Morgunblaðið - 29.03.1977, Blaðsíða 38

46
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. MARZ 1977
— Drukknaði
Framhald af bls. 48
firði. Hann lætur eftir sig
eiginkonu og tvö börn.
Mennirnir höfðu farið frá
Höfn rétt fyrir hádegið og ætl-
uðu á fuglaveiðar. Hins vegar
urðu þeir bensinlausir og
brugðu þeir á það ráð að taka
land i Hornsvík og fá lánað
bensin hjá varnarliðsmönnum
i radarstöðinni i Stokksnesi. Á
útleiðinni vildi óhappið til.
Bátnum hvolfdi þegar hann
fór í gegnum öldugarð spöl-
korn frá landi. Þeir Guðjón og
Ásgeir syntu til lands og kom-
ust þangað báðir mjög þrekað-
ir, en Ásgeir aðstoðaði Guðjón
síðasta spölinn. Jón heitinn
hélt sér í bátinn. var hann lát-
inn þegar Bandaríkjamenn frá
Stokknesi og björgunarsveitin
á Höfn komu á staðinn, en
Bandaríkjamennirnir höfðu
gert henni viðvart um slysið,
en þeir sáu tilsýndar hvað var
að gerast.
— VanceíMoskvu
Framhald af bls. 1.
styrjöld og hefta vigbúnaðarkapp-
hlaupið“. Hann sagði að aðalverk-
efnið sem þyrfti að leysa af hendi
í Moskvu væri að gera nýjan
samning um takmörkun kjarn-
orkuvigbúnaðar (Salt-2).
Vance hefur meðferðis tvær til-
lögur um Salt-2. önnur gerir ráð
fyrir víðtækum rammasamningi
og í henni felst að ákveðin verði
veruleg fækkun kjarnorkuvopna.
Hin tillagan er um takmarkaðan
bráðabirgðasamning sem gerir
ráð fyrir að fjöldi kjarnorku-
vopna verði sá sami og samkomu-
lag náðist um 1974 og að stefnt
verði að gerð nýs samnings hið
allra fyrsta.
— Loðna
Framhald af bls. 48
dræmrar veiði sunnanlands und-
anfarna daga. í gærkvöldi var vit-
að að Sigurður RE var búinn að
kasta tvivegis í gær og var skipið
búið að fá nokkur hundruð lestir
af loðnu. Þá voru Stapavik og
Súlan að koma á miðin, en veður
fór versnandi i gærkvöldi, kom-
inn var norðaustan strekkingur,
sex vindstig og óvíst með veiði.
— Aflaverðmæti
Framhald af bls. 48
milli áranna 1975—1976. Ljóst
virðist því að tekjur sjómanna
hafa hækkað um 12—13% um-
fram tekjur verkafólks og iðnað-
armanna. Þá kom fram í ræðu
ráðherra að samkvæmt nýjustu
upplýsingum Þjóðhagsstofnunar
hefur skiptaverð þorskafla hækk-
að um 170% frá miðju ári 1974 til
dagsins í dag en samvegin meðal-
talshækkun alls afla um 159% og
er þá miðað við hlutfallslega
skiptingu verðmætis 1976. Til
samanburðar mætti geta þess að
visitala vöru og þjónustu hefði á
sama tíma hækkað um 142 %.
Ennfremur sagði Matthías
Bjarnason, að sjávarútvegsráðu-
neytið hefði mjög beitt sér fyrir
að útgerðarlán til flotans hækk-
uðu í samræmi við breytt verðlag.
Hefði þetta tekist og hefði þessi
fyrirgreiðsla bankakerfisins
hækkað um 300% frá haustinu
1974.
— Einvíginu
lokið
Framhald af bls. 48
sem er formaður nefndarinnar,
Gunnar Gunnarsson, Baldur
Möller, Vladislav Alster og
Vassily Smyslov.
— Trúlegt er að málinu verði
vísað til Alþjóðaskáksambandsins
og það látið skera úr um hvað
gera skal, sagði Einar S. Einars-
son formaður Skáksambandsins í
gær. — Aðaleinvíginu hér lauk
raunverulega á sunnudagskvöldið
og átti að hefjast tveggja skáka
einvígi á þriðjudag. Spassky var
sagt frá þvf að lokinni skákinni á
sunnudaginn hvenær næst ætti að
tefla, en var þá í rauninni orðinn
sjúkur. Það eru ýmis álitamál,
sem koma upp í þessu sambandi
og því teljum við nauðsynlegt að
leita álits dómnefndarinnar og
FIDE ef með þarf til að fá rétta
túlkun á öllum atriðum.
