Morgunblaðið - 07.01.1969, Blaðsíða 13

MOHGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. JANÚAR 1969.
13
Hjónin Jóhanna Þorsteinsdóttir og Kristinn Kristjánsson.
■mmk*
X>Ax
Þorsteinn Davíðsson
Helgi Haraldsson ásamt fjölskyldu sinni. — Ljósm. Sv. P.
„Hlýtur aö verða hrein neyö hjá mörgunf
Rætt v/ð verksmiðjustjórana hjá lóunni og nokkra starfsmenn
i

Akureyri, 5. janúar.
IÐUNNARBRUNINN varð
mikið áfall fyrir marga ein-
staklinga og atvinnulíf Ak-
— Ert þú ekki nokkurs
koniar fósturfaðir Iðunnar,
Þorateinn?
—- Jú, það má kannske
Margret Jonsdóttir og dóttir hennar, Erla Vilhjálmsdóttir.
ureyringa, en þar eyddiat í
eldi á einni nóttu vinnusfcað-
ur 120-130 manna og kvenna
sem við það misstu atvinnu
sína og lífsframfæri. Eins og
nú hagar til í þjóðfélaginu
eru ekki miklar horfur á, að
unnt verði að bæta nemia til-
tölulega litlum hluta þessa
fólks tekjutjónið, þar sem at-
vinna virðist ekki vera grip-
in upp úr grjótinu um þess-
ar mundir, a.m.k. ekki hér
um slóðir. Þó mun nokkuð
bæta úr skák, ef verksmiðj-
an verður endurreist á næst-
unni, en það mál er nú í alt-
hugun og verður sennilega
tekin um það lokaákvörðun
á fundi stjórnar SÍS á morg-
un. Ef af því verður, er lík-
legt, að starfsmenn verksmiðj
unnar verði látnir sitja fyrir
vinnu við þær framkvæmdir
en atvinnuhorfur kvenna, sem
hjá Iðunni unnu, eru þó jafn
daprar fyrir því.
Fréttamaður Mbl. átti í dag
tal við verksmiðjustjórana og
nokkra starfsmenn, karla og
konur, og fer hér á eftir það,
sem þau höfðu að segja um
horfurnar.
Þorsteinn Davíðsson, verk-
smiðjustjóri Skinnaverksmiðj
unnar Iðunnar:
orða það svo. Iðunn tók til
starfa árið 1934, og árið eftir
var skógerðin stofnuð. Ég hef
séð um skinnaveirkunina frá
upphafi og tekið þátt í þró-
uninni alla tíð síðan.
— Varð þér það ekki til-
finningalegt áfall, þegar vett
vangur ævistarfs þíns og að
sumu leyti árangur ævistarfs
ins fuðraði upp á einni
nóttu?
— Það er náttúrulega ekki
sársaukalaust, þegar allt eyði
leggst fyrir augunum á manni,
og hroðalegt, þegar svona
mikil verðmæti fara í súg
inn ásamt starfsmöguleikum
fjölda manna. Það er ógur-
legt að sjá stóra sfcafla af
fallegri vöru, hvort sem hún
er hálfunnin eða fullunnin,
verða að öskuhrúgu á einu
augnabliki. En maður verð-
ur að þola þetta eins og ann-
að og reyna að bera sig vel.
— Er húsnæði Iðunnar gjör
ónýtt?
— Ónei, húsnæði loðsútun-
arinnar á neðri hæðinni
skemmdist ekki stórvægilega,
af því að skilrúmin þar voru
heilsbeyptari en anniars staðar.
Aðalskemmdirnar þar urðu á
raflögnum, leiðslum o.fl., og
ég vona að ekki taki mjög
marga daga að lagfæra það.
Líklega verður hægt að byrja
þar að einhverju leyti í þess-
ari viku, en elcki niema að litlu
leyti.
— Hve margir gefca umnið
þar?
