Morgunblaðið - 14.12.1983, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1983
37
Héraðssýningar á kúm á Suöurlandi:
Klukka og Mús
bestu kýrnar
KLUKKA 82 á VoAmúlastöðum og
Mús 108 á Efri-Gegnishólum voru
verölaunaðar sem bestu kýrnar á hér-
aðssýningum kúa á Suðurlandi sem
haldnar voru í nóvember. Héraössýn-
ingarnar voru haldnar að afloknum
sýningum og dómum í nautgriparækt-
arfélögunum þar sem 936 kýr voru
dæmdar og hlutu 710 af þeim 1. verð-
laun.
Héraðssýningar á kúm hafa legið
niðri um árabil en að þessi sinni
fékkst leyfi til að gera tilraun með
að halda þær á Suðurlandi með
nokkuð sérstæðu sniði. í stað þess
að safna öllum úrvalskúnum sam-
an á einn eða tvo staði voru haldnir
fundir, annar fyrir Árnessýslu og
hinn fyrir Rangárvalla- og Vest-
ur-Skaftafellssýslu, þar sem dómar
voru birtir og sýndar litskyggnur
af bestu kúnum. Erlendur Jó-
hannsson nautgriparæktarráðu-
nautur flutti erindi um kúadóma á
fundunum, lýsti dómum og sýndi
myndir af bestu kúnum en síðan
voru verðlaun afhent.
24 kýr voru valdar á sýningu
nautgriparæktarsambands Rang-
árvalla- og Vestur-Skaftafellssýslu
sem haldin var í félagsheimili
Vestur-Eyfellinga. Hlutu þrjár
þeirra 1. verðlaun A: Klukka 82,
eign Guðlaugs Jónssoanr á Voð-
múlastöðum, Drottning 46, eign
Eggert Pálssonar á Kirkjulæk, og
Svana 73, eign Gróu Kristjánsdótt-
ur á Hólmi. Klukka var valin besta
kýrin. Hún er dóttir Blika 69001
sem er margreyndur kynbótagrip-
ur og skipta dætur hans hundruð-
um á Suðurlandi. í árslok 1982
hafði Klukka mjólkað í 5,3 ár, að
meðaltali 6136 kg mjólkur, með
3,%% fitu. Eigandi Klukku, Guð-
laugur Jónsson á Voðmúlastöðum,
fékk verðlaunabikar sem Kaupfé-
lag Rangæinga gaf.
50 kýr tóku þátt í héraðssýningu
Árnessýslu sem haldin var á Flúð-
um. Sjö þeirra hlutu sérstök verð-
laun, þar af þrjár 1. verðlaun: Mús
108, eign Karls Þorgrímssonar og
Guðbjargar Þorgrímsdóttur á
Efri-Gegnishólum, Díana 85 frá fé-
lagsbúinu Efstadal og Rauðbrá 15,
Guðlaugur Jónsson á Voðmúlastöð-
um, Austur-Landeyjum, ásamt verð-
launakúnni Klukku 82 sem valin var
besta kýrin á héraðssýningu 1983 í
Rangárvalla- og Vestur-Skaftafells-
sýslu.
eign Bjarna Valdimarsson á Fjalli.
Mús var valin besta kýrin og var
eigendum hennar veittur verð-
launabikar sem Kaupfélag Árnes-
inga gaf. Mús hafði í árslok 1982
mjólkað 8,7 ár að meðaltali 5497 kg
mjólkur, með 3,91% fitu.
80 ár eru nú frá því fyrstu
nautgriparæktarfélögin voru stofn-
uð og er greinilegt að sunnlenskir
bændur eiga margar glæsilegar
kýr, segir í fréttatilkynningu frá
Upplýsingaþjónustu landbúnaðar-
ins, og mikið hefur áunnist í rækt-
unarstarfinu á þessum 80 árum.
Vonast er til að héraðssýningarnar
hafi sýnt bændum fram á mikil-
vægi ræktunarstarfsins en allt
byggir það á afurðaskýrsluhaldi á
vegum nautgriparæktarfélaganna.
Dómarnir fara þannig fram að af-
urðamestu kúnum eru gefin stig
eftir dómstiga Búnaðarfélags ís-
lands þar eem tekið er tillit til
mjaltalags kúnna og skapgerðar
auk ytra útlits.
og Hveragerði leiða klóak í vötn
eða ár.
