Morgunblaðið - 14.12.1983, Blaðsíða 20

52 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1983
Umferðin — er
skynsemin útlæg?
— eftir Svein Ólafsson,
SUfwrtúni
Hvaða stefnu eru umferðarmál
að taka í Reykjavík nú í seinni tíð?
Er Reykjavík á leiðinni að taka
upp sömu heimsku í tilhögun um-
ferðarmála eins og í Kópavogi?
í flestum borgum erlendis er
það yfirleitt stefnan að reyna að
greiða úr umferðarhnútum og
fjölga leiðum sem fara má út og
inn úr borgum til að létta álagið.
f Kópavogi er það frægt, að í
stað þess að beina t.d. utanaðkom-
andi umferð framhjá miðsvæðum,
þá er eins og öllu sé dembt inn á
aðalumferðaræðar og þar mynd-
ast svo umferðarstraumur sem oft
er órofinn langtímum saman, þeg-
ar létta hefði mátt á með þvi að
opna framhjáhlaup, þar sem slíks
væri kostur.
Nú hafa Reykjavík og Kópavog-
ur verið svo forsjálir eða öllu held-
ur öfugt, að gera breytingar á um-
ferðaræðum milli byggðarlag-
anna, þar sem beinlínis virðist
farið algjörlega aftan að siðum,
byrjað á öfugum enda. Og af því
hefir þegar leitt algjört öngþveiti
á mestu annatímum í umferðinni
út og inn í Reykjavík úr bæði
Kópavogi, Garðabæ og Hafnar-
firði og jafnvel Breiðholti, sem
mikil umferð er frá og til um
Kópavog og yfir á Kringlumýr-
arbraut, sem fór áður yfir á gamla
Hafnarfjarðarveginn, og framhjá
Kringlumýrarbraut niður eldri
Hafnarfjarðarveginn, sem nú hef-
ir verið lokað af Kópavogi.
Reykjavík hefir opnað nýja inn-
keyrslu á Kringlumýrarbrautina
og fer þar suðureftir öll umferð
sem áður fór um gamla Hafnar-
fjarðarveginn framhjá Kringlu-
mýrarbraut.
Svo afleitlega hefir líka tekist
til að innkeyrslan á Kringlumýr-
arbrautina í suður kemur inn
beint á móti annarri innkeyrslu
frá Borgarspítala og þarna er stór
hætta á árekstrum og mikil
óvissa, en nýlega lentu þarna 4 eða
5 bílar í árekstrakös. Þessi tilhög-
un mun samt vera hugsuð til
bráðabirgða, en brú fyrirhuguð á
Bústaðaveg sem hefði átt að koma
á undan áður en allt var stoppað
þarna og sett í nýtt horf. Og
hvernig fer þegar nýi miðbærinn
kemur í viðbót?
Dæmi um afleiðingar er t.d. nú
að umferðarþunginn um Lauga-
veg, Miklubraut og Kringlumýr-
arbraut, vegna umferðar suður í
Kópavog og suðurbyggðir er, að
það tók þann sem hér ritar næst-
um 'h. klst. að komast spottann frá
ofanverðum Laugavegi suður að
Verslunarhöllinni. Allt var troð-
fullt af bílum á öllum götum til
hliðar og ekkert gekk, aðeins
mjakaðist áfram. Lögregla, sem
var við Suðurver/ Verslunarhöll-
ina reyndi eftir bestu getu að bæta
úr öngþveitinu, en gat ekki rönd
við reist. Hér hefir fleiri þúsund
bílum verið beint inná götur sem
varla báru þá umferð sem fyrir
var. Umferðargötum er þannig að
fækka og horfir ekki glæsilega
með framhald þessa ef ekki er að
gert hið bráðasta.
Segja verður afdráttarlaust að
sú vitleysa og fyrirhyggjuleysi,
sem lýsir sér í því hvernig bæði
Kópavogur og Reykjavík standa
að þessu gengur nánast fram af
manni. Það er eins og börn séu að
verki en ekki vitiborið fólk. Sam-
starf virðist heldur ekkert milli
þeirra og bætir það ekki úr skák,
enda gamalt og óskiljanlegt
vandamál.