— Hvað gert verður í sambandi
við einvígið ræðst ekki fyrr en
eftir nokkra daga og varla fyrr en
rætt hefur verið við Spassky um
hver hans vilji er. Skáksam-
bandið er jafnvel fúst til að bjóða
að einviginu verði frestað í einn
mánuð, en þá verði byrjað að nýju
og þvi lokið á eðlilegan hátt. Það
er okkar vilji að einvíginu ljúki
við skákborðið, en þá er spurning
hvaða rétt Hort hefur og hvaða
kröfur hann getur gert, nú og
hvort hann hefur tíma til að tefla
hér aftur eftir mánuð, sagði
Einar.
Um miðjan april hefst Evrópu-
meistaramótið og verður Hort
meðal keppendanna í tékknesku
skáksveitinni. Hins vegar eiga
undaúrslitin um réttinn til að
tefla gegn Karpov heimsmeistara
að hefjast 1. ágúst nk.
— Krafla
Framhald af bls. 2
og á þeim tíma er mikið hægt að
gera.
— Starfsmenn Slippstöðvar-
innar voru að vinna við það sem
við höfum kallað „viðkvæmasta"
hluta þess, sem eftir er, þ.e. gufu-
lagnir í stöðvarhúsinu, svo og aðr-
ar lagnir eins og stýri- og,smur-
olíulagnir. Hver dagur sem þetta
verk dregst seinkar það verklok-
um eðlilega. Við höfum þegar taf-
ist um nokkra daga vegna þessar-
ar vinnustöðvunar og þetta teng-
ist allt hvað öóru, þannig að
vinnustöðvun við þetta verk
kemur niður á ýmsum öðrum
verkþáttum, sagði Einar Tjörvi.
— Sorg í
Hollandi
Framhald af bls. 1.
Þjóðverjar og þrír Austurríkis-
menn).
Hann sagði að hollenzku
líkin yrðu ekki strax send
heim þar sem leifar flugvél-
anna lokuðu enn flugvellinum
á Tenerife og flugvélar gætu
ekki hafið sig á loft. Hann
sagði þó hægt að flytja likin
með skipi til Las Palmas og
þaðan með flugvél til Hollands
eða grafa líkin á Tenerife.
Orlandini vildi ekki ræða or-
sök slyssins fyrr en hann hefði
heyrt hljóðritanir af samtölum
áhafna risaþotanna og flug-
turnsins. Hann sagði að KLM
hefði yfir engu að kvarta á
flugvellinum á Santa Crus.
„Mörg stór flugfélög nota hann
svo að draga má þá ályktun að
flugvöllurinn fullnægi öllum
öryggisreglum."
Hollenzka ferðaskrifstofan
Holland International tók
KLM-þotuna á leigu.
Flugstjóri KLM-þotunnar,
Z.A.L.J. Veldhuizen van
Zanten, var fimmtugur, hafði
starfað hjá KLM í 27 ár og var
einn reyndasti flugstjóri
félagsins. Hann kenndi öðrum
flugstjórum KLM á risaþotur.
— Guðmundur
Framhald af bls. 2
áliti Friðriks. Guðmundur
hefur hlotið tvo vinninga og er
(1 — 3. sæti ásamt Pachmann
og Dzindzinchashvili frá tsra-
el, en Friðrik hefur hlotið
einn vinning.
í fyrstu umferð mótsins
tefldu þeir Guðmundur og
Friðrik saman og lauk skák-
inni með jafntefli eftir 25
leiki. í annarri umferð tefldi
Guðmundur við bandariska
stórmeistarann Byrne en
Friðrik tefldi við stórmeistar-
ann Pachmann, sem er land-
flótta Tékki. Lauk báðum
skákunum með jafntefli. Það
telst til tíðinda í þessu móti, að
þar tefla allir norrænu stór-
meistararnir í skák, Friðrik og
Guðmundur frá íslandi, Ulf
Andersson frá Svíþjóð, Daninn
Bent < Larsen og Heikke
Westerinen frá Finnlandi.
Eins og komið hefur fram i
Morgunblaðinu teflir Helgi
Ólafsson skákmaður um þessar
mundir á alþjóðlegu skákmóti
í Lone Pine í Bandaríkjunum.
