Morgunblaðið - 23.04.1978, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. APRÍL 1978
„...stofurnar ern sópaðar
eínn sinni til tvisvar
á da|, en aldrei þvegnar.”
í febrúar síðastliðnum kom út eitthvert stærsta og vandaðasta skólablað sem um getur.
Það er fertugasti og fjórði árgangur Verslunarskólablaðsins. I blaðinu sem er u.þ.b. 200
blaðsíður að stærð eru reiðinnar býsn af efni, sem að líkum lætur. Má þar nefna t.d. viðtöl
við ýmsa fyrrverandi nemendur skólans og viðtal við Vilhjálm Þ. Gíslason fyrrverandi
skólastjóra. Ennfremur er í blaðinu smásaga og umræður um grunnskólalögin og
esperanto og ensku sem alþjóðamál. Birtir eru kaflar úr annál skólans frá fyrri tíð og
að sjálfsögðu er mikið fjallað um félagslífið í skólanum á liðnum vetri. Hér á síðunni
birtist sýnishorn úr blaðinu, en þetta blað er sjálfstætt blað innan Nemendafélags skólans
og kemur út einu sinni á ári, á nemendamótsdag. S,B
\
Ávarp ritstjóra
Gunnar M. Erlingsson I
Hvað er siðmenntun? Er það spurning til afþreyingar fyrir heimspekinga aðl
I leysa úr án áþreifanlegs takmarks í sjálfu sér, eða er það eitthvað annað. Lifum '
I við í raunveruleika eða draumórum? Nútíma islendingur dregur ekki lengur
I lærdóm af möðkuðu mjöli miðalda, hýðingum kotbænda á Suðurnesjum eða
| mistökum forfeðra sinna.
Hann kann ekki lengur skil á þessum hlutum, eygir þá aðeins i fjarlægð sem
I óraunverulegar sögusagnir, sem gaman getur verið að lesa um, þegar ekki er
hægt að drepa tímann á annan hátt. Látum því hina dimmu skugga fortiðar-
I innar sigla sinn sjó. Snúum okkur heldur að svartnætti nútímans.Spurningunni,
I sem ávarp þetta hefst á, verður seint svarað á annan hátt en með öðrum spurn-
lingum. Er siðmenntað þjóðfélag hópur fólks, sem lifir eftir kenningum trúar
I sinnar, eða er það tæki til þess að halda hópnum saman félagslega, meðan
I ófyrirsjáanlegar hamfarir rjúfa ekki hringinn. Ef fyrri spurningin væri hið rétta
Isvar, hlyti mannkynið að tortímast úr leiðindum. Hin seinni virðist vera raun-
I sannari, því að eins og fram kemur í einni af kenningum fyrri hópsins, um það
lað ekki lifi maðurinn af brauði einu saman, þá lifir hann og heldur ekki af
| orðinu einu saman.
Þær holskeflur svikamála, sem dunið hafa yfir þjóðina að undanförnu, gera
I hugleiðingar af þessu tagi áleitnar. Svik og prettir eru ógnun við samfélag
Ifjöldans, og eftir þvi sem þau ágerast, verður hættan meiri á að hið félagslega
laðhald fari úr böndunum, og hópurinn tortími sjálfum sér eða missi forræði sitt
I til þeirra afla, sem ávallt eru reiðubúin til að vilja drottna yfir heiminum.
Svo hörmulega vill til, að þeir sem leggjast svo lágt að girnast og stela eigum
[nágranna síns og grafa um leið undan samfélagi sínu, koma sumir hverjir úr
[röðum þeirra, sem kenna sig við stétt verslunarmanna. Tæplega verður um
[kennt menntunar-eða greindarskorti slikra manna, heldur hljóta þeir að hafa
] fjandsamlegar tilhneigingar gagnvart meðbræðrum sínum. En hvers vegna?
