Morgunblaðið - 30.11.1976, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1976
7
Kjör og
kaupmáttur
Það er flestra dðm-
ur, að kjarasamningar
á árinu 1973 hafi verið
óraunhæfir, miðað við
þjóðartekjur og
rekstrargrundvöll at-
vinnuvega, enda
byggðir á verulegri
skuldasöfnun erlend-
is, auk þess sem til
skipta var I þjóðar-
búinu. ! kjölfar þess-
ara óraunhæfu kjara-
samninga kom sfðan
10% rýrnun viðskipta-
kjara á árinu 1974 og
15% viðbótarrýrnun á
árinu 1975. Þann veg
bættist um fjórðungs
skerðing viðskipta-
kjara þjóðarinnar á
tveimur árum ofan á
þá skekkju, sem fyrir
var. Þetta hlaut óhjá-
kvæmilega að leiða til
kjararýrnunar og hef-
ur gert það.
En voru kjarasamn-
ingar þeir, sem giltu I
endaðan feril vinstri
stjórnarinnar óraun-
hæfir? Bjó þjóðin þá
ekki við þau beztu við-
skiptakjör, sem hún
hefur nokkru sinni
haft f sögu sinni? Jú,
viðskiptakjörin voru f
hámarki. Rétt er það.
En hvað leiddi þá til
þess að vínstri stjórn-
in rauf tengsl vfsitölu
ig kaupgjalds? Og
hvað leiddi til þess að
hún greip til gengis-
lækkunar, söluskatts-
hækkunar og fleiri
róttækra aðgerða til
að lækka kaupmátt
launa? Og hvers vegna
tjáði Alþýðubandalag-
ið sig fúst til að standa
að KAUPBINDINGU
á árinu 1974, ef lffdag-
ar vinstri stjórnar
yrðu þá framlengdir?
Þessum spurningum
getur hver og einn
svarað sjálfur.
Röng
viðmiðun
Það er þvf ekki að
öllu leyti rétt að miða
kaupmátt launa nú við
það hámark, sem hag-
stæðustu viðskipta-
kjör f sögu þjóðarinn-
ar leiddu til árið 1973,
þegar þess er þar að
auki gætt, að jafnvel
þá var kaupmætti
haldið uppi með er-
lendri skuldasöfnun.
Kaupmáttarrýrnun
sú, sem versnandi við-
skiptakjör hafa m.a.
leitt til, hefur. fært
kaupmátt niður á það
stig sem var á árunum
1971 og 1972. Þau ár
eru og raunhæfari við-
miðun, eins og nú er f
pottinn búið.
Þvf er stundum
haldið fram að þjóðar-
tekjur á mann séu
svipaðar hér og á
Norðurlöndum og þvf
sé launamismunur
hér og þar of mikill.
Staðreyndin er hins
vegar sú að þjóðar-
tekjur á mann eru frá
25 til 45% hærri f
Skandinavfu en hér,
að Finnlandi einu
undanskildu, sem hef-
ur svipaða og þó að-
eins hærri þjóðartekj-
ur. Hjá okkur bætist
við sú staðreynd, að
erlend skuldasöfnun
tekur 15—20% af
þjóðartekjum (f vexti
og afborganir), áður
en þær koma til skipt-
anna, vegna þess að
við höfum lifað um
efni fram á gengnum
árum og velt skulda-
byrði yfir á framtfð-
ina. Þannig hefur fjár-
festing f landinu verið
um þriðjungur af
þjóðartekjum undan-
farið en raunveruleg-
ur sparnaður aðeins
fjórðungur. Mismun-
urinn er tekin að láni.
Láglauna-
fólk og
betur settir
Enginn sanngjarn
maður neitar þvf að
láglaunafólk á tslandi
býr við of þröngan
kost. Ekki verður
komizt hjá þvf að rétta
hluta þess með einum
eða öðrum hætti við
lok gildandi
samningstfmabils.
Jafnvel fyrr má ef til
vill gera búbót þar á
með tiltækum stjórn-
unaraðgerðum, t.d.
gegn um skattakerfið,
sem oft er raunhæfara
en krónuhækkun
kaups, er hverfur f
verðlagið.
Sá galli hefur þó
verið á gjöf Njarðar,
þegar setzt hefur verið
að samningsborði f
þessu þjóðfélagi, að
sffellt er miðað við
„prósentujöfnuð"
milli stétta, hver svo
sem hlutur þeirra er
fyrir, þann veg að
hinir betur settu hafa
oftast fengið hærri
krónutölu ofan á laun
sfn en láglaunafólkið.
