkar
út atf þessu máli.
Vinsamlegast
Pétur Benediktsson
4. þingm. Reykjaneskjördæmis
Bókamarkaðurinn
Víðimel 64. Símar 15104 og 15146.
Nýir bókaflokkar teknir fr£im í dag.
Opið frá kl. 1 e.h.
Siimarbiiðir Heimatrúboðsins
Þeir sem óska eftir dvöl fyrir telpur að Lækjamóti
í sumar hafi samband við forstöðumanninn í síma
16279.
sjúkrasokkar og fleira nýkomið.
Austurstræti 16 — Sími 19866.
Bréf sent Morgunblaðinu
Til sölu
2ja og 3ja herb.
ódýrar íbúðir með lágum út-
borgunum, Barónstíg, Loka-
stíg, Bergþórugötu.
3ja herb íbúðir við Ægissíðu,
Ásgarð, Lynghaga, Safa-
mýri og víðar.
4ra herb. íbúðir við Brekku-
læk, Eskihlíð, Eiríksgötu og
Laufásveg.
5 herb. hæðir við Freyjugötu,
Glaðheima, . Hjarðarhaga
Kvisthaga, Tómasarhaga.
Skemmtilegar 6 og 8 herb. sér
hæðir í Austur og Vestur-
bæ, á gó'ðum stöðum.
Einbýlishús við Sólvalla-
götu.
Nýleg 6 herb einbýlishús á
Flötunum, með bílskúr.
8 herb. einbýlishús við Stiga-
hlíð.
Jörð í Austur-Húnavatnssýslu,
með góðum húsum. Og
margt fleira.
Einar SigurDsson hdl.
• Ingólfsstræti 4
Símf 16767. Kvöldsími 35993.
Hefi til sölu ma.
2ja herbergja íbúð á annarri
hæð við Blómvallagötu.
3—4 herbergja íbúð við As-
vallagótu. Ibúðin er björt
og rúmgóð og nýstandsett.
4ra herbergja íbúð í eldra
steinhúsi í Austurbæ. íbúð-
in er á annarri hæð og get
ur verið laus fljótlega. Lítil
útborgun.
Fokhelt raðhús i Árbæjar-
hverfi. Húsið er um 140 fer-
metrar og gert er ráð fyrir
3 svefnherbergjum, sam-
liggjandi stofur, skáli eld-
hús og bað.
Parhús í Kópavogi. Á efri hæð
eru 3 svefnherbergi og bað
en á neðri hæð stofur, skáli
þvottahús og geymslur.
Bcldvin Jónsson hrl.
Kirkjutorgi 6. Sími 15545.
Frá Brauðskálanum
Smurt brauð
Snlttur
Koktailsnittur
Brauðtertur
BRAUÐSKÁLINN
Langhholtsvegí 126.
Sími 37940.
Hús í smfðum
6 herb. fokhelt raðhús í Foss-
vogi, tilb. til afhendingar
nú þegar.
5 herb. fokhelt einbýlishús
með bílskúr í smí’ðum við
Lyngheiði.
6 herb. fokhelt einbýlishús
með tvöföldum bílskúr við
Markarflöt.
6 herb. raðhús með innbyggð
um bílsskúr á Nesinu.
Fullgerðar íbúðir
5 herb. falleg hæð við Hjarð
arhaga, ásamt góðum
geymslum og innbyggðum
bílskúr.
5 herb. einbýlishús með bíl-
skúr við Kársnesbraut.
4 herb. einbýlishús í Suðvest-
urborginni.
5 herb. hæð við Grænuhlíð.
5 herb. íbúð á 1. hæð við
Hofsvallagötu.
5 herb. íbúð á 1. hæð við Ás-
vallagötu, sérinngangur, sér
hitL
Málflutnings og
tasieignastofa
j Agnar Gústafsson, hrl. j
Björn Pétursson
fasteignaviðskipti
Austurstræti 14.
, Símar 22870 — 21750. j
Utan skrifstofutima: j
35455 —
HAFNARFJÖRÐUR
Til sölu m.a.
Steinhús í nágrenni Öldutúns-
skóla. Húsið er tvær hæðir,
á 1. hæð eru stofur eldhús
ag þvottahús, á efri hæð 4
svefnherb. og bað.
Lítið edinbýlishús í Vesibur-
bænum, útb. 200 þús.
Stórt hús á Flötunum, 6 svefn
herb., stofa, eldhús, kjallari
undir öllu húsinu, tvötfald-
ur bílskúr.
Eldra einbýlishús í Vestur-
bænum, húsið er herb. og
eldhús.
2ja, 3ja, 4ra og 5 herb. íbúðir
við Vesturbraut, Álfasikeið,
Melholt, Grænukinn, Köldu
kinn og Öldugötu.
Hús og íbúðir í byggingu við
Mávahraun, Krókahraun,
Smýrlahraun og Brúarflöt í
GarðahreppL
GUÐJÓN STEINGRÍMSSON,
Linnetst. 3, Hafnarfirði.
Sími 50960.
Kvöldsími sölumanns 51066.
Royalcote
veggklæðning
Royalcote er tilbúin til
uppsetningar, fulfrágeng-
in í plötum 244x122 cm.
í hnotu, eik, marmara og
pekan.
Royalcote er falleg og
endingargóð veggklæðning.
Lumberpanel
viáarþiljur
Stærðir 270 og 250 cm. á
lengd og 30 og 20 cm. á
breidd. Margar viðarteg-
undir.
Sumberpanel viðarþiljur
eru löngu kunnar um land
allt fyrir hagstætt verð og
frábær gæði.
PÁI.L ÞORGEIRSSON & CO.
Sími 1-64-12.