Morgunblaðið - 19.04.1984, Blaðsíða 36

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 1984
38
Jón Isberg sýslu
maður sextugur
Á sumardaginn fyrsta fyrir sex-
tíu árum, 24. mars 1924, mun Jón
ísberg, sýslumaður þeirra Hún-
vetninga, hafa fyrst litið þennan
heim. Nú vill svo til, að þessum
tímamótum í ævi Jóns ísberR ber
ekki saman, sumarkomunni og af-
mælisdeginum. Húnvetningar eru
stórir í sér, því segir hugur mér,
að afmælisfagnaðurinn fylgi
sumarkomunni.
Það er ekki eingöngu tilviljun að
æviskeið Jóns ísberg tengist
sumarkomu, sem að jafnaði boðar
bjartsýni um breyttan og bættan
hag. Þetta eru tímamót þegar
menn búast til stórræða, sem oft
skipta sköpum í bráð og lengd.
Ekkert tímaskeið í hringrás árs-
tíðanna einkennir betur manninn
Jón ísberg, vilja hans og lífsvið-
horf sem skipar honum frekar
sess en margt annað. Það er fram-
kvæmdaþráin og hin vakandi hug-
myndaauðgi, en ekki síst áræðið,
ásamt hlífðarlausum dugnaði sem
gerir hann ómetanlegan, þegar til
stórræðanna kemur. Því er ekki að
leyna, að það fór miður að Jón ís-
berg skyldi ekki á unga aldri helga
krafta sína viðfangsefnum at-
hafnalífs og viðskipta. Hann hefði
sómt sér vel í hópi umfangsmikilla
iðnrekenda, þar sem stóru hlutirn-
ir gerast og athafnaþráin finnur
rétta farvegi og verkin tala meira
mál, en umþúðamennska sér-
fróðra falsspámanna, sem telja að
kerfismennska og skýrsluvaðall sé
til alls fyrst.
Jón ísberg er tengdur sinni
heimaslóð fastari böndum en al-
mennt gerist. Hann tók þann kost-
inn að ganga embættisveginn og
taka við grónu hlutverki héraðs-
höfðingja og sýslumannsembætti
föður síns, Guðbrands ísberg. I
höndum Jóns hefur sýslumanns-
starfið orðið annað og meira en að
sinna lagaþrasi og innheimtu-
störfum, sem framkvæmdastjóra-
starf þeirra verkefna í sýslunni,
sem sameinaði Húnvetninga um
lausn eigin mála, og ól með þeim
héraðsmetnað. Auk þessa bætti
hann við sig umfangsmiklu odd-
vitastarfi á Blönduósi á umbrota-
tímum með stórframkvæmdum.
Blönduós óx á þessum árum að
mannfjölda mun meir en almennt
gerðist í landinu og hefur nú náð
þeirri íbúatölu sem gerir staðinn
gjaldgengan sem kaupstað. Með
forystu sinni í sveitarmálum tókst
honum að virkja stærsta sveitar-
félagið í austursýslunni til stærri
átaka í samstarfi við aðra hreppa
en ella var mögulegt, með því að
gera hinn örtvaxandi Blönduós-
hrepp að samstarfsaðila við sýsl-
una um lausn framkvæmdaverk-
efna, auk venjulegrar þátttöku
Blönduóss í sýslunefnd.
Á sviði atvinnumála braust út
athafnaþrá Jóns. Hann átti hlut
að fleiru en einu fyrirtæki, en
mest fór fyrir forystu hans í plast-
iðnaðinum. Austur á Seyðisfirði
var föl verksmiðjuskemma í eigu
bankanna. Skemma þessi var flutt
til Blönduóss og gerð að iðngörð-
um. Allt gekk þetta fyrir sig með
þeim hraða, sem aðeins fáum
mönnum er lagið. Svo fór að upp
úr rækjustríðinu við Húnaflóa
komst Blönduós í tölu sjávarstaða,
með eigin rækjuvinnslu. Næstu
stórátök þeirra Húnvetninga er
uppbygging stærri iðnaðar í kjöl-
far Blönduvirkjunar. Jón ísberg
var óragur við að berjast fýrir
Blönduvirkjun. Hann er manna
líklegastur að vera í fylkingar-
brjósti þeirra manna, sem hugsa
til stórræða að nýta Blöndu heima
í héraði.
