Morgunblaðið - 02.02.1980, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 1980
3
DAG- og göngudeild í tengslum
við Geðdeild Borgarspítalans
hefur nú verið opnuð í húsi
Hvitabandsins á Skólavörðustig
í Reykjavík. bar hafði verið þar
til i haust legudeild á vegum
Geðdeildarinnar. Göngudeildar-
starfsemin hófst þann 22. okt-
óber 1979 og dagdeildin var
opnuð þann 22. nóvember
siðastliðinn. Blaðamönnum og
öðrum gestum voru i gær kynnt
þessi nýmæli í starfsemi Borg-
arspitalans, að viðstöddum
starfsmönnum deildarinnar og
Karli Strand yfirlækni. Páll
Eiríksson geðlæknir gerði
grein fyrir hinni nýju deild á
Hvítabandinu.
í máli Páls kom fram að í
meðferð geðsjúklinga hafa verið
ýmsar stefnur í gegnum aldirnar.
Geðdeild Borgarspitalans:
Karl Strand yfirlæknir býður gesti velkomna á fund með»
blaðamönnum í gær. Myndirnar tók Emilia Björg Björnsdóttir.
Hefur hafið starfrœkslu
dag- og göngudeildar
Brýtur blað
í sögu
geðlækninga
á Islandi
Páll Eiríksson gcðlæknir
við myndtöflu sem notuð
er í hóplækningum. Starfið í
dag- og göngudeildinni fer
að verulegu leyti fram í
hópvinnu margs konar,
svo sem samtalshópum.
myndhópum, leirhópum,
hreyfimeðferðarhópum,
slökunarhópum, f jöí
skylduhópum, markmiða-
hópum, eldunarhópum,
verkefnahópum og fleiri.
Auk þess er unnið í einka-
samtölum, forviðtölum og
viðtölum við fjölskyldur
sjúklinga. Lágmarkstími
lækninga af þessu tagi er
talinn vera 3 mánuðir en
algengur tími 6 til 9 mán-
uðir.
Lengst af var því haldið fram, að
best væri fyrir sjúklinga með
geðræn vandamál að vera lokaðir
inni á afskekktum, rólegum og
fallegum stað þar sem þeir væru í
friði fyrir skarkala heimsins eða
kannski ekki síður að umheimur-
inn væri í friði fyrir þeim.
Læknirinn var þá einvaldur svo
og hjúkrunarlið, sem framfylgdi
skipun læknis. Orð sjúklings
máttu sín yfirleitt lítils.
Eftir því sem á hefur liðið þessa
öld hefur skilningur á hættunum
við innlögn á sjúkrahús orðið æ
meiri. Hver rannsóknin á fætur
annarri hefur bent á hvernig
sjúklingar einangrast félagslega,
hversu háður hann getur orðið
öðrum og hversu langvarandi
sjúkrahúslega getur aukið á
ósjálfstæði sjúklings og þar með
gert hann enn ófærari til þess að
starfa úti í lífinu en fyrir innlögn.
Aukinn skilningur á hlutverki
fjölskyldunnar og áhrifum nán-
asta umhverfis á ástand sjúklings
hefur orðið til þess að starfsfólk
sjúkrahúsa reynir nú að nýta þá
krafta sem í fjölskyldunni eru til
meðferðar á sjúklingnum.
Langt frá því allir sjúklingar
með geðræn vandamál þurfa á
innlögn að halda á sólarhrings-
deild. Stór hluti hefur aðeins þörf
fyrir göngudeildarviðtöl og fyrir
þó nokkurn hluta er besta með-
ferðin dagdeildarmeðferð.
I dagdeildarmeðferð er reynt að
koma í veg fyrir félagslega ein-
angrun sjúklings frá fjölskyldu og
umhverfi. Sjúklingur þarf að
mæta á morgnana, hafa samskipti
við annað fólk í mismunandi
hópum eða einstaklingsviðtölum.
Dagurinn verður líkur vinnudegi
og síðan er haldið heim um
eftirmiðdaginn til fjölskyldunnar.
Dagvistun býður upp á mikla
möguleika á félagslegum sam-
skiptum á deiidinni. Reynt er að
hafa sem best samband við fjöl-
skylduna til þess að hindra að
sjúklingur verði eins konar pakki
sem er sendur á sjúkrahús frá
fjölskyldunni. Ekki síður hefur æ
meiri áhersla verið lögð á að auka
virkni sjúklings í eigin meðferð.
