Morgunblaðið - 21.09.1971, Blaðsíða 27

27
MORGUNBLAf>EÐ, í>RIÐJUDAGUR 21. SEPTBMBÉR 1971
Sjöundi
hnúðlaxinn
VEroiMALASTJÓRA barst I
g:ær hnúðlax, sem veiddist í
Hrútaf jarðará á laugardassmorg
un. Sagði veiðiniáiast.jóri að þetta
værl sjöundi hnúðlaxinn, sem
veiðzt hefði í ám hérna í sum-
ar og væri það í fyrsta skipti í
mörg ár að svo margir hnúðlax
ar kæmu hingað. Benti það til
þess að Sovétmenn væru nú aft-
ur fceknir til við ræktun á hnúð-
laxi og gengi betur við uppeldi
en í fyrri tilraun.
Hnúðlaxinn er upprunninn i
Kyrrahafi og hafia Savétanenn
gert tilraun til að ræikta hann
og sleppa í Norðurhöff. Komu
allt í einu 20 hnúðlaxar fram á
Islandi árið 1960, og örfláir tals-
ins naastu ár á eftir, en enginn
í mörg ár fiynr en í suonar.
Hnúðlaxarnir eru alltaf tveggja
ára gaanlir, því þeir fara úr án-
um á vorin og eru eitt ár í sjtó,
en drepast eftir hrygningu sagði
veiðimálastjióri. Hnúðlaxinn er
auðþeklktur á þvi að hængurinn
fær sfcóran hnúð á bakið rétt fyr
ir hrygningu, en bæði kynin hafa
hringlaga blet.ti á sporðinum.
Framhald af bls. 1.
inga og fjórar milljónir af
pylsum,
Októberhátíðin hefur verið svo
til árlegur viðburður frá því árið
1810. Þá var haldin mikil garð-
veizla fyrir borgarbúa í tilefnd
Ikonunglegs brúðkaups. Síðan
hefur hátíðin verið haldin nokk-
urn veginin á sama stað, skammt
frá aðailjárnbrautarstöðinni og
ekki fallið niður nerna styrjaldir
eða farsóttir hafi geisað.
Búizt er við, að um 200.000
útlendingar sæki hátíðina í ár
og aðalaðdráttarafl fyrir þá hafa
venjulegast tjöld ölgerða borgar-
inniar. Tjöldki eru sjö talsins og
þar drekka menn við langborð.
Lögregla gerir ráð fyrir að allt
fari fram með friði og spekt,
þátt fyrir alla öldrykkjuna, en
hefur tilkynnt að drukknum
ökumönrnum verði ekki sýnd
■meiri linkind en venjulega.
— Popptónleikar
Framh. af bls. 3
þess ýmsar orsaikir, að svo fór
aem fór, en þessar voru þó helzt-
ar: Hljómleikarnir voru heldur
of langir og áhorfendur orðnir
þreyttir, þegar hljómsveitin kom
fraim. Magnarar heniniar voru
alltof hátt stilltir og naut fcón-
listin sín alls ekki í þessum
hávaða. Hljómsveitin ætlaði að
fcaka áhorfendur með trornpi og
lék nær eingöngu kraftmilkil
irokklög, en hefði getað náð miun
betri undirtektuim, ef hún hefði
leikið meira af rólegum, falleg-
um lögum, sem hún hefur flutt
töluvert af á hljómplötum. Eru
liðsmenn hennar í góðu áliti sem
Ikassagítarleikarar og er ekki að
efa, að áhorfendur hefðu kunnað
að meta þann flufcning, ef ein-
hver hefði verið. Og síðast, en
ekfki sízt: Hljómsveitin var hrein-
lega ekki eins góð og hinar
tvær, og líklega hefur það ráðið
mestu uan útkomuna.
