Morgunblaðið - 17.02.1980, Blaðsíða 17

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. FEBRÚAR 1980
MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 17. FEBRÚAR 1980
17
Útgefandi nlrlfiMfe hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskriftargjald 4.500,00 kr. á mánuði innanlands. i lausasölu 230
kr. eintakiö.
Astandið í alþjóðamálum
hefur ekki verið jafn
ískyggilegt og það er nú frá
því í Kúbudeilunni fyrir
tæpum tveimur áratugum,
þegar útlit var fyrir um
skeið, að til beinna átáka
kæmi milli Bandaríkjanna
og Sovétríkjanna vegna til-
rauna Sovétmanna til að
gera Kúbu að sovézkri eld-
flaugastöð.
Innrásin í Afganistan hef-
ur orðið til þess að undir-
strika enn einu sinni út-
þenslustefnu Sovétríkjanna.
Því hefur löngum verið hald-
ið fram af þeim, sem afsaka
gerðir Sovétmanna, að hern-
aðaruppbygging þeirra sé
fyrst og fremst í varnar-
skyni og að Sovétmenn telji
sig umkringda fjandsamleg-
um öflum. Hverjir umkring-
du þá í Afganistan? Það eru
blindir menn, sem loka enn
augunum fyrir því, sem hef-
ur verið að gerast á landa-
mærum Sovétríkjanna und-
anfarna áratugi. Eigum við
að gleyma örlögum Eystra-
saltsþjóðanna þriggja? Eig-
um við að gleyma uppreisn
verkamanna í Berlín á þjóð-
hátíðardegi okkar íslend-
inga 1953? Eigum við að
gleyma uppreisn verka-
manna í Poznan í Póllandi
1956? Eigum við að láta, sem
uppreisnin í Ungverjalandi
1956 hafi aldrei verið gerð?
Eigum við að gleyma sov-
ézku skriðdrekunum, sem
ruddust inn í Búdapest á
haustdögum það ár? Fari
þeir til Búdapest, sem vilja
gleyma og skoði ummerki
þeirra átaka, sem enn sér
stað. Eigum við að gleyma
innrásinni í Tékkóslóvakíu
1968?
Allir hafa þessir atburðir
gerzt á landamærum Sovét-
ríkjanna. Allt eru það ná-
grannar Sovétmanna, sem
hafa orðið fyrir barðinu á
útþenslustefnu þeirra. Svo
ekki sé talað um þær þjóðir í
Afríku, Asíu og Miðaustur-
löndum, sem fallið hafa und-
ir áhrif þeirra. Við íslend-
ingar þekkjum minna til
hlutskiptis Finna en skyldi,
en okkur er þó mæta vel
ljóst, að Finnar eru ekki
einráðir um það, sem gerist
innan landamæra Finnlands
enda er saga samskipta
Finna og Sovétmanna á
síðustu áratugum slík, að
ekki þarf um að ræða, undir
hvers konar þrýstingi Finn-
ar liggja.
Nprðmenn eiga veruleg
samskipti við Sovétmenn.
Þeir eiga landamæri að Sov-
étríkjunum. Engin Norður-
landaþjóða leggur jafn
mikla áherzlu á öflugar
varnir og Norðmenn. Norska
þjóðin stendur einhuga að
baki þeirri öflugu varnar-
málastefnu, sem Norðmenn
reka, enda hafa Norðmenn
reynslu af því að vera her-
tekin þjóð. Norðmenn eiga
líka í vök að verjast vegna
ásælni Sovétmanna á norð-
urslóðum. Tilraunir Sovét-
manna til þess að efla ítök
sín á Svalbarða eru öllum
kunn. Þeir hafa hvað eftir
annað brotið gegn samning-
um um veru þeirra á Sval-
barða og láta sig engu skipta
mótmæli Norðmanna. I dag
er það Afganistan, sem verð-
ur fyrir innrás Sovétmanna.
Hvaða ríki verður það næst?