Helgi hefur staðið sig með
ágætum, hefur hlotið 3
vinninga í 6 umferðum. Hann
hefur teflt gegn þremur stór-
meisturum, þeim Evans,
Benkö og Reshevsky og gert
jafntefli við þá alla, en í 6.
umferð á sunnudaginn tapaði
hann fyrir Sahovic, sem er al-
þjóðlegur meistari frá Júgó-
slavíu. Helgi hefur sem kunn-
ugt er náð fyrri hluta alþjóð-
legs meistaratitils. Hins vegar
eru því miður litlar líkur á þvf
að honum takist að ná í seinni
hlutann á þessu móti. Á fyrra
mótinu tefldi Helgi 15 skákir
en umferðirnar eru 9 í þessu
móti eða samtals 24 skákir.
Hins vegar segja reglurnar svo
til um, að tefla verði 25 skákir
á tveimur mótum og ná
árangri alþjóðameistara í þeim
báðum til þess að hljóta titil-
inn. Helga vantar þvi eina
skák uppá og getur hann nú
aðeins náð titilinum í þessari
lotu, með því að verða einum
vinningi fyrir ofan lágmarkið.
Getur hann þá strikað út þenn-
an vinning og talið hann 25.
skákina, en FIDE hefur leyft
slíkar undantekningar áður.
— Sá vini mína
Framhald af bls. 1.
varð i vélinni," sagði Naik.
„Þegar mér tókst að staulast á
fætur fór ég þegar að leita að
Elsie, konunni minni. Það eina,
sem komst að hjá mér, var að
finna konuna mina, en ég gat
hvergi komið auga á hana. Allt
í einu kastaðist einhver út úr
flakinu og til allrar hamingju
var það Elsie“. Viðtalið við
Naik átti sér stað f sjúkrahúsi í
Santa Cruz á Tenerife þar sem
eiginkona hans liggur einnig,
en að sögn hans er hún alvar-
lega slösuð.
„Þetta líkist engu nema því,
sem maður hefur hingað til að-
eins séð í kvikmyndum. Þotan
var eitt samfellt eldhaf. Þegar
áreksturinn varð var ég á fyrsta
farrými, sem er á annarri hæð
þotunnar, og við sem þar vor-
um, féllum niður um gólfið,"
sagði Naik.
Richard Sinnott var einn far-
þeganna, sem eru til frásagnar
um slysið, en allir þeir 67, sem
komust lifs af, voru i Pan
American-þotunni. Sinnott seg-
ir að allra fyrst hafi árekstur-
inn verið í likingu við bifreiða-
árekstur, en síðan hafi kviknað
í hreyfli á vinstri væng þotunn-
ar, sem brátt hafi orðið alelda.
Einn þeirra, sem sá árekstur-
inn tilsýndar, segir að fyrst hafi
myndazt gífurlegur eldhnöttur
og siðan hafi eldtungurnar
sleikt allt sem fyrir varð.
John Charles Amador, 36 ára
farþegi frá Marina del Mey í
Kalifornfu er komst lífs af, lýsti
slysinu og sagði „það var eins
og að vera i ofni.“
Hann taldi sig hafa verið
fimm minútur i flugvélinni eft-
ir áreksturinn og allan þann
tíma hefðu karlar og konur
hrópað og barizt um að komast
að gluggunum og burtu frá eld-
tungunum.
Amador komst út um einn
gluggann, stökk út og lenti á
bakinu. Hann kveðst hafa séð
hollenzku flugvélina stefna á
þá bandarísku, hefja sig nokkra
þumlunga frá jörðu á flugtaks-
hraða og heyrt ægilega spreng-
ingu.
í Los Angeles hópaðist fjöldi
manns á skrifstofu Pan Am þar
til að frétta af ættingjum en
margir fóru þaðan örvænting-
arfullir þegar nöfn látinna voru
birt.
Farþegarnir 364 sem fóru frá
Los Angeles til að fara í 12 daga
skemmtisiglingu frá Lais Palm-
as með grísku skipi um Mið-
jarðarhaf er þá hafði dreymt
um voru hvaðanæva frá vestur-
ríkjum Bandaríkjanna.
Frú Lynne Younes frá Palos
Verdes, Kaliforníu, beið fregna
af manni sínum Ted, 36 ára
gömlum fasteignasala. „Ted
vinnur 365 daga á ári,“ sagði
hún, „og eina hvildin sem hann
fær er að fara úr landi.“
Nafn hans var ekki á lista
sem birtur var með nöfnum
þeirra sem komust lífs af.
