Morgunblaðið - 30.05.1979, Blaðsíða 18

1 g MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ1979
Jakob V. Hafslein lögfrœðingur:
Að landsfundi loknum
lugleiðingar um fiskiræktarmál
NÝLOKIÐ er einum fjölmenn-
asta Landsfundi Sjálfsta?ðis-
flokksins fyrr og síðar, þegar
saman komu um 1000 fulltrúar
stærsta stjórnmálaflokks lands-
ins daj;ana 3.—0. mái síðastliðið
hér í höfuðbor«inni. Mjög mörg
og þýðingarmikil mál voru þar
rædd, ýtarlegar samþykktir og
ályktanir gerðar og mörkuð póli-
tísk stefna flokksins í næstu
framtíð. Landsfundir Sjálfstæðis-
flokksins þykja jafnan með merk-
ustu mannfundum, sem haldnir
eru með þjóðinni og vekja mikla
eftirtekt samþykktir þessara
funda og sú stefnumótun, sem þar
er tekin. Eðlilegt er þetta þegar
þess er gætt og haft í huga, að þar
er á ferðinni afl, sem markað
getur djúp og áhrifarík spor fyrir
þjóðarheildina, og í langflestum
tilvikum til mikilla hagsbóta, enda
sjálfstæði þjóðarinnar og verndun
einstaklingsins og manngildis
hans jafnan haft hæst á baugi og
fyrir því barist. Af þessum ástæð-
um fyrst og fremst er Sjálfstæðis-
flokkurinn sterkasta og fjölmenn-
asta pólitíska aflið með þjóðinni,
sem oft á tiðum hefur úrslitaáhrif
á löggjöf og löggjafarstarf.
Ekkert pólitískt afl eða samtök
með þjóðinni hafa mótað eða
samþykkt ákveðna stefnu og
meðferð fiskiræktarmála fyrr en
nú. að Landsfundur Sjálfstæðis-
flokksins samþykkti einróma
ályktun til miðstjórnar og þing-
flokks Sjálfstæðisflokksins um
þennan merka málaflokk. Þetta
er mikið fagnaðarefni öllum
áhugamönnum um veíði- og fiski-
ræktarmál, sem á undanförnum
áratugum hafa barist ótrauðri
baráttu fyrir framförum og fram-
gangi þessara mála, án þess þó að
hafa mætt verðskulduðum skiln-
ingi löggjafans um þessi efni fyrr
en þá nú, að Sjálfstæðisflokkurinn
og Landsfundur hans marka
ákveðna afstöðu og viljayfirlýs-
ingu til veiði- og fiskiræktarmál-
anna. Það er því vonandi full
ástæða til að vera bjartsýnn um
framþróun veiði- og fiskirækt-
armálanna á næstunni í meðför-
um stærsta stjórnmálaflokks
landsins, en samþykkt Lands-
fundarins var svohljóðandi um
FISKIRÆKTARMÁLIN:
Endur-
skoðun
lax- og
silungs-
veiði-
laganna
Fiskiræktarmál
Sjálfstæðisflokkurinn vill
vinna að stóraukinni fiskirækt f
landinu og leggur sérstaka
áherzlu á það, hvað fiskirækt og
fiskeldi getur orðið þýðingar-
mikil búgrein. skapað verulega
aukna tekjumöguleika f landinu
og samtímis skapað miklar gjald-
eyristekjur fyrir þjóðina.
Framfarir á sviði fiskeldismála,
fiskiræktarmála og fiskakynbót-
amála hafa á síðari áratugum
orðið gífurlegar og augu manna
opnast nú í síauknum mæli fyrir
þjóðhagslegri þýðingu þessara
mála, enda felast í þeim jafnframt
mikilsverðir möguleikar fyrir at-
vinnusköpun í stórum stíll.
ísland á mikið og dýrmætt
vatnasvæði, ómenguð vötn og ár,
sem búa yfir mikilsverðum verð-
mætum og aukinni verðmæta-
sköpun í landinu. Þessa miklu
möguleika verður að varðveita vel
og um leið að skapa aukið gildi
þeirra fyrir þjóðarheildina og
einstaklinga í landinu.
Sjálfstæðisflokkurinn vill beita
sér fyrir því að sem mestur og
beztur árangur náist sem fyrst í
framgangi fiskiræktarmálanna
með því, fyrst og fremst:
1. Að beita sér fyrir endurbótum
á lax- og silungsveiðilöggjöf-
inni með það fyrir augum, að
greina skýrt á milli veiðimál-
anna annars vegar og fiski-
ræktarmálanna hinsvegar.