Augljóst er, að Sovétmenn
telja, að þeir eigi alls kostar
við nágranna sína. Þeir eru
heldur ekki hræddir við að
sýna öðrum þjóðum fyrir-
litningu sína. Handtaka og
útlegð Sakharovs á sama
tíma og þjóðir heims stefna
til Moskvu til þess að taka
þátt í Ólympíuleikum er
hrikaleg ögrun við umheim-
inn. En Sovétmenn skáka í
því skjólinu að menn taki
hverju sem er af þeirra
hendi og margt bendir til að
þeir hafi rétt fyrir sér, ef
marka má vilja manna til
þess að fara til Moskvu m.a.
íþróttamanna héðan frá
Islandi.
Vesturlandabúar verða að
horfast í augu við það, að
tími slökunarstefnu er lið-
inn. Tími harðnandi átaka
er genginn í garð. Það eru
ekki þjóðir Vesturlanda, sem
hafa valið þann kost, heldur
Sovétmenn sjálfir. Á slíkum
tímum er ekki tímabært að
íhuga, hvort hægt sé að
draga úr vörnum frjálsra
þjóða heims, heldur hvort
nauðsynlegt sé að efla þær
enn frá því, sem nú er. Sú
hugsun hlýtur að sækja að
okkur íslendingum, ekki
síður en öðrum. Öflugur
sovézkur floti á Norður-
Atlantshafi veldur því, að
við erum svipað settir og
Norðmenn. Nálægð Sovét-
ríkjanna er mikil.
Við skulum heldur ekki
gleyma því, að áhrifamikill
hópur í Alþýðubandalaginu
má ekki heyra Sovétríkjun-
um hallmælt. Fyrir nokkr-
um vikum lét fulltrúi þess
flokks í útvarpsráði bóka
mótmæli gegn því, að sjón-
armið andófsmanna í Sovét-
ríkjunum yrðu kynnt. Þeirri
bókun hefur ekki verið mót-
mælt af forystumönnum Al-
þýðubandalagsins og er því á
þeirra ábyrgð. Enn er í
fersku minni, að Svavar
Gestsson, þáverandi við-
skiptaráðherra barðist gegn
því eins og ljón, að hreyft
væri við óhagstæðum olíu-
viðskiptum við Sovétríkin.
Kommúnistar börðust gegn
því af slíkri hörku, að spurn-
ingar vöknuðu um hvaða
hagsmuni þeir væru að
verja. Þetta tvennt og margt
fleira bendir til þess, að
samband Alþýðubandalags-
ins við kommúnista í Sovét-
ríkjunum sé meira en for-
svarsmenn þess vilja vera
láta.
Harðnandi átök
Birgir ísl.
Gunnarsson:
Engar nýjar iðnaðar-
lóðir á kjörtímabilinu
Um miðjan janúar fóru fram í
borgarstjórn Reykjavíkur um-
ræður um, hvers væri að vænta
varðandi lóðir undir atvinnu-
húsnæði í borginni. Tilefnið var
fyrirspurn, sem ég bar fram í
borgarstjórn, þar sem spurst var
fyrir um, hvað væri óúthlutað af
lóðum undir atvinnuhúsnæði á
skipulögðum svæðum, hvar væri
fyrirhugað að skipuleggja og
gera byggingarhæft næstu svæði
fyrir atvinnustarfsemi og hve-
nær væri ráðgert að þær lóðir
yrðu tilbúnar til úthlutunar.
Áhyggjuefni
Borgarstjóri flutti svör við
þessum spurningum af hálfu
vinstri meirihlutans. Svör borg-
arstjóra ullu vonbrigðum og
eftir að hafa hlýtt á þau hljóta
menn að hafa verulegar áhyggj-
ur yfir því, hvert stefndi varð-
andi lóðir undir iðnaðar- og
atvinnuhúsnæði.