Það er búið að vera augljóst mál
í sem næst síðasta aldarfjórðung,
að beint hefði legið við að gera
nokkrar tengigötur milli Kópa-
vogs og Reykjavíkur, en ekkert
hefir gerst. Fossvogsbraut, sú
mikla úrbót, sem fyrirhuguð var,
virðist algjörlega í strandi. Orsök-
in virðist vera einhver stífni, sem
enginn getur skilið á hverju bygg-
ist. Er ekki umferðin hluti af vel-
ferðarmálum bæjarbúa, og geta
bæjar- og borgaryfirvöld látið sér
sæma að bera slík velferðarmál
fyrir borð um áratuga skeið? Hef-
ir ekki algjörlega gleymst einnig,
að í umferðarmálum eru til neyt-
endasjónarmið? Og hvernig er
staðið að því að vernda neytand-
ann? Svo virðist sem ýmsum
framkvæmdadeildum innan bæj-
ar- og borgarkerfanna geti haldist
uppi að fara sínar eigin götur án
þess að nokkur geri athugasemd
Sveinn Ólafsson
„Nú hafa Reykjavík og
Kópavogur verið svo forsjálir
eða öllu heldur öfugt, að gera
breytingar á umferðaræðum
milli byggðarlaganna, þar
sem beinlínis virðist farið al-
gjörlega aftan að siðum, byrj-
að á öfugum enda. Og af því
hefir þegar leitt algjört öng-
þveiti á mestu annatímum í
umferðinni út og inn í
Reykjavík úr bæði Kópavogi,
Garðabæ og Hafnarfirði og
jafnvel Breiðholti.“
eða geti gert það. Borgarskipulag
„þéttir byggð“ og bæjarverkfræð-
ingur leysir svo vandamálið, sem
upp kemur af því, án þess að taka
tillit til víðari sjónarmiða. Og ekki
virðist vera neinn sem hefir hönd í
bagga. Umferðarnefndir eiga að
gera það, en þar skiptir mjög um
fólk vegna skipunar nefndanna og
hætt við að þar komist ekki sú
reynsla og þekking að, sem tryggir
að neytendasjónarmiðið verði ekki
útundan. Lögreglan ætti að vera
miklu sterkari áhrifaaðili þar, en
fulltrúar þaðan eru tiltölulega
áhrifalitlir, þeir hafa tillögurétt,
en hvað vegur það í þessum mál-
um? Hún er samt einmitt sá aðili,
sem hvað helst hefir neytenda-
eða notendaviðhorfið fyrir augum,
og hún ásamt t.d. fulltrúa Slysa-
varnafélagsins ættu að vera þarna
verulega mikið sterkari áhrifaað-
ilar.
Svo mikið er víst, að eitthvað
vantar í allt þetta, og þar er til-
finnanlega skortur á að víðari
verkanir ýmissa ráðstafana séu
metnar sem skyldi, enda sýna
verkin merkin eins og hér kemur
fram á undan.
Er vonandi að ábyrgir aðilar í
umferðarmálum ráði hér ráðum
sínum í fullu og einlægu samráði en
láti ekki slík mistök, sem hér
blasa við, valda borgurum byggð-
arlaganna í og við Reykjavík
vandamálum og miklum óþægind-
um og tímasóun, og séu ekki hver
að braska í sínu horni og taki ekki
tillit hver til annars og víðari
sjónarmiða.
Við núverandi ástand verður
ekki unað og er óskandi að borgar-
arnir almennt gangi líka fram í að
þessi mál liggi ekki í láginni eins
og hefir viljað brenna við á undan-
förnum árum. Þessi mál varða alla
borgara í Reykjavík og nágrenni
og þeir eiga ekki að líða neitt sleif-
arlag á þessum hlutum umfram
það sem orðið er. Þar er nóg kom-
ið. Umferðarhnútana verður að
leysa og það án þess að það drag-
ist.
Væri ekki heillaráð að Reykja-
vík og nágrannasveitarfélögin
skipi sérstaka samstarfsnefnd til
að leysa þessi mál í einlægni og
bróðerni á víðari grundvelli?
Nokkur kveðjuorð til dr.
Gunnlaugs Þórðarsonar
— Eftir Angantý H.
