Morgunblaðið - 13.02.1971, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. UEBRÚAR 1971
3
— Norðurlanda-
ráð
Frambald af bls. 1.
Gítsflla'son og framtkvæimdastj óri
þesis, Jón Eystieitnssioin. En'nfretm-
urr eru kotmnir til Hatftnar ráðu-
rueyitiissftjórarinir Guðmtmdiur
Beniediiftsson og Baldur Möller,-
Meðal móla, scm íisletnzikiu Æull-
trú'amir hatfa lagt fram á þing-
Inu má nefna tillögu Matthiasar
Á. Mathiesien um tfjóirveitmgu til
ífxróttaisamslkipta tmiMi Norður:
latndaþjóða, tfflflögu Sigurðar Ingi-
mulndar'Sonal• um bann við lax-
veiði í Norður-Atllantishatfi, en
ehki er gert ráð fyrir að hún
komi tifl. atfgneiðislu vegna mót-
sitöðu Datna; tillögu Eysteins
Jómsisonar, formanns meninta-
móllanefndar þimgsinB um sitotfn-
un til að amnaist þýðingar nor-
rænna bóka, en búizt er við að
þiragið Æeli rikisstjómum iand-
anna að meta, með hvaða hætiti
það verður helzt framkvæman-
legt. Lokss má netfna tiRögu
Magnúisar Kjartajnssonar og
íleiri um bættar samgöngur milli
Fsareyja og Isilandis og hinna
NorðuiHandajnna.
Þingið mun sitanda dagana 13.
—18. tfebrúar. Á morgun, laug-
ardag, miw tfara tfram ailmenn-
ar umræður, en um kvöldið er
tfuMtrúum boðið að sjá baliet.t
í Konungtlega leikhúsinu. Á
sunniudag haflda almennu um-
rœðumar átfnam.
MENNINGARMÁL, sam-
GÖNGUMÁL, SAMVINNA UM
MENGUN O. I I.. Á
DAGSKRÁ
Forseti Norðurlandaráðs er
Matthias Á. Mathiesein og hetfur
undirbúningur þingsinis hvilt
mjög á hans herðum, svo og
Friðjóns Sigurðssonar, fram-
kvæmdastjóra IsilandsdeiMar.
Mbfl. hetfur snúið sér til Matthiias-
ar og leitað upplýsinga um helztu
verketfni þingsins. Matthiáis Á.
Miathiesen saigði: •— Á sameigin-
tegum fundi íorseetisnetfndar
Norðurlandaráðs og forsætisráð-
herra iandanna 2. nóvember sl.
var ákveðið, að aðadmál þings-
ins yrðu menningarsáttmáli
Norðurflianda, norrœnn samgöngu
málasamningur, norræn hjúslkap
ajrflöggjötf, flöggjötf um neytenda-
mól, saimvinma um náttúruvernd
og vaimir gegn menigun, ráð-
stafanir gegn meyzAu eiturflytfja
og öryggismál.
— Á þiaigi ráðsins i íebrúar í
fyrra var samþykkt ályktun um
mienningarsáttmálla Norðurlanda.
Embættisimiannanefnd, sem skip-
uð var til að undirbúa sáttmál-
ann, skilaði áliti 17. janúar sl.
Miennitamállaráðherrar flandanna
og menningarmálanetfnd ráðsins
haía rætt samnim gsdrogi n, en
tilganigur sáttmáflians er að etfia
og auka menninigarsamistartf ríkj-
anna og nýta betur fjármuni,
sem varið er tifl menntunar,
rannsókna og amnarrar menning-
arstarfsemi með sameiginlegu
skipuflagi, samræminigu og verk-
skiptingu. Gert er ráð fyrir að
fjájrveitingar til menninganmál-
anna verði aiufcnar um 6,5 miMj.
d. kr. og verði samtals 42 millj.
d. kr., þ.e. um fimm humdiruð
milfljónir ísfl. króna.
