Morgunblaðið - 03.10.1972, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 1972
11
Biörgvin Schram sextugur
Kveðja að vest
ÉG minnist þess, að fyrir mörg-
um árum sá ég á sjónvarps-
skermi víðfrsegan brezkan hers-
höfðingja, Montgomery, þar sem
hann sagði frá heimsókn sinni til
Maós formanns i Peiping. For-
vitinn fréttamaður spurði hkm-
ar óhjákvæmilegu spurningar:
„Hvers konar náungi er nú eig-
inlega þessi Maó?“
Hinn gamli eyðimerkurher-
maður kenndur við Alamein varð
hálfirind arjegur í framan um
leið og hann svaraði: „Hann er
sú gerð af manni, sem ég hika
ekki við að fara mieð einurfi inn
í frumskóginn, ag eiga svo líf
mitt undii- drengskap hans og
æru. Sannur séntilmaður.“
!>á var komið að fréttamanni
að vera kindarlegur, þvi að þetta
var í þann tíð, þegar Maó for-
maður var óvinur vestræns lýð-
ræðis nr. eitt, þ.e.a.s. lönigu áður
en hann varð eins konar Jesús
Kristur súperstar, eða híbýla-
stáss, ómissandi í hverju tán-
ingsherþergi við hliðina á Jóni
lina og Jókóónó.
Af því fer engiurn sögum,
hvort hrifning Montys á Maó
var gagnkvæm. En þvi kemur
mér þessi saga í hug, að kynni
mín af Björgvin Schram hófust
með óbeimum hætti á marxískum
duggarabandsárum mlínum.
Kalda stríðið var í algleymingi,
og víglína dregin um hjarta sér
hvers manns. Valdataka alþýð-
unnar var þá sem fyrr á næsta
götuhomi og ungir menn höfðu
byltingarprógrammið tilbúið upp
á vasann: Afnám einkaeignarrétt
ar á framleiðslutækjunum og öll
völd til ráðanna! Einhvers staðar
í undirkafla hefur áreiðanlega
staðið skrifað, hvað gera skyldi
við alla kapitalista (og af þeim
voru heildsalar ekki barnanna
beztir) á hinzta degi.
Járnagi stéttabaráttunnar ger
ir efcki beinlínis ráð fyrir því,
að synir byltingarinnar gangi til
leynifunda við dætur óvinarins.
Að víisu má ætla að niðjar Þor-
geirs Ljósvetningagoða rnegi
blóta á laiun, þótt varði fjör-
baugsgarð, ef upp kemst. Um
það, hvernig bregðast skyldi við
sMkum uppákomum, var hvergi
stafkrók að finna i fræðunum.
En heilög ritning lætur ekki að
sér hæða. Naumast getur svo af-
brigðilegrar hegðunar, að trúað-
ar sálir finni sér ekki ritningar-
stað sér til réttlætingar og sálu-
hjálpar, ef mikið liggur við.
Þeir, sem numið hafa sinn
marxiiska barnalærdóm, vita, að
Andinn og þjóðfélagsþróunin
hlíta hinu ósveiganlega „þráttar-
lögmáli": Sérhvert fyrirbæri get-
ur af sér andstæðu sína og átök
andstæðnanna geta af sér nýja
niðurstöðu. Þetta útleggst svona:
Borgarastéttin elur upp fagrar
dætur. Hverjir skyldu vera þeim
jafn sjálfkjörnir andstæðingar
og synir byltingarinnar? Niðjar
þeirra leiða til nýrrar niður-
stöðu. Þeirra hlutverk verður þá
að lofcniu tímabili stéttabarátt-
unnar að leiða oss við gítarspil
og söng inn í hið stéttlausa alls-
nægtaþjóðfélag framtiðarinnar.
Hver var ég, að ég skyldi streit-
ast á móti lögmálinu? Hvað eru
mannanna börn nema verkfæri í
höndum almættisins? Verði
Guðs viliji.
Ekki veit ég, hvort Monty
generáll hefur gert ráð fyrir Maó
formanni með horn og hala í líki
Óvinarins. Hitt veit ég, að stutt
viðkynning hans af mesta bylt-
ingarmanni aldarinnar leiddi til
sömu niðurstöðu og löng kynní
mín af fyrrverandi formanni
heildsalafélagsins; hann passaði
einhvern veginn ekki inn í hina
fyrirframgerðu mynd. Eigi það
einhvern tirna fyrir mér að liggja
að hætta lifi mínu í ógnum frum-
skógarins, kysi ég hann öðrum
fremur að ferðafélaga. Svo ætla
ég hann öruiggan í mannraunuiA.
Á þeirri öld, sem er að farast
úr sjálfsdekri og tiifinninga-
velliu, er hann mér staðlfesting á
höifiuðkastum hins spartyerska
uppeldis. í íslendingasögumi
hefði honum verið svo lýst: Hann
er maður fáskiptinn og óáleitinn
að fyrra bragði og flíkar ffitt til-
finningum sínum. Seintekinn er
hann, en mikiH vinur vina sinna.
Hann er flestum jafnöldrum Sín-
um betur íþróttum búinn. Á
yngri árum fór hann oft að leik-
um og lét þar aldrei hlut sinn
fyrir neinum. Þótti flestum
mönnum betra að eiga hann
að vini en óvini. Hann var mað-
ur vel kvæntur, svo að engin
kona þótti í þann tíð betri kven-
kostur á íslandi en Aldís kona
hans. Þau voru kynsæl með af-
briigðutm. Hann var ríkur maður
að fé og höfðingi heim að
sækja.
Þar sem þú situr nú á góðum
aldri sem j*ater familias mikill-
ar ættar, umkringdur afkom-
enduim, að ógleymdum gömlum
vopnabræðrum af knattspymiu-
velli, sendum við þér kveðju að
vestan. Glúmur, dóttursonur
þinn, sem er sagður hafa þegið
að erfðum skapprýði Schram-
anna (en fjármálavit Hanni-
bals), biður sérstaklega að
heilsa.
Jón Baldvin.
HUNDRAÐ KRÓNUR Á MÁNUÐI
Fyrir EITT HUNDRAD KRÓNUR á mánuði seljum viS
RITSAFN JÓNS TRAUSTA
8 bindi í svörtu skinnlíki
Við undirskrift samnings greiðir kaupandi 1000 kr
Bókaútgáfa GUÐJÓNSÓ
Hallveigarsfíg 6a — Sími 15434
^Ekki er ráð nema í tíma sé tekið
Fyrirhyggjuleysi getur leitt til þess, að sumum verði nauðugur einn kostur að halda útiskemmtanir í vetur.
Látið ekki til þess koma.
Við höfum 10—180 manna sali fyrir hvers konar mannfundi:
Árshátíðir, veizlur, spilakvöld, jólatrésskemmtanir, þorrablót, ráðstefnur, félags- og stjórnarfundi o. fl.
Sjáum um hvers konar veitingar, mat og drykk. Dansgólf og bar.
DRAGIÐ EKKI AÐ PANTA. SÍMI 82200.