STÓRKOSTLEG
LJÓSASÝNING
Það er ekki hægt að skrifa
larngt mál um hina stórkostlegu
ljósa- og Xitdýrð, sem dansaði á
sviðinu; það eru einfaldlega ekki
til nógu stór orð yfir hana. En
það er augljóst mál, aS hér eftir
verður vairt hægt að bjóða ungl-
ingum upp á hljómleika án slíkr-
ar ljósasýningar. Hún er ómiss-
andi þáttur, lyftir tónliatinni upp
á hæ-rra svið, sem ekki er hægt
að gleyma, hafi menn kynnzt því.
Að lofcum þetta: Þessir hljóm-
leikar voru óumdeilanlega „Popp-
hljómleikar ársinfl" og sjálfur
ma»n ég ekki eftix betri hljóm-
leikum hérlendis. Þökk sé þeim,
sem fyrir þekn stóðu. — sh.
Guðrún hjá einni niynda sinna.
„Blaka“ í Mokka
GUÐRÚN Jónsdóttir „Blaka“
opnaði sýningu i Mokka í gær.
Blaka er mörgum kunnug
fyrir starf sitt i utanrúlkisþjón-
ustunni um árabil. Hún er fædd
í Borgarnesi en Reykvíkingar
hafa íengi eignað sér hana.
Þetta er fyrsta listsýnimg henn-
ar, og er 21 vatnslitamynd á
henni.
— Ég hef aldrei l'ært neitt að
mála, sagði hún fréttamönmum,
en fór að fást dáM'tið við þetta
í fyrra i desember, og eru allar
myndimar mínar, tuttugu oig ein
að töiu, málaðar á þessu ári.
Plestar þeirra hef ég gert þegar
ég hef setið hjá móður minni,
sem hefur verið sjúklingiur, og
hef ég gert þetta til að halda
mér vakandi og reynzt betur en
nokkuð annað. Verð myndanna
allra er hið sama, 2300 krónur.
Svavar Guðnason, lisrfcmálari,
hefur hjálpað mér að velja
myndimar, sem eru á sýning-
unni, og veitti mér mikla aðstoð
með því.
Sýningin verður opin í þrjár
vikur.
Rússneskir vísindamenn:
Telja ísland leifar af
fornu meginlandi
AKUREYRI, 20. septemtoer. —
Sovézka rannsóknarskipið Aca-
demic Kurshatov frá Kalimin-
grad, 6700 brúttólestir að stærð,
kom til Akureyrar síðdegis í dag.
Skipið er nú að ljúfca leiðangri
um Norðurhöf, sem hófst í
Eystrasalti seint í júlí. Einkum
hefur leiðangurinn fengizt við
að rannsafca hafsbotnimn kring-
um ísland og verið á hafsvæðinu
norðaustur af því, langt norð-
austur í íshafi.
Rannsóknimar beinast einkum
að jaTðfræði og jarðeðlisfræði,
m. a. eru rannsökuð setlög á
hafsbotni og þyngd og segul-
magn steina — og bergtegunda,
sem þar er að finma.
Leiðangurinn er liður í mikilli
þriggja ára rannsóknaáætlun,
sem fræðimenn margra þjóða
táka þátt í, m. a. íslenzkir vís-
indamenn.
62 vísindamenn eru um borð
í rannsóknarskipinu, þar af
tveir Þjóðverjar og einn Banda-
ríkjamaður. V ísin d amenniirn ir
skipta sér í 10 hópa og hver hóp-
ur hefur sitt sérstaka rannisókn
arsvið. Ráðgert er að sfcipið
fcomi til heimiahafnar 1. októ-
ber,
Skipið var til sýnis almenningi
milli kl. 5 og 7 í dag og kom
margt marrna að skoða það og
Fundur i
40 manna
nefnd
í DAG kl. 4 verður fundur í 40
manna nefnd Alþýðusambands-
ins og þar fjallað um samninga-
málin. Fékk Mbl. þær upplýsing
ar á skrifstofu Alþýðusambands
ins að málin yrðu rædd á fundin
um, eins og undirnefndir hafa
lagt þau fyrir.
tæki sem þar eru. Nokkrir jarð-
fræðinganna um borð hugðust
fara í stuttar sýnistöfcuferðir á
landi meðan skipið stendur við,
en héðan fer það um nónbil á
morgum.