— Þá má geta þess að tfor-
sætdisnefnd ráðsins ákvað á fundi
siínum 22. janúar, hvaða máfl önn-
ur skyldu tekin til umr. á þing-
inu og má nefna m.a. þingmanna
tiílilögur um endurskoðun á startfs
reglum Norðurlandaráðs, sam-
ræmingu löggjatfar á Norður-
löndum um markiaðsleit, sam-
ræmingu löggjatfar um umbúðir,
sem aðeins eru notaðar einu
sinni, bann gegn tfflugi Mjóð-
frárra þota og ráðstatfanir gegn
tflugvélaránum.
HELSIN GFORSSAMNIN GUR-
INN UNDIRRITAÐUR
— Á árinu 1967 var skipuð
nefnd til að endurskoða starfs-
regllur og skipulag Norðurflanda-
ráðs. Var hún sfcipuð tfuilfltrúum
frá ríkisstjómunum og ráðinu
sjáltfu. Nefndin skilaði tiUögum
sinum í desember 1%9 og var
samþykkt ályktun um þetta efni
á þingi ráðsins i Reykjavík.
Samstarfssaimnin.gurinin, sem
nefndur er Helsingfonseatmning-
Búa til
mynd
er
barátta
segir Einar
Hákonarson,
sem opnar
í dag mál-
verkasýningu
f DAG kl. 4 opnar Einar
Hákonarson málverkasýn-
ingu í Bogasal Þjóðminja-
safnsins. Er þetta þriðja
einkasýning Einars. Fyrst
hélt hann málverkasýningu
árið 1968, ári seinna var
hann með grafiska sýningu
og nú sýnir hann aftur mál-
verk, sem unnin hafa verið
á 3 sl. árum.
í gær gafst blaðamönmum
kostur á að skoða sýningu
Einars í Bogasalnum. Þar
eru 17 málverk og eru mó-
tívin flest fengin úr sam-
tímanum, t.d. líf í kommúmu,
sjónvarpsáhorfandi o. fl.
Sagði Einar að myindirnar á
þessari sýningu væru að
mörgu leyti frábrugðnar
þeim myndum, sem hann
sýndi á fyrri málverkasýn-
ingu sinmi árið 1968 en þá
var Einar aðeins 21 árs.
Einar Hákonarson við eitt af verkum sínum. Ljósm. Kr. Ben.
axi, og í þeim eru minni and-
stæður en í fyrri myndum
mínum, og ég reyni að upp-
lifa samtímann í þeim, sagði
Einar. Síðan hélt hann
áfram og sagði að hluti af
þessum málverkum væri til
orðinn vegna þess að hann
fékk starfslaun.
Sjónvarpsáhorfandi.
inganefndar Félags Menzkra
myndlistarmanna sl. ár og
kvaðst því lítið hafa verið
með á samsýningum sl. ár.
Hins vegar væri það að
breytast þar sem hann
gegndi ekki lengur því emb-
ætti. Einar var við nám í
Myndlistar- og handíðaskóla
íslands og fór síðan til náms
í Svíþjóð. Að námi loknu
fór hann að kenna við
Myndlistar- og handíðaskól-
anm og kenndi þar í 3 ár, en
sl. haust stofnaði hann sinn
eigin skóla, Myndsýn, ásamt
Ingibergi Magnússyni. Mynd-
sýn er 2ja ára kvöldskóli og
er fullsetinn í vetur.
Aðspurður sagði Einar að
sér þætti ekki skemmtilegt
að mála mynd, en hins vegar
væri gaman þegar myndin
væri búin, og sagðist hann
álíta að þetta væri sameigin-
legt með öllum þeim sem
fengjust við að mála, og
bætti síðan við: Að búa til
mynd er barátta.
Sýningin í Bogasalnum er
opin milli 2 og 10 daglega til
21. febrúar n.k. Flest mál-
verkin eru til sölu.
urinn, feflur í sér að allar regl-
ur um sitax'fsemi Norðurianda-
ráðs verða felldar í eina heild.
