Morgunblaðið - 10.12.1982, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 1982
Magnús Guðmunds-
son - Minningarorð
Fæddur 11. júlí 1894
Dáinn 1. desember 1982
Mælt var forðum við andlát
'manna úr Vestur-Skaftafellssýslu,
að enn kallaði jötunninn við
Lómagnúp mann sinni köldu
raust, oft var það að öllum óvör-
um.
Sá er við kveðjum í dag átti
vöggu sína í nábýli þess mikla
fjalls en hefur nú lokið langri veg-
ferð.
Guðlaugur Magnús Guðmunds-
son var fæddur að Þverá á Síðu í
Vestur-Skaftafellssýslu þann 11.
júlí 1894. Foreldrar hans voru
hjónin Guðmundur Egilsson bóndi
á Þverá og kona hans Jóhanna
Margrét Ólafsdóttir frá Fornu-
stekkjum í Nesjum.
Á árinu 1896 fluttist Magnús
með foreldrum sínum að Hörg-
landskoti á Síðu en þar bjuggu
fyrir föðurforeldrar hans og syst-
kini.
Eftir Skaftárelda voru jarð-
þrengsli orðin mikil á Síðunni svo
ungt fólk fluttist þaðan búferlum.
Þar á meðal fjölskyldurnar í
Hörglandskoti sem fengu jarð-
næði í Biskupstungum í Árnes-
sýslu. Ferðin var farin í júnílok
árið 1899 og tók 11 sólarhringa,
farið var yfir eyðisanda og óbrúuð
fljót í vexti. Þá var Magnús aðeins
5 ára gamall og var hann þessa
löngu leið bundinn ofan í milli við
klyfberabogann.
Fyrsta árið býr fjölskyldan að
Galtalæk en á því ári andaðist
móðir Magnúsar. Á næsta ári hóf
faðir hans búskap í Borgarholti og
bjó þar til dauðadags, árið 1916.
Eins og aðrir ungir menn vann
Magnús þegar hann hafði aldur til
venjuleg bústörf á sumrum, bæði
hjá föður sínum og öðrum en réri
á vetrarvertíðum í Grindavík. Til
Reykjavíkur flyst hann á stríðsár-
unum fyrri og innritast í Lýðskóla
Ásmundar Gestssonar og stundar
þar nám í 2 vetur. Þar kynnist
hann þeirri konu er síðar varð eig-
inkona hans, Guðrúnu Sigurðar-
dóttur, norðlenskrar ættar, dóttur
Sigurðar Björnssonar fyrrv.
brunamálastjóra í Reykjavík og
Þóreyjar Sigurðardóttur. Þau
Magnús og Guðrún gengu í hjóna-
band 21. júní 1917 en þá hafði
Guðrún nýlokið námi við Kvenna-
skólann á Blönduósi.
Bæði voru þau bókhneigð og víð-
lesin. Guðrún var falleg, gáfuð og
einstaklega úrræðagóð. Sagði hún
mér margt frá þessum árum,
harðri lífsbaráttu og erfiðleikum
er virtust óyfirstíganlegir á stund-
um, en einmitt þá ráðast þau í að
byggja sér hús við Haðarstíg í
Reykjavík, sem þau fluttu í í janú-
ar 1926. Þá hafði Magnús hafið
störf hjá Reykjavíkurborg og syn-
irnir orðnir 2. Einnig bjuggu í
skjóli þessara góðu hjóna foreldr-
ar Guðrúnar, en hún annaðist þau
alla tíð upp frá því.
í anda samheldni og ráðdeildar
komu þau Magnús og Guðrún son-
unum til mennta. Eldri sonurinn
Eyþór Dalberg yfirlæknir andað-
ist 3. október 1980 í Bandaríkjun-
um, en þar bjó hann og starfaði
um árabil. Hann náði miklum
frama í starfi og hafði æðstu tign-
argráðu læknis í Bandarikjaher.
