Morgunblaðið - 28.09.1968, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLABIÐ, LAUGARDAGUR 28. SEPT. 1968
Víðtæk könnun á íélagsleg-
um högum háskólastúdenta
STÚDENTARAÐ H. 1. hefur í
hyggju í október og nóvember
að efna til viðamikillar könnun-
ar á félagslegum högum stúdenta
við Háskóla Islands. Er könnun
þessi gerð í samvinnu við Há-
skólaráð, sem sér um fjárhags-
lega hlið könnunarinnar.
Að sögn Höskuldar Þráinsson-
ar, formanns stúdentaráðs, var
hér á ferð erlendur sérfræðing-
ur í félagsfræði og veitti hann
stúdentaráði ýmsar ráleggingar
varðandi samningu á spurning-
um fyrir þessa könnun. Sem fyrr
segir verður spumingalistum
dreift meðal stúdenta við há-
skólann nú í byrjun skólaárs.
Höskuldur kvaðst ekki geta sagt
um það að svo stöddu, hvenær
niðurstöður af þessari könnun
mundu liggja fyrir.
Höskuldur gat um aðra könn-
un, sem fram fór í lok sl. skóla-
árs. Meðal stúdenta, er stunda
nám í íslenzku við heimspeki-
deild, var efnt til einskonar skoð
anakönnunar á kennsluháttum
prófessora við deildina. Voru
niðurstöður könnunarinnar síðan
birtar í tímariti heimspekideild-
ar. Kvaðst Höskuldur gera ráð
fyrir, að slíkum könnunum yrði
haldið áfram í vetur og þá í
fleiri deildum. Á hinn bóginn
kvaðst Höskuldur ekki geta sagt
um þáð að svo komnu máli, hvort
sá háttur yrði hafður á, að birta
Alexander von Humbolt-
stofnunin í Þýzkalandi hefur á-
kveðið að gefa Tilraunastöð há-
skólans í meinafræði að Keld-
um fullkomið tæki til að skera
örþunnar vefjasneiðar (ultramik-
rotom).
Tæki þetta, sem kostar um
250.000 kr. og verður notað við
fyrirhugaðar rafeindasmásjár-
rannsóknir dr. Guðmundar Ge-
orgssonar, læknis, en hann hef-
niðurstöður þessara kannana op-
inberlega. Slíkt hefði valdið
nokkrum úlfaþyt meðal læri-
feðra, þegar tilraunakönnunin
var gerð í heimspekideild, og
meðal annars orðið til þess, að
fram hefði komið í háskólará'ði
tillögur um að stofna mennta-
málaráð við hverja deild til að
fjalla um þessi mál.
ur nýlega hafið starf að Keld-
um. Dr. Guðmundur hefur dval-
izt í Bonn undanfarin 5 ár við
framhaldsnám og rannsóknir í
meinafræði. Var hann styrkþegi
Alexander von Humbolt-stofnun
arinnar 1964-1966.
Þessi höfðinglega gjöf verður
mikilsverður styrkur rannsókna-
starfsemi tilraunastöðvarinnar
að Keldum.
(Fréttatilky nning)
Tilraunastöðin á Keldum
fær höfðinglega gjöf
Hafði vonað, að sósialismi og
mannréttindi gætu farið saman
Rœtt við Jaromir Kuehar, ungan Tékka
sem hyggst setjast að á Islandi
Ég hafði vonað, að sósíalismi og mannréttindi
gætu farið saman og land mitt orðið frjálst og óháð
öðrum. Nú tel ég, að slík framtíð fyrir land mitt sé
orðin ótrygg. Ég vil ekki snúa heim, þegar gáfuðustu
menn lands míns, sem nú dveljast erlendis, vilja ekki
snúa heim og það jafnvel, þó að þeir séu atvinnu-
lausir og hafi orðið að skilja eftir heimili sín og eig-
ur. Þannig komst Jaromir Kuchar, 28 ára gamall
tékkneskur efnafræðingur m.a. að orði í viðtali við
Morgunblaðið í gær. Kuchar er frá Prag, en hefur
dvalizt í Kanada í 9 mánuði. Til íslands er hann kom
inn í þeirri von, að hann geti fengið hér starf og sezt
hér að.
Hvers vegn-a vildir þú
koma til íslands?
— Ég hafði heyrt það af
vinum mínum og einnig lesið
um það í bókum, að fólk á
Norðurlöndum væri vinsam-
legra en annars staðar. Þar
sem ég átti enga vini í neinu
af skandinavisku löndunum,
skipti það mig engu máli,
hvort ég færi til íslands eða
einhvers annars af Norður-
löndunum. Þess vegna varð
það úr, að ég valdi ísland.