Þá er gert ráð fyrir slkipun sér-
stiakrar ráðhe rranetfndar. Með
þessu móti er ætlað að etfla sam-
starfið veruflega frá þvi sem nú
er og eimkuim að auika tengslin
milli rikistjórnanna og Norður-
landaráðfe. Heflsinigforssamningur
inn er hugsaður sem aðalsamn-
ingur um alflt samsitiartf Norður-
landanna. Jajfntframt er gert ráð
fyrir sérsamnimg um ákveðið
starfssvið og er menninigarsátf-
miáflinn dæmi um slikan samn-
img.
— Ákveðið hefur verið, að
Helsingforssamningurinn verði
undirritaður nú í Kaupmanna-
höfn og síðan lagður fyrir þjóð-
þing landanna. Gert er ráð fyrir,
að samningurinn taki gildi eigi
sflðar en 1. júlí 1971, sagði Matt-
hiais að lokum.
f sambandi við ráðherranefnd-
ina og menningarsáttmálann má
geta þcss, iað sænskiur þimgmað-
ur hefur komið fram með til-
lögu um að yfirstjómin og skrif-
stofurnar verði staðsettar í
Málmey í Svíþjóð, en hins veg-
ar hafa enigar ákvarðanir verið
teknar ennþá í þeim efmim.
Efnahagsmálin verða vatfailaust
eitt helzta umræðuefni þingsins.
Eftir að Finnar höfnuðu að ger-
ast aðilar að efnahagssamningi
Norðurlanda Nordek, hefur ver-
ið mjög um það rætt á hvaða
hátit skufli auka efnahagssam-
vinnu landanna. fsland, Noregur,
Svíþjóð og Danmöirk eru fufll-
gifldir aðilar að Friverzflumarsam-
tökum Evrópu, EFTA, en Finn-
land er aukaaðili. Noregur og
Danmörk hafa sótt um fulia að-
iild að Bf n aha gsbandal agi Evr-
ópu, EBE, en hin löndin þrjú
eiga öll í viðræðum við Efna-
hagsbandalagið um huigsanflega
sérsamninga við það.
Ekki er búizt við þvi, að nein
endanleg ákvörðun verði tekin á
þingi Norðurlandaráðs nú um
framtiðarstefnuna í efnahiags-
málumum, en ef til villl fæðast
bugmyndir, sem síðar verða
grundvöllur til aukins efnahags-
saimistartfs. Þess má geta, að fyr-
ir þiniginu liggur tillaga frá
Magnúsi Kjartanssyni, Akseil
Larsien, og Erlendi Paturssyni
um það, að Naregur og Dan-
mörk dragi til baka umisókn sina
um aðild að EBE, og í staðinn
verði sairnið um norræna efna-
hagsisamvinniu. Á meðan efna-
hagsmálin eru í svona lausu lotfti
mun Norðurlandaráð beita sér
fyrir stfóraukinni norrasmm sam-
vinnu á sviði menmingarmála til
að wga upp á móti þvi, hvað
löndin virðastf vera að íjariægj-
ast á efnahagssviðinu. Stærsta
skrefið í þá átt verður undirrit-
un mennimgarsáttmálans, sem
búizt er við að fari fram nú
um helgina.
í sambandi við 19. þing Norð-
uriandaráðs verður komið upp
sýningu á teikningum af merki
íyrir Norðuriandaráð, sem efnt
var til samkeppni um. Verð-
launamerikinu hefur verið mjög
misjafntega tekið og aðailástæð-
an fyrir því að amdstaða hefur
komið fram gegn merkinu er sú
að þar er miðað við fimm ein-
ingar og gleymzt hafi að taka
tiilit til Færeyja og Álandiseyja.
Búastf má við að nofcknar deiflur
komi upp um þetta mái, en þó
mun stetfnt að því að skjóta mál-
imu á frest.
Kópavogur
ÁRSHÁTÍÐ Sjálfstæðisfélag-
anna i Kópavogi verður haldin
laugardaginn 20. febrúar n.k. í
Félagsheimilinu, efri sal. Sjálf-
stæðisfélag Kópavogs er 20 ára
um þessar niundir og verður
þess minnzt sérstaklega. Hátið-
in liefst kl. 20.30 með borðhaldi.