I Eiga þessir ólánsmenn harma að hefna gagnvart þjóðvélaginu? Vafalaust ekki,
I því seint verður því trúað að þeir hafi lifað sultarlifi fjöldans vegna. Ekki er
heldur sannfærandi sú kenning, að þetta sé bara svona, að óheiðarleiki sé alltaf
fyrir hendi, ekki aðeins hér heldur einnig erlendis. Það er að berjá höfðinu við
steininn af augljósum vitsmunaskorti. Ástæðan kann að vera sú að illgresi nær
að festa rætur í sálum þessara manna þegar á unglingsárunum, sem fær næringu
j sina frá afskiptaleysi fólksins, heimatilbúnu virðingarleysi fyrir lögum og rétti,
[(jafnvel virðulegar opinberar stofnanir eru aðhlátursefni) og mistaka í, eða
I vegna engrar siðfræðimenntunar. Þetta ávarp er ekki ritað til þess að kryfja
I málið til mergjar og leysa þar með vandann. Það er hverjum manni ofraun. En
|mér þykir tilhlýðilegt að þetta blað, Verzlunarskólablaðið, sem nú kemur fyrir
I almenningssjónir, beini þeim tilmælum sér í lagi til skólanna sem gegna þvi
| hlutverki að fræða, og að vissu marki ala upp verslunarmenn fyrir þjóðfélagið,
að þeir kenni þeim ekki aðeins að færa viðskipti manna i milli í bækur, telja |
fram til skatts, reikna út fiókin dæmi auk margs annars, heldur þurfa þeir að
leggja mjög mikla áherslu á að opna augu nemenda sinna fyrir því, hvað er rétt
og hvað er rangt. Það þarf að sýna þeim fram á, að auðveldasta leiðin til að
j glata sjálfstæði þjóðar er að grafa undan samfélagi sínu og að ekki verður
| endalaust gengið í annarra sjóði. Þetta ættu einmitt þeir að vita sem þykjast
kunna bókhald, þó svo undarlega vilji til, að gera má ráð fyrir að stórtækustu
svikararnir kunni þau fræði til hlitar. Það er engin lausn að eyða
glæpamðnnum, enda ekki löglegt hér á landi, en það má reyna fyrirbyggjandi
aðgerðir ril að minnka líkurnar á að glæpurinn verði framinn. Skemmst er að
| minnast þess, þó óskylt sé að um nokkum tíma hefur áróður gegn reykingum
I beinst i auknu mæli að þeim, sem ekki eru byrjaðir að reykja. Það hefur haft |
[ótrúleg áhrif á stuttum tíma, ef marka má opinberar samanburðartölur um sölu
|á tóbaki. Þó er mest um vert, að tekist hefur, a.m.k. að einhverju leyti, að hafa
[áhrif á almenningsálitið gagnvart reykingum, einkum meðal ungu kynslóð-
larinnar.
Það er áskorun blaðsins til skólanna, að þeir geri nemendum sínum ljóst að
|gamla boðorðið er enn í fullu gildi, og leggi á það ríka áherslu við þá sem enn
| eru ekki orðnir fullorðnir og byrjaðir að stela. Það gæti ef til vill orðið til þess að
| fækka glæpamönnum framtíðarinnar.
| Ég vil að síðustu leggja Fjallkonunni þessi orð í munn:
Ég lít um öxl og eygi skugga svarta
og skelfing skína í barna minna brám,
ég heyri grát i þjóðar döpru hjarta,
hver treður svo á vonum þeirra ogþrám.
Ó, kæra þjóð, sem frelsls núna nýtur,
er nóttin dimma er löngu horfin þér.
Ó heimska þjóð, sem segir happ þeim hlýtur,
hví gleymist þér, þú tekur það frá mér.
Ikaflar úr
IANNÁL
ISKÓLANS
18. september 1906.
Skólanefnd ákveður að taka á leigu fyrir |
skólann 3 herbergi í Melstaðshúsi hjá D.
Thomsen. Leigan var 50 kr. á mánuði og Var |
ræsting innifalin. (Melsteðshús stóð, þar sem '
viðbygging Útvegsbankans er nú, við
| sundið milli Lækjartorgs og Hafnarstrætis).
11. október 1909.
Skólanefnd samþykkir að heimta heil-
brigðisvottorð af kennurum framvegis.
10. maí 1910.
Skólanefnd samþykkir að leigja Jóni Ól-
afssyni Smith-Premister-ritvélina þetta su-
ar fyrir 4 kr. um mánuðinn og Sighvati
Bjarnasyni Hammond-ritvélina fyrir 3 kr.
um mánuðinn.
