Morgunblaðið - 19.02.1983, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. FEBRUAR 1983
Prófkjör Sjálfstæðisflokksins
í Reykjaneskjördæmi 26.—27. febníar 1963
Stuðningsmenn
Ólafs G. Einarssonar
hafa opnaó skrifstofu aö Skeiðarási 3,
Garðabæ (húsi Rafboða hf.).
Skrifstofan verður opin kl. 17—22
virka daga og kl. 13—19 um helgar.
Sími 54555
Handriðin frá
G.T. eru líka
húsgögn.
GT HÚSGÖGN H.F.
Smiðjuvegi 6, Kópavogi
sími 74666.
Opid laugardag
frá 10—18
Opið sunnudag frá 14—16
r----------------------------\
Aðalfundur
H. f. Eimskipafélags íslands verður haldinn í
Súlnasal HótelSögu mánudaginn 21. mars 1983,
kl. 14:00.
DAGSKRÁ
I. Aðalfundarstörf samkvœmt 14. gr. samþykkta
félagsins.
2. Tillaga um útgáfu jöfnunarhlutabréfa,
aukningu hlutafjár og innköllun eldri
hlutabréfa.
3. Önnur mál, löglega upp borin.
V
Tillögur frá hluthöfum, sem bera á fram á
aðalfundi, skulu vera komnar skriflega í hendur
stjórnarinnar eigi síðar en sjö dögum fyrir
aðalfund.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir
hluthöfum og umboðsmönnum hluthafa á
skrifstofu félagsins í Reykjavík frá 14. mars.
Reykjavík, 15. febrúar 1983.
STJÓRNIN.
EIMSKIP
*
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir GUÐM. HALLDÓRSSON
Haughey — treystir sig í sessi.
Doherty — rekinn.
anamálinu og haldið völdunum
vegna klókinda sinna og mistaka
andstæðinganna. Fjölmiðlar
spáðu honum falli og „Irish Tim-
es“ líkti baráttu hans við síðustu
daga Hitlers. En hann var
hreinsaður af öllum ásökunum
um að hann hefði vitað um hler-
anirnar. Sigur hans stafaði m.a.
af því að hann hótaði að reka
höfuðpaurana, Sean Doherty fv.
dómsmálaráðherra og Martin
O’Donoghue fv. menntamála-
ráðherra, þótt hann fordæmdi
þá ekki. Hikandi þingmenn
komu til liðs við hann og hann
fékk einnig samúð þar sem ráð-
izt væri að honum úr öllum átt-
um.
Haughey hótaði að reka
O’Donoghue því að til er hljóð-
Haughey sigrar enn
C’HARLES HAUGHEY, fyrrverandi forsætisráðherra fra, hefur borið
sigurorð af andstæðingum sínum í Fianna Fail í þriðja skipti á einu ári.
Öllum á óvart var tillaga um að víkja honum úr stöðu leiðtoga flokksins
vegna hlerana þegar hann var forsætisráðherra í fyrra felld á fundi í
þingflokki Fianna Fail með 40 atkvæðum gegn 33. Haughey reynir nú að
treysta sig í sessi eftir sigurinn og til tíðinda mun draga á þingi flokksins
síðar í mánuðinum.
Logað hefur í illdeilum í Fi-
anna Fail síðan Haughey varð
flokksleiðtogi 1979 og hann hef-
ur ekki borið gæfu til að sameina
flokkinn. Fyrsta tilraunin til að
víkja honum frá var gerð í marz
í fyrra, skömmu eftir að hann
komst til valda öðru sinni, en
andstæðingur hans dró sig í hlé.
Önnur tilraunin var gerð í
október og þótt búizt væri við að
hún myndi heppnast var tillaga
um vantraust á hann felld með
58 atkvæðum gegn 22. Þó full-
yrtu sérfræðingar að hann hefði
orðið fyrir „banvænu sári" og áð-
ur en þriðja tilraunin var gerð
var fullyrt að hann myndi bíða
endanlegan ósigur. Þegar úrslit-
in lágu fyrir sögðu andstæðingar
hans að staða hans væri talsvert
veikari en í október, þar sem
andstæðingunum í þingflokkn-
um hefði fjölgað í 33 og aðeins
fjögur atkvæði skorti til að fella
hann.
Haughey hefur tapað tvennum
kosningum á 18 mánuðum og
sigraði í hinum þriðju með sam-
komulagi við óháða þingmenn.
Hrikt hefur í máttarstoðum
flokksins vegna hlerananna og
annarra undarlegra hneykslis-
mála, t.d. máls manns þess sem
hafði verið ákærður fyrir tvö
morð og var handtekinn í ann-
arri af tveimur íbúðum ríkis-
saksóknarans í Dyflinni (í
tveimur öðrum hneykslismálum
komu við sögu kosningastjóri
Haugheys og mágur annars ráð-
herra úr stjórn hans).
Haughey er einn umdeildasti
stjórnmálaleiðtogi Ira á síðari
tímum, ýmist elskaður eða hat-
aður. Hann bakaði sér óvild
margra áhrifamanna í langri og
strangri baráttu fyrir því að
verða forsætisráðherra. Litlu
munaði að hann yrði forsætis-
ráðherra í stað Sean Lemass,
tengdaföður síns, 1966 og þrem-
ur árum síðar var hann voldug-
asti aðstoðarmaður Jack Lynch.