Leiðir okkar Jóns ísberg lágu
fyrst saman 1965, þegar ég á
minni bæjarstjóratíð á Húsavík
beitti mér fyrir atvinnumála-
ráðstefnu norðlenskra byggða. Jón
ísberg var fundarstjóri þessarar
ráðstefnu og sýndi sem oftar að
þar gekk röskur maður að verki.
Næst lágu leiðir okkar saman þeg-
ar ég í árslok 1966 ferðaðist um
Norðurland til að ræða við sveit-
arstjórnarmenn um samstarf
norðlenskra byggða og um fram-
tíðarhlutverk Fjórðungssambands
Norðlendinga. Síðar lágu leiðri
okkar saman á fjórðungsþingum
og þar kynntist ég samstarfsvilja
hans og áhuga fyrir sem breiðastri
samstöðu Norðlendinga. Hann var
formaður sambandsins, þegar ég
tók við starfi framkvæmdastjóra
á vordögum 1971. Allar götur síð-
an hefur hann átt sæti í fjórð-
ungsstjórn og fjórðungsráði og
verið einn af burðarásum í norð-
lensku samstarfi. Á hættustundu
um stöðu Fjórðungssambands
Norðlendinga snerist hann gegn
þeim öflum, sem í pólitískri
skammsýni um tilgang og eðli
þess samstarfs sem sambandið er
grundvallað á, vildu kljúfa það og
þar með sundra kröftum þess. Lóð
hans vó þungt á þeirri vogarskál.
Jón er fulltrúi þeirra viðhorfa
að hin hefðbundnu héruð, sýslufé-
lögin, fái aukið sjálfræði um
framkvæmd héraðsmálefna. Sýsl-
urnar verði efldar með aukinni
valdatilfærslu og fari með aukna
héraðsstjórn. Heildarsamstarf í
rrr
mm
W/jnHBKK

s
IÁ-
Alþjóðleg
iiiatvæliLsyniiH)
í rarís
SÍAL - Alþjóðleg matvælasýning
í París 18.-22. júní.
Hópferð 16.-23. júní, flug og gisting
í tvíbýli. Verð kr. 17.207,-.
Sýndar verða allskonar matvörur, ávextir-grænmeti-saelgæti-
kökur - kex - brauðtegundir í sérflokki - sykurlausmatvæli(diet-
etic) - nýlenduvörur - gosdrykkir - öl - mjólkurvörur - ostur - egg
- allskonar fuglafurðir - kjöt - fiskur - pylsur - svfnakjöt - niður-
suöuvörur - frosin matvæli. 3000 fyrirtæki sína vörur sfnar.
Motíc'84
MATIC '84 - sérsýning á vélum og
tækjum fyrir kjötvinnslu og matvæla-
framleiðslu er haldinn á sama tíma
18.-25. júní.
Bæklingar og allar upplýsingar hjá FERÐAMIÐ-
STÖÐINNI, sem er leiðandi fyrirtæki í skipulagn-
ingu ferða á vörusýningar og kaupstefnur erlendis.
Bferda
MIÐSTODIIM
AÐALSTRÆTI 9 S. 28133
Fjórðungssambandi Norðlendinga
byggist á samstillingu krafta í
meginmálum til sóknar og varnar,
sem grundvallist á jafnvægi milli
héraðanna, en ekki forræði heild-
arsamtaka um innri mál héraða
og sveitarfélaga. Þetta eru boðorð
Jóns ísberg. í þeim felst sú megin-
lína, sem einkennir starfsemi
Fjórðungssambands Norðlend-
inga. Það er mikil gifta að hafa
notið starfs Jóns ísberg í starfi
sambandsins. Hann gengur um-
búðalaust til verka. Gagnrýninn
þegar við á, en sá er vinur er til
vamms segir. Slíkir menn eru
ómetanlegir í málefnalegu sam-
starfi. Ég vil ekki Ijúka svo skrifi
þessu að ég færi Jóni ekki þakkir
samtaka þeirra, sem ég starfa
fyrir, og árna honum allra heilla á
þessum tímamótum. Það kemur
dagur eftir þennan dag. Það er trú
mín að Jón muni um ókomin ár
starfa sem liðsoddi að málefnum
Fjórðungssambands Norðlend-
inga.