Hjálmarsson
Þegar mér barst í hendur grein
um fjárplógsmennsku í áfengism-
álum eftir dr. Gunnlaug Þórðars-
on, sýndist mér hún ekki svara-
verð, svo mikil fjarstæða sem hún
var frá upphafi til enda. Seinna
varð ég þess lítillega var, að stöku
maður misskildi þögn mína og
hélt að ég ætti engin svör við því
sem þar er sagt um mig og mínar
skoðanir. Satt er það, að dr.
Gunnlaugur gerir heldur lítið úr
mér og mínum málflutningi í um-
ræddri grein, en ég læt mér það í
léttu' rúml liggja. Sjálfur hefur
Gunnlaugur í greinum sínum vitn-
að í sína miklu þekkingu á ýmsum
sviðum og er svo hreykinn af
henni að mér kemur ósjálfrátt í
hug sagan af faríseanum og tollh-
eimtumanninum, og ég er alveg
ánægður með að vera þar í hlut-
verki tollheimtumannsins.
Málflutningur dr. Gunnlaugs
Gunnlaugur flytur mál sitt með
allmiklum stóryrðum á köflum, en
hann gerir ekki tilraun til að
hrekja nema eitt atriði úr síðustu
grein minni og röksemdafærslan
er sú, að ég hafi vitnað í grein sem
ungur læknir hafi þýtt úr lítt
þekktu erlendu tímariti fyrir 14
árum og sá læknir mundi engan
veginn treysta sér til að standa við
þau orð í dag. Þessu varpar hann
fram án þess að kynna sér málið
nánar, enda kom það brátt í ljós,
að þessi tilgáta hans reyndist
röng, því umræddur læknir hefur
nú svarað skörulega fyrir sig og er
ekkert hræddur við að standa við
fyrri þýðingar sínar. Aftur á móti
gerir dr. Gunnlaugur enga tilraun
til að hrekja það sem ég tók upp úr
skýrslu landlæknis, né afsanna
ástæðuna fyrir því að ökumönnum
er lögbannað að aka bifreið ef
áfengismagn í blóði þeirra fer yfir
0,5%o. Hvernig skyldi standa á
því? Það skyldi þó aldrei vera að
iögmanninn sjálfan hafi skort
gagnrök?
A einum stað í greininni frá 26.
október kallar Gunnlaugur mig
sjálfskipaðan fræðimann, sem
vitni einna helst í mínar eigin
greinar. Ekki samdi ég neitt af
þeim tilvitnunum sjálfur sem tal-
að er um hér að framan. Dr.
Gunnlaugur reynir ekki að hrekja
tvær þeirra og honum mistókst al-
gerlega að hrekja þá þriðju. Ein-
hver mótsögn er í þessu hjá dokt-
ornum. Svona í leiðinni leyfir
hann sér svo að skrökva pínulítið
upp á mig þegar hann segir, að ég
hafi stimplað hann sem „skaðleg-
asta mengunarvald þjóðarinnar".
Þetta stendur hvergi í mínum
greinum. Að vísu kemur það fram
í greinum mínum, að ég tel dr.
Gunnlaug mengunarvald í ís-
Iensku þjóðlífi, en það er langt frá
því að ég telji hann þann skaðleg-
asta, sú hugmynd er komin frá
Gunnlaugi sjálfum. Á einum stað
segi ég í grein minni:
„Áfengisdýrkendur eru ótrúlega
víða og einn af þeim trúuðustu er
ábyggilega dr. Gunnlaugur
Þórðarson."
Þetta hljóta að vera orðin sem
doktorinn hefur í huga, en honum
hefur einhverra hluta vegna þótt
hentara að snúa þeim á hinn veg-
inn.