Misfellur á ræstingu
Formaður skýrði frá, að ræstingakona
skólans stæði illa í stöðu sinni, ræsti illa, og
að olía til uppkveikju væri óhæfilega ódrjúg
hjá henni, yfir 1/2 pottur á dag. Samþykkt
var að gefa henni skriflega áminningu frá |
skólastjórninni.
Eljumaður
Skólanefnd hélt fund kl. 2 síðdegis. Allir I
nefndarmenn voru mættir nema Brynjólfur [
H. Bjarnason, er hafði ’fónað’ til formanns,
að hann mundi verða við vörutalningu í búð |
sinni eins og hann væri vanur á sunnudög- [
um.
30. nóvember og 1. desember 1913.
Kæra
Tilefni fundarins var kæra nemenda i |
tveim efstu bekkjum skólans. Var m.a. kært [
yfir orðbragði skólastjóra. Við nákvæmal
rannsókn kom fram, að skólastjóri hafðij
verið búinn að taka tvo pilta þrjá daga í röð |
upp í sama dæminu og útskýra það nákvæm-|
lega, en alltaf botnuðu þeir jafnlítið í því.J
Hafði hann þá látið sér þessi orð um munnl
fara: „Þetta er verra en að rífa þorskhausa,[
það er eins og að fást við freðna ýsuhausa.”
Eftir þjark nokkurt komust á sættir.
11. september 1917.
Þunglega horfir með skólahald
Ef enginn skóli verðuf, var samþykkt að|
selja mó þann, sem skólinn hefur fest kaup |
á.
12. júní 1918.
Fyrirhyggja.
Samþykkt að kaupa 2 tonn af kolum og 5
tonn af mó (pöntuð) til næsta vetrar.
8. september 1920.
Vaxandi dýrtíð.
Samþykkt að hækka laun skólastjóra um
kr. 2000.00, þannig að þau verði kr. 6000.00,
Skólastjóri tilkynnti, að þegar væri komið
inn í loforðum kaupmanna kr. 5140.00 og
von um meira.
Samþykkt að greiða stundakennurum
| sama kaup og landstjórnin ákveður við opin-
beru skólanna og að því tilskildu, að þeir
kenni allt skólaárið.
[Skólagjöld
Skólanefnd samþykkir óbreytt skólagjald
Ikr. 175 í dagdeild en kr. 105 í kvölddeild, og
Igreiðist það að öllu Ieyti fyrirLam.
113. marz 1927.
Nemendur kæra yfir lélegu húsnæði.
Á skólanefndarfundi var lögð fram kæra, I
Isem 79 nemendur skrifuðu undir. Var kæran
lupphaflega rituð Verzlunarráðrnu. Kært var
|yfir ásigkomulagi og ræstingu hússins og
misfellum á starfi kennaranna.
Um húsnæðið segir svo í kærunni:
„Vér vitum, að hús það, sem skólinn
starfar í, er að engu leyti forsvaranlegt sem
skólahús, hvorki það rúm né annan útbúnað
snertir. En þar sem ráðgert er að reisa skóla-
hús, þá ætlum vér ekki að fara fram á, að
þegar. í stað sé fengið nýtt húsnæði, enda
þótt það væri ■ óneitaniega æskilegt. Þess
krefjumst vér aðeins, að þegar í stað sé bætt
úr því, sem er siðferðileg skylda aðilja gagn-
vart heilbrigði nemenda, sem sé hitun og
ræsting skólans.
Er það forsvaranlegt, að verið sé að
kveikja upp í ofnskriflunum í „pakkhúsi”
því þegar nemendur koma á morgnana?
Þetta hefur þráfaldlega átt sér stað í vetur og
einna helst, þegar kaldast hefur verið. Og
ekki nóg með kuldann, heldur hefur einnig
verið ólíft fyrir reyk. Eða er hægt að þola
það, að kennslustofur og bekkgarmar þeir,
sem notaðir eru, séu svo óhreinir, að hvergi
sé við komandi nema verða svartur af ryki?
Þannig hefur verið í allan vetur, en fer
auðvitað hríðversnandi, því að stofurnar eru
sópaðar einu sinni til tvisvar á dag, en aldrei
þvegnar.”