Eyþór var kvæntur erlendri konu,
áttu þau 2 dætur. Son átti Eyþór
frá fyrra hjónabandi, Marinó Eið,
hann var alinn upp hjá föðurfor-
eldrum sínum í ástúð og kærleika.
Hann varð fyrir heilsubresti
skömmu eftir stúdentspróf, er
missir hans mikill við fráfall elsku
afa síns.
Yngri sonurinn er Hallgrímur
Dalberg ráðuneytisstjóri í félags-
málaráðuneytinu, lögfræðingur að
mennt, giftur Maríu Dalberg, eiga
þau 3 börn.
Hjá Hallgrími og Maríu átti
Magnús heimili eftir lát eiginkonu
sinnar á árinu 1960. Þar naut
hann mikillar umhyggju og var
hlutur tengdadótturinnar Maríu
aðdáunarverður frá því hún kom í
fjölskylduna.
Hún tók tengdaforeldra sína til
sín á öllum hátíðum og lagði sig
fram um að gleyma engum
merkisafmæium og kallaði þá
saman stóran hóp ættmenna og
vina tengdaforeldra sinna, þeim
og öðrum til ánægju og gleði.
Magnús hætti störfum hjá
Reykjavíkurborg um 1948, en vann
ýmis létt störf eftir það allt fram
á áttræðisaldur. Hann var bók-
hneigður eins og áður sagði og
safnaði miklum fróðleik úr heima-
byggð sinni. Hann batt inn bækur
sínar og annarra af hagleik og
smekkvísi. Hann hélt tryggð við
skyldmenni sín og af barnabörn-
unum hafði hann mikið yndi, enda
unnu þau honum mjög.
Síðustu 2 árin dvaldi Magnús á
Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund. Um helgar naut hann sam-
vista við Hallgrím og fjölskyldu
hans. Heilsu Magnúsar hafði
hrakað nokkuð hin síðari ár, en á
Grund undi hann sér vel og fékk
þar þá bestu aðhlynningu sem á
verður kosið og taldi sig standa í
mikilli þakkarskuld við þau hjónin
frú Helgu og Gísla Sigurbjörnsson
forstjóra og dætur þeirra fyrir hve
vel þau reyndust honum.
Magnús andaðist hinn 1. des-
ember sl. eftir fárra daga legu á
Landspítalanum. Bálför hans
verður gerð frá Fossvogskirkju í
dag, 10. desember, kl. 10.30.
Nú að leiðarlokum þakka ég
Magnúsi föðurbróður mínum sam-
fylgdina. Ég mun ávallt minnast
þessa hógværa og háttvísa sóma-
manns með virðingu. Guð veri
með frænda mínum Magga og
hans fólki.
Elín Hannam
I dag er gerð útför Magnúsar
Guðmundssonar, er andaðist 1.
desember síðastliðinn.
Hann var fæddur 11. júlí 1894
að Þverá á Síðu. Foreldrar hans
voru Guðmundur Egilsson bóndi
þar og kona hans Jóhanna Ólafs-
dóttir Stuttu eftir fæðingu Magn-
úsar flutti hann ásamt foreldrum
sínum að Hörglandskoti á Síðu en
þar bjuggu þá foreldrar Guð-
mundar föður hans og fimm syst-
kini. Árið 1899 fluttist öll fjöl-
skyldan suður í Árnessýslu og þar
dreifðist hún á ýmsa staði. Fyrsta
árið eftir l^omuna í Biskupstungur
bjuggu þeir saman bræðurnir
Guðmundur og Egill ásamt fjöl-
skyldum á Galtalæk í Biskups-
tungum og þar lést móðir Magnús-
ar árið 1899.
Árið 1900 hóf faðir Magnúsar
búskap að Borgarholti í sömu
sveit og þar óist Magnús upp
ásamt systur sinni Steinunni.