Stór iðnaðarsvæði
á síðasta
kjörtimabili
Borgarstjóri rakti ítarlega
þær lóðaúthlutanir, sem fram
hafa farið á þeim atvinnusvæð-
um, sem verið hafa til úthlutun-
ar frá árinu 1976, þ.e.a.s. á miðju
seinasta kjörtímabili. Undir for-
ystu okkar sjálfstæðismanna
voru skipulögð stór iðnaðar-
svæði við Skútuvog og Vatna-
garða, í Borgarmýri við Vestur-
landsveg auk minniháttar ráð-
stafana í Ártúnshöfða og í Skeif-
unni. Aðalúthlutun á þessum
svæðum fór fram 1976, en síðan
hafa átt sér stað endurúthlutan-
ir og fyllt hefur verið upp í
skörð.
Engin ný svæði
í skipulagningu
í svari borgarstjóra kom fram
að engin ný svæði fyrir atvinnu-
starfsemi eru í skipulagningu.
Einu svæðin, sem unnt er að
úthluta, eru tvö lítil svæði í
Breiðholtshverfum, sem ætluð
eru fyrir þriflegan iðnað og
svæði austan við Borgarmýri, en
þeim svæðum hefur nú að mestu
verið ráðstafað fyrir stórmarkað
KRON og byggingarvöruverzlun
S.Í.S. án auglýsingar.
Skipulagi
siglt í strand
Varðandi ný iðnaðarsvæði
setja vinstri menn nú allt traust
sitt á svonefnt Úlfarsfellssvæði,
þ.e. svæðið austur með Vestur-
landsvegi. A.m.k. kom það fram í
ræðu borgarstjóra. í hinu end-
urskoðaða aðalskipulagi frá 1977
var það svæði fyrirhugað sem
næsta byggðasvæði í Reykjavík,
jafnt fyrir íbúðarhús sem
atvinnuhús. Vinstri meirihlut-
inn hefur hinsvegar siglt því
skipulagi í strand. Alþýðubanda-
lagið var á móti því skipulagi og
hefur síðan þvælst fyrir með
þeim afleiðingum, að enn er
stuðst við gamla aðalskipulagið
frá 1965 og öll ný byggðahverfi í
borginni á þrotum.
Engar nýjar
iðnaðarlóðir
á þessu
kjörtimabili
Reykvíkingar standa því
frammi fyrir þeirri alvarlegu
staðreynd, að allar líkur benda
til þess að engar nýjar iðnaðar-
og atvinnulóðir verði til ráðstöf-
unar á þessu kjörtímabili.
Vinstri menn munu því láta heilt
kjörtímabil fram hjá sér fara án
þess að sjá atvinnustarfseminni
í borginni fyrir nýjum athafna-
svæðum.
Öllum lóðum
úthlutað
Á borgarstjórnarfundinum
um daginn reyndu vinstri menn
að drepa þessu alvarlega vanda-
máli á dreif. Það gerðu þeir með
því að segja að mikið væri af
ónýttum lóðum á skipulögðum
svæðum. Þeim lóðum hefur þó
öllum verið úthlutað. Byggingar-
framkvæmdir hafa dregist á
sumum lóðunum, m.a. vegna
nýbyggingargjalds vinstri
stjórnarinnar, sem dregið hefur
úr byggingu atvinnuhúsnæðis. Á
hitt ber og að líta, að á undan-
förnum árum hefur sú stefna
verið mörkuð í úthlutunum, að
fyrirtækin fengju ríflegar lóðir,
sem dygðu til framtíðarupp-
byggingar.
Iðnaðarlóðir
eru grundvöllur
atvinnustarfsemi
Þessu máli verður því ekki
eytt með því að benda á slík
svæði. Þegar atvinnumálin voru
hvað mest til úmræðu á s.l.
kjörtímabili, voru allir sammála
um það, að grundvöllur blómlegs
atvinnulífs væri að borgin hefði
jafnan á boðstólum nægilegt
magn lóða undir atyinnuhús-
næði. Fyrir kosningar gerðu
vínstri flokkarnir atvinnumálin
að sínu aðalbaráttumáli. Nú að
kjörtímabilinu nær hálfnuðu er
nokkurn veginn útséð með það,
hvernig þetta loforð verður efnt.
