Morgunblaðið - 27.11.1983, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. NÓVEMBER 1983
Minning:
Guðrún Elísabet
Arnórsdóttir
Fædd 22. desember 1905
Dáin 18. nóvember 1983
Á morgun, mánudaginn 28. þ.m.,
fer fram frá Neskirkju hér í borg
útför Guðrúnar Elísabetar Arn-
órsdóttur prófastsfrúar frá
Skinnastað í Öxarfirði, Norður-
Þingeyjarsýslu. Á Skinnastað bjó
hún samfeílt í 36 ár ásamt eigin-
manni sínum, sr. Páli Þorleifssyni
frá Hólum í Hornafirði, sem vígð-
ist þangað fjórum árum áður en
þau gengu í hjónaband, en það
gerðu þau í Þingvallakirkju 26.
júní á sjálfri Alþingishátíðinni
1930.
Frú Guðrún Elísabet var af
prestum komin í ættir fram og
þykir mér vel hlýða að fara hér
nokkrum orðum um ætt hennar og
uppruna.
Guðrún Elísabet, frú Elísabet,
eins og hún var ávallt kölluð með-
al sóknarbarna, var fædd að Hesti
í Borgarfirði 22. desember 1905 og
var því á 78. aldursári er hún lést.
Foreldrar hennar voru sr. Arnór
Þorláksson Stefánssonar prests að
Undirfelli í Vatnsdal og Guðrún
Elísabet Jónsdóttir frá Neðranesi
Stefánssonar prests í Stafholti.
Móðir sr. Arnórs var Sigurbjörg
Jónsdóttir prests á Höskuldsstöð-
um, en móðir Guðrúnar Elísabetar
Jónsdóttur var Marta María Guð-
rún Stephensen, dóttir sr. Stefáns
Stephensen á Reynivöllum.
Af þekktum ættmönnum Guð-
rúnar Elísabetar Arnórsdóttur má
t.d. nefna, að hún og Jón Þorláks-
son landsverkfræðingur voru
bræðrabörn og Þórarinn B. Þor-
láksson listmálari var föðurbróðir
hennar.
Frú Eiísabet var yngst tíu
systkina. Hálfsmánaðar gömul
missti hún móður sína. Eftir móð-
urmissinn dvaldi hún heima á
Hesti í umsjá föður og eldri systk-
ina til eins og hálfs árs aldurs, en
þá tóku móðurbróðir hennar, sr.
Stefán Jónsson, og kona hans, Jó-
hanna Katrín Magnúsdóttir, hana
að sér og ólst hún upp hjá þeim að
Staðarhrauni á Mýrum við mikið
ástríki fósturforeldranna. Áður
höfðu þau hjón tekið í fóstur bróð-
ur hennar Lárus, er síðar varð
prestur að Miklabæ í Skagafirði.
Frú Elísabet stundaði nám við
Kvennaskólann í Reykjavík og
brautskráðist þaðan vorið 1926.
Næstu ár vann hún á skrifstofu
hér í Reykjavík, en sumarið 1929
hélt hún í náms- og kynnisför til
Norðurlanda og Bretlands. Munu
slíkar ferðir ungmeyja hafa verið
næsta fátíðar á þeim árum. Vetur-
inn 1929 til 1930 var hún svo í
hússtjórnardeild Kvennaskólans í
Reykjavík, en gekk að því loknu í
heilagt hjónaband eins og áður
segir.
Ég, sem þessar línur rita, get
varla með sanni sagt, að ég hafi
kynnst frú Elísabetu að marki
fyrr en veturinn 1938, að ég dvaldi
við nám á heimili hennar á
Skinnastað þrjá mánuði til undir-
búnings 1. bekkjar prófs við
Menntaskólann á Akureyri. Mér
var að vísu vel kunnugt um ein-
læga vináttu foreldra minna og
prestshjónanna á Skinnastað og
það að móðir mín, sem var ljós-
móðir, hafði þá þegar tekið á móti
tveim börnum þeirra hjóna, þótt
ekki væri í hennar ljósmóðurum-
dæmi. Mér þótti dásamlegt að
kynnast prestshjónunum og fá að
dvelja á þessu friðsæla og fagra
menningarheimili. Ég sagði frið-
sæla. Það reyndist nú ekki alltaf
jafn friðsælt og eitt hið fyrsta,
sem ég man frá dvöl minni þarna
var, að ég og annar nemandi lent-
um í hörku áflogum. Frú Elísabet
kom þá á vettvang, stillti til friðar
og sagðist ætla að segja okkur
sögu. Og hún sagði okkur á
myndrænu líkingamáli söguna af
Gretti, hinum gáfaða atgerv-
ismanni, sem varð ólánsmaður og
útlagi mikinn hluta ævinnar sök-
um þess, að hann kunni ekki að
stilla skap sitt, er mest lá við.