Áskell Kinarsson
Jón Magnús ísberg er fæddur
24. apríl 1924 á höfuðbólinu
Möðrufelli í Eyjafirði, voru for-
eldrar hans Guðbrandur Magnús-
son fsberg sýslumaður og kona
hans Árnína Hólmfríður Jóns-
dóttir frá Möðrufelli.
Guðbrandur ísberg var Hún-
vetningur af Vídalínsætt í karl-
legg. Er Jón fsberg fæddist voru
foreldrar hans búsettir á Möðru-
felli, Guðbrandur var þar bóndi og
starfrækti lögfræðiskrifstofu á
Akureyri. Honum var veitt sýslu-
mannsembættið í Húnavatnssýslu
haustið 1932 með aðsetur á
Blönduósi. Mátti þá segja að hann
væri kominn með fjölskyldu sína í
hérað forfeðra sinna og undi þar
hag sínum vel. Þau hjón Guð-
brandur og Árnína kona hans
eignuðust níu börn, sem er mynd-
ar- og dugnaðarfólk.
Jón ísberg hefur því frá átta ára
aldri alist upp og starfað í Húna-
vatnssýslu þegar hann eigi var við
nám. Þau sýslumannsbörn voru öll
starfshneigð og vel gefin til bókar-
innar. Þeir sýslumannssynir unnu
mikið við búskap föður síns og þá
vinnu sem til féll. Þóttu þeir verk-
menn góðir. Sýslumannsheimilið
var reglusamt og gott í bestan
máta. Guðbrandur ísberg var
mikill heimilisfaðir, ekki síst er
hans góða kona féll frá árið 1941.
Hún var af öllum talin mikilhæf
húsmóðir og eiginkona. Góður
heimilisandi leiddi þessa fjöl-
skyldu.
Jón ísberg lauk stúdentsprófi
frá MA 1946 og lögfræðiprófi frá
Háskóla Islands 1950. — Þegar í
skóla kom fram að hann var fé-
lagslyndur og lét að sér kveða.
Hann starfaði mikið í skátahreyf-
ingunni þegar á unga aldri. Var
formaður Órators 1948—’49 félags
laganema Háskólans, og var í und-
irbúningsnefnd norrænna stúd-
entamótsins 1949. Þá las Jón ís-
berg þjóðarrétt við Lundúnahá-
skóla veturinn 1950—51. Það má
segja að Jón væri alkominn heim
til Húnaþings 1951 er hann er
skipaður fulltrúi sýslumanns á
Blönduósi og síðan sýslumaður
1961. Hann hefur starfað þar síð-
an, sá tími er orðinn einn manns-
aldur, tíminn milli kynslóða þriðj-
ungur úr öld.
Valsmönnum er ekki eingöngu
gefið starf að lögvísi heldur öðlast
þeir mörg tækifæri til fram-
kvæmda og viðreisnar í héraði.
Þeir eru oddvitar sýslunefndar,
með miklu áhrifavaldi til fram-
kvæmda fyrir heildina. Auk þess
sem þeir eru þess umkomnir að
starfa að framtaki einstaklinga
með þekkingu og hugkvæmni.
Þessa hluti hefur Jón ísberg rækt
í ríkum mæli, enda maður hug-
sjóna og atorku. Má þar til nefna
að hann var árum saman í hrepps-
nefnd á Blönduósi og um árabil
oddviti. — Hann var mikill for-
ustumaður er snerti Húnavalla-
skóla, og einkum þó Blönduós-
kauptún er lögð var hitaveita frá
Reykjum á Reykjabraut. Stóð
hann fyrir kaupum á vatnsréttr
indum er var grundvöllur að því
að koma þessu nauðsynjamáli
fram. Þá var Jón ísberg forgangs-
maður að því að reist var veglegt
félagsheimili á Blönduósi er var
þá annað stærsta félagsheimili á
landinu, með stórum sal fyrir
kvikmyndasýningar og leiklist auk
annars salar fyrir veitingar og
dans. — Hefur þetta hús þjónað
vel kauptúninu og nærliggjandi
sveitum, nú um langt árabil.