— Aðalfundur
Verzlimar-
bankans
Framhald af bls. 3
vaxtatekna af þessu fé umfram
meðalinnlánsvexti. Þessi mis-
munur nær ekki þriðjungi mis-
munar meðaltals inn- og útláns-
vaxta. Þegar bundnar innstæð-
ur í Seðlabanka eru orðnar ein
krónaa af hverjum fjórum, sem
banki hefur i innlánum og á
þeim kjörum, sem nefnd voru
hér, mega ljós vera áhrif þess á
afkomu banka, þegar ekkert
kemur á móti.
Innlán
Spariinnlánaaukning
Verzlunarbankans nam 814
millj. kr. eða 42.4%, en velti-
innlánaaukningin 72 millj. kr.,
sem er 13.2%. Námu heildar-
innlán bankans 3.352 millj. kr. í
lok siðasta árs og höfðu þau
hækkað á árinu um 35.9%.
Verzlunarbankinn getur vel við
unað aukningu spariinnlána.
Aukning spariinnlána við-
skiptabankanna í heild umfram
hlutfallslega aukningu siðustu
ára má að nokkru skýra með
vaxtahækkun þeirri, sem
fékkst með stofnun nýs inn-
lánaflokks 1. maí s.l. Vaxta-
aukareikningar gefa af sér 22%
ársvexti og eru uppsegjanlegir
með árs fyrirvara. Um s.l. ára-
mót voru þessi innlán liðlega
20% með spariinnlánum við-
skiptabankanna, en Verzlunar-
bankinn hafði um 11% af sín-
um spariinnlánum á vaxtaauka-
reikningi. Lítil aukning velti-
innlána bendir frekar til veikr-
ar stöðu fyrirtækja, sem í við-
skiptum eru við bankann. Ef
litið er á, hvernig innlán skipt-
ast á hina ýmsu afgreiðslustaði
bankans, sést greinilega sú þró-
un, að hlutur útibúa fer vax-
andi.
I árslok 1975 voru 79.9% inn-
lána í aðalbankanum en um s.l.
áramót 77.5%. í samræmi við
þessa þróun hefur alla tið verið
lögð rik áherzla á að stofna úti-
bú á heppilegum stöðum. Nú
hefur fengist leyfi fyrir nýju
útibúi, sem opnað verður með
vorinu í húsnæði því, sem bank-
inn keypti á árinu 1975 að
Grensásvegi 13. Unnið er að
smiði innréttinga og annar und-
irbúningur er vel á veg kominn.
Útlán
Útlán Verzlunarbankans
námu í lok s.l. árs 2641 millj. kr.
og varð aukning þeirra á árinu
576 millj. kr. eða 27.9%. Hér er
nokkru meiri aukning útlána
en meðalútlánaaukning
frjálsra útlána viðskiptabank-
anna varð á s.l. ári og er átt við
þá aukningu útlána, sem nam
24.2% og getið er hér að fram-
an. Hin hagstæða þróun inn-
lána hjá bankanum réttlætir
verulegan hluta þeirra útlána,
sem umfram var. Hlutföll milli
útlánaflokka hafa nokkuð
breytzt á s.l. ári frá fyrri árum.
Utlán í formi víxla er og hefur
verið höfuð lánaformið. Vixla-
eign bankans I lok s.l. árs var
64.4% af útlánum hans en var
ári áður 63.2%. Hlutur yfir-
dráttarlána lækkaði á árinu úr
19.9% í 14.5% og á sama tíma
hækkaði hlutur skuldabréfa úr
16.9% í 21.4%. Þessar breyting-
ar eiga rót að rekja til vaxta-
breytinga og reglna frá 1. maí
s.l., þegar nýr flokkur útlána
var tekinn upp samhliða vaxta-
aukainnlánum þ.e. útlán með
vaxtaauka en með honum urðu
hæstu útlánsvextir 22.5% á ári.
Heimilt var að lána helming
vaxtaaukainnlána út með þess-
um kjörum og lánatími ákveð-
inn styzt þrjú ár og allt að fimm
árum með greiðslu vaxta og af-
borgana tvisvar á ári. Til að
mæta auknum vaxtagjöldum
bankanna vegna vaxtaaukainn-
lána voru útlánavextir hækkað-
ir frá og með 1. maí s.l. Forvext-
ir víxla hækkuðu um 0.75% í
16.75% en vextir af yfirdráttar-
lánum og skuldabréfalánum
með breytilegum vöxtum um
1 %. I byrjun þessarar viku var
heimild um útlán vaxtaauka-
lána rýmkuð úr 50% I 75% af
vaxtaaukainnlánum og jafn-
framt mega þessi lán styzt vera
til tveggja og hálfs árs. Heimild
þessi hefur verið nýtt í ríkum
mæli og verður áfram eftir því
sem aðstæður hjá bankanum
frekast leyfa.