2. Að tryggja Fiskiræktarsjóði
verulega auknar tekjur svo að
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 8., 82. og 84. tölublaöi
Lögbirtingablaösins 1978, á Vatnsendabletti
165, þinglýstri eign Sigurjóns Þorbergssonar,
fer fram á eigninni sjálfri miövikudaginn 6.
júní 1979 kl. 11.00.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 80., 82. og 84. tölublaöi
Lögbirtingablaösins 1978, á Víöigrund 17
þinglýstri eign Ásgeirs Hjaltasonar, fer fram á
eigninni sjálfri miðvikudaginn 6. júní 1979 kl.
14.30.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 80., 82. og 84. tölublaði
Lögbirtingablaðsins 1978 á Litlahjalla 5,
þinglýstri eign Stefáns Jónssonar, fer fram á
eigninni sjálfri miövikudaginn 6. júní 1979 kl.
10.00.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
sjóðurinn verði þess megnug-
ur að standa að skjótri og
öflugri uppbyggingu fiski-
ræktarmálanna f landinu á
sem breiðustum grundvelli.
3. Að fiskasjúkdómamálin verði
tekin föstum tökum í nýrri og
fullkominni löggjöf.
4. Að vakinn verði áhugi ungra og
efnilegra námsmanna fyrir víð-
tækri framtíðarþýöingu þess-
ara mála og þeir hvattir og
styrktir til náms í þessum
greinum.
5. Að hafinn verði nú þegar und-
irbúningur og könnun á því,
hvar á landinu séu hagkvæm-
astar og beztar aðstæður til að
hefja atvinnurekstur með lax-
eldi í sjó, sem gefið hefur
mikinn og þjóðhagslegan ár-
angur í nágrannalöndum vor-
um.
6. Að kannaðar verði aðstæður
sem víðast í sveitum landsins,
hvar sé hagstæðast og bezt að
hefja fiskeldi sem atvinnuveg
eða aukabúgrein og kunnáttu-
menn um þessi efni séu ráðnir
sem fyrst til rannsókna á þessu
sviði.
7. Að hafin verði skipuleg og
víðtæk kennsla í búnaðarskól-
um landsins um þýðingu fiski-
ræktar.
8. Að ráðnir verði til starfa hjá
Búnaðarfélagi íslands fiski-
ræktarráðunautar, er miðli
veiðiréttareigendum og öðrum,
þar sem góðar aðstæður eru
fyrir hendi, þekkingu og upp-
lýsingum um meðferð og fram-
kvæmd fiskiræktarmálanna.
Á undanförnum árum hefur
löggjafinn ekki gefið fiskirækt-
armálunum nægilegan gaum, þó
að viðurkennt sé, að aðstæður
víðast hvar á landinu séu hinar
ákjósanlegustu í þessum efnum
ómenguð náttúra og nægjanlegt
kalt og heitt vatn víðast hvar.
Jakob V. Hafstein.
ags áhugamanna um fiskirækt.
Stjórn félagsins fór þess á leit við
mig, að ég flytti erindi á aðalfund-
inum um þörfina á endurskoðun
laga um lax- og silungsveiði nr. 76
frá 1970, en þá var þessi löggjöf
síðast endurskoðuð á árunum 1968
til 1970 — og gerðar á lögunum
meiri breytingar þá en áður hafði
verið gert, frá fyrstu gerð laganna
1932, enda geysimiklar framfarir
og þekking orðið á öllum sviðum
veiði- og fiskiræktarmálanna með
þeim menningarþjóðum, er eink-
um höfðu látið mál þessi til sín
taka, eftir síðustu heimsstyrjöld.
Hér á landi háfði þessarar þróun-
ar einnig gætt á ýmsum sviðum,
einkum þó á meðal áhugamanna
um þessi mál, en löggjafinn hins-
vegar látið þau að mestu lönd og
leið. Veiði- og fiskræktaryfirvöld
létu fremur lítt á sér kræla, voru
að margra dómi fremur neikvæð
um allar framfarir og lágu undir
Fgrri grein
hafði hafið nám í vatnafiskalíf-
fræði og fiskeldisfræðum og
þeirra biðu vissulega verðug verk-
efni á ýmsum sviðum þessara
mála í landi okkar og við strend-
urnar, er snerti laxeldi í sjó, mikla
og vaxandi framleiðslu þessara
nytjafiska, verðmætasköpun þjóð-
arinnar í því sambandi og aukna
atvinnumöguleika í þjóðfélaginu,
auk þess að finna að fiskaeldi sem
aukabúgrein bænda.
Landssamband veiðifélaga eru
þau hagsmunasamtök bænda, sem
farið hafa með veiði- og fiski-
ræktarmálin fyrir þeirra hönd og
gætt hagsmuna þeirra á breiðum
grundvelli á þeim vettvangi, sterk
og vel skipulögð samtök, sem gæta
þess vel að réttur og hagsmunir
veiðiréttareigenda sé ekki fyrir
borð borinn. Hinsvegar líta marg-
ir svo á, að hvorki Búnaðarfélag
íslands eða Stéttarsamband
bænda hafi á undanförnum árum
sýnt þessum málum verðskuldað-
an áhuga eða stuðning. En á því
virðist þó vera breyting ef marka
má af ráðstefnum, sem boðað
hefur verið til út af fiskeldi,
fiskirækt og laxeldi í sjó. Er vel til
þess að vita.