Enginn veit
hvenær næst
verður úthlutað
Atvinnufyrirtæki, sem vilja fá
lóðir í Reykjavík, fá enga fyrir-
greiðslu. Ekkert er hægt að
segja þeim, hvenær þau geti
fengið lóðir og þá hvar. Þetta
aðgerðarleysi vinstri manna er
sízt til að efla atvinnulíf hér í
borginni.
Fyrstu sporin
Fyrstu spor núverandi ríkis-
stjórnar lofa ekki góðu. Daginn,
sem ríkisstjórnin tók við völdum
lýsti einn af fréttamönnum út-
varpsins því yfir að loknu samtali
við tvo ráðherra, að fyrsta ágrein-
ingsefnið væri risið á milli stjórn-
arflokkanna. Það var að vísu með
þeim sérkennilega hætti, að sam-
gönguráðherrann vildi draga úr
framlögum til samgöngumála, en
fjármálaráðherrann sá ekki
ástæðu til þess. Ragnar Arnalds á
áreiðanlega eftir að verða vinsæll
fj ármálaráðherra.
Næst gerðist það, að Steingrím-
ur Hermannsson sjávarútvegsráð-
herra tók ákvörðun um að stöðva
loðnuveiðar. Samdægurs blossuðu
upp á Alþingi deilur um vinnu-
brögð ráðherrans af því tilefni.
Matthías Bjarnason, fyrrverandi
sjávarútvegsráðherra, benti á, að
Steingrímur Hermannsson hefði
ekki séð ástæðu til að hafa samráð
við þingflokka og sjávarútvegs-
nefndir Alþingis um svo viðkvæmt
mál. Ekki stóð á því, að Matthías
fengi liðsinni frá stuðningsflokk-
um ríkisstjórnarinnar. Garðar
Sigurðsson, einn af þingmönnum
Alþýðubandalagsins, gagnrýndi
ríkisstjórnina harkalega fyrir
málsmeðferðina. Hann taldi
vinnubrögð Steingríms í samræmi
við það „samsafn pappírstígris-
dýra og súkkulaðidrengja, sem nú
fengju völd í þingflokkum". Ekki
fór á milli mála, að þingmaðurinn
var að beina spjótum sínum að
eigin ráðherrum og formanni
þingflokks Alþýðubandalagsins.
Bæði Garðar Sigurðsson og Stefán
Jónsson töldu, að ríkisstjórnin
ætti ekki langt líf fyrir höndum, ef
vinnubrögð hennar yrðu í sam-
ræmi við þetta.
Nú kom Lúðvík Jósepsson á
vettvang. Hann á ekki lengur sæti
á Alþingi en skrifaði grein í
Þjóðviljann þar sem hann sagði
m.a., að Steingrímur Hermanns-
son hefði brotið stjórnarsáttmál-
ann með því að taka þessa ákvörð-
un einn án samráðs við samráð-
herra sína og upplýsti, að samið
hefði verið - um það, að mál af
þessu tagi yrðu afgreidd í ríkis-
stjórninni sameiginlega. Jafn-
framt var því haldið fram, að
Steingrími Hermannssyni hefði
ekki verið kunnugt um þetta
samkomulag, þar sem hann hefði
ekki verið staddur á þeim við-
ræðufundi stjórnaraðila, þar sem
um þetta hefði verið fjallað.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins
höfðu sitthvað við ákvarðanir
Steingríms að athuga Svavar
Gestsson sagði: „Þessi ákvörðun
var ekki borin undir ríkisstjórn-
ina. Hún var tilkynnt í ríkis-
stjórninni. Það var gert samkomu-
lag um, að ekki yrðu teknar
meiriháttar ákvarðanir um tak-
markanir á nýtingu fiskstofna,
nema á vettvangi ríkisstjórnar-
innar." Ragnar Arnalds sagði:
„Þessi ákvörðun hafði þegar verið
tekin, þegar málið var kynnt í
ríkisstjórninni. Við andmæltum
því þá, að ekki skyldi hafa verið
höfð samráð við samstarfsflokka
og þingnefndir. Við töldum það
mistök, að ákvörðunin skyldi ekki
hafa verið ítarlega rædd, áður en
hún var tekin."
