Morgunblaðið - 27.04.1971, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2T„ APKÍL, 1971
15
Umræðiir á Landsfimdi um landhelgismál;
Tíminn vinnur með okkur
Útfærsla fyrir 1973 ef sókn
erlendra skipa stóreykst
Konur á landsfundi. Aslaug Ragnars, Jónína I»orfúinsdóttir,
Kristím Magnúsdóttir, Gróa Pétursdóttir, Margrét Einarsdóttir.
að maTiinigildi elnstíakl iinganma
LANDSFUNDI Sjáifstæðis-
flokksins var frarn haldið í gær-
dag. A árdeg-isfundi var kosið í
stjórnmálanefnd og skipulags-
mefnd landsfundarins. Fundar-
stjóri á árdegisfimdinum var
Þorsteinn Gíslason, skipstjórl.
í»á var tekið fyrir aimað af hin-
um sérstöku umræðuefnum
þingsins: Uandhelgismálið, fisk-
veiðilögsagan og hagnýting land
grunnsins. Frununælandi var
Már Elísson, fiskimálastjóri. Að
loknu framsöguerindi hans voru
afamennar umræður um efnið.-
Tveir fundir voru haldnir síð-
degis í gær. A þeim fyrri voru
skóla- og menntamál til um-
ræðu. Frummælendur voru
Kristján J. Gimnarsson, skóla-
stjóri og Þorvaldur Búason, eðl-
isfræðingur. Fundarstjórl var
Jónas B. Jónsson, fræðslustjóri.
Að ioknu kaffihléi flutti Baldvln
Tryggvason framsöguerindi um
skipuiagsmál Sjálfstæðisflokks-
ins. Síðan hófust almennar um-
ræður. Fundarstjóri var Ragn-
helður Guðmundsdóttir, læknir.
Framsöguerindi Más Elíssonar,
Kristjáns J. Gunnarssonar og
Þorvaldar Búasonar um hin sér-
stöfeu viðfangsefni landsfundar-
ins verða birt í heild í aukablaði
á morgun.
„V ARUEGA, EN AF FI I.I.KI
EINURÐ"
Fyrstur kvaddi sér hljóðs í al-
mennum umræðum um Iand-
helgismálið Gunnar Thoroddsen,
Gunnar minnti í upphafi á, að
sjálfstæðismenn hefðu haft for-
ystu I landhelgismálinu frá upp-
hafi og nefndi sérstaklega í því
sambandi hlut Ólafs Thors,
Bjama Benediktssonar og Jó-
hanns Jósefssonar. Sá mikli ár-
angur hefði náðst í samningnum
við Breta 1961, að þeir hafi þá
viðurkennt 12 sjómilna landhelg
ina. Gunnar sagði ennfremur, að
það væri lífsnauðsyn fyrir smá-
þjóð eins og Islendinga að virða
alþjóðareglur og lög. Það væri
misskilningur að alþjóðadóm-
stóllinn í Haag drægi taum stór-
þjóðanna. Það væri okkur lífs-
hagsmunamál að eiga gott sam-
starf við aðrar þjóðir. Það væri
óhyggilegt að færa landhelgina
nú þegar út í 50 sjómílur, því
að timinn ynni með okkur. Við
stæðum þannig betur að vígi, ef
málið yrði síðar lagt undir al-
þjóðadómstólinn. Þá sagði Gunn-
ar, að við ættum nú að ákveða
friðunarsvæði utan 12 mílna
markanna, friðunaraðgerðir nytu
hvarvetna samúðar og skilnings.
Auður Auðuns gerði grein fyr-
ir störfum landhelgisgæzlunnar
og hvernig hún gæti mætt aukn-
um verkefnum. Lengja yrði út-
haldstíma varðskipanna, auka
þyrfti við flugtíma flugvéla og
færa yrði út störf loftskeyta-
stöðvarinnar,
Á þessu ári væri áætlað að
tooma í framkvæmd sumum af
þessum endurbótum bæði við-
komandi loftskeytastöðinni og
fjölgun flugtíma. Einnig væru
áætluð kaup á stórri þyrlu.
Stærri framkvæmdir væru hins
vegar enn á athugunarstigi.
P&Imi Jónsson, frá Sauðár-
króki, sagði, að fyrst og fremst
yrði að byggja baráttuna fyrir
þessu máli á þeim rökum, að um
ofveiði væri nú að ræða á mið-
unum. Það væri rétt, að fyrst
ætti að ákveða friðunarsvæði.
Gunnar Schram sagði, að það
væri tvímælalaust rétt stefna,
sem ríkisstjórnin hefði markað.
Við ættum að nota tímann fram
að hafréttarráðstefnunni tl að
kynna okkar málstað. Ef sóknin
á miðin ykist hins vegar, yrð-
um við að færa landhelgina út
fyrir árið 1973. Tíminn ynni með
okkur í þessum efnum; það
væru fleiri þjóðir en við, er
hefðu áhuga á útfærslu landhelgi,
einkanlega í Afríku og Suður-
Ameríku. Ef við teldiim nauð-
synlegt’ að friða ákveðin svæði,
ættum við að gera það einhliða
og tafarlaust. Síðan rakti Gunn-
ar friðunaraðgerðir erlendra
þjóða á landgrunninu sjálfu og
taldi, að þær styddu aðgerðir
okkar um friðun hafsvæðisins
yfir landgrunninu.
