Morgunblaðið - 17.08.1983, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. ÁGÚST 1983
19
Andropov, leiðtogi Sovétríkjanna:
Breytingar boðaðar á
stöðnuðu efnahagslífi
Moskvu, 16. ágúst, New York Times.
YURI V. Andropov, leiðtogi Sovét-
ríkjanna, sagði í Moskvu í gær,
mánudag, að sovéskt efnahagslíf
væri staðnað og nú gengi ekki leng-
ur að taka málin þeim „vettlingatök-
um“, sem alltof lengi hefði viðgeng-
ist.
Það var á fundi miðstjórnar
sovéska kommúnistaflokksins,
sem Andropov flutti ræðu sína, en
orðalag hennar bendir til, að
Andropov hafi fyrst og fremst
verið að leita eftir stuðningi mið-
stjórnarinnar við þær breytingar
á efnahagslífinu, sem hann hefur
barist fyrir. Hefur hann þá haft í
huga forvera sína Krúsjoff og
Brezhnev, en tilraunir þeirra til að
draga úr miðstýringunni voru að
engu gerðar af miðstjórninni.
Fyrir um hálfum mánuði voru
kynntar ráðstafanir til að gera
stjórnendur og aðra ábyrgðar-
menn í tveimur iðngreinum óháð-
ari ríkisvaldinu en hingað til, en
þessar tilraunir ná ekki nema til
tveggja ráðuneyta af 60. Af ræðu
Andropovs í gær mátti ráða, að í
næstu fimm ára áætlun, sem hefst
árið 1986, verði þessar nýjungar
látnar ná til miklu fleiri greina
atvinnulífsins.
Andropov varði allnokkrum
hluta ræðu sinnar eingöngu til að
bera lof á miðstjórnarmennina,
sem hann sagði „alltaf hafa notið
mikillar virðingar í flokknum og
meðal þjóðarinnar" og sem með
verkum sínum hefði „auðgað allt
mannkyn". Hann vék líka að æsk-
unni í Sovétríkjunum, sem hann
sakaði um leti, iðjuleysi og
„sníkjudýrshátt" en slíkar
skammir eru sagðar falla vel í geð
gömlu mannanna í miðstjórninni.
Andropov lagði á það mikla
áherslu í ræðu sinni, að farið yrði
varlega í fyrirhugaðar breytingar
á efnahagsiífinu og hugað grannt
að áhrifum þeirra á vinnuaga,
framleiðni vinnuaflsins og að öðr-
um þjóðfélagslegum afleiðingum.
Bangkok, 16. ágúst. AP.
RÚMLEGA 2,7 milljónir manna
týndu lífi í Kambódíu í valdatíð
Rauðu khmeranna frá 1975 til 1979,
að því er yfirvöld í Phnom Penh til-
kynntu í dag. Aðrar óháðar heimildir
telja að milljónir manna hafi verið
líflátnar í tíð Rauðu khmeranna.
Fréttastofan SPK í Phnom
Penh sagði töluna byggða á sam-
tölum við fólk sem lifði af ofsóknir
og pyntingar fyrrverandi vald-
hafa, og hafa verið birtir nafna-
listar yfir þá sem hurfu á þessu
tímabili.
Upplýsingarnar voru birtar
opinberlega í dag og lagðar fyrir
þing Kambódíu, sem kom saman í
dag.
Rauðu khmerarnir, sem voru
öfgafullir kommúnistar, steyptu
stjórn Lon Nols í apríl 1975, og
hófu þegar í stað að stjórna af
mikilli hörku og grimmd. Borgir
voru tæmdar og fjöldaaftökur ur-
Rauði þráðurinn var þó þessi: Sov-
étmenn verða að venda sínu kvæði
í kross í efnahagsmálum og
stjórnun þeirra ef koma á í veg
fyrir síminnkandi hagvöxt en
hann hefur hrapað úr 8% snemma
á síðasta áratug í 2,5% nú.