Hjörleifur Guttormsson sagði:
„Ég hef gagnrýnt þessa ákvörðun í
ríkisstjórninni og þá fyrst og
fremst beint gagnrýninni að því
hvernig þessi ákvörðun var tekin,
það er vinnubrögðunum."
Enginn þessara þriggja ráðherra
Alþýðubandalagsins hafði skoðun
á því, hvort ákvörðun Steingríms
væri rétt eða röng.
Niðurstaðan í þessu fyrsta
meiriháttar ágreiningsefni stjórn-
arflokkanna er sem sagt sú, að
ráðherrar kommúnista snúast
gegn samráðherra sínum úr öðr-
um flokki, sem kominn er í
vandræði, eins og þeirra er vandi.
Jafnframt liggur það fyrir, að
völdin hafa verið tekin af Stein-
grími Hermannssyni í mikilvæg-
asta málinu, sem hann hefur með
að gera sem sjávarútvegsráð-
herra, þ.e. verndun fiskstofna.
Steingrímur verður fyrst að
spyrja kommúnistana þrjá og þeir
munu að sjálfsögðu spyrja Lúðvík
áður en þeir gefa Steingrími leyfi
til að taka einhverjar ákvarðanir.
Launastefna
ríkis-
stjórnarinnar
í sjónvarpsþætti fyrir rúmri
viku óskaði Geir Hallgrímsson
hvað eftir annað eftir því, að
viðstaddir ráðherrar upplýstu
hver stefna ríkisstjórnarinnar
væri í launamálum. Ekki gat
Gunnar Thoroddsen forsætisráð-
herra upplýst það. Hins vegar kom
það fram hjá Steingrími Her-
mannssyni, að ríkisstjórnin gerði
ráð fyrir óbreyttu grunnkaupi á
þessu ári. Ragnar Arnalds, fjár-
málaráðherra, staðfesti þetta í
samtali við Morgunblaðið sl. mið-
vikudag er hann sagði: „Miðað við
þær ströngu verðlagsforsendur,
sem menn hafa sett sér á þessu ári
er ekkert svigrúm til almennra
grunnkaupshækkana."
Framundan eru viðræður ríkis-
stjórnarinnar við BSRB um kaup
og kjör. BSRB hefur lagt fram
kröfur um grunnkaupshækkun á
bilinu 18% til 39%. Þegar Morg-
unblaðið spurði Kristján Thorlac-
ius, formann BSRB, um viðbrögð
hans við þeirri, afstöðu fjármála-
ráðherra, að opinberir starfsmenn
skuli ekki fá grunnkaupshækkanir
á þessu ári, sagði formaður BSRB:
„Þetta er hans sjónarmið. Við
eigum nú eftir að hefja viðræður
um þetta og við höfum sett fram
okkar kröfugerð með grunnkaups-
hækkunum." Framundan virðast
því hörð átök milli fjármálaráð-
herra Alþýðubandalagsins og op-
inberra starfsmanna — nema for-
maður BSRB geri ríkisstjórninni
greiða, eins og hann gerði einu
sinni á tímum vinstri stjórnar.
Það kemur í ljós.
Þegar Morgunblaðið spurði
Guðmund J. Guðmundsson, for-
mann Verkamannasambands ís-
lands og þingmann Alþýðubanda-
lagsins, hvað hann vildi segja um
þá stefnumörkun fjármálaráð-
herra, að engin grunnkaupshækk-
un skyldi verða á þessu ári svaraði
hann: „Mig varðar ekkert um,
hvað pappírstígrisdýr urra eða um
hvað súkkulaðidrengir hjala.“ Það
fer ekkert á milli mála, hver
afstaða formanns Verkamanna-
sambandsins er. Hann er ekki
hrifinn af þeirri launastefnu ríkis-
stjórnarinnar, að engar grunn-
kaupshækkanir verði. Hið eina
sem er óljóst í svari Guðmundar J.
er það, hvort hann lítur á Ragnar
Arnalds, sem „pappírstígrisdýr"
eða „súkkulaðidreng" — nema
hvort tveggja sé.