Ýmis skemmtiatriði verða og
dans. Sjálfstæðisfólk í Kópavogi
er hvatt til þess að f jölmenna og
taka með sér gesti.
STAKSTtlMAR
Rödd frá
landsbyggðinni
íslendingur-tsafold birtir ný-
lega forystugrein um landhelgis-
málið og segir:
„AUt frá 1948, er lögin um vís- "
indalega friðim landgrunnsins
voru sett, hafa íslendingar verið
í sókn í landhelgismálinu. Á
grundvelli þessara laga var fisk-
veiðilögsagan færð út í fjórar
mílur 1952 og síðan í 12 mílur
1958. Menn hafa verið sammála
um lokatakmarkið, yfirráð alls
landgrunnsins umhverfis Island.
Eftir þorskastríðið við Breta
iinnu íslendingar frægan sigur,
líklega sinn mesta sigur á sviði
utanríkismála, þegar frá er tek-
in gerð sambandslagasamnings-
ins við Dani 1918. Tólf mílna
markinu var ekki aðeins náð og
afstýrt miklum háska, heldur
fengust grunnlínur lagfærðar til
mikilla muna. Lýst var yfir þvi,
að eftir sem áður væri stefna ís-
lands yfirráð landgrunnsins, og
þeirri stefnu yrði framfylgt.
Fallizt var á við Breta, að þeim
skyldi tilkynnt með sex mánaða
fyrirvara um frekari útfærslu
landhelginnar, og að sjálfsögðu
féllust islendingar á, að skjóta
hugsanlegum ágreiningi um mál-
ið undir úrskurð alþjóðadóm-
stólsins í Haag. Aldrei hefur ann-
að stiðið tU en hlíta lögum og
rétti. Smáþjóð sem islendingar
getur hvorki né vill beita of-
beldi á alþjóðavettvangi. Uög,
réttur og dómstólar eru vöm
smáþjóðarinnar, eins og prófess-
or Ólafur Jóhannesson, formað-
ur Framsóknarflokksins, hefur
manna bezt rökstutt í þingræðu
um landhelgismálið, þair sem
hann taldi einsýnt, að við bær-
um ágreining í landhelgismálínu
undir alþjóðadómstólinn, en
þingsályktun, sem Alþingi gerði
einróma 1959, áréttar stefnu-
mark islendinga, sem áður er
lýst.“
Hyggilega
að farið
Síðan segir íslendingur-tsa-
fold:
„Bæði fyrrverandi og núver-
andi forsætisráðherra hafa haft
um það hyggilega forgöngu, að
halda samstöðu allra flokka i
landhelgismálinu. Skipuð hefur
verið nefnd, þar sem allir þmg-
flokkar eiga fulltrúa, tU þess að
undirbúa nýja sókn og reyna að
koma í veg fyrir ágreining
hér innanlands. Forsætisráðherra
skrifaði nýlega blaðagrein nm
málið, og vakti hún mikla at-
hygli. Hann sagði meðal annars:
„Ég veit ekkert mál, sem ég
tel, að íslendingar séu jafnsam-
huga um og landhelgismálið eða
landgrunnsmálið, ef svo mættl
segja. Við skulum þess vegna
umfram allt ekki búa tU deilu
okkar í milli, þar sem slíkt er
óþarft og gæti orðið okkur tU
skaða. Við skulum leggja saman
vit okkar og vilja um það, með
hverjum hætti við bezt tryggjum
og varðveitum rétt okkar sjálfra
og niðja okkar til þess að hag-
nýta auðlindina mestu, sem felst
í hafinu kringum þetta ey-
land ..."
Undir þessi hófsamlegu orð
munu allir góðviljaðir menn
taka og kunna þeim litla þökk,
ef einhverjir eru, sem vilja reyna
að gera landhelgismálið að
flokkspóHtísku deiluefni fyrir
næstu alþingiskosningar. Það
skaðar okkur eina og getur spUlt
málstað okkar útávið. í slíku
stórmáli má engin sundrung
koma til.“