Hann var eftirlæti kaupsýslu-
manna og talinn upprennandi
leiðtogi á nýjum tíma framfara
og auðsöfnunar. Skömmu síðar
var hann rekinn úr stjórn og
formlega ákærður fyrir smygl á
vopnum til kaþólskra manna í
Belfast í þvi skyni að gera þeim
kleift að verjast mótmælendum.
Hann sagðist ekkert vita um
þetta smygl og var sýknaður,
þótt þrír aðrir sakborningar
segðu að ríkisstjórnin hefði sam-
þykkt það. Margir töldu að níðzt
hefði verið á Haughey og enn
gætir beiskju og sárinda út af
þessu máli í Fianna Fail.
Haughey einangraðist, en hélt
ótrauður áfram baráttunni.
Hann aflaði sér fylgis í röðum
óbreyttra flokksmanna og eyði-
merkurgöngu hans lauk þegar
hann fékk aftur sæti í ríkis-
stjórn 1977. Tveimur árum síðar
tryggði hann sér stuðning Sile
de Valera og óbreyttra þing-
manna Fianna Fail og sigraði
gamlan keppinaut, George Coll-
ey, með sex atkvæða mun þegar
Jack Lynch lagði niður völd. Þeir
sem öllu höfðu ráðið í flokknum
sættu sig ekki við að missa völd-
in til óbreyttu þingmannanna,
sem studdu Haughey, og síðan
hefur Haughey lítið gert til að
jafna þennan ágreining, sem
hefur aukizt. Stuðningsmenn
hans litu svo á að þeir hefðu
hlítt flokksaga í heilan áratug
án þess að mögla og andstæð-
ingarnir yrðu að sýna sömu
trúmennsku.
Haughey var aðgerðarlítill
forsætisráðherra, gagnstætt því
sem búizt var við, hæfileikar
hans virtust takmarkast við að
ná völdum og halda þeim.
Stjórnartíð hans mótaðist af
tortryggni og beiskju og hleran-
irnar stöfuðu af einkennilegu
samsærishugarfari. Hann hefur
lagt mikið upp úr trúmennsku,
en mistök eða dómgreindarieysi
vina hans og stuðningsmanna
hafa komið honum illa. Hann
hefur þótt minna á Nixon og
náði árangri í utanríkismálum
eins og hann.
Hann vildi ganga langt til
móts við Breta til að tryggja
sameiningu írlands, m.a. með
varnarsamningi, og náði sam-
komulagi við Margaret Thatch-
er. En samband þeirra rofnaði
vegna hungurverkfalla IRA 1981
og Haughey snerist gegn Bret-
um. í Falklandseyjastriðinu
komust samskipti Breta og íra í
mikinn öldudal.
Haughey hefur þurft að berj-
ast fyrir pólitísku lífi sínu í hler-
ritun af samtali þar sem hann
hét Ray MacSharry fv. varafor-
sætisráðherra verulegri fjár-
upphæð ef hann sneri baki við
Haughey. Doherty undirritaði
opinbera heimild til að hlera
síma tveggja blaðamanna. Doh-
erty kveðst hafa rætt þetta mál
við Haughey fyrir jól og eftir
uppljóstranir „Irish Times" í
málinu. Haughey segist aldrei
hafa spurt Doherty um hleranir.
Hann er sagður hafa beitt eig-
anda „Sunday Press" þrýstingi
til að takmarka stjórnmálaskrif
ákveðins blaðamanns. Einnig er
sagt að símar brezka sendiráðs-
ins, vinstri flokks og ritstjóra
tímarits hafi veríð hleraðir.
Tveir háttsettir lögreglumenn
hafa orðið að segja af sér. Doh-
erty og MacSharry voru reknir
úr „skuggaráðuneytinu".
Vonleysi ríkir í röðum and-
stæðinga Haugheys eftir sigur
hans og deilt um hverjir hafi
svikið hvern. Nú getur Haughey
látið kné fylgja kviði, rekið and-
ófsmenn og krafizt hollustuyfir-
lýsingar hópsins, sem gerði sam-
særið. Fyrsta fórnarlambið
verður líklega Charles McCreavy
þingmaður, sem bar fram van-
trauststillöguna í október og
innsiglaði örlög sín með því að
kalla hann „fasista" og „einræð-
isherra" og segja það lán fyrir
þjóðina að hún kaus hann ekki
aftur.
Þingmanninum Ben Briscoe,
flutningsmanni síðustu tillög-
unnar um brottvikningu Haugh-
eys, verður trúlega einnig fórn-
að. Briscoe hafði verið eindreg-
inn stuðningsmaður Haugheys
og kúvending hans var talið áfall
fyrir Haughey. Briscoe sakaði
Haughey um „stórmennsku-
brjálæði" og sagði lýðræði í
flokknum í hættu. Vegna um-
mælanna hafði fjöldi manns í
hótunum við hann í síma og
hann og þrír menn aðrir úr Fi-
anna Fail urðu að fá lögreglu-
vernd.
Haughey þarf að endurskipu-
leggja „skuggaráðuneyti" sitt og
sameina flokkinn, en það getur
reynzt erfitt. Beiskjan í flokkn-
um hefur aukizt vegna átakanna
að undanförnu og ýmsir þing-
menn munu eiga erfitt með að
styðja hann heils hugar. Búast
má við því fyrr eða síðar að völd-
um Haugheys verði aftur ógnað,
ef hann heldur áfram að hundsa
andstæðinga sína og hlusta að-
eins á vini sína og stuðnings-
menn. Ef hann sýnir sanngirni
má hins vegar vera að honum
takist að sameina flokkinn, þótt
honum hafi ekki tekizt það síðan
hann var kjörinn leiðtogi.