Þótt viðbrögð Guðmundar J. séu
svona harkaleg í byrjun er þó ekki
ástæða til fyrir Ragnar og félaga
hans í ríkisstjórninni að örvænta.
í fyrsta lagi vegna þess, að þeir
ráðherrar Alþýðubandalagsins
eiga sterka stuðningsmenn, þar
sem er Vinnuveitendasamband ís-
lands og framkvæmdastjóri þess,
Þorsteinn Pálsson. Hann sagði í
samtali við Morgunblaðið sl.
fimmtudag: „Mér sýnast þessir
menn meta efnahagsaðstæður
mjög svipað og við og niðurstaðan
hlýtur því að vera áþekk. Það
hlýtur að liggja í augum uppi, að
miðað við verðlagsforsendur og
gengisforsendur, sem ríkisstjórnin
setur, þá er ekki fyrir hendi neitt
svigrúm til aukningar kaupmátt-
ar. Þetta höfum við sagt okkar
viðsemjendum. Við töldum okkur
strax geta lesið það út úr málefna-
samningi ríkisstjórnarinnar, að
hún setti allt sitt traust á, að
vinnuveitendur semdu ekki um
aukinn kaupmátt. Ummæli Ragn-
ars Arnalds staðfesta þetta.“
í öðru lagi þurfa ráðherrar ekki
að örvænta vegna þess, að þótt
Guðmundur J. tali digurbarkalega
nú, hefur það stundum viljað
brenna við, að hann sjálfur sé eins
konar pappírstígrisdýr, þegar
hans eigin flokksmenn eiga aðild
að ríkisstjórn. Eins og menn muna
runnu samningar á vinnumarkaði
út í árslok 1979 þ.e. þeir samning-
ar, sem gerðir voru í júní 1977. Én
að sjálfsögðu gerðu Guðmundur J.
og félagar hans í verkalýðshreyf-
ingunni þáverandi vinstri stjórn
þann greiða, að framlengja þessa
samninga óbreytta um eitt ár. Að
vísu fengu launþegar 3% kaup-
hækkun, þegar kom fram á sum-
arið en það var einungis vegna
þess, að Pétur Pétursson þulur og
nokkrir aðrir opinberir starfs-
menn höfðu sýnt þá óhlýðni að
berjast gegn því, að opinberir
starfsmenn létu af hendi hluta
þeirrar kauphækkunar, sem þeir
knúðu fram í hörðu verkfalli
haustið 1977, sællar minningar.
Og vegna þessa framtaks Péturs
og samherja hans, fengu félags-
menn Dagsbrúnar og annarra
verkamannafélaga 3% kauphækk-
un líka. Það var hins vegar ekki
fyrir framtak Guðmundar J. Þess
vegna á enn eftir að koma í ljós,
hvor er meira „pappírstígrisdýr"
Ragnar Arnalds eða Guðmundur
J.
Örlát
ríkisstjórn
Hitt er svo annað mál, að það er
ekki fullt samræmi í því, hvernig
ríkisstjórnin meðhöndlar hinar
ýmsu stéttir þjóðfélagsins. Búnað-
arþing hófst fyrir nokkrum dögum
og þar flutti Pálmi Jónsson land-
búnaðarráðherra skilmerkilega
ræðu, eins og hans var von og vísa
þar sem hann gerði glögga grein
fyrir því hver vandamál landbún-
aðarins eru um þessar mundir.