Fullhreinsun borgar sig
Flestir bæir sem losa í sjó,
þurfa yfirleitt ekki annað en að
forhreinsa, þ.e. taka fleytiefni úr
klóaki því saltið drepur E-coli-
bakteríur. En bæir sem leiða kló-
ak í ferskt vatn verða undantekn-
ingarlaust að hreinsa klóakið. Þeir
síðarnefndu teldu ef til vill skyn-
samlegast að taka þetta stig af
stigi og byrja á að forhreinsa kló-
akið. Til þess þarf að byggja set-
þró (þ.e. einskonar rotþró) en þar
sem stærsti hluti af mannvirki
hreinsistöðvar er einmitt þró af
svipaðri stærð kostar það aðeins
sáralitlu meira að koma henni upp
strax, því ef hún er fyrir hendi er
setþróin óþörf. Aðstæður hvers
bæjar þarf að taka með í reikning-
inn þegar hönnuð er hreinsistöð.
Ef við tökum Hveragerði sem
dæmi þá er regnvatn og mikið
hitaveituvatn leitt í klóakið sem
eykur vatnsmagn þess. Ef breyt-
ing yrði á, þannig að þetta hreina
vatn rynni sér, þyrfti ekki eins
stóra hreinsistöð. Forrannsókn á
vatnsmagni sem rennur í klóak, og
hvaða meðferð vatnið fær áður en
því er hleypt út í sjó eða ár, hafa
því mikið gildi. Að þeim loknum
getur síðan hver sem er hannað og
byggt mannvirkin og það ættu ís-
lendingar að gera sjálfir til að
missa ekki fé og vinnu úr landi.
Tækin, sem eru lítill hluti heild-
arkostnaðar, borgar sig hinsvegar
að kaupa erlendis og þau fást
mjög víða.
Reykjavík er undantekning
Frárennslismál — hvernig
standa þau í nágrannalöndum
okkar?
„Enginn borg sem telur yfir
100.000 íbúa í Kanada, Bandaríkj-
unum og að ég held Evrópu hleyp-
ir klóaki alveg óhreinsuðu í sjóinn
nema Reykjavík. í Kanada held ég
að liðin séu fimmtán ár síðan allt
klóak var fullhreinsað enda mikill
þrýstingur til aðgerða frá yfir-
völdum og veittir styrkir og lán til
framkvæmdanna. Hér hef ég á til-
finningunni að þessu sé alveg
öfugt farið og að það sé miklu
fremur fólkið sjálft og heilbrigðis-
nefndir sem þrýsta á yfirvöld um
úrbætur.
Sjóhreinsun hf.
Viking Eiriksson tæknifræðing-
ur er framkvæmdstjóri hins nýja
fyrirtækis og spurðum við hann
um fyrirkomulag þess.
„Við munum bjóða bæjar- og
sveitarfélögum forrannsóknir þær
sem Dutton hefur rætt um og hef-
ur hann boðist til að vera tengilið-
ur okkar við fyrirtækið sem hann
vann hjá í Kanada," sagði Viking.
„Við munum fá þaðan mælitæki
til mengunnarrannsókna og senda
þangað niðurstöður til að byrja
með. Til baka fáum við svo tillög-
ur að aðgerðum. Auk þessa mun-
um við bjóða iista yfir framleið-
endur ýmissa tækja og útboðs-
gögn, en bæjarfélögin geta síðan á
eigin vegum boðið út.
Eigendur kúnna sem hlutu sérstök verðlaun á héraðssýningu í Árnessýslu 1983, frá vinstri talið: Bjarni og Bryndís á
Fjalli, Skeiðum; Margrét, Theódór og Ragnheiður í Efstadal, Laugardalshreppi; Páll í Múla, Biskupstungum; Bergur
og Þormóður í Hjálmholti, Hraungerðishreppi; og Guðmundur og Bjarni í Skipholti III, Hrunamannahreppi. Fyrir
framan sitja þau Guðbjörg Þorgrímsdóttir og Karl Þorgrímsson á Efri-Gegnishólum, Gaulverjabæjarhreppi, en þau
eru eigendur Músar 108 sem valin var besta kýrin í Árnessýslu.
S _ ____ _
OGLEYMANLEG
KVÖLD
SIUND
í Kvosinni býður þér fleira en
góðan mat og Ijúfar veigar. Glæsi-
legar og sérstakar innréttingar eiga
stóran þátt í að endurvekja rómantískt and-
rúmsloft aldamótaáranna. Fyrir borðhald gefst tóm
til að setjast við Rosenberg barinn og hafa það notalegt.
Valinkunnir tónlistar- menn tryggja enn frekar ánægjulegt
kvöld með Ijúfri tónlist. - Kvöldstundin verður ógleymanleg.
Austurstræti 22 (Inn stræti)
Upplýsingar og pantanir í síma 11340