Morgunblaðið - 21.10.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. OKTÓBER 1980
35
Á skýringateikningu þeirri sem
hér fylgir, væri t.d. vél, sem skæri
svæðið við hring no: 5 látin greiða
lægri kostnaðapakkar en sú, sem
um svæðið fer við hring no: 1, en
þannig mætti e.t.v. stýra „réttu
magni“ véla hingað inn til lend-
inga, til að nýta sem best afköst
véla, tækja og starfskrafts við
Keflavíkurflugvöll. Með þessu
móti væri því hægt að laða vélar
til að taka einhvern krók á sig þótt
þær eigi leið nokkru sunnar en
teikningin sýnir.
í þessu sambandi er nauðsyn á
að kanna nánar hvaðan vélar
koma og hvert ferðum þeirra er
heitið, sem hér eiga leið um.
Einnig verður að fylgjast nánar
með hvaða flugfélög eiga oftast
leið um svæðið o.s.frv.
Til þess að þessi hugmynd (sem
og aðrar sem stuðla að aukinni
hagkvæmni við rekstur vallarins)
verði framkvæmanleg, verður að
koma allri stjórn hans undir einn
og sama aðilann, sem verður þá að
hafa frjálsari hendur með hvers
konar skipulag í þessu sambandi
og auðvitað á hagnaðarsjónarmið
til lengri tíma að vera haft að
leiðarljósi.
Sumir lesenda þessarar greinar
munu e.t.v. tortryggja gildi þess
að einbeita sjónum sínum að
þessum gjöldum og kostnaðar-
pakka við lendingar og flugtök
þegar aðalkostnaðarþáttur flugs
nú til dags er verð á eldsneyti (og
magn þess), sem hér er nokkru
hærra en á hinum fyrrnefndu
stöðum. Staðreyndin er hins vegar
sú að bæði í Shannon og í
Prestwick verður að skammta
eldsneyti á vélar, sem þar lenda,
en hingað til hefur ekki þótt
nauðsyn á slíkum skömmtunum
hérlendis og ef hægt væri að laða
fleiri vélar hingað til lendinga
væri einnig e.t.v. hægt að gera
hagkvæmari eldsneytisinnkaup,
sem gætu leitt til enn frekari
möguleika á hagstæðari kostnáð-
arpakkatilboði til flugfélaga sem
hér gætu lent.
I dag eru ýmiss gjöld innheimt
af flugvélum, sem fáránlegt þætti
að innheimta annars staðar í
heiminum sökum sérstöðu okkar.
T.d. eru allar vélar sem hér lenda,
krafðar um viss lágmarks-þjón-
ustugjöld, hvort sem vélarnar
æskja/þurfa þessarar þjónustu
með eður ei. Þetta gjald er einnig
hærra á þeim tíma, sem umferð er
minnst um völlinn, eða á nóttunni
og þykir það furðu sæta, því vaktir
þær sem við völlinn vinna, eru
hvort sem er aðgerðarlausar á
þeim tímum. Einnig verður að
geta þess að Nato-herinn sér um
allt viðhald vallarins, sem og snjó-
og hálkueyðingu á veturna, en það
er óhemju fjárfrekt fyrirtæki,
enda eru þessir liðir hæstu kostn-
aðarpóstarnir í útreikningi við
lendingargjöid annars staðar í
heiminum. Þessi gjöld ganga hér
beint í ríkissjóð, sem hvers konar
skattur, sem að vísu skilar sér að
einhverju leyti til vallarins aftur í
formi annars konar framkvæmda
við völlinn.
Aðstæður við
Keflavíkurflugvöll
Aðstæður við flugvöllinn eru
mjög góðar ef flugstöðvarbygging-
in er undanskilin, en í bígerð
hefur í langan tíma verið að bæta
þar um, svo um munar. Aðflug er
gott, brautarlengdir hæfilegar
fyrir hvers konar vélar til lend-
inga jafnt sem flugtaka, öryggis-
þættir fullkomnir, þannig að völl-
urinn telst á því sviði til cat. 2
valla eða m.ö.o. eins fullkominn á
því sviði eins og æskilegt er, en
einmitt þetta sýnir að mun auð-
veldara ætti að vera að fá vélar til
að lenda hér á leið sinni um
N-Atlantshafið, en hingað til hef-
ur verið reynt.