Magnús dvaldi þar aðallega til
1916 er faðir hans andaðist. Eins
og aðrir ungir menn vann hann í
sveit á sumrin en reri suður með
sjó á vetrum. Eins og með margra
sveitamenn lá leiðin síðan á möl-
ina í Reykjavík eins og sagt var.
Árið 1920 hóf hann störf hjá
Reykjavíkurbæ í fastri vinnu.
Nokkrum árum síðar varð hann
fyrir alvarlegu slysi er bifreið ók á
hann með þeim afleiðingum að
fætur hans brotnuðu auk annarra
áverka er hann hlaut. Eftir það
slys má fullyrða að hann hafi ekki
gengið heill til skógar. Þrátt fyrir
það vann hann margskonar létt
störf eftir það, var t.d. lyftuvörður
og fleira.
Við lát Magnúsar rifjast upp
löngu liðnir atburðir er frændi
minn ungur, rólegur og athugull
kom í bæinn til dvalar á heimili
foreldra minna, -Jóhönnu Egils-
dóttur og Ingimundar Einarsson-
ar, meðan á námi hans stóð við
Lýðháskóla Ásmundar Gestsson-
ar. í þeim skóla var Guðrún
Sigurðardóttir við nám, lagleg og
greind kona sem Magnús felldi
hug til og giftist 1917. Synir þeirra
voru Eyþór Dalberg yfirlæknir
sem bjó lengst af í Bandaríkjun-
um og andaðist þar árið 1980 og
Hallgrímur Dalberg ráðuneytis-
stjóri hér í borg. Frændsemi og
vináttubönd tengdu þessar fjöl-
skyldur saman alla tíð. Eyþór
Dalberg og Sigurður Ingimund-
arson, bróðir minn, voru skóla-
bræður og tryggir vinir til ævi-
loka. Hallgrímur Dalberg er
frændrækinn og hjálpsamur. Guð-
rún Sigurðardóttir og móðir mín,
Jóhanna Egilsdóttir, áttu mörg
sameiginleg áhugamál, meðal
annars voru þær saman í stjórn
VKF Framsóknasr í mörg ár.
Magnús heitinn var vel greindur
og mjög vel lesinn, enda skrifaði
hann oft greinar í Alþýðublaðið
hér áður fyrr um áhugamál sín, en
sjaldan undir fullu nafni, svo hlé-
drægur var hann.
Virkur félagi var hann í Verka-
mannafélaginu Dagsbrún í ára-
raðir og hafði óvenju ríka til-
hneigingu til jafnaðar og réttlæt-
is.
Hjónaband Magnúsar og Guð-
rúnar var friðsamt og gott og þau
samstillt um menntun og framtíð
sona sinna sem bar góðan árang-
ur.
Við lát Guðrúnar árið 1960 tóku
þau hjónin Hallgrímur og María
Dalberg Magnús í sína umsjá. Þar
leið Magnúsi mjög vel og var hann
innilega þakklátur syni og tengda-
dóttur, sem hann unni af heilum
hug. Skilnaðarstundin er nánustu
ættingjum og vinum erfið, en
hugljúfar endurminningar um
óvenju góðan drengskaparmann
verma og milda harminn.
Guðmundur Ingimundarson
Sumum kann ef til vill að finn-
ast að ekki sé allskostar viðeig-
andi að skrifa eftirmæli um jafn-
náskyldan ættingja og afa sinn
eða ömmu. En ef betur er að gáð,
má öllum vera ljóst, að einmitt
barnabarn kann frekar en aðrir að
finna hjá sér ríka þörf til að koma
opinberlega á framfæri minn-
ingar- og þakklætisorðum til lát-
ins afa eða ömmu og sú er einmitt
ástæðan fyrir því að ég finn hvöt
hjá mér að rita þessi minningar-
orð, um þennan mann, sem tilvilj-
unin hagaði því svo til að hann var
föðurafi minn.