Ástæðan fyrir því að ég
kom hingað, var einnig sú, að
ég get ekki fengið starf í Kan
ada. Þrátt fyrir það, að ég
hafði lokið háskólprófi í
efnafræði, þá varð ég að hafa
þriggja ára reynslu í fagi
mínu í Kanada til þess að geta
fengið að starfa við það þar.
Þetta á við um alla útlend-
inga frá Evrópu í Kanada.
Hvaða skoðun hefur þú á
ástandinnu í heimalandi þínu
nú?
— Eins og er þá er mjög
erfitt að segja nokkuð á-
kveðið um það. Ég vona bara,
að jákvæðari mönnnum þar
gefist tækifæri til þess í fram
tíðinni til þess að segja þjóð-
inni, hvað gera skuli og hvað
sé raunverulegur sósialismi
ekki aðeins með orðum held-
ut einnig í borðL
Hver voru viðbrögð þín við
innrásinni?
— Fyrst þá ætlaði ég ekki
að trúa því, hvað gerzt hafði.
Þegar ég sá dagblöðin 21.
ágúst og fyrirsagnir þeirra
yfir þverar forsíðurnar,
fannst mér eins og ég gæti
ekki trúað því, sem þar stóð.
Fyrir innrásina hafði ég ekk-
ert á móti Rússum. Nú er ég
hræddur um, að eitthvað
hræðilegt kunni að bíða
þjóðar minnar. Ég óttast jafn
vel, að styrjöld sé framund-
an. Þegar ríki byrjar að reiða
sig á vald sitt og byrjar að
beita hernaðarmætti í stað
samninga til þess að ná mark
miðum sínum, þá er ástandið
orðið hættulegt. Ég er á móti
hernaðaraðgerðum af hvaða
tegund, sem þær eru.
Hvað telurðu, að verði um
framtíð sósíalismans í Tékkó
slóvakíu?
— Ég hef aðeins getað
fylgTrt með frjálsræðisþróun-
inni í landi mínu úr fjarlægð,
en ég hafði vonað, að í fram-
tíðinni myndi komast á fót
raunverulegt sósíalistískt ríki
í Tékkóslóvakíu, þar sem
sósíalismi og mannréttindi
gætu átt saman og land mittt
orðið frjálst og óháð öðrum.
Nú tel ég, að slík framtíð fyr
ir land mitt sé orðin ótrygg.
Hvers vegna viltu ekki
snúa aftur til Tékkóslóvakíu?
— Ég vil ekki snúa heim,
Jaromir Kuchar
þegar gáfuðustu menn lands
míns sem nú dveljast erlend-
is, vilja ekki snúa heim og
jafnvel þó að þeir séu atvinnu
lausir og hafi orðið að skilja
eftir heimili sín og eigur.
Er það ætlun þín að setjast
að á íslandi?
— Já, ég vil setjast að hér
ef ég get fengið atvinnuleyfi.
Ég er fús til þess að vinna
hvaða vinnu sem er nú og síð
ar, þegar ég hef lært íslenzku
vona ég, að ég geti fengið
starf sem efnafræðingur eða
annað skylt starf. Ég er þeirr
ar skoðunar, að það sé mikil
framtíð fyrir efnaiðnað á ís-
landi. Mér hefur verið skýrt
frá því, að aðstæður fyrir
hann séu góðar, svo sem eins
og heita vatnið og ennfremur
er rafmagn hér ódýrt. Aðal-
málið, sam leysa þyrfti, væri
í sambandi við hráefni. Það
sem mestu máli skiptir fyrir
mig í þessu sambandi er að
sjálfsögðu að læra málið,
komast í tengsl við rétta að-
ila og komast yfir eitthvert
fjármagn til þess að geta
komið upp einhverri fram-
leiðslu. En ég vil leggja á-
herzlu á, að ég er mjög á-
nægður yfir því að vera kom
inn til fslands og ég vona, að
mér gefist tækifæri til þess
að skapa mér framtíð hér.

,Englar með fléttur'
HINN heimsfrægi Obemkirchen
barnakór er kominn til landsins
og verður hér á landi í þrjá
daga. Syngur kórinn tvisvar sinn
um á vegum Þjóðleikhússins.
Fyrri söngskemmtunin verður á
sunnudaginn kl. 20 og sú síðari
á mánudagskvöld. Kórinn er á
leið til Bandarikjanna í 10. söng
förina, en þar er fyrirhuga'ð að
syngja i flestum helztu stórborg
unum. Að undanförnu hefur kór-
inn farið til allra stórborga Ev-
rópu og ennfremur hefur kórinn
farið til Austurlanda og sungið
þar við miklar vinsældir.