ðu nánast daglegt brauð, auk þess
sem fjöldi lézt úr hungri og sjúk-
dómum.
Víetnamar réðust inn í Kamb-
Yuri Andropov
ódíu seint á árinu 1978 og settu
leppstjórn að völdum þar eftir að
tekizt hafði að hrekja Rauðu
khmerana burt frá Phnom Penh.
Stríðsglæpamaður
hlýtur dauðadóm
Moskvu, 16. ágúst. AP.
NÁÐUNARBEIÐNI Sovétmanns, sem gefið hefur verið að sök að hafa
starfað með nazistum í heimsstyrjöldinni síðari, hefur verið hafnað, að
sögn TASS-fréttastofunnar.
Maðurinn, Alexander Korol,
hefur verið dæmdur til dauða.
Hann er frá þorpinu Lyenino, sem
áður hét Romanovo, í lýðveldinu
Hvíta-Rússlandi, sem liggur að
pólsku landamærunum.
Korol er sakaður um að hafa átt
aðild að morði 140 kvenna, barna
og gamalmenna í Lyenino 12. júní
1942. „Korol gekk harðast stríðs-
glæpamanna fram. Hann tók
beinan þátt í morðunum," sagði
TASS.
2,7 milljónir manna
líflátnar í Kambódíu
Frönsk jagúar-orrustuþota á flugsýningunni í París. Á myndinni má sjá þann búnað sem þotan
getur borið. Stjórnin í Chad hefur beðið Frakka um að senda þotur af þcssari gerð til að verjast
líbýskum árásarþotum. Fjórar jagúar-þotur eru í viðbragðsstöðu í Mið-Afríkulýðveldinu.
Skæruliðar felldu
20 stjórnarhermenn
San Salvador, 16. ágúst. AP.
VINSTRI sinnaðir skæruliðar felldu
eða særðu 20 stjórnarhermenn í
átökum á Guazapa-eldfjallinu norð-
ur af höfuðborginni, að sögn skæru-
liðanna. Af hálfu stjórnarhersins var
hins vegar skýrt frá falli þriggja
skæruliða f tvennum átökum.
Hermt var af hálfu skæruliða að
þeir hefðu ráðist á stöðvar stjórn-
arhermanna nærri borginni San
Jose Guayabal, sem er 25 km norð-
ur af San Salvador, en ekki var
getið um mannfall í röðum skæru-
liða.
Tilboði Nicaragua um að senda
til baka kúbanska ráðgjafa gegn
því að bandarískir ráðgjafar verði
kallaðir frá Mið-Ameríku, „virðist
sanngjarnt", að sögn utanríkis-
ráðherra Hondúras, sem hvatti til
að þessi möguleiki yrði kannaður í
næstu tilraunum til að koma á
friði í Mið-Ameríku.
Ráðherrann sagði hins vegar að
einnig yrði að koma til fækkun
herja í Nicaragua, stöðvun her-
gagnaflutninga þangað og loforð
um kosningar. Ráðherrann kvað
tilboð Nicaragua þó líklega bragð,
sem væri til þess eins fallið að
grafa undan mikilvægi friðartil-
rauna Contadora-hópsins.
Yfirvöld í Hondúras hafa boðið
nágrannaríkjunum, þar á meðal
stjórninni í Nicaragua, að fylgjast
með heræfingum Bandaríkja-
manna og Hondúrasmanna, sem
hefjast í Hondúras í þessum mán-
uði.
Þing E1 Salvador hóf í dag um-
ræður um drög að nýrri stjórn-
arskrá.
Noel Coward
í góðum hópi
London, 16. ágúst. AP.
ÁKVEÐIÐ hefur verið að
reisa leikritaskáldinu, rithöf-
undinum, leikaranum og
háðfuglinum, Noel Coward,
minningarstein í Westminst-
er Abbey, en tíu ár eru liðin
frá því hann lést.