Ályktunarorð hennar voru á þá
leið, að hversu dugmikill og vel
gefinn sem maður væri gæti eng-
inn orðið gæfumaður, nema hann
kynni að stilla skap sitt. Saga
þessi orkaði mjög á okkur og varð
okkur hugstæð, þótt e.t.v. hafi hún
illu heilli stundum gleymst í lífs-
ins ólgusjó.
Sjálf var frú Elísabet svo stillt
kona og prúð, að ég sá hana aldrei
skipta skapi. Látlaus og fáguð
framkoma hennar, sýndi svo að
ekki varð um villst, að hér færi
kynborin höfðingskona. Af þeim
sökum vildi enginn gera henni
móti skapi heldur að skapi. Mikil
hjúasæld þeirra prestshjóna bend-
ir einnig á raunsannan hátt til
þess að á Skinnastað þótti öllum
gott að vera. Þar var hvorki öldu-
rót né orrahríð heldur eindrægni
og hamingja.
Þó að frú Elísabet hefði ekki
með námi stefnt að búskap var
hún búkona i þess orðs bestu
merkingu. Ég hygg að um hana
megi segja svo sem Grímur
Thomsen kvað forðum um Sigríði
Erlingsdóttur af Jaðri:
„og með kvenmanns högum huga
hún lét allt til nokkurs duga.“
Á heimili hennar, sem var ákaf-
lega gestkvæmt, ríkti jafnan sami
myndarskapurinn. Og við hádegis-
og kvöldverðarborð var beinlínis
hátíðlegt. Ætíð var lagt fallega á
borð og matur framreiddur af
smekkvísi.
Enda þótt frú Elísabet hefði
mörgu að sinna fór svo, að þrátt
fyrir að sr. Páll væri afburðakenn-
ari held ég, að ég hafi engu minna
lært hjá frú Elísabetu. Henni var
mjög í mun að ég lærði og reyndist
mér ákaflega góð. Oft hlýddi hún
mér yfir óreglulegar sagnir í
ensku og dönsku og leiðrétti fyrir
mig íslenska stíla. Hafði hún ein-
staklega góðan málsmekk og vald
á íslenskri tungu.
Frú Elísabet gaf sér stundum
tóm til að sinna hugðarefnum.
Hún lék með ágætum á orgel og
greip æði oft í það stund og stund.
Einnig fór hún þegar færi gafst á
bak Grána sínum, frábærum gæð-
ingi, ættuðum frá Litla-Dal í
Akrahreppi. Kostaði gripur sá 450
krónur 1930 þ.e. 45 lambsverð og
þætti dýr nú á tímum. Hest þenn-
an gaf eiginmaðurinn henni í
morgungjöf. Þótti gjöf sú ærið
rausnarleg.
Þau sr. Páll, er lést 19. ágúst
1974, og frú Elísabet eignuðust
fimm börn, sem öll eru dugmikið
og brattasækið myndarfólk. Börn-
in eru: Jóhanna Katrín f. 10. febr.
1933, bankaútibússtjóri í Búnað-
arbanka íslands, gift sr. Jóni
Bjarman, fangapresti, Stefán f. 7.
des. 1934, framkvæmdastjóri
Stofnlánadeildar landbúnaðarins,
kvæntur Arnþrúði Arnórsdóttur
kennara, Þorleifur f. 17. júní 1938
lögfræðingur, deildarstjóri í
Dóms- og kirkjumálaráðuneytinu,
kvæntur Guðbjörgu Kristinsdótt-
ur, lyfjafræðingi, Arnór Lárus, f.