Fyrst kom kórinn fram á al-
þjóðlegu söngmóti í Wales árið
1954 og hlaut þar fyrstu verð-
laun. Stórskáldið fræga frá Wal-
es, Dylan Thomas, var svo heill-
aður, þegar hann heyrði kórinn
syngja, að hann gaf honum nafn
ið: „Englar með fléttur" og hefur
þessi nafngift haldizt við kórinn
síðan. Stjórnandi kórsins er Edith
Moeller, en bró'ðir hennar Fre-
rich Moeller, hefur samið lagið
„Káti vegfarandinn,“ sem er eitt
þekktasta lag kórsins og margir
hér á landi kannast við.
Margoft hefur kórinn komið
fram í sjónvarpi og þá sérstak-
lega í sjónvarpsþáttum Ed Sulli-
van.
Obernkirchen kórinn dvelst á
meðan hann er hér á landi, á
Hótel Holti og flýgur með flug-
vél frá Loftleiðum til Banda-
ríkjanna.
Þjóðfélag á krossgötum
—umrœðufundur kvenna um þjóðfélagsmál
Menningar- og friðarsamtök
íslenzkra kvenna hefja vetrar-
starfið með því að halda opinn
fund í Lindarbæ sunnudaginn 29
september kl. 14.30.
Dagskrá fundarins verður:
Þjóðfélag á krossgötum, og fjall
ar, eins og nafnið ber með sér,
um þjóðfélagsmál. Málshefjend-
ur verða: Andri ísaksson, sál-
fræðingur, Margrét Guðnadótt-
ir, læknir á Keldum, Margrét
Margeirsdóttir félagsráðgjafi,
Reynir Karlsson, kennari og
framkvæmdastjóri Æskulýðsráðs
Sveinn Hauksson, stud med, for
maður félagasamtakanna Tengla
og Stefán Unnsteinsson, mennta
skólanemi.
Málshefjendur eru flestir svo
þjóðkunnugt fólk að óþarfi er að
kynna það lesendum, en þess
Athugaseand
UNDIRRITAÐUR, sem mætti á
fundi saltfiskframleiðenda í
gær f. h. Sjólstöðvarinnar h.f.,
óskar eftir að benda á tvær mis-
sagnir i frétt á öftustu síðu blaðs
yðar í dag.
1. Engin tillaga kom fram á
fundi þessum um áskorun á sjáv
arútvegsmálaráðuneytið um að
veita Sjólastöðinni h.f. útflutn-
ingsl'ayfi, heldur var í tillögunni
skorað á útflutningsdeild Við-
skiptamálaráðuneytisins að veita
útflutningsleyfi, samkvæmt fyr-
irliggjandi tilboðum frá Ítalíu,
en eins og fram kom á fundin-
um, gæti S.Í.F. gengið inn í þau
tilboð, ef það óskaði eftir því.
2. Tillaga þessi var ekki felld,
heldur var afgreiðslu hennar
fnsstað, þar til á væntanlegum
aukafundi S.Í.F., sem haldinn
verður nú strax eftir helgina, ef
stjórn S.Í.F. verður við áskorun
fundarins þar um. Frestunartil-
lagan var borin fraim af ein-
um stjórnarformanni í S.Í.F. og
studd af þeim stjórnarmönnum
þess firma, er mættir voru á
fundimum. Hlaut frestunartil-
lagan 11 atkvæði, en 10 voru á
móti.
Það kom því aldrei til at-
kvæðagreiðslu um aðaltillöguna.
Virðimgrfyllst,
Árni Halldórsson, hrl.
skal þó aðeins getið, ef einhverj-
ir eru sem ekki kannast við
Tengla, að það eru samtök skóla
fólks sem veita sjúku fólki
hverskonar aðstoð og aðh'lynn-
ingu.
Málshefjendur munu ræðast
við og síðan svara fyrirspurnum
fundarmanna, en það er nokk-
uð nýtt form á fundi og er það
von samtaka vorra að Reykvík-
ingar sæki þennan fund vel, en
hann verður án efa bæði skemmti
legur og gagnlegur. Allir eru
velkomnir meðan húsrúm leyfir.
(Fréttatilkynning frá Menning-
ar og friðarsamtökum ís kvenna)
Jóhann Hafstein.
Ræðir atvinnu-
öryggið á há-
hádegisverðar
fundi
Landsmálafélagið Vörður held
ur hádegisverðarfund í Sjálf-
stæðishúsinu í dag og hefst fund
urinn kl. 12._Þar mun dómsmála
ráðherra Jóhann HafJtein ræða
um atvinnuöryggi.
Hlutavelta Sjálf-
stæðisfélaganna
í Hafnarfirði
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN í
Hafnarfirði efna til hlutaveltu
morgun, sunnudag. Hlutavelt-
an verður í Sjálfstæðishúsinu
og hefst hún kl. 4 síðdegis. Þar
verður margt góðra muna, eng-
in núll.
Þeir, sem ætla að aðstoða með
muni eru beðnir að koma þeim
í Sjálfstæðishúsið eftir kl. 8 á
laugardagskvöld.