Fyrsta dagdeildin var stofnuð í
Moskvu 1933 en fyrst eftir lok
seinni heimsstyrjaldar kemst
skriður á í opnun dagdeilda. Einn-
ig hafa englendingar verið iðnir
við kolann. Nágrannar okkar á
hinum Norðurlöndunum hafa haft
dagsjúklinga til lengri tíma, t.d.
innritaðist fyrsti dagsjúklingur-
inn í Noregi árið 1960. Trygginga-
kerfið í Noregi var aftur á móti
tregara til og fyrst fékkst 1965
viðurkenning á því að sjúklingar
skyldu njóta fullra réttinda til
sj úkradagpeninga.
Þar til í haust var hér á
Hvítabandinu legudeild þar sem
meðferð var stjórnað af læknum
Geðdeildar Bsp. Við Geðdeild
Borgarspítalans hafði ekki verið
nein skipulögð göngudeildar-
starfsemi, en einstaka sjúklingar
höfðu komið sem dagsjúklingar á
deildina, en þá tekið þátt í sömu
dagskrá og inniliggjandi sjúkl-
ingar.
Undirbúningur að breytingu á
starfi Hvítabandsins hófst í byrj-
un síðastliðins árs þótt skriður
kæmist ekki á málin fyrr en
síðastliðið haust.
Göngudeildarstarfsemi var haf-
in 22. október 1979 og fram til
áramóta höfðu 55 sjúklingar kom-
ið í 250 viðtöl á deildina. 45 viðtöl
af þessu voru við væntanlega sj.
Dagdeildar, en hinir sj. höfðu
notið göngudeildarþjónustu lækna
og sálfræðinga beggja deilda Geð-
deildar Borgarspítalans.
Dagdeild var opnuð 22. nóvem-
ber og hóf deildin starfsemi sína
með 6 sjúklingum. Sjúklingar
þessir mynduðu einn hóp sem fékk
mismunandi verkefni. Samtals-
hópur var 5 daga vikunnar,
myndhópur 2 daga vikunnar,
leirhópur 2 daga vikunnar, hreyf-
ing og slökun 3 daga vikunnar.
Hreyfimeðferð hlutu þeir 2 daga
vikunnar, einnig var verkefnahóp-
ur sem tók fyrir mismunandi
verkefni. Einn dag vikunnar sáu
sjúklingar með aðstoð starfsfólks
um alla matargerð. Auk þess voru
húsfundir og skipulagningafundir
á deildinni.
Ymsir byrjunarörðugleikar í
starfsemi dagdeildar eru nú að
baki þótt langt sé frá því að
dagskrá og skipulagning starfsins
sé fullmótuð. Þá vantar mikið á að
húsið sé búið þeim tækjum og
húsbúnaði sem æskilegur er.
í dag eru tveir sjúklingahópar
starfandi innan Dagdeildarinnar
og er stefnt að því að þeir verði
þrír þegar fram líður og starfslið-
ið verður fullskipað.
En þrátt fyrir að ýmislegt vanti
enn hvað starfskraft og starfssvið
snertir má samt sem áður segja að
nýtt blað sé brotið í sögu geðlækn-
inga á íslandi við tilkomu þessar-
ar geðdeildar. Má þegar sjá árang-
ur af starfseminni.
Við höfum trú á að þessi starf-
semi bjóði upp á marga meðferð-
armöguleika sem frekar tryggi
það, að einstaklingurinn fái þá
meðferð sem honum hæfir best,
hvort sem það er einstaklingsmeð-
ferð, hópmeðferð eða fjölskyldu-
meðferð.
Frétt um loðnu
reyndist gabb
í ÚTVARPSFRÉTTUM
klukkan 16 í gær var lesin
frétt þess efnis, að sjórinn
væri svartur af loðnu 30
mílur út af Siglufirði og tveir
bátar, Hákon og Dagfari,
hefðu fyllt sig á augabragði á
þeim slóðum. Var skipstjór-
inn á Dagfara borinn fyrir
fréttinni.
Þegar málið var athugað betur
kom í ljós, að hér var um gabb að
ræða og fyrrverandi skipverji á
Dagfara hafði hringt inn fréttina.
Enga loðnu var að finna á þessum
slóðum og bátarnir tveir sem um
ræddi væru víðsfjarri, Hákon beið
löndunar á Raufarhöfn og Dagfari
beið löndunar í Siglufirði. Leið-
rétting var lesin í útvarpinu
síðdegis í gær og í kvöldfréttum.
Þess má geta, að mikið álag
varð á símanum hjá Loðnunefnd
eftir að þessi frétt var lesin því
allir vildu fá upplýsingar um
„nýju loðnumiðin".