Oft hefur verið um það rætt að
nauðsynlegt væri að öllu starfs-
fólki við flugvöllinn væri komið í
sama verkalýðsfélag til hagræð-
ingar. Þannig að ekki væri hægt
að loka vellinum að mestu eða öllu
leyti ef aðeins eitt verkalýðsfélag-
anna (sem eru ótal mörg, jafnvel
fyrir hvern þjónustuþátt sem
veittur er.) fer í verkfall og er sá
möguleiki ætíð fyrir hendi að til
keðjuverkfalla kæmi sem lamað
gætu alla starfsemi við völlinn til
lengri tíma. Slíkan möguleika
verður auðvitað að fyrirbyggja ef
flugfélög eiga að geta treyst því að
geta alltaf lent þar þegar þau
æskja.
Framtíðarhorfur
Margur er nú uggandi um fram-
tíð Keflavíkurflugvallar, vegna
hinnar gífuriegu kreppu, sem nú
er í alþjóðaflugmálum og þá ekki
síst í N-Atlantshafsfluginu. Ég er
hins vegar svo mikill bjartsýnis-
maður að eðlisfari að telja að með
skynsömum aðgerðum megi auka
umferð um þennan „draugaflug-
völl“ eins og svartsýnismenn vilja
kalla hans framtíðarhorfur. Ég
hef reynt að færa rök fyrir
nokkrum tillaga minna og annara
um beinar aðgerðir í þessum
efnum, sem miða allar að því, að
auka millilendingar og ferða-
mannastraum hingað. En til við-
bótar má geta annara tillagna,
sem stuðla bæði að auknum fer-
ðum um völlinn jafnt sem at-
vinnuaukandi aðgerðum, sem til
greina kæmu, en eru enn aðeins til
á blaði sem tillögur og engar
kannanir hafa farið fram á, hver-
su arðsamar þær gætu orðið í
framkvæmd. Nokkurra þeirra
verður getið hér á eftir:
1. í skipulagi fyrir Keflavíkur-
flugvöll fyrir 1967—1987 var
gert ráð fyrir sérstöku svæði
undir frísvæði svokölluð eins og
fyrirfinnast bæði við Shannon
og við Panamaskurð. í því felst
að þar væru settar á legg
verksmiðjur og samsetninga-
fyrirtæki, sem erlendum aðil-
um væri gefinn kostur á að
reka, en fengju að kaupa til
þeirrar starfsemi orku og
vinnuafl af yfirvöldum á Suður-
nesjum. Allur innflutningur til
framleiðslu í þessum verk-
smiðjum væri undanskilinn
tolllagningu, en svo yrði einnig
um útflutning fullunninna af-
urða þeirra frá íslandi:
Tillaga um þessi efni var flutt á
síðasta þingi af Karli Steinari
Guðnasyni, en varð ekki útrædd
þá. Rök hans með þessari tillögu
voru m.a. þessi:
a. Atvinnuleysi eykst stöðugt á
Suðurnesjum vegna sífellds afl-
abrests og stöðugrar fjölgunar
vinnuafls þar og er nauðsynlegt
að finna þessu fólki störf, því
ekki getur það endalaust gengið
inn í þær atvinnugreinar sem
þegar fyrirfinnast þar.
b. Nokkuð er um ónotaða orku
(eða alls um 7,5 megawött)
vegna þeirrar afgangsorku sem
ónýtt er frá hitaveitu Suður-
nesja sem og sorpeyðingastöð-
inni þar syðra, sem auðvelt er
að beisla til rafmagnsfram-
leiðslu og selja mætti til þess-
ara aðila.
c. Svipuð frísvæði hafa borið ótví-
ræðan árangur í baráttu við
atvinnuleysi annars staðar, s.s.
í Shannon.