Hlutur Verzlunarbankans í
heildarlánum innlánsstofnana
til einkaverzlunar var í lok árs-
ins 24.6% og hefur aldrei verið
meiri.
Verzlunarlánasjóður
Utlán Verzlunarlánasjóðs
námu í lok s.l. árs 409.4 millj.
kr. og höfðu hækkað á árinu um
133.4 millj. kr. eða48.3%.
Á árinu 1976 voru veitt 50 ný
lán að upphæð 135.1 millj. kr.
Afgreidd lán á árinu voru 66 að
upphæð 160.0 millj. kr. og óaf-
greidd í árslok 6 lán að upphæð
13 millj. kr.
Eftir 10 ára starf á Verzlunar-
lánasjóður umtalsverða fjár-
hæð útistandandi I fjárfesting-
arlánum til verzlunarfyrir-
tækja eða 409.4 millj. kr. Við
stofnun sjóðsins sinnti engin
lánastofnun fjárfestingarþörf
verzlunarinnar, og þótt hann
sinni ekki nema broti af eftir-
spurninni, er hér sprottinn
stofn, sem fer að muna veru-
lega um alveg á næstu árum.
Hús verzlunarinnar
Á s.l. ári hófust verklegar
framkvæmdir við Hús verzlun-
arinnar í hinum nýja miðbæ í
Reykjavík. Unnið er að fyrsta
áfanga hússins samkvæmt til-
boði, en það er uppsteypa á
neðri og efri kjallara. Láta mun
nærri, að nú sé unnið við helm-
ing af allri uppsteypu hússins.
Samningur við verktaka gerir
ráð fyrir að þessum áfanga
verði lokið fyrir mitt ár. Frek-
ari ákvarðanir um framkvæmd-
ir hafa ekki verið taknar, en
unnið er að útboði næsta
áfanga, sem er uppsteypa þess
hluta hússins, sem eftir verður
að loknum fyrsta áfanga. Þegar
þau gögn liggja fyrir, verða
fljótlega teknar ákvarðanir um
áframhaldandi byggingar-
hraða.
Arðgreiðsla
Skilyrðum samþykkta bank-
ans um greiðslu arðs er full-
nægt. Þar kveður svo á, að inn-
borgað hlutafé ásamt varasjóði
nemi minnst 5% af innstæðum.
Að því marki náðu heimilast að
greiða arð, sem hlutfallslega er
allt að jafn almennum innláns-
vöxtum. Bankaráðið leggur þvi
til, að hluthöfum verði greidd-
ur 13% arður af innborguðu
hlutafé. eins og það var hverju
sinni á árinu 1976.
Höskuldur Ólafsson,
bankastjóri, lagði fram reikn-
inga bankans og skýrði þá.
Tekjuafgangur bankans á ár-
inu nam 26.7 millj. kr. Til af-
skrifta var varið 6.5 millj. kr.,
en til varasjóðs og ráðstöfunar
aðalfundar voru 20.2 millj. kr.
Þá nam tekjuafgangur stofn-
lánadeildar bankans 10.2 millj
kr.
Eigið fé bankans í árslok var
211.5 millj. kr. og hafði það
aukizt á árinu um 37.1 millj. kr.
Ur bankaráði áttu að þessu
sinni að ganga þeir Leifur ís-
leifsson, kaupmaður, og Guð-
mundur H. Garðarsson, alþing-
ismaður, og voru þeir báðir
endurkjörnir til 2ja ára. Fyrir
eiga sæti í bankaráði Þorvaldur
Guðmundsson, forstjóri, sem er
formaður þess, Pétur O. Niku-
lásson, stórkaupmaður og Vil-
hjálmur H. Vilhjálmsson, stór-
kaupmaður.
Varamenn eru Sigurður
Matthíasson, kaupmaður,
Hannes Þ. Sigurðsson, deildar-
stjóri, Sigurður Gunnarsson,
forstjóri, Sverrir Norland,
verkfræðingur og Hreinn Sum-
arliðason, kaupmaður.
Endurskoðendur voru kjörn-
ir þeir Hilmar Fenger, fram-
kvæmdastjóri og Kristmann
Magnússon, kaupmaður, og til
vara þeir Jóhann J. Ólafsson,
stórkaupmaður og Gunnar
Dungal, forstjóri.