Pétur Signrðsson taidi það
vera eitt af okkar sterkustu rök
um, að sumar þær þjóðir, er
hefðu verið okkur andsnúnar í
þessu máli, hefðu nú skipt upp
hafsbotninum eins og t.d. í Norð
ursjó. Pétur sagðist ekki sjá,
hvernig þjóðirnar gætu á haf-
réttarráðstefnunni samþykkt
friðun botnssvæðisins en leyft
skipum að veiða á hafinu þar
yfir óhindrað.
Baldur Bjarnason sagði, að
stefnan, sem tekin hefði verið
væri rétt; okkar stóra vopnværi
að fara að lögum jafnframt því,
sem við tefldum fram okkar sér-
stöku rökum. Baldur sagðist
ekki vera jafn bjartsýnn eins og
Gunnar Thoroddsen á það að
unnt væri að koma á ákveðn-
um friðunarsvæðum; það ætti
þó að athuga til hlítar.
Ingólfur Möller taldi að fylgj-
ast yrði vel með ferðum og á-
sókn erlendra veiðiskipa á mið-
in. Hann taldi það heppilegt að
sá fyrirvari hefði verið gerður,
að gripið yrði til einhliða að-
gerða, ef ásóknin ykist. Enda
yrði að grípa til þess ráðs tafar-
laust, ef svo færi.
Jóhann Hafstein lýsti ánægju
sinni yfir þeirri samstöðu, sem
væri meðal landsfundarfulltrúa
um stefnu stjórnarflokkanna.
Stjórnarandstaðan hefði gert
landhelgismálið að flokkspóli-
tisku máli vegna kosninganna.
Það væri vegna þess, að þeir
hefðu ekki önnur mál gegn Sjálf
stæðisflokknum eftir 12 áira
stjórnarforystu hans. Á þessu
yrði athygli fólksins vakin. Fólk
ið sæi nú endanlega, að Sjálf-
stæðisflokkurinn væri ábyrgur
flokkur. Jóhann Hafstein sagði
ennfremur, að skipuð hefði ver-
ið nefnd, er í ætti sæti einn íull-
trúi frá hverjum flokki, til að
undirbúa löggjöf um þetta efni.
í þessari nefnd væru stjórnar-
flokkarnir i mlnnihluta; það
sýndi að ætlunin væri ekki sú
að neyta aflsmunar I þessu máli.
Við ættum að ganga varlega
fram, en af fullri einurð.
MANNGILDIÐ, HORNSTEINN
SJÁLFSTÆDISSTEFNUNNAR
Að loknum framsöguerindum
um skóla- og menntamál tók
Matthías Johannessen til máls
og flutti ásamt Kristjáni J.
Gunnarssyni, Þorvaldi Búasyni,
Sverri Hermannssyni, Siguriaugu
Bjarnadóttur, . Birni BjarnEisyni
og Halldóri Blöndal ályktunartil-
lögu um umræðuefnið. Matthias
sagði, að ályktunin fæli i sér
stefnumörkun, þótt hún væri
almennt orðuð. Síðan ítrekaði
hann ummæli Jóhanns Hafsteins
um að hugsjónin um mannhelgi
og manngildi væri hornsteinn
sjálfstæðisstefnunnar; þessi horn
steinn yrði að vera traustur
Sjálfstæðismenn hefðu ekki lát-
ið sitt eftir liggja i umræðum
um menntamál þjóðarinnar. Það
væri styrkur Sjálfstæðisflokks-
ins að hafa verið þar í farar-
broddi.. Þó að takmarkið væri
eitt, gæti eðlilega verið ágrein-
ingur um leiðirnar að markinu.
Þannig hefði verið uppi ágrein-
ingur um kennaraháskóiafrum-
varpið og grunnskóiafrumvarp-
ið. Á þessum ágreiningi þyrfti
að finna lausn. Menntun æskunn
ar væi'i undirstaða framtíðarþjóð
félags okkar.
Gunnar Bjarnason sagði, að
hin nýju skólalög fælu í sér
miklar breytingar, sem í meg-
inatriðum væru til bóta. Það
væri þó varhugavert að lengja
hinn árlega skólatíma og fækka
námsárunum. Sumarvinnan
væri ekki síður þroskandi og
auk þess væru margir þannig
settir að geta ekki kostað börn
sin til náms.
I SKIPULAGINU VERÐUR AÐ
VERA LIFANDI STARF '
Baldvin Trygg\ason gerði
gireiin fyrir skiplagsmálu m
flókksinis. Hanin sagði, að það
væri naiuðsynlegt, að sífelld at-
hiugun færi fram á starfsfhátt'um
flokksins, þó að gjaidia yrði var-
huga við því að gera otf tfíðar
breytingair á skipulagsi'eglum
floktosins. Baldvin minntist sið-
an á atlhyglisverðar tillögur, sem
unigir sjál fstæð ismenn hefðu sett
fram. Reynslan sýndi, að þær
breytingar, sem gerðar voru á
landsfundi 1969 hefðu verið til
góðs.