Jón ísberg hefur verið sem faðir
hans, Guðbrandur ísberg, formað-
ur sjúkrahússtjórnar Héraðshælis
A-Hún. er var reist fyrir atbeina
Páls Kolka læknis og Guðbrands.
Sama má segja um Sigurstein
Guðmundsson héraðslækni og Jón
ísberg. Má þar nefna hvað vel hef-
ur verið búið í haginn fyrir gamla
fólkið, með nýrri byggingu er
nefnist Hnitbjörg, er stendur á lóð
Héraðshælisins er jafnast á við
fað sem best gerist hér á landi. —
þessari byggingu er hinum öldr-
uðu búið gott skjól, er þeir vilja
eyða sínu æfikvöldi heima í héraði
meðal skyldra og samferðamanna
sinna. — Eigi ber að skilja orðin
svo að Jón hafi staðið einn í þessu,
heldur hefur hann verið laginn að
halda fólki saman til átaka.
í embættistíð Jóns hefur verið
reist veglegt hús handa sýslu-
mannsembættinu, með skrifstof-
um og lögreglustöð. Þar hafa feng-
ið inni Héraðsbókasafn A-Hún. og
Héraðsskjalasafn A-Hún. sem var
stofnsett 1966. Hefur það gefið
góða raun að safna og varðveita
heimildir um starf og menningu
Húnvetninga.
Þó Jón ísberg sé önnum kafinn
við embættisstörf og mikil umsvif,
er hann maður gróandans. Hann
er einn þeirra sem hafa trú á
skógrækt og hefur lengi verið í
stjórn Skógræktarfélags A-Hún.
Það hefur verið framkvæmdasamt
enda gefin jörðin Gunnfríðarstað-
ir í miðju héraði til skógræktar.
Einnig hefur Jón stundað búskap
um árabil sem faðir hans.
Jón ísberg kvæntist Þórhildi
Guðjónsdóttur ísberg 27. okt.
1951. Hún er dóttir Guðjóns Hall-
grímssonar frá Hvammi í Vatns-
dal, síðar þjóðkunnur bóndi á
Marðarnúpi, og konu hans, Rósu
ívarsdóttur. Þau hjón bjuggu góðu
búi og voru vel metin. Þórhildur
ísberg er myndarkona, góð hús-
móðir og hefur búi manni sínum
smekklegt heimili. Þau hafa eign-
ast sex börn, sem öll eru uppkom-
in.
Jón hefur verið vinsæll sem yf-
irvald á sínum embættisárum
meðal sinna samferðamanna.
Honum hefur vegnað vel í lífi og
starfi. Hann var ekki ókunnugur í
héraði er hann hóf starf sitt sem
yfirvald.
Ég hefi verið samferðamaður
Jóns ísberg í nær fjörutíu ár og
hefur nkkur samið vel. Ég hefi
fundið að hann sem yfirvald hefur
viljað greiða vel úr málum manna
og er hógvær í tali um náungann.
Hann er friðsamur maður og hef-
ur eigi viljað gera neista að báli,
en heldur viljað færa hlutina til
betri vegar eftir því sem auðið var.
Jón Isberg er vinur heilagrar
kirkju, hefur hann um langt árabil
verið safnaðarfulltrúi Blönduós-
kirkju. Setið héraðsfundi og flutt
erindi á einum slíkum 1970, er
hann nefndi Sjálfstæði íslenskrar
kirkju.
Á þessum tímamótum munu
margir Húnvetningar hugsa vel til
hans.
Pétur Þ. Ingjaldsson
Jón ísberg tekur á m'óti gestum
á heimili sínu á Blönduósi eftir kl.
5 á þriðjudag 24. apríl.