Morgunblaðið - 10.02.1983, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1983
Heimsókn til Pakistan eftir sr. Bernharð Guðmundsson —
2. grein:
Næsti áfangi:
Lokað skolpræsi
Hér er búið að grafa fyrir skolpresinu en á eftir að leggja það með
múrsteinum. Piltar þorpsins vilja gjarnan láta mynda sig en konur fela
Honum tekst það sem ég hef
engar forsendur haft til að gera.
Það er gaman að geta skilið við
starfið í höndum manns eins og
dr. Zafars.
Yfirlæknirinn á kristniboðs-
sjúkrahúsinu í Gudjanvalla lýkur
úr kaffibollanum. Hann er holl-
enskur og á sjötugsaldri.
Ég fæ að lifa það sem alla
kristniboðslækna dreymir um. Ég
hóf hlaupið og er nú að skila kefl-
inu til næsta manns, sem ég veit
að gerir betur, einfaldlega af því
að hann er heimamaður. Ég hef
gert mig óþarfan. Þannig á það að
vera.
Dr. Zafar brosir, fríður Pakist-
ani á fertugsaldri. Hann er alúð-
legur og öruggur í framkomu,
enda á hann að baki framhalds-
nám í New York. Hann ekur okkur
út í þorpin þar sem heilsugæslu-
verkefnið fer fram í kröftugum
jeppa sem Barnahjálp Sameinuðu
þjóðanna hefur lagt honum til.
— Ég er alinn upp í svona
þorpi, það er í rauninni tilviljun
að ég er hér sem læknir en ekki
ólæs bóndi. Þess vegna skil ég
náttúrlega hvernig mannlífið fer
fram og hef hugmynd um hvernig
megi koma á breytingum. Kannski
hjálpar það mér mest umfram út-
Ient fólk i sama starfi að ég veit
hvenær búast má við árangri og
verð því ekki fyrir sömu vonbrigð-
um, þegar ekki gengur samkvæmt
áætlun.
Þorpin standa þétt, þar búa yf-
irleitt 3—500 manns í leirkofum.
Við hlið hússins er afdrep fyrir
skepnurnar og húsagarður þar
sem eldamennskan fer fram og
önnur heimilisvinna. í kring er
svo húsagarður í axlarhæð sem
tengist húsagarði nágrannans.
Allt er úr leir og ber sama lit og
náttúran sjálf á þessum vetrar-
mánuðum.
— Fyrsta þorpið sem ég bauð
að taka þátt í heilsugæsluverkefn-
inu, hafnaði því. Þar voru aðeins
tveir læsir, og menn sáu ekki að
það væri til neinna bóta að breyta
því sem vel hefði dugað um aldir.
Næsta þorp var til í tuskið. Ég
lofaði að koma vikulega og gera að
sárum gegn því að þeir ættu sam-
vinnu við okkur um gerð skolpræs-
is. Við leggjum til sement og múr-
ara, en þeir múrsteina. Ræsið er
eftir miðjum aðalstígunum. Það er
auðvitað opið.
Það verður ekki hæg atð loka
því nærri strax, ekki fyrr en fólk
áttar sig á að ræsi er ræsi en ekki
sorphaugur. Slíkt tekur auðvitað
tíma hér. En allir sjá hversu
miklu snyrtilegra og notalegra er
að ganga berfættur á þurrum
stígnum. Hina heilsufarslegu
kosti skynja menn auðvitað ekki.
Og dr. Zafar og hans fóik gekk
skemmtilega að starfi. Þau kom-
ust að raun um hvaða konur þóttu
hafa lækningahendur i þorpinu,
þau gerðu þær að samverka-
mönnum, kenndu þeim sitthvað
þannig að þær héldu virðingu
sinni í þorpinu þótt lærða fólkið
væri þar á ferð. Síðan var komið á
heilbrigðisnefndum í hverju þorpi
og þess gætt að þar væru ævinlega
nokkrar konur.
— Konurnar eru lykilfólkið,
sagði dr. Zafar. Þú menntar mann,
og þú hefur menntað einn mann.
Þú menntar konu, og þú hefur
menntað þjóðina. Þess vegna höf-
um við sérstök námskeið fyrir
konurnar í heilbrigðisnefndunum.
Þorpin eru nú orðin 59 að tölu
sem taka þátt í þessu verkefni,
misjafnlega langt á veg komin.
Efnt hefur verið til samkeppni um
hreinlegasta þorpið og verðlaun
veitt. Blaklið unglinga úr þorpun-
um keppa hvert við annað.
— Við gengumst fyrir því. Það
eflir hóptilfinningu og kennir fólki
að starfa saman. Eitthvað gerist í
einhæfu lífi þorpsins, þegar keppt
er.
Hvað er framundan?
— Við þurfum að telja
þorpsbúa á að koma sér upp rot-
þró og þiggja bólusetningar barna.
En það er enn langt í land með
það.
— Nei, við rekum ekkert beint
kristniboð, svarar dr. Zafar að-
spurður. En fólkið veit að við er-
um öll kristin og þetta er okkar
vitnisburður.
Bandaríkin:
Þriðja hver fjölskylda
býr við áfengisvanda
í febrúarhefti bandaríska tíma-
ritsins „Alroholism** er skýrt frá
nokkrum niðurstöðum nýrrar Gall-
up-könnunar um misnotkun áfengis
í Bandaríkjunum. Þar kemur fram
að þriðja hver fjölskylda í Banda-
ríkjunum býr við meiri háttar áfeng-
isvanda. Fram kom við könnunina
að yngri aldurshópurinn af spurðum
var reiðubúnari til að viourkenna
þetta vandamál í sinni nánustu fjöl-
skyldu. í aldurshópnum 18—24 ára
töldu 40% ofneyslu áfengis vera
meiri háttar vandamál í fjölskvldum
þeirra. Viðurkenning á vandamálinu
fer síðan minnkandi eftir aldurshóp-
um. í hópi aðspurðra yfir 50 ára
töldu aðeins 26% áfengisneyslu vera
vandamál í þeirra fjölskyldu.
í túlkun tímaritsins er þessi
niðurstaða lögð þannig út ann-
arsvegar, að afneitun á vandamál-
inu aukist með aldrinum vegna
fordóma eldri aldurshópa, en hins
vegar komi þar til að áfengis-
neysla fari vaxandi hjá yngri ald-
urshópum. Tímaritið gengur svo
langt að álykta að áfengisvanda-
mál séu hjá allt að helmingi fjöl-
skyldna sem fóstra börn, sem eru
1 árs í dag. Könnunin leiddi í ljós
að 81% töldu áfengisneyslu vera
meiri háttar þjóðarvandamál,
15% töidu ofnotkun áfengis vera
minni háttar þjóðarvandamál, en
aðeins 21% töldu misnotkun ekki
vandamál. Athygli vekur, að að-
eins 2% tóku ekki afstöðu, sem er
óvenjulega lágt hlutfall. Tæpur
helmingur taldi, að mikil drykkja
leiddi til misnotkunar lyfja (47%),
en 45% töldu ekki vera samband
þar á milli.
21
Skíðaskór
a

Bambino
Nr. 26—29. Kr. 695,-
Nr. 30—33. Kr. 782.-
Pioneer I
Nr. 31—35. Kr. 783,-
Pioneer II
Nr. 36—40. Kr. 927.-
Bled 75
Nr. 37—47. Kr. 825.-
Atlas
Nr. 42—46. Kr. 1.266.
Póslsendum.
Laugavegi 13.
Sími 13508.