Afdrilfaríkaisita breytingin á
starfisháttuim flokksinis væiru
prófkjörin. Eniginn floktour hetfði
stiigið jaifn stórt skretf til að
veita kjósendum beinni áhrif á
val frambjóðenda. Prófkjörin
sviiptu þó flokkstfðlögin ákveðnu
vaiidi, er hiefði álhriif á startf
þeirra, enda væru skiptar sfcoð-
anir um gagnisemi prófkjörsins.
Nauðsynilegt væri þvi að taka
reglumar til endiursfcoðunar.
Á hinn bóginn væri ekki siður
miíkilivægt að vimma að þvi, að
flokksmienn fengju betri tæki-
færi tii beinna áhrifa á stefnu-
miðtum fiokksins. Gamlia funda-
formið væri að gamga sér til
ihúðar. Reynt hefði verið að tfinna
nýjar leiðir og niú væri í þeirn
tillgangi verið að koma á fót
máief nanefn d um, er halda ættu
ráðstefnur a. m. k. einiu sinni
á ári. Þá hefðu skiplagsneflndin
og miðstjómin ákveðið að koma
á nýjan leik á fót stjómmála-
skóia Sjáiifstæðisfllokksims. Bæði
málefinanefndirnar og stjórn-
málaskólinn aettu eftir að hatfa
heiLladrjúg áhrif á startf flokks-
ins. Átoveðið hefði verið að taka
Skipulagsmiálin öll till atlhuigunar
fyrir næata landsfund. Sjálfstæð-
isflokkurinn yrði að miða að þvl
yrði metið otfar ölliu öðru; þetta
yrðu skipuXaigsreglurnar að
tryggja.
Guiuiar Bjarnason sagði það
vera fruimSkillyrði, að stjóm-
málatflokk'Ur væri lifandi. Það
væri ekiki nóg að hatfa sfldpuliag,
í skipuiaginu yrði að vera startf.
Sjálfstæðisflokkinn yrði að
gera að lifandi skipulagi. Hugs-
xm floktosmanna ætti að koma
fram í sterkri einingu. Máleflna-
nefndirnar og stjómmáJIaskðliinn
ættu því ianga fiamtíð fyrir sér.
Unga kymslóðin vildi sjáíllf
gagnrýna. Það væru miklar
framfarir að endurskóla starfla-
rnenn í þjóðfédaginu, en þetta
ætti Mlka að gera í stjómmáiliun-
um. SjáMstæðismienm ættu rót-
tæka æsku; róttækni væri niauð-
syn í lifandi stjómmálatflokki.
Helgl Tryggvason sagði, að
ekki væri unimt að þroska ein-
stakliniginn út atf fyrir sig, því
að hann væri ávaJlt með öðru
fólki. Kenna yrði fólki að tala
og veita yrði þjáliflun í framsögn
í ríkari mæti en gert væri.
Jón Pálmason frá Akri sagðíist
hatfa lýst þvi ytfir í fyrra, að
hann væri andvígur próflkosn-
ingum, og eftir því sem lenigra
liði, hefði hann orðið fastaii á
þessari skoðuin. Jón sagðist ekki
vera vilsis uim, að það væru vetrrt
uppstilliinigar í þeim kjördasm-
um, þar sem ekki hefði verið
viðhaft prófkjör. Páll Schevimg
sagði, að skipulagsreglurnar frá
1961 hefðu ekki verið í fram-
kvæmd í samræmi við það setrti
til var ætlazt. Nú væru stairtfandl
alrnenn félög sj áltfst æð ismanma,
félög umgra manma og féiög
sjáltfstæðiskvenna. 1 raun væm
þanmdig starfandi 3 Sjálflstæðiis-
fllokkar í landinui sem kæmiu
ekki saman, nema á fulltrúa-
ráðsfundum. Árni Helgasom
fagnaði því sérstaklega, a55 nú
ætti að etfla fræðsHustarflsemima.
Þamniig ætti að auka tengisiiin
við landsbyggðina. Páll- S. Pál»-
son amidmælti rötoum Jónis Páhna-
sonar gegn pröfkosn ingunium.
Endurnýjun vært ávallt niauð-
synleg og hann hefði kosið, að
prófkosnimigar yrðu megimegiia
í fLokksstarfinu.
Jön Sólnes sagði, að imiangt
hefði áunnizt á liðnum áratug,
sumt hefði þó farið úrskeiðiS og
oflt vært sá vimiuir, er til vamms
segði. Jón sagði síðan, að mörg-
um stæði nú ógm atf þemisflu í
stfjórnfcerfiniu og vaxandi sfcrilf-
ftanaku.
Vfirlitsmynd frá störfum landsfuudar i gær. Fremst á myndinnl .m& sjá Mariu Maack.