21. apríl 1943, framkvæmdastjóri
kvæntur Betsy Ivarsdóttur og Sig-
urður f. 30. júlí 1948 leikhúsfræð-
ingur og rithöfundur, sambýlis-
kona Kristín Jóhannesdóttir,
k vikmy ndaleikstj ór i.
Að börn þeirra hafa þannig öll
komist til manns og mennta held
ég að í ríkum mæli megi þakka, að
móðir þeirra var þeim sönn móðir,
sem taldi háleitasta hlutverk sitt
að annast þau, lifa fyrir þau og
vinna að þroska þeirra. Hún
dreifði aldrei kröftunum til að
sýnast. Hún var.
Ég sá frú Elísabetu hinsta sinni
9. júlí sl., heima hjá Halldóru
systur minni meðal margra
Norður-Þingeyinga. Var hún þar í
hópi einlægra vina, sem föðmuðu
hana að sér. Margir áttu henni og
t
Eiginmaöur minn, faöir, tengdafaöir og afi,
AUDBERGUR INDRIÐASON
fré Á»i, Hraunbœ 152,
veröur jarösunginn frá Fossvogskirkju þriöjudaginn 29. nóvember
kl. 13.30.
Blóm vinsamlegast afþökkuö.
Margrét Jónsdóttir,
dætur, tengdaaynir og barnabörn.
t
Eiginmaöur minn, faöir, tengdafaöir og afi,
KRISTJÁN B. KRISTÓFERSSON,
bifreiöavirki,
Grundartanga 28, Moafellasveit,
éður til heimilis aö Bakkaaeli v/Vatnsenda,
andaöist 20. nóvember sl.
Jaröarförin hefur fariö fram í kyrrþey aö ósk hins látna.
Fyrir hönd aðstandenda.
Hanna Anderaen.
t
Útför
GUÐRÚNARELÍSABETARARNÓRSDÓTTUR
fré Skinnastað,
er lést 18. þessa mánaöar, fer fram frá Neskirkju mánudaginn 28.
nóvember kl. 13.30.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Innilegar þakkir færum viö öllum þeim, sem vottuöu okkur samúö
og vinarhug viö andlát og útför móöur okkar, fósturmóöur,
tengdamóöur, ömmu og langömmu,
MÖRTU ÓLAFSDÓTTUR,
Drépuhlíö 2.
Manfreö Vilhjélmsson, Erla Sigurjónsdóttir,
Steinunn Vilhjélmsdóttir, Karl O. Karlsson,
Karen Vilhjélmsdóttir, Þorvaldur Óskarsson,
Vilmar Þór Kristinsson, Unnur Gunnarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Móöir okkar og tengdamóöir,
VILBORG MAGNÚSDÓTTIR,
Skólavöröustíg 20A,
Reykjavík,
verður jarösungin frá Fossvogskirkju þriöjudaginn 29. nóvember
kl. 15.00.
Þeim sem vildu minnast hennar er bent á Slysavarnafélag íslands.
Ingibjörg Ólafsdóttir, Jens Guöjónsson,
Gróa Ólafsdóttir, Guðmundur Kristjénsson.
Vilborg Ólafsdóttir,
Hafsteinn Ólafsson.
t
Hugheilar þakkir færum vlö öllum þelm, sem sýndu okkur samúö
og hlýhug viö andlát og útför konu minnar, móöur og dóttur,
HREFNU JÓHANNSDÓTTUR,
Ljósheimum 20.
Björgvin Alexandersson,
Jóhann Þór Björgvinsson,
Sandra Margrét Björgvinsdóttir,
Anna Rós Björgvinsdóttir,
Gunnþórunn Eirfksdóttir.
eiginmanni hennar óborganlega
skuld að gjalda og ég veit, að ég
mæli fyrir munn allra Norður-
Þingeyinga, sem henni kynntust,
er ég þakka henni störf hennar og
fórnfýsi, sem m.a. lýsti sér í því,
að hún hafði á barnmörgu og
gestkvæmu heimili sínu fjölda
ungra manna og kvenna, sem eig-
inmaður hennar kenndi undir
skóla og vísaði veginn, er þeir
gengu fyrstu spor á menntabraut,
fólk, sem margt hvert hefði að
öðrum kosti ekki hætt sér út á þá
refilstigu.