Minningarsteininum verður
komið fyrir skammt frá minnis-
merki um „drottningu bresks leik-
húss“, Dame Sybil Thorndike en
af öðru frægum mönnum sem
þarna er minnst, má nefna velska
skáldið Dylan Thomas, Henry
James, T.S. Eliot, Shakespeare og
Charles Dickens.
Noel Coward skrifaði meira en
40 leikrit og kvikmyndahandrit,
lék í mörgum myndum, gaf út
bækur og samdi tónlist fyrir
kabaretta, revíur og óperettur.
Noel Coward
Enn leitað
• •
að Orkinni
hans Nóa
Ankara, 16. ágúst. AP.
BANDARÍSKI geimfarinn fyrr-
verandi James Irwin segist von-
ast til að finna „eitthvað
skemmtilegt" í annarri ferð sinni
á fjallið Ararat þar sem Nói lagði
Örkinni sinni loksins við festar.
„Við höldum að Örkin sé al-
veg úti í ísjaðrinum og munum
þess vegna ekki fara alveg upp
á fjallstoppinn," sagði Irwin í
dag við fréttamann AP-frétta-
stofunnar. Hann og félagar
hans komu til Tyrklands sl.
sunnudag og munu á morgun
fara að fjallsrótunum. Ararat
er 5165 m hátt og er á landa-
mærum Tyrklands og Sovét-
ríkjanna.
Irwin, sem dvaldist í þrjá
daga á tunglinu árið 1971, hef-
ur 18 fjallgöngumenn sér til
aðstoðar. Irwin segist ákveðinn
í að leita af sér allan grun um
að Örkin sé á Ararat.
Gaupum sleppt
í Pýrennea-
fjöllum
Matlock, 16. ágúst. AP.
TVEIMUR fimm ára gömlum
gaupum úr Riber-dýragarðinum í
Matlock í Norður-Englandi verð-
ur sleppt lausum í Pýrennea-
fjöllunum í Frakklandi á næst-
unni, í þeirri von að þessi dýra-
tegund eigi eftir að tímgast þar,
en gaupur urðu útdauðar í fyrri
heimkynnum sínum i Pýrennea-
fjöllunum fyrir árhundraði.
Gaupur hafa verið ræktaðar
í Riber-garðinum undanfarna
tvo áratugi og hefur tekist að
koma 40 dýrum á legg. Frönsk
yfirvöld og World Wildlife
Fund munu styðja tilraunir
aðstandenda dýragarðsins.
Litlu senditæki verður komið
fyrir á hálsi dýranna, svo hægt
verði að fylgjast með ferðum
þeirra úr fjarlægð. Þau verða
einnig bólusett fyrir hunda-
æði.
Ungverjar
halda fegurð-
arsamkeppni
Kúdapcsi. 16. ágúst. AP.
ÞRJÁTÍU og níu fegurðardísir
hafa öðlast rétt til að keppa í
fyrstu fegurðarsamkeppninni f
Ungverjalandi eftir stríð og jafn-
framt þeirri fyrstu, sem vitað er
um í kommúnistaríki. Kemur
þetta fram í frétt frá ungversku
fréttastofunni MTI, en keppnin
á að fara fram 12. september nk.
Fegurðardísirnar 39 voru í
hópi 300 stúlkna, sem þátt tóku
í undanúrslitunum, en þar
komu þær fram í baðfötum og
gengu fyrir dómnefnd, sem
mat þær eftir „heilsufari, hve
íþróttamannslega þær voru
vaxnar, persónutöfrum og
þokka í hreyfingum".
Búist er við, að uni 10.000
manns verði viðstaddir loka-
keppnina en fyrstu verðlaun
eru ferð til Parísar og önnur og
þriðju ferð til Vínar. Ákveðið
hefur verið að halda svona
keppni árlega hér eftir.
I ríkjum kommúnista hafa
fegurðarsamkeppnir hingað til
verið álitnar dæmigerðar fyrir
vestræna úrkynjun.