Morgunblaðið - 01.05.1979, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. MAÍ 1979
45
Hvað segja
Suðurnesjamenn um
þorskveiðibannið?
NETAVEIÐIBANN í tuttugu daga tók í gær gildi á sunnan og vestanverðu landinu, og
er vetrarvertíð þar með lokið á þessum slóðum að þessu sinni, mun fyrr en annars
hefði orðið.
Til að kanna hug manna til þessara friðunaraðgerða fórji blaðamaður og
ljósmyndari Morgunblaðsins suður með sjó í gær, og ræddu við sjómenn og
fiskverkendur í Njarðvík, Sandgerði, Garði og Keflavík.
Viðtöl: Anders Hansen
Myndir: Kristján Einarsson
Taka ber upp
kvótakerfi
til friðunar
segir Oddur Sæmundsson skipstjóri
„ÞETTA bann komur ákaflega illa við okkur hérna í Keflavík, á því er
ekki nokkur vaíi, enda fyrirvarinn stuttur,“ sagði Oddur Sæmundsson
skipstjóri á Vatnsnesi frá Keflavík þar sem hann var að landa aflanum
ásamt skipsfélögum sínum í Keflavfkurhöfn í gær.
Oddur sagðist vera þeirrar skoðunar, að mun æskilegra hefði verið að
bannið hefði staðið frá 10. apríl til 1. maí, en það hæfist nú í lok vertíðar,
enda hefði hrygningarfiskurinn þá fengið frið. Oddur sagði þá taka hvíld
núna fram að þeim 20., en þá færu þeir væntanlega á netaveiðar, en
sumir færu á troll núna þegar eftir mánaðarmótin.
„Ég er þeirrar skoðunar," sagði Oddur að lokum, „að það verði aldrei
nein stjórn á þessum veiðum fyrr en tekin verður upp aflakvóti á hvert
skip. Þá verður allt þetta pex á milli landshluta úr sögunni, og þá geta
menn mun frekar gengið út frá því sem þeim ber, en óvissuástandið sem
nú er hyrfi. Þannig verður þetta að vera næstu tvö , þrjú fjögur ár, á
meðan fiskstofnarnir eru að jafna sig á ný, en öllum ber saman um að
aðgerða í átt til friðunar er þörf, það er óumdeilt."
„ÉG er að mörgu leyti alveg sam-
mála sjávarútvegsráðherra um
þessar friðunaraðgerðir sem nú er
verið að gera, en í því sambandi er
þess raunar að geta, að ég er
ákaflega lítill aðdáandi netaveiða
yfirleitt, þar sem slíkar veiðar gefa
ekki nægilega gott hráefni að mínu
mati,“ sagði Július Rafnsson í
Njarðvík, en hann rekur ásamt
föður sínum Rafni Péturssyni
frystihús og fiskverkunarstöð þar.
Júlíus sagði það vera alveg aug-
ljóst mál, að gera þyrfti ráðstafanir
til friðunar þorskstofninum, um það
væri ekki deilt, enda yrðu annars
ekki neinir fiskar eftir til að veiða,
hvorki litlir né stórir né hrygningar-
fiskur. Það væri hins vegar slæmt,
og kæmi sér illa fyrir marga, að svo
stuttur fyrirvari væri gerður á
veiðibann, það væri skiljanlegt að
urgur væri í mönnum af þeim
sökum. Sagði Júlíus marga þá sem
nú hefðu farið á netaveiðar ekki eiga
í nein önnur hús að venda. Flestir
færu væntanlega á humarveiðar, en
þær hæfust ekki fyrr en um næstu
Hráefnisskortur
ekki yfirvofandi
hjá frystihúsum
vegna netaveiðibanns
segir Júlíus Rafnsson 1 Njarðvík og telur
að leggja eigi meira upp úr línuveiðum
mánðamót, þannig að óhjákvæmi-
lega yrði um mánaðarstopp hjá
þessum aðilum.
Júlíus taldi það ekki draga úr
rökum fyrir því að til friðunarað-
gerða væri gripið nú, að vertíðin í
vetur hefði verið betri en í fyrra.
„Vertíðin í vetur verður því aðeins
talin góð, að miðað sé við lélegustu
vertíð sem menn muna eftir, en hún
var í fyrra," sagði Júlús.
Hráefnisskort kvað Júlíus ekki
vera yfirvofandi hjá fyrstihúsum
vegna þorskveiðibannsins. Það væru
einna helst saltfiskverkendur sem
gætu staðið andspænis slíku vanda-
máli, enda nýttu þeir netafiskinn,
sem ekki þætti nægilega góður í
frost. Sagðist Júlíus vonast til þess
að þessar aðgerðir yrðu til þess að
ýta undir línuveiðar, sem væri hag-
kvæmasta veiðiaðferðin með tilliti
til gæða aflans.
