Morgunblaðið - 12.08.1984, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. ÁGÚST 1984
Bjami Helgason, formaður garðyrkjubænda:
„Útilokað að heim-
ila innflutninginnu
„VIÐ TELJUM útilokaö að heimila
innflutning á grænmeti nú þegar
markaðurinn er orðinn yfirfullur af
íslensku grænmeti. Útlitið með upp-
skeru grænmetis er mjög gott, svo
gott að það er útlit fyrir verðlækkun
sumra tegunda strax á næstu dög-
um. Okkur skilst einnig að þetta
fyrirtæki hafi verið látið vita tíman-
lega af þessu og erum undrandi á að
það vilji frekar koma út framleiðslu
erlendra garðyrkjubænda en leyfa
innlendum framleiðendum að koma
vöru sinni á markaðinn þennan
stutta tíma sem framleiðslutímabilið
hér stendur,“ sagði Bjarni Helgason
á Laugalandi í Borgarfirði, formaður
Sambands garðyrkjubænda, er álits
hans var leitað á grænmetisinnflutn-
ingi Eggerts Kristjánssonar & co.
sem verið hefur í fréttum að undan-
förnu.
„Ég hef ekkert á móti því að
hver sem er fái að flytja inn
grænmeti utan framleiðslutímans
hér og ég held að flestir garð-
yrkjubændur séu svipaðrar skoð-
unar. En við teljum nauðsynlegt
að settar séu skýrar reglur til
verndar innlendu framleiðslunni
og að leitað sé upplýsinga hjá
okkur um það hvenær við full-
nægjum eftirspurninni," sagði
Bjarni einnig. Aðspurður um
hvort garðyrkjubændur vildu að
heildsöludreifing á grænmeti yrði
gefin frjáls sagði Bjarni, að garð-
yrkjubændur vildu að sjálfsögðu
að dreifingin væri sem hagkvæm-
ust, bæði sem ódýrust og best, og
að hún gæti hugsanlega orðið
betri með aukinni samkeppni.
Sagði hann að Framleiðsluráð
landbúnaðarins hefði ekki leitað
til Sambands garðyrkjubænda um
álit á umsóknum um leyfi til
heildsöludreifingar á grænmeti og
hefði stjórn Sambandsins því ekki
fjallað um málið. Sjálfur sagðist
hann telja sjálfsagt og eðlilegt að
gefa fleirum kost á að dreifa þess-
um vörum. Samkeppni í þessu sem
öðru gæti ekki orðið nema til góðs
fyrir alla aðila.
„Lengsta golfholarí
Ljósm. G. Berg.
Akureyri, 11. ágúst
SEX félagar í Golfklúbbi Akur-
eyrar tóku sig til sl. fimmtudag
og léku lengstu golfholu sem
leikin hefur verið á íslandi, ef
ekki i heiminum öllum, þegar
þeir gengu á Vindheimajökul og
léku síðan golf þaðan niður Hlíð-
arfjallið, yfir Glerána og suður á
golfvöllinn á Jaðri, en þar luku
þeir holunni á flöt 7. brautar.
Tíðindamaður Mbl. rakst á þá
kappana í miðju Hlíðarfjalli, þar
sem verið var að berjast um í
vegarkanti og löng leið enn til
Jaðars. Þeir eru frá vinstri:
Kjartan Bragason, Kolbeinn
Gíslason, Árni Ketill Friðriks-
son, Birgir Ólafsson, Gylfi Krist-
jánsson og Smári Garðarsson.
Gunnar G. Schram alþingismaðun
Raforkuverð í Ghana breytist
eftir heimsmarkaðsverði áls
Morgunblaðið/Júlíus.
Kona fyrir bíl
FULLORÐIN kona varð fyrir
bíl á mótum Vitastígs og Hverf-
isgötu um kl. 14 í fyrradag. Hún
kvartaði yfir eymshim f baki, en
virtist ekki alvarlega slösuð.
Myndin var tekin er læknir og
hjúkrunarkona komu á slysstað-
inn.
— getur farið niður í 5,6 mills
„Þetta er mikill og góður áfangi
sem Ghanamenn hafa náð eftir
átján mánaða samningaviðræður
við bandaríska Kaiser-álfyrirtæk-
ið. Hins vegar var ekki samið um
eitt heildarverð — 17 mills — eins
og fram hefur komið í fréttum,
heldur var meginefni samningsins
það að orkuverðið breytist eftir
verði áls á heimsmarkaðinum og
jafnframt eftir því hve mikil orka
er seld framleiðslufyrirtækinu
Valco í Ghana,“ sagði Gunnar G.
Schram, alþingismaður, en hann á
sæti í samninganefnd um stóriðju,
þegar blaðamaður Morgunblaðs-
ins bar undir hann frétt þess efnis
að ríkisstjórn Ghana hafí samið
um raforkuhækkun til Valco-ál-
versins í 17 mills úr 5 mills.
„Orkuverðið er 60 sent á pund
(nú 55 sent) þá verður orkuverð-
ið samkvæmt nýja samningnum
10,56 mills, ef afhent er til
tveggja kerskála, en 14,9 mills ef
afhent er til fjögurra. Hækki
verðið í 76 sent á pund, en það
hefur ekki lengi verið svo hátt,
er orkuverið í fyrra tilvikinu 12,3
mills, en í því síðara 17,4 mills.
Lágmarksverð við afhendingu til
fjögurra kerskála er 10 mills, en
orkuverð má aldrei verða lægra
en 5,6 mills í þeim tilfellum þeg-
ar fyrirtækið fær litla orku
keypta. Þannig má segja að
orkuverðið í Ghana sé frá 10,5 til
17,4 mills, þegar álverðið er
mjög hátt í heiminum.
Þessar fregnir gefa vísbend-
ingu um það að orkuverð til ál-
vera í heiminum fari hækkandi
en nú er meðalverð í Evrópu 14,5
mill. 1 allmörgum löndum er það
þó mun lægra, meðal annars 9,6
mills í Noregi. Með bráðabirgða-
samkomulaginu sem gert var
fyrir tæpu ári við Alusuisse,
fékkst fram 49% hækkun raf-
orku til ÍSAL, úr 6,4 í 9,5 mills. í
þeim samningaviðræðum sem
fram munu fara nú í ágúst er
stefnt á enn frekari hækkun,"
sagði Gunnar G. Schram að lok-
um.
Söluskattsinnheimta hert eft-
ir flutning Tollpóststofunnar?
Bankastjórar:