— Það er ekki gobt að
segja fyrirfram, en sennilega
15—20 menn. Samtals hafa
50 manns unnið við skinna-
verksmiðjuna alla. Það gæti
því farið svo, að 30—50
sem á vantar af vélum. Ann-
ars er stofnkostnaður við skó
gerð ekki mikill í hlutfalli við
hve hún veitir mörgum at-
vinnu. Og ég veit til þess, að
í landinu eru til vel nothæf-
ar vélar, sem liggja ónobaðar
en óseljanlegur úr landi, og
henta mundu til endurreisn-
ar Iðunnar. Virðist meira vit
í að koma þeim í gang hér en
fara að þjálfa við þær nýtt
starfslið annars staðar á land
inu, þar sam mönnum hefir
dottið í hug að stofna nýja
skóverksmiðju.
— Hve margir unnu við skó
gerðina?
Það var um 80 mainns,
þar af helmingur kvenfólk.
Að sjá'lfsögðu verða starfs-
menn Iðunnar látnir sitja fyr
ir allri vinnu við hreinsun
Bichard Þórólfsson.
manns misstu atvinnu um
sinn af þeim, sem við skinna-
verkun hafa uninið. Ég geri
þó ráð fyrir, að þeir verði
látnir sitjia fyrir vinnu við
endurbyggingu verksmiðj-
anna, ef og þegar í það verk
verður ráðizt, en annans er
um það að semja við þá aðila,
sem taka.verkið að sér. Ekki
eru þeir heldur allir vainir
byggingavinnu.
— Hvað um aðra þæfcti
framleiðslunnar?
— Leðursúbun verður ekki
komin í laig fyrr en eftir
marga mánuði. Það þarf að
fá nýjar vélar og gera mikið
við bygginguna. Það fer ekki
á milli mála, að á meðan verð
ur þröngt fyrir dyrum hjá
ýmsurn. Þegar svona lítið er
um atvinnu og kjörin þrengri
á ýmsan hátt en þau voru
áður, er náttúrulega mikið á-
fall fyrir fólkið að missa at-
vinnu sína svona hastarlega.
Ég hef átt tal við ýmsa starfs
menn og þeim lízt sannarlega
engan veginn á blikuna.
Bichard Þórólfsson, verk-
smiðjustjóri Skóverksmið-j
unnar Iðunnar:
— Má ekki heifca, að húsa-
kynni skóyerksmiðjunmar
hafi eyðilagzt alveg?
— Vel helmingurinn fór al
veg, það sem var í ausfcur-
álmunni, en eldurinn var
slökktur í suðurálmunni, eftir
að hafa leikið þar um. Það
húsnæði er að vísu illa farið
og óvistlegt, en þó endur-
byggingarhæft. Þar inni
voru líka verðmætustu vél-
arnar, að vísu eitthvað
skemmdar, en ekki kannað,
hve mikið. Fullunninn skó-
fatnaður, sem var geymdur
syðst í þeirri álmu, er ó-
skemmdur, því að þangað
komst eldurinn aldrei, en hrá
efni allt, skinn og annað,
brann alveg. Allt skinn í
skinnavinnslu, bæði til skó-
og fatagerðar brann til ösku.
— Er ákveðið að byggja
skógerðina upp aftur?
— Ekki er enn ákveðið um
uppbygginguna, en stjórn SIS
tekur ákvörðun um það mál
á fundi á morgun. Ef svo verð
ur ákveðið, verður skógerð-
in á sama stað, að ég hygg.
Endurbyggingarstarf hlýtur
að taka nokkra mánuði, bæði
að koma húsnæði í nothæft
ástand, útvega hráefni og það
Guðrún Jónsdóttir
rústanna og uppbyggingar-
störf, þar sem ekki er um
fagmannavinnu að ræða, og
reynt á allan hátt að greiða
fyrir þeim. Að vísu er tæp-
lega hægt að veita kvenfólki
vinnu við slíkt. Flest starfs-
fólkið er sérhæft og þraut-
þjálfað fólk við skógerð, búið
að vinna við hana margt í 20
—30 ár, og væri þess vegna
æskilegt að geta fengið það
inn í þennan iðnað aftur, enda
Framhald á bls. 17