Morgunblaðið - 25.09.1976, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1976
11
.. .konur með innkaupatöskur og krakka.
... og var að skrifa reisubók.
er ekki innfædd, en ég hefi búið
hér fjarska lengi. Þetta er góður
bær og ég vildi hvergi annars
staðar vera og hefur aldrei langað
til þess. Hér er svo friðsælt og
fallegt."
Næsti viðmælandi heitir Jón Ól-
afsson. „Ég er gamall sjóari,“
sagði Jón. „Einu sinni var ég á
itöiskum togara.
Ég held örugglega að það hafi
verið árið 1936. Þá komu hingað
togarar frá Italíu og auglýst var
eftir fslenzkum sjómönnum, sem
áttu að kenna Itölum að fiska.
Allir vildu fara, mig minnir að
300 hafi sótt um plássin, en það
komust bara 30 að. Það voru 15
Italir og 10 Islendingar á hverjum
togara og við vorum í sex mánuði
við Nýfundnaland. Það var með
okkur móðurskip, sem tók fiskinn
og setti í salt. Þetta var ágætt, við
höfðum 14 kr. og frítt fæði, það
þótti gott. Það var sérstakur kokk-
ur handa íslendingunum, ítalirn-
ir átu þetta makkaróni sitt. Við
fiskuðum nú ekki mikið, en þetta
þótti heilmikið ævintýri.
ÞAÐ,
SEM ENGINN
FÆR AÐ VITA
„Ójá, það held ég nú, heilmikið
ævintýri." E.t.v. búa ekki lengur
drápshuga kraftaskáld f Hólmin-
um, sem eiga eftir að vera til f
þjóðsögu i mörg hundruð ár, en
hér eru ævintýri i minningum og
sögur að verða til. Niðri við
Maðkatjörn er örlitil stúlka að
henda steinum í sjóinn. Frá
hverju á blaðamaður að segja,
þegar hann kemur úr ferðalagi
utan af landi? Það er uppbygging
alls staðar og verið að leggja hol-
ræsakerfi og varanleg slitlög á
göturnar, eða verið að byggja elli-
heimili, kannski félagsheimili. I
sjávarplássum koma bátar og
fara, inni landi bændur á jeppa-
bílum eða traktorum að sækja
föng i kaupfélagið eða borga
skatta. Allir una sinum hag og
vilja hvergi annars staðar vera og
engum leiðist og allir elska frið-
inn og brosa góðlátlega, þegar
minnst er á ysinn og þysinn í
Reykjavík og kjósa frekar það,
sem Reykvíkingar kalla deyfð en
dreifbýlið nefnir friðsæld. Á
blaðamaðurinn að inna eftir
framkvæmdum hjá forstjóra
frystihússins og uppbyggingunni
hjá sveitarstjóra, spjalla við skip-
stjóra um aflabrögð, fjalla um
horfna búskaparhætti? Eða á
hann að segja frá lftilli stelpu að
leik í fjöruborði?
Ofan af Höfðanum blasir við
bærinn og auðar göturnar og nýju
húsin kollótt og gömlu húsin vina-
leg. Liklega eru allir komnir í
kvöldmatinn. Eða i kaffi og bakk-
elsi í eldhúsinu, sem geymir sög-
ur af fólkinu i bænum, sögurnar,
Hún var að biða eftir manninum sfnum.
Hann hafði hengt fötin sfn til
þerris...
sem blaðamaðurinn fær aidrei að
heyra. Og svör við ótal spurning-
um. Hvers vegna heitir sjoppan á
staðnum Tehús. Um hvað voru
konurnar að stinga saman nefj-
um? Hver var hún, þessi kona,
sem beið eftir manninum sinum?
Hitt og þetta kemur upp úr kaf-
inu og i ljós. Sögur, sem gera
Stykkishólm einstakan og fólkið
annað en bara bæjarbúa. Hér eru
kaþólsk hjón, sem eru úr Reykja-
vfk en komu til Stykkishólms frá
kóngsins Kaupmannahöfn. Mú-
hameðstrúar hjón eru hér lika.
Sagan segir að þau hafi ætlað til
Austurlanda — þau ku m.a.s. hafa
hitt sjálfan Gadafi á ferðum sín-
um — en sneru við á miðri leið og
settust að í Hólminum. Konan
gengur með skuplu að sið er-
lendra trúsystra sinna. Og það er
til saga um verzlunareiganda sem
sá Tehús Ágústmánans f Þjóðleik-
húsinu, um manninn, sem seldi
bfóið daginn áður en sjónvarpið
kom. Um fjóra bræður, sem gift-
ust fjórum systrum. Ffladelfíu-
prest, sem kemur öðru hvoru til
að raka og klippa Hólmara. Eldri
sögur, um brugg á mjólkurbrús-
um. Um kokkálaða eiginmenn,
uppflosnaða hippa, gömul falleg
hjón, sem leiðast ... Það ser er
kjarninn f bæjarlífinu. „Svona
hlutir gera Stykkishólm sjarmer-
andi bæ,“ sagði aðflutti maðurinn
og blaðamaðurinn kinkaði kolli til
samþykkis.
Gfsli Gunnarsson SH5 kemur að landi.