I ræðu sinni gerði landbúnað-
arráðherra grein fyrir eftirfar-
andi:
í fyrsta lagi mun ríkisstjórnin
sjá til þess, að tekið verði lán að
upphæð 3 milljarðar króna til þess
að greiða þær útflutningsuppbæt-
ur, sem enn eru ógreiddar frá
síðasta ári. Ríkissjóðuy mun að
sjálfsögðu annast endurgreiðslu
lánsins auk greiðslu vaxta, verð-
bóta og annars kostnaðar.
I öðru lagi mun ríkisstjórnin
leita eftir viðunandi lausn á
greiðsluvanda vegna útflutnings
landbúnaðarvara á þessu ári.
Tíminn hefur upplýst, að þar muni
vera um að ræða upphæð, sem
nemur 6,8 milljörðum króna.
í þriðja lagi mun ríkisstjórnin
sjá til þess, að bændur fái greidda
hækkun á vinnslu- og dreifingar-
kostnaði mjólkur og mjólkurvara
frá 1. desember sl., sem þáverandi
ríkisstjórn samþykkti ekki. Upp-
lýst er, að þetta mun nema 1—2%
hækkun á verði búvöru til neyt-
enda.
I fjórða lagi mun ríkisstjórnin
athuga um greiðslur á vaxtakostn-
aði vegna geymslu á kindakjöti,
sem jafnan hefur verið greiddur
úr ríkissjóði en síðasta ríkisstjórn
neitaði að greiða.
í fimmta lagi mun Bjargráða-
sjóði verða útvegað lán að upphæð
1100 milljónir króna til þess að
hann geti staðið við skuldbind-
ingar sínar.
Samtals nema þær greiðslur,
sem landbúnaðarráðherra skýrði
Búnaðarþingi frá, að ríkisstjórnin
mundi sjá um vegna landbúnaðar-
ins með einum eða öðrum hætti
eitthvað á annan tug milljarða
króna.
Morgunblaðið sér ekki ofsjónum
yfir því, aÁ myndarlega verði
staðið að lausn á vandamálum
landbúnaðarins. Þau eru marg-
vísleg og þungbærari fyrir sveita-
fólkið en almenningur í þéttbýli
gerir sér grein fyrir. Éins og
jafnan áður er höfuðnauðsyn, að
efla skilning milli dreifbýlis og
þéttbýlis, ekki sízt vegna þess, að
það eru auðvitað fyrst og fremst
skattgreiðendur í þéttbýli, sem
standa undir þessum kostnaði,
þegar til lengdar lætur, þótt hluti
vanda af þessu tagi sé leystur í bili
með lántöku. Og ekki má gleyma
því að fólk í þéttbýli hefur mikla
atvinnu og tekjur af vinnslu land-
búnaðarafurða.
En kjarni málsins er þessi: úr
því hægt er á svipstundu að leysa
aðkallandi vandamál landbúnað-
arins, eins og Pálmi Jónsson er
bersýnilega að gera, ef marka má
ræðu hans á Búnaðarþingi, hvers
vegna þarf þá að halda í við aðra?
Hvers vegna þarf þá að tilkynna
launþegum, bæði opinberum
starfsmönnum og öðrum launþeg-
um, að ekki sé svigrúm til grunn-
kaupshækkana? Ætli launþegum í
þéttbýli, sem eiga að greiða skatta
vegna þess kostnaðar, sem við
höfum af landbúnaðinúm og verð-
um að standa undir, þyki það
ekkert einkennilegt, að á fyrstu
viku ríkisstjórnarinnar er hægt að
leysa fjárhagsvanda landbúnaðar-
ins, sem hefur þvælst fyrir
mönnum misserum saman, en á
sama tíma er fólkinu, sem á að
standa undir þeim kostnaði sagt,
að það sé ekkert svigrúm til
grunnkaupshækkana? Kannski
verður það ekkert vandamál fyrir
þá Kristján Thorlacius og Guð-
mund J. Guðmundsson að útskýra
þessa stöðu fyrir félagsmönnum
sínum. Það kemur í ljós.