2. Sú tillaga sem þykir lengst
ganga í þessum efnum, er
tillaga sú um að heimila olíu-
kóngum víða um heim að fjár-
festa í slíkum fyrirtækjum en
greiða fyrir aðstöðuna í olíu.
3. Gera samninga við eitthvert
stórt erlent flugfélag þar sem
því væri boðið að koma hér upp
eldsneytisbirgðastöð fyrir vélar
þess á flugleiðum um N-Atl-
antshafið.
Auk þessara tillagna hef ég það
mikla trú á mannlegri skynsemi,
hagfræði og sögulegum endur-
tekningum og fordæmum, að ég
leyfi mér ekki að efast um, að
innan skamms taki nokkur flug-
félög (ef ekki öll) sig saman um að
hækka fargjöld sín til að flug um
N-Atlantshafið muni borga sig á
ný. Hagfræðilega séð ætti slíkt
aðeins að leiða til þess að þau litlu
flugfélög, sem nú stunda undirboð
á þessum leiðum af kappi, fái alla
eftirspurnina í sína vasa. En þá
ber að líta á þá staðreynd, að þessi
flugfélög hafa hingað til getað
undirboðið aðra fyrir þá sök
helsta, að „yfirbygging" þeirra
hefur verið svo smá í sniðum, að
þau hafa ekki þurft að fastráða
starfsfólk og ekki þurft að binda
mikið fé í fasteignum o.s.frv.,
þannig að ef þau ætluðu að standa
straum af þeirri miklu eftirspurn,
sem skapast myndi ef öll þessi
losun yrði á markaðnum, þyrftu
„yfirbyggingar" þeirra að stækka
að mun.
Hins vegar er aðalhættan fólgin
í flæði nýrra „smáapparata" inn á
hinn opna markað, sem við verð-
hækkunina myndaðist. Til þess að
fyrirbyggja slíkt er fátt að gera,
nema semja við yfirvöld hinna
ýmsu landa um leyfisfrystingar
fyrir þessi litlu flugfélög til lend-
inga í löndum þeirra. Slíkar ráð-
stafanir hljóta þó að teljast til
fordæmdra hagfræðiaðgerða.
Engu að síður ættu möguleikar
þessir að vera fyrir hendi, þar sem
flugvallayfirvöld um heim allan
sækjast helst eftir reglulegum
föstum tekjum af reglulegum
lendingum stórra flugfélaga frem-
ur en tilviljanakenndum lending-
um smáflugfélaga.
Lokaorð
Ég hef aðeins stiklað á stóru í
þessari grein og aðeins drepið á
þeim vandamálum, sem að Kefla-
víkurflugvelli snúa. Það er sýnt að
þetta er flókið og margslungið
vandamál, sem engu að síður
verður að reyna að leysa á sem
allra farsælastan hátt og af
skynsemi og hörku en ekki með
afskiptaleysi, linkind, ósveigjan-
leika og skammtíma gróðasjónar-
miði landsyfirvalda sem einkennt
hafa átöku þessa vandamáls
hingað til.
¥1+
Bridge
Umsjón* ARNÓR
RAGNARSSON
Tafl og bridge-
klúbburinn
Fimmtudaginn 16. október var
spiluð fjórða umferð í tvímenn-
ingskeppni, staða tíu efstu para
er þessi:
Jón Baldursson
— Valur Sigurðsson 984
Ingvar Hauksson
— Orwell Utley 954
Jón P. Sigurjónsson
— Sigfús Örn Árnason 937
Bragi Björnsson
— Þórhallur Þorsteinss. 925
Guðbrandur Sigurbergsson
— Oddur Hjaltason 913
Aðalsteinn Jörgensen
— Stefán Pálsson 902
Egill Guðjohnsen
— Runólfur Pálsson 892
Helgi Einarsson
— Gunnlaugur Óskarsson 891
Kristján Liliendahl
— Jón Ingi Björnsson 890
Tryggvi Gíslason
— Bernharður Guðmundss. 886
Fimmtudaginn 23. október
verður spiluð fimmta og síðasta
umferð í tvímenningskeppninni,
spilað verður í Domus Medica.