Hjá þeim feðgum Rafni og Júlíusi
í Njarðvík vinna að meðaltali um
tuttugu manns. Afurðirnar eru fyrst
og fremst frystur fiskur á Banda-
ríkjamarkað, sem þeir selja fyrir
milligöngu Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna. Þá sagði Júlíus að
þeir hefðu einnig selt nokkuð af
ferskum fiski til Bandaríkjanna, sem
færi einkum á hótel og matsölustaði
á Florida. Þá er fiskurinn fyrst
fluttur með flugvélum flugleiða til
New York, og þaðan aftur flugleiðis
suður í sólina. Einnig hafa þeir selt
ferskan fisk til Belgíu og Danmerk-
ur.
Að lokum sagði Júlíus, að hann
teldi fiskinn á þessari vertíð hafa
verið svipaðan og undanfarin ár, en
hinn mikli afli sem mönnum hefði
orðið tíðrætt um í vor væri sennilega
til kominn vegna aukinnár ýsu-
gengdar, og trúlega væri friðunin í
Faxaflóa þar farin að skila jákvæð-
um árangri. Kvaðst hann vera þeirr-
ar skoðunar, þegar rætt væri um
miðin í Faxaflóa, að opna ætti flóann
fyrir snurvoð, er myndi þá gera það
að verkum að vannýttir fiskstofnar
eins og kolinn nýttust, og yrði slíkt
þó að sjálfsögðu að gerast í náinni
samvinnu við fiskifræðinga.
„Það er að mínum dómi al-
rangt að setja þetta veiðibann á
núna, nær hefði verið að leyfa
mönnum að ljúka vertíðinni, en
setja í þess stað bann á í sumar,
enda verður fiskurinn þá ekki
nærri því eins góður og nú,“
sagði Þorsteinn. „Raunar kemur
þetta ekki illa við mig, þar sem
ég er yfirleitt ekki nema tvo
mánuði á netaveiðum á hverri
vertíð, og ég á ekki þetta skip.
Sjálfur fer ég nú á grásleppu-
veiðar.
Báturinn fer líklega á rækju-
Aflinn álíka og
undanfarin ár, en
gæftirnar einstakar
segir Þorsteinn Einarsson skipstjóri á
Sveini Guðmundssyni úr Garði
ER BLAÐAMANN og ljós-
myndara Morgunhlaðsins bar
að höfninni í Sandgerði voru
bátarnir sem óðast að koma
inn, enda síðasti þorskurinn á
þessari vertíð þá að öllum
líkindum þegar veiddur og
kominn 1 ís. Meðal þeirra báta
sem voru að koma inn var
Sveinn Guðmundsson úr Garði,
og hittum við skipstjórann,
Þorstein Einarsson sem
snöggvast að máli.
veiðar, ef leyfi fæst, en ekki fer
þó hjá því að þetta skyndilega
veiðibann valdi mönnum nokkr-
um óþægindum og tjóni."
Þorsteinn sagði aflann á þess-
ari vertíð ekki vera meiri en
undanfarin ár, en aflinn hefði
hins vegar verið góður, enda
fádæma góðar gæftir. Sem
dæmi nefndi hann að þeir hefðu
aðeins lent í tveimur landlegum
frá því þann sjötta mars, svo
góðar hefðu gæftirnar verið.
„Það er mín skoðun að þetta
veiðibann eigi fullan rétt á sér,
ljóst er að til friðunaraðgerða
verður að grípa,“ sagði
Jóhannes Borgarsson verk-
stjóri hjá Miðnesi h.f. í Sand-
gerði, er hann var inntur álits
á þorskveiðibanninu sem tekur
gildi f dag.
Jóhannes sagði varla koma til
hráefnisskorts hjá þeim af völd-
um bannsins, enda hefðu þeir
karfa til að hlaupa upp á ef
þorsk vantaði, þó ekki væri að
vísu hægt að bera þá fiska
Atvinnuleysiekki
yfirvof andi þrátt
fyrir veiðibannið
segir Jóhannes Borgarsson verkstjóri hjá
Miðnesi h.f. en þar vinna 70 manns
saman! Sagði hann atvinnu hafa
verið yfrið næga í Sandgerði í
vetur, og jafnvel hefði um tíma
skort vinnuafl, og hefðu nokkrir
menn verið þar við vinnu, eink-
um karlmenn úr Reykjavík.
„Hér hefur verið gífurlega mikil
vinna í vetur,“ sagði Jóhannes,
„og við höfum til dæmis ekki
talið okkur fært að taka frí
nema á allra helgustu dögum,
aðra daga hefur verið unnið."
Sagði hann að jafnvel um pásk-
ana hefðu menn staðið á kafi í
fiski, þrátt fyrir bannið sem þá
var.
Fiskinn á þessari vertíð sagði
Jóhannes hafa verið góðan, ekki
væri hægt að segja annað. Stór
fiskur og gott hráefni, enda
hefðu netabátar komið með
góðan afla að landi vegna
óvenjugóðra gæfta á þessari
vertíð. Hjá Miðnesi sagði
Jóhannes vinna um 70 manns,
og ætti það fólk ekki að þurfa að
kvíða því að missa vinnuna
þrátt fyrir veiðibannið.