Magnús föðurafi minn var
fæddur að Þverá á Síðu, sonur
Guðmundar Egilssonar bónda þar
og eiginkonu hans, Jóhönnu Mar-
grétar Ólafsdóttur, frá Fórnu-
stekkjum í Nesjum. Ég ætla ekki
að rekja lífshlaup afa, það var eins
og svo margra annarra ungra
sveitapilta á fyrsta fjórðungi þess-
arar aldar. Hann fæddist og ólst
upp í sveit. Vann á sumrum við
venjuleg búskaparstörf og fór í
verið í Þórkötlustaðahverfið í
Grindavík á vetrum.
Síðan fluttist hann til Reykja-
víkur, þegar hann var um tvítugt,
og fékk inni hjá föðursystur sinni
Jóhönnu Egilsdóttur, hinni
stórbrotnu konu, sem er nýlátin
rúmlega hundrað ára gömul. Þar
dvaldi hann meðan hann aflaði sér
þeirrar menntunar sem honum
var tiltæk, en það var eins til
tveggja ára nám við Lýðskólann í
Reykjavík, en skólastjóri hans var
Ásmundur Gestsson.
Þar kynntist hann ömmu minni,
Guðrúnu Sigurðardóttur, en þau
giftu sig 21. júní 1917. Guðrún
amma mín andaðist 4. maí 1960.
Afi var þá löngu hættur störfum
hjá Reykjavíkurborg, þar sem
hann hafði unnið verkamanna-
störf í tæp 30 ár. Síðan tók hann
að sinna léttari störfum. Hann var
m.a. lyftuvörður á árunum
1954—1%9.
Hann hafði orðið fyrir mjög al-
varlegu slysi er hann var að koma
úr jólaboði foreldra minna að-
fangadagskvöldið 1950. Bifreið ók
aftan á hann og ömmu og slösuð-
ust þau bæði, einkum þó hann, því
hann brotnaði mjög illa á báðum
fótum. Hann beið þessa slyss
aldrei bætur. Þetta slys olli því að
hann gat ekki unnið nein erfiðis-
störf. En starfa varð hann — það
var honum lífsnauðsyn. Þá brá
hann á það ráð að læra bókband í
Handíðaskólanum hér í borg og
vann síðan við þau störf í heima-
húsum. Hann var í því verki vand-
virkur og samviskusamur eins og í
öllum öðrum verkum, enda
óvenjulega hagur til allra smiða
og skyldra verka. Verkefnin
streymdu til hans og vann hann að
bókbandinu í fjöldamörg ár — eða
meðan heilsa hans, einkum sjón,
leyfði.
Skömmu eftir andlát ömmu
flutti hann alkominn á heimili
okkar. Með honum kom maður
sem átti eftir að veita okkur öllum
á heimilinu, og þá ekki síst okkur
systkinunum, ómælda ánægju.
Samviskusemi hans og vinnusemi
fóru ekki fram hjá neinum, síst
okkur sem næst honum stóðu.
Hann var alltaf sívinnandi eftir
því sem heilsan leyfði. Á sumrin
vildi hann vera öllum stundum í
garðinum við húsið okkar. Móðir
jörð átti alltaf mikil og djúptæk
ítök í honum. Á vetrum mátti
varla falla snjóföl á húströppurn-
ar, að hann væri ekki kominn á
kreik með skóflu og kúst. Hann
vildi alltaf hafa allt hreint og fág-
að í kringum sig, enda óvenjumik-
ið snyrtimenni í hvívetna til
hinstu stundar.
Systkini mín tvö og fjölskyldur
þeirra dvelja nú erlendis og geta
af óviðráðanlegum ástæðum ekki
verið við útför afa. Þau harma þá
staðreynd en við það verður ekki
ráðið. En þau munu bæði og mak-
ar þeirra og börn sameinast hér í
þessum kveðjuorðum mínum og
gera þau að sínum.
Einhversstaðar segir, að þar
sem góðir menn gangi þar séu
Guðs vegir. Sé svo þá villtist afi
aldrei af þeim vegi.