Byrjað verður að spila kl. 19.30,
spilarar mætið stundvíslega.
Bridgefélag
Kópavogs
Sl. fimmtudag var spiluð 2.
umferð af þremur í tvímenn-
ingskeppni félagsins er í 2 tólf
para riðlum. Besta árangri
kvöldsins náðu:
A-riðill: Stig:
Grímur Thorarensen — Guðmundur Pálsson 194
Jón Andrésson — Garðar Þórðarson 193
Lárus Arnórsson — Ásta Sigurgíslad. 190
B-riðill: Bjarni Pétursson — Vilhjálmur Sigurðsson 187
Ármann J. Lárusson — Sverrir Ármannsson 185
Árni Bjarnason — Isak Ö. Sigurðsson 177
Gróa Jónatansdóttir —
Kristmundur Halldórss. 177
Hannes Jónsson —
Sigríður Rögnvaldsdóttir 177
Röð efstu para er nú þessi:
Jón — Garðar 393
Ármann — Sverrir 377
Sævin — Ragnar 358
Georg — Rúnar 358
Keppninni lýkur nk. fimmtu-
dag. Næsta keppni hjá félaginu
verður hraðsveitakeppni.
Skráning sveita hefst næsta
fimmtudag. Spilað er í Þinghól,
Hamraborg 11 og hefjast spila-
kvöldin kl. 20.00.
Aðalfundur Bridge-
félags Kópavogs
Aðalfundur Bridgefélags
Kópavogs var haldinn laugar-
daginn 18. október.
I skýrslu formanns kom
fram að starf félagsins hefur
verið mjög öflugt síðasta
starfsár og þátttaka í spila-
kvöidum félagsins verið jöfn og
góð.
Á árinu voru veitt 8.233
bronsstig til 104 spilara.
Á þessu ári verður félagið 20
ára og er fyrirhugað að minn-
ast þess sérstaklega með ein-
hverjum hætti síðar í haust
eða vetur.
Félaginu var kosin ný stjórn
fyrir næsta starfsár: Formaður
Þórir Sveinsson, aðrir í stjórn
Óli M. Andreasson, Gróa Jóna-
tansdóttir, Sævin Bjarnason og
Sigurður Thorarensen. í stjórn
Bridgesambands Reykjanes-
umdæmis var kosinn Ragnar
Björnsson.
Bridgeskólinn í
Reykjavík
I haust hafa staðið yfir
fyrstu námskeið Bridgeskólans
í vetur. Frá miðjum september
hafa 40 til 50 manns sótt
námskeiðin og er þessari
fyrstu önn vetrarins nú að
ljúka.
Næstu námskeið hefjast í
næstu viku og er skráning
þegar hafin. Kennsla fer fram í
Félagsheimili Hestamanna-
félagsins Fáks en skráning og
upplýsingar eru í síma 19847.
Námskeið ætlað byrjendum
hefst á mánudag, 27. okt. og
stendur það til 8. desember. Og
þann 29. október hefst annað
námskeið, sem ætlað er þeim,
sem hafa spilað en langar til að
skerpa kunnáttu sína.
Kennsla skólans er með
mjög skipulegum hætti. Hvert
námskeið er í 10 skipti, 3 klst. í
senn og námskeiðunum fylgir
sérstök heimaverkefnabók.
Að sögn Páls Bergssonar,
forstöðumanns Bridgeskólans,
virðist áhugi á bridge fara ört
vaxandi. Margir aðilar úti um
land hafa leitað upplýsinga og
falast eftir kennslugögnum
skólans. Nú þegar hefur verið
hleypt af stokkunum nám-
skeiði á Akureyri og er það
undir stjórn Stefáns Vil-
hjálmssonar. Námskeið er í
bígerð við Fjölbrautaskólann á
Akranesi og í athugun á Egils-
stöðum. Eins eru í undirbún-
ingi námskeið í Reykholti og í
Stykkishólmi.
Eins og sjá má á myndinni eru nemendur Bridgeskólans á öllum
aldri. Og til gamans má geta þess, að yngsti neminn í haust er
aðeins 11 ára.