Því er ekki að neita, að veiði- og
fiskræktarmálin hafa á undan-
förnum árum vakið síaukinn
áhuga og eftirtekt manna svo og
yfirvalda. Á Alþingi hafa undan-
farin ár verið lögð fram ýmis
konar tillögur og jafnvel frum-
vörp, sem beinlínis hafa fallið
undir eða snert lögin um lax- og
silungsveiðar nr. 76 frá 1970 og nú
er svo komið að landbúnaðar-
Veiðimálin í hinu víðfeðma og
fagra vatnasvæði íslands eru einn
þýðingarmesti hlekkurinn í því að
gera landið að eftirsóknarverðu
ferðamannalandi í framtíðinni,
einkum og sér í lagi silungsveiði-
vötnin. Fiskiræktin er undirstað-
an undir því, að vel verði á málum
haldið í þessum efnum. Sjálfstæð-
isflokkurinn ieggur hins vegar
áherzlu á það, að íslendingar
sjálfir njóti fyrst og íremst af-
rakstursins af þessum verðmæt-
um. bæði að því er varðar veiði,
fiskirækt. fiskeldi og atvinnu-
möguleika.
Sjálfstæðisflokkurinn vill
stuðla að þvf með ráðum og dáð,
að framgangur þessara mála
verði sem mestur í framtfðinni á
sem breiðustum grundvelli.
Ég hefi leyft mér í þessum
hugleiðingum mínum hér á eftir
að undirstrika og vekja sérstaka
athygli á 1. og 2. liðnum í
samþykkt og stefnumótun Lands-
fundarins um fiskræktarmálin, og
í því sambandi að gera þessi atriði
sérstaklega að umtalsefni.
Rúmum 10 dögum eftir að
Landsfundi Sjálfstæðisflokksins
lauk, var haldinn aðalfundur Fél-
allþungri gagnrýni. Veiðiréttar-
eigendum þóttu lögin að mestu
góð — eins og þau' voru — og
óttuðust hverskonar breytingar á
þeim, er ef til vill gætu haft í för
með sér skerðingu á hlunnindum
þeirra og eignarétti í ám og
vötnum. Netaveiðibændur börðust
einarðlega gegn hverskonar skerð-
ingu á leyfðum netaveiðitíma í
stóránum, þrátt fyrir stóraukna
veiðitækni og veiðifang. Það var
þvf býsna örðugt að koma af stað
endurskoðun þessara laga. en
tókst samt. vegna skeleggrar
baráttu Landssambands stanga-
veiðimanna og Félags áhuga-
manna um fiskirækt, en þessar
félagsheildir höfðu um áraraðir
haft forgöngu um aukna fiski-
rækt f laxveiðiánum og iagt til
þess drjúga fjármuni. Aukin
laxveiði í net á úthafinu, einkum
við Grænlandsstrendur, hafði haft
góð áhrif á það, að þjappa mönn-
um saman varðandi þá miklu
hagsmuni einstaklinga og allrar
þjóðarinnar er fælust í lax- og
silungsveiðinni í hinu mikla og
fagra vatnasvæði landsins og að
vera vel á verði í þeim efnum.
Myndarlegur hópur ungra manna
ráðherra hefur skipað sérstaka
nefnd til að endurskoða þessi
margumræddu lög. í nefndinni
eiga sæti 4 alþingismenn, einn
frá hverjum hinna pólitfzku
flokka. er fulltrúa eiga á Alþingi,
en auk þess skipa nefndina veiði-
málastjóri, formaður veiðimála-
nefndar og formaður Landssam-
bands veiðifélaga. Af einhverjum
óskiljanlegum ástæðum hefur
landbúnaðarráðherra ekki séð
ástæðu til að áhugamannafélög
og stofnanir um veiði- og fiski-
ræktarmál fengju að eiga full-
trúa í endurskoðunarnefndinni,
svo sem Félag áhugamanna um
fiskirækt, Landssamband stanga-
veiðifélaga eða Veiði- og fiski-
ræktarráð Reykjavíkurborgar, en
hið síðastnefnda á þó raunar
frumkvæðið að þessari endurskoð-
un laganna með samþykkt til allra
þingmanna Reykja- víkurborgar í
þeim efnum á árinu 1977. Að því
mun ég víkja síðar, en snúa mér
nú að efni erindis míns, er ég
flutti á aðalfundi Félags áhuga-
manna um fiskirækt hinn 17. maí
síðastliðinn, um endurskoðun á
lögum um lax- og silungsveiði nr.
76 frá 1970.