Enn um Biblíuna
Á einum stað þykist dr. Gunn-
laugur hafa komið ár sinni vel
fyrir borð með því að vitna í gerðir
Jesú Krists. Auðvitað dettur mér
ekki í hug að rengja orð Biblíunn-
ar, en eitt vil ég samt benda fólki á
í sambandi við frásögnina af brúð-
kaupinu í Kana. Kristur er ekki að
breyta vatni í vín vegna gestanna,
„Ég er ekki mjög kunnug-
ur í réttarsölum, en þó hef
ég grun um að það sé held-
ur lítið gert með framburð
þeirra manna, sem vitna í
orð annarra en vilja þó
ekki nafngreina þá né láta
þá koma fyrlr rétt til að
staðfesta orð sín.“
heldur vegna húsbændanna, sem
voru vinir hans og urðu að þola þá
smán að hafa ekki nægar veit-
ingar handa gestum sínum. Hann
var að bjarga heiðri þeirra. Það
kemur ljóst fram í Biblíunni. Get-
ur svo Gunnlaugur Þórðarson eða
nokkur annar raunverulega sann-
að að Kristur hafi breytt vatninu í
vín? Kristur sjálfur minnist ekki á
að hann hafi gert það. Það þarf
ekki Krist til að láta fólk drekka
vatn í þeirri góðu trú að það sé
vín. Það hefur margoft verið leikið
af dávöldum og það þarf ekki einu
sinni dávalda til þess. Ég hef
sjálfur orðið vitni að því, að strák-
ar létu ölvaðan mann drekka
vökva, sem hvorki var vatn né
áfengi, en hann hélt auðsjáanlega
sjálfur að hann væri að drekka
vínbland, og það hélt ég líka sem
áhorfandi, en komst svo síðar að
raun um hið sanna.
SHÍ harmar íhlutun Bandarfkja-
manna og ríkja í Karfbahafí í mál-
efni Grenada, segir í frétt frá Stú-
dcntaráði Háskóla íslands, síðan
segir:
Málflutningur í réttarsölum
Ég er ekki mjög kunnugur í
réttarsölum, en þó hef ég grun um
að þar sé heldur lítið gert með
framburð þeirra manna, sem
vitna í orð annarra en vilja þó
ekki nafngreina þá né láta þá
koma fyrir rétt til að staðfesta orð
sín. 1 fyrrnefndum blaðagreinum
sínum leyfir lögmaðurinn sér að
gera þetta og ætlast samt til að
fólk trúi orðum hans. Að vísu
nafngreinir hann menn sem nú
eru látnir eða svo víðs fjarri að
ekki er auðvelt að ná tii þeirra og
láta þá staðfesta orð sín, en hann
talar líka um marga nútímalækna
hér á landi og nafngreinir engan
þeirra. Hann vitnar samt í orð
þeirra og telur þá alla sammála
um að vínnotkun geri fólki aðeins
gott. Máltækið segir að fátt sé svo
með öllu illt að ekki boði nokkuð
gott og það á sjálfsagt við um vín
eins og annað. En hvers vegna lok-
ar dr. Gunnlaugur augunum fyrir
því að aðeins sumum mönnum
heppnast að nota áfengi á þann
hátt að ekki valdi tjóni? Hann sér
ekkert nema ljósu hliðarnar á
áfengisnotkuninni og lætur svo
sem hitt sé ekki til. Svo brigslar
hann mér og öðrum um ofstæki
vegna þess að við erum að reyna
að draga úr hinum skaðlegu áhrif-
um af þessari einhliða túlkun
hans. Ósjálfrátt verður mér hugs-
„Hér er um að ræða fullvalda
ríki og ber að fordæma óeðlileg
afskipti erlendra þjóða af þeirra
málefnum. Jafnframt er hvatt
til þess að erlendar hersveitir
Angantýr H. Hjálmarsson
að til þess hvernig málaflutnings-
maður Gunnlaugur sé, eða hvort
það sé venja lögmanna að flytja
mál á þennan hátt. Túlka þeir
bara jákvæðu hliðarnar á málum
sínum og neita því að hinar séu
til?
Lokaorð
Fyrst dr. Gunnlaugur vill ekki
gefa upp nöfn þeirra íslensku
lækna, sem hann vitnar í, skora ég
á þá að gefa sig fram og skýra frá
því, hvað þeir sjá jákvætt við
áfengisnotkun og í framhaldi af
því, hvort þeir sjái ekkert nei-
kvætt við hana og hvers vegna
þeir sjái það ekki. Ef þetta kemur
ekki fram, munu fáir menn trúa
því sem dr. Gunnlaugur segir um
áfengismálin. Ég tel greinar hans
hér eftir ekki svara verðar.
Angantýr H. Iljálmarsson er kenn-
ari rið Hrafnagilsskóla í Eyjafirði.
verði dregnar sem fyrst til baka
og efnt til kosninga þar sem
Grenadabúar velja um sína
framtíð."
Stúdentaráð Háskóla íslands:
Harmar íhlutun í málefni Grenada