Yfirmaður vísindamamna>nna er
prófessor Udintsev. Hann lét þess
getið í gær, að enn væri of
snemmt að draga neimar álykt-
ir af rannsóknum leiðangurs-
manna, en það sem hann teldi
athyglisverðast af því sem þeir
hefðu orðið áskynja, væri það,
að allt benti til að hafstootninn
norður og norðaustur af íslandi
ásamt berggrunni íslands væri
leifar af fornu meginlandi, sem
fyrr í jarðsögunni hafi tengt
saman Noreg og Grænland.
— Sv. P.
— Danmörk
Framhald af bls. 1.
ið ákveðna afstöðu til EBE-aðild
ar, en þeir hafa haldið því fram
að þjóðaratkvæðagreiðslan verði
algerlega óháð úrslitunum í þess
um kosningum. Hefur flokkurinn
lagt mesta áherzlu á að úrslit
þessara kosninga snúist um og
kveði skýrt úr um hvaða flokk
ar myndi stjórn næst, en ekki
hvort Danir gangi eða gangi ekki
i EBE. Bæði Krag og Hækkerup
hafa þó viðurkennt að EBE-mál
ið hafi verið efst á baugi á öll-
um kosningafundum undanfarið.
Helzta ástæðan fyrir því að
menn hallast að því að stjórnin
haldi meirihluta sínum er síðasta
skoðanakönnun Gallups, þar sem
kom fram að dregið hafði úr
sókn Jafnaðarmanna, svo og
vangaveltur um að Kristilegi
þjóðarflokkurinn og Sósíalistar
fá ekki tilskilin 2% atkvæða, til
að fá mann kjörinn. Fari svo,
bendir flest til að 8 þingsæti
myndu skiptast jafnt milli borg
araflokkanna og Jafnaðarmanna
og þar með væri brostinn grund-
völlurinn fyrir minnihlutastjórn
Jafnaðarmanna.
— Aðstoðar-
prestur
I Framhald af b!s. 28.
* Ég sá því ekki nema um
annan kost af tveim að velja:
Að ráða til mín persónulega
sjálfur aðstoðarmann, sem
1 verulegan hluta þess prest-
starfs rækti, sem mér ber
skylda til að annast, — eða að
h.verfa frá embætti, sem mér
væri engan veginn sársauka
1 laust að kveðja. Þess vegna
hefi ég ráðið mér aðstoðar-
mann þann tíma, sem ég kann
enn að þjóna Dómkirkjusöfn-
uðinum.
Ég fékk til mín prestinn séra
Þóri Stephensen, sem ég hefi
lengi þekkt og á sér farsælan
starfsaldur við álit og vinsæld
ir safnaða þeirra, sem hann
Íhefir þjónað.
Sóra Þórir hefir reynslu af
kristilegu og kirkjulegu ungl-
ingastarfi. Hann hefir aflað
sér þekkingar á því, bæði ut-
anlands og innan og er formað
ur æskulýðsnefndar þjóðkirkj
unnar. Verkefni hans verða í
meginatriðum þessi:
Hann annast barna og ung
mennastarf, sem við verður
komið að vinna af minni
hálfu, þar á meðal allan und-
irbúning fermingarbíarna og
fermingar. Hann annast að
verulegu leyti predikunarstarf
ið, sem ég læt þó auðvitað
ekki af að öllu. Hann annast
— Sigölduvirkjun
Framhald af bls. 28.
aðarvirkjun í einum áfanga eða
fleiri. Áætlaður kostnaður við
virkjun Hrauneyjarfossa í áföng-
um er 2170 millj. fcr. í I. áfanga,
848 millj. kr. í 2. áfanga og 563
millj. kr. í 3. áfanga. í I. og 2.