Þetta hefur breikkað
launahilið og jafn-
framt leitt til þess, að
skrúfa upp verðlagið f
landinu. Þegar
kauphækkunarkrónur
hálaunafólks er
komnar út f verðlag
vöru og þjónustu er
útkoman á stundum
sú fyrir láglaunafólk,
að umsaminn
„vinningur" er
horfinn — og jafnvel
meir en það-
Er ekki kominn tfmi
til að hér verði ráðin
bót á? Að takmarkað
svigrúm til kjarabóta
komi einu sinni fyrst
og fremst þeim lægst
launuðu til góða? Þeir
betur settu bfði unz
betur árar? En til þess
að svo verði þarf
skoðana- og stefnu-
breytingu innan
heildarsamtaka launa-
fólks, ASl, þar sem
saman sitja menn með
hagsmuni, sem oft á
tfðum hafa rekizt á.
Þess vegna hefur
reynslan hingað til
orðið sú, f flestum til-
fellum að þeir betur
settu hafa komið enn
betur settir út úr
„kjarabaráttunni" —
en hinir verr settu
setið eftir með sárt
ennið. Þurfa ekki
aðildarfélög ASt að
semja innbyrðis um
sanngjarnt launahlut-
fall starfsstétta?
Hvaóa Philishave.
sem er, rakar skeggið
velafþér
■
■ ■
w
■
1
L
1
■
■
r
M
1
i
r i
T 7
I ■

i H ■ ]
■ WM 1 ”4
■ ■-
■ 1
I I
PÖNNUKÖKUR (Griddle Cakes) meö smjöri og
sírópi ásamt kaffi á aðeins 390 krónur.
Tilvalið bæði á morgnana og um eftirmiðdaginn.
Kópamgskaupstaiur H
Byggingalánasjóður
Hér með er auglýst eftir umsóknum um lán úr
byggingalánasjóði Kópavogs. Skilyrði fyrir því
að lánbeiðanda verði veitt lán úr sjóðnum eru
þessi:
A. Að hann hafi verið búsettur í bænum í
a.m.k. 5 ár.
B. Að íbúðin fullnægi skilyrðum húsnæðis-
málastjórnar um lánshæfni úr byggingasjóði
ríkisins.
C. Að umsækjandi hafi að dómi sjóðsstjórnar
brýna þörf fyrir lánsfé til þess að fullgera íbúð
sína.
Umsóknarfrestur er til 10. des. n.k. og skal
senda umsóknirtil undirritaðs.
Bæjarritarinn í Kópavogi.
Skeggrót þfn er sérstök, hver húð hefur sín
einkenni. Þess vegna hefur nýja Philishave 90-
Super 12,dýptarstillingu. Handhægur rejnnistillir
velur réttu stillinguna,sem ,
best hentar þinni húð og
skeggrót. Veldu 1—9 og
ein þeirra hentar þér.
Þess vegna velur þú llka Philishave.
IISII
Eitt handtak og bartskerinn
af stað. Snyrtir barta
og skeggtoppa
á augabragði.
Hraðari og betri rakstur. Það er
kostur nýja Philishave 90-Super 12,kerfis
ins. Teldu hnífana í gömlu Philips rak-
vélinni, þeir eru 18. Nýja
Philishave 90-Super 12,hefur 36
hnífa.Auk þess hefur þrýstingur
sjálfbrýnandi rakhnífanna á
rakhausinn.verið aukinn.
Árangurinn er hraðari og betri
rakstur en áður. Öll hár hverfa á
svipstundu.Finndu bara muninn
Löng og stutt hár í sömu stroku. Nýja
Philishave 90-Super 12,kerfið hefur
auðvitað hina þrautreyndu hringlaga
rakhausa með 270 rakraufum (90 á
hverjum haus). Arangurinn lætur ekki
á sér standa Löng og stutt hár hverfa i
sörrui stroku og rakhausarnir haldast
eins og nýir árum saman.
PHILIPS
Finndu muninn.
Philishave 90-Super 12, er
rennileg og nýtlskuleg.
Hún fer vel í hendi og er
þægileg I notkun. Rak-
flöturinn hallast ögn, til
aukinna þæginda.
Reyndu
Philishave
12,og þú velur Philishave.
P 1121 — Stillanleg rak-
sem hentar hverri
Bartskeri og
rofi. Auðvitað
gormasnúra og vönduð
gjafaaskja.
þjónusta tryggir
yðar hag. Pilips kann tökin á
tækninni.
Nýja
ýja Phiiishave
0-Super 12
3x12 hnífa kerfið.
„Enginn veit hvað átt hefur
fvrr en misst hefur"
0
Chubb Fire
Chubb slökkvitækin veita
yður tryggingu gegn eignamissi
Hafið Chubb slökkvitæki
ávallt við hendina
Chubb slökkvitækin eru
með islenzkum leiðarvisi.
Bgum
fyrirliggjandi:
VATNSSLÖKKVITÆKI
KOLSÝRUSLÖKKVITÆKI
DUFTSLÖKKVITÆKI
BRUNASLÖNGUHJÓL
ELDVARNARTEPPI
Munið:
Á morgun getur verið
of seint að fá sér
slökkvitæki
0LAFUR GISLASON & CO. H.F.
Sundaborg. sími 84800