Afi var á 89. aldursári þegar
hann dó. Hann fékk hægt og þján-
ingalaust andlát. Líf hans fjaraði
út hægt og án allra átaka. Það var
í rauninni eins og spegilmynd af
öllu lífi hans. Ég hefi aldrei þekkt
eins hreinskiptan, vammlausan og
góðviljaðan mann og afa. Betur
væri að margir nær níræðir menn
gætu kvatt þennan heim án þess
að hafa nokkurn timann gert svo
mikið sem flugu mein. Aldrei
heyrðum við, ég eða fjöiskylda
mín, afa segja misjafnt orð um
nokkra manneskju eða taka þátt
íslíkum orðræðum. Hann var í því
efni sem í öðrum mér og systkin-
um mínum fyrirmynd, sem aldrei
gleymist. Afi var ekki sem kailað
er lærður, en hann var menntaður
í þess orðs besta skilningi. Hann
var alltaf sílesandi allskonar
bókmenntir, ekki aðeins æfisögur
og svonefndan þjóðlegan fróðleik,
heldur einnig mikið um sögu
landsins okkar og annarra landa,
heimspeki, stjórnmál, sálarfræði,
guðspeki og margt, margt fleira.
Ég minnist þess að þegar við
systkinin vorum send í herbergi
afa til að kalla á hann í matinn þá
brást varla að hann sat þá í hæg-
indastólnum sínum og var að lesa
í bók. Sú gagnkvæma ástúð og
góðvilji sem ríkti milli afa og for-
eldra minna öll þau tuttugu ár
sem hann var hjá okkur verður
okkur einnig ógleymanleg.
Fyrir hönd fjölskyldu minnar,
systkina minna og fjölskyldna
þeirra kveðjum við afa með djúp-
um trega og hjartans þökk fyrir
allt það góða sem hann gerði
okkur öllum á lífsleiðinni.
Blessuð sé minning þessa
hjartahreina manns. Við sem
þekktum hann best, munum æfin-
lega minnast hans þegar við heyr-
um góðs manns getið.
Magnús R. Dalberg
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og
jaröarför
MARINÓS ARASONAR,
Lindargötu 21.
Sérstakar þakkir til lækna og starfsfólks á deild 1A Landakots-
spítala fyrir góöa umönnun í veikindum hans.
Guörún Guömundsdóttir.
t
Faöir minn og tengdafaöir,
ÁSMUNDUR SVEINSSON,
myndhöggvari,
lóst í Hafnarbúöum í Reykjavík fimmtudaginn 9. desember.
Ásdís Ásmundsdóttir, Helgi E. Helgason.
t
Innilegt þakklæti fyrir auösýnda samúö viö andlát og útför bróöur
okkar og mágs,
KRISTINS ÁRNASONAR
frá Bakkastíg.
Guörún Árnadóttír,
Stefanía Árnadóttír,
Margrót Árnadóttír,
Áslaug Árnadóttir, Steingrímur Guömundsson.
t
Móöir okkar, tengdamóöir og amma,
SÓLVEIG JÓNSDÓTTIR,
Klifshaga, Öxarfiröi,
sem lést aö heimili sinu 6. desember, veröur jarösungin
Skinnastaöakirkju laugardaginn 11. desember kl. 2 e.h.
Siguröur Sígvaldason, Sigrún Magnadóttir,
Pétur Sigvaldason, Unnur Sigurðardóttir,
Jóhann Sigvaldason, Guöný Mathiasdóttir
og barnabörn.
frá
t
og
Innilegt þakklæti til allra þeirra sem vottuöu okkur samúö
vinarhug viö andlát og útför
STEINGRlMS hreins AOALSTEINSSONAR.
hafnarvaröar,
Sauöérkróki,
og minntust hans með blómum og hlýjum kveöjum.
Guö blessi ykkur öll.
Ranborg Wæhlé, börn, tengdabörn og barnabörn.