Frú Elísabet var mikil trúkona.
Hún trúði því staðfastlega, að
jarðneskur dauði væri fæðing til
nýs lífs á öðru tilveruskeiði. Þess
vegna tók hún dauða, sem hún
vissi í nánd, með því æðruleysi, er
raun bar vitni. Ég hygg að í reynd
hafi hún hlakkað óendanlega mik-
ið til vistaskiptanna. Ég bið guð
lífs og ljóss að varðveita hina
látnu heiðurskonu og gera henni
endurfundi við ástvini á næsta til-
verustigi ljúfa.
Barði Friðriksson
Mér var að berast andlátsfregn
tengdamóður minnar, Guðrúnar
Elísabetar Arnórsdóttur. Þar er
fallin frá kona, sem ég hef metið
og virt meira en flesta aðra, vegna
mannkosta allra, heiðarleika,
hreinlyndis og viljastyrks. Hún er
síðust barna séra Árnórs Þor-
lákssonar á Hesti og Guðrúnar
Elísabetar Jónsdóttur, sem frá
falla, flest þeirra hefir fellt sami
sjúkdómurinn, veilt hjarta. Hún
var á sjúkrahúsi aðeins örfáa
daga, og var hún í því lík skyld-
fólki sínu, kvartaði ekki fyrr en
ekki var lengur þolað.
Guðrún Elísabet fæddist á
Hesti í Borgarfirði 22. desember
1905 og var yngst tíu barna þeirra
hjóna séra Arnórs Þorlákssonar
og Guðrúnar Elísabetar Jóns-
dóttur. Móðir hennar dó af barns-
förum og eftir stóð faðirinn með
stóran barnahóp. Kornabarnið
önnuðust í fyrstu eldri systur
hennar, Ingibjörg og Marta, en
brátt rak að því að móðurbróðir
hennar, séra Stefán Jónsson á
Staðarhrauni og kona hans Jó-
hanna Katrín Magnúsdóttir, tóku
hana í fóstur og önnuðust hana og
ólu hana upp. Þau höfðu áður tek-
ið í fóstur bróður hennar, Lárus.
Þessi börn voru presthjónunum á
Staðarhrauni kærari öllu öðru, því
kynntist ég er ég bjó undir sama
þaki og frú Jóhanna, ástríki henn-
ar til fósturbarnanna var dæma-
fátt.
Heimilið á Staðarhrauni var
annálað myndarheimili, höfð-
ingjasetur. Þar var rekinn stórbú-
skapur á þeirra tíma vísu, risna og
höfðingsskapur mikill. Þangað
sóttu margir og víða að, jafnt
grönnunum. Heyrt hef ég, að frú
Jóhanna hafi verið með í ráðum
um flest, sem gert var á Mýrunum
á þessum árum og hafi þau ráð
þótt góð og holl.
Börnin tvö voru alin upp til
mannvirðinga og ekki beinlínis
ætlast til að þau gengju til púls-
verka með vinnufólki. En þegar á
barnsaldri komu eðliskostir
tengdamóður minnar i ljós. f
hennar augum var öll vinna, sem
leysa þurfti af hendi, kvenleg, hún
vildi vera þar sem þörfin var mest
hverju sinni, og það var ekki alltaf
inni í stofu við hannyrðir. Þannig
gekk hún til verka á taðvelli á vori
með piltunum, hvað sem fóstur-
móðirin sagði, í þessu lét hún eng-
an segja sér fyrir verkum. Aðkall-
andi verkin voru hennar, og þann-
ig var hún alla tíð, fór sínu fram
án þess að hafa um það mörg orð,
vann það sem vinna þurfti, hvort
sem öðrum þóttu þau verkefni
hreinleg eða ekki, allt varð hrein-
legt í hennar höndum. Hún gekk í
Ljós
á leiði
Sími 23944.