áfanga beggja áætianamna er
gert ráð fyrir háspenmulínum.
Framangreimdar tölur eru nið-
urstöður verkfræðideildar Lands-
virkjunar eftir að hún hafði yfir-
farið og samræmt áætlanir ráðu-
nauta Landsvirkjunar, en þeir
eru við Sigöldu; Elecíiro-Watt í
Zurich og Virkir h.f., en við
Hrauneyjarfossa eru það Harza
í Chicago og Verkfræðistofa
Sigurðar Thoroddsen.
Urmin hefur verið greinargerð
um fjárhagsafkomu Landsviirkj-
unar allt fram til ársins 1990 og
gerðir rekstrar- og efnahagsrei'km
ingar yfir það tímabil miðað við
4 mismumandi virkjunarleiðir.
Fyrsta leiðin (nr. I) er núver-
amdi kerfi Lamdsvirkjumar án við-
bótax, en áætiað er að það kerfi
verði fulinýtt 1975 Önnur leiðin
(mr. 2) gerir ráð fyrir byggingu
Sigölduvirkjunar í áföngum, en.
efcki er gert ráð fyrir nýrri stór-
iðju. Hins vegar er gert ráð fyrix
verulegri aukningu í húsahitun.
(Þar er þó um mjög bjartsýnar
áætiamir að ræða, sem varla
standazt í raun). Sigalda yrði þá
virkjuð í þremur á föngum og
yrði sá I. tilbúinn um mitt ár
1975, 2. áfangi í ársbyrjun 1980
og 3. áfangi í ársbyrjun 1981.
Leið 3 gerir ráð fyrir þvi að
Sigalda sé byggð í einum áfanga
og komi í rekstur um mitt ár
1975 og er þá gert ráð fyrir nýrri
stóriðju auk húsahitunar með
rafmagni í auknum mæli.
f fjórða lagi (nr. 4) er gert ráð
fyTir byggingu Sigöldu í einum
áfanga og virfcjun Hrauneyjar-
fossa strax á eftir þannig að Sig-
alda verði tilbúim um mitt ár
1975 og Hrauneyjarfossar um
mitt ár 1979.
f þessum áætlunum er gert
ráð fyrir ákveðnu rafmagnsverði
en leiðir 3 og 4 virðast vera hag
kvæmastar og gefa mesta mögu
leika á lægstu rafmagnsverði til
hins almenna notanda. Eftir þeim
tölum, sem Mbl. hefu.r aflað sér
kostar orka frá Sigöldu um 35
aura kw. stundin miðað við fulln
aðarvirkjun í einum áfanga.
Talið er að útboðslýsingar geti
verið tilbúnar í marz nk. þannig
að framkvæmdir ættu að geta
hafizt næsta vor.
Ekki munu liggja fyrir endan
fyrir mig bókhald, hefir á
sinni ábyrgð kirkjubæku.r og l
gefur vottorð úr þeim. Til þess |
hefir hann viðtalstima hér í .
kirkjunni mánudaga, þriðju-
daga, miðvikv'daga og fimmtu 7
daga kl. 4—5. Þangað bið ég I
þá, sem til min þurfa að leita K
eftir vottorðum, að snúa sér. (
Viðtalstíma minn, sem verið
hefir á heimili minu kl. 11— 1
12, flyt ég til kl. 6—7 síðdegis
alla virka daga, nema laugar-
daga. Viðtalstími minn er ætl
aður til sálgæzlustarfs og við 1
tals við þá, sem ég vinn prests ' i
verk fyrir, en ekki til að gefa j
vottorð úr kirkjubókum, sem
séra Þórir mun hafa flestar. ,
Auk þess mun séra Þórir 1
vinna í mínu umboði prests-
verk fyrir þá, sem þess óska.
Ég vona, að mér gefist orka
og tími til að leysa af hendi ;
prestsþjónustu þau starfsár,
sem ég kann að eiga eftir, held J
ur betur en verr fyrir þessa
breytingu. Þau ár geta ekki
orðið ýkjamörg manni, sem
nálgast 67 ára aldiw.
Ég bið yður að taka nýkomn J
um starfsmanni með kærleika .
og styðja hahn á aila lund.
Það gerið þér með því að
starfa með honum bæði í guðs
þjónustum hér í kirkjunni, og
á hverjum öðrum st.arfsvett-
vangi hans. Tökum með kær-
leik á móti nýjum starfs-
manni í þessum gamla, göf-
uga helgidómi og biðjum öll,
nær og fjær, saman.
- .
legar áætlanir uim húsahitunar-
kostnað, en sérstök nefnd er nú
að kanna það mál fyrir Lands-
virkjun og hefur hún ekki skilað
áliti ennþá. En reikna má með
því að Reykjavíkursvæðið með
nálægum bæjum noti áfram hita
veituorku til upphitunar og þar
verður þvi varla um samkeppni
að ræða milli hitaveituorku og
rafmagnsorku, en í leið 2 um
virkjun Sigöldu, eins og að fram
an greinir, er gert ráð fyrir að
niotendafjöldi rafmagnshitunar
aukist um 3500 manns á ári
eftir 1975. Telst það mjög bjart-
sýnt miðað við að á öllu orku-
veitusvæði LaTidsvirkjunar eru
nú um 5000 orkuneytendur raf-
magns til hitunar. Það mál er
einnig í nánari athugun hjá sér-
stakri tæfcninefnd.
Þá hefur Morgunblaðið fregn-
að að farið hafi fram viðræður
við ýmsa aðila um orkukaup, og
Skipzt hefiur verið á upplýsing-
um. Nokkur erlend fyrirtæki
hafa sent hingaS fulltrúa og
sýnt máliin.u áhuga.
f samanburði þeim, sem gerð-
ur hefur verið á virkjun við Sig-
ölclu og Hrauneyjarfossa, kemur
fram að lónið við Sigölduvirkjun
mun rúma um 175 milljónir rúm-
metra, en lónið við Hrauneyjar-
fossa 31 milljón rúmmetra. Til
samanburðar má geta þess, að
Bjarnalón við Búrfellsvirkjun
rúmar um 5 milljánir rúmmetra.
Orkuforði Sigöldulónsins mun
nægja til miðlunar i 14 daga
þótt ekkert vatn fáist úr Þóris-
vatni, en í lóninu við Hrauneyj-
arfoss er orfcuforðinn aftur á
móti til þriggja daga. Það mun
vera sameiginlegt álit þeirra, sem
kannað hafa þessa virkjunar-
möguleifca að um ísvandamál við
Sigöldu sé ekki að ræða.
Jarðstíflur við Sigöldu verða
um 1,3 millj. rúmmetrar, en við
Hrauneyjarfossa 0,64 millj. rúm-
metrar. Til samianburðar eru
jarðstíflurnar við Búrfell alls um
1 millj. rúmimetrar. Við Sigöldu
verður fallhæðin 71 metri og við
Hrauneyjarfossa 82 metrar, en
við Búrfell er fallhæðin 115 metr-
ar.
Við Sigöldu verður uppsett
vélarafl 150 MW í þremur 50
MW vélasamstæðum og við
Hrauneyjaxfossa verður afliS 162
MW í þremur 54 MW véla-
samstæðum. í Búrfelli erU nú
uppsettar 3 vélasamstæður og er
hver þeirra 35 MW, eða alls 105
MW, en um þessar mundir er
verið að ljúka við niðursetningu
þriggja í viðbót, þannig að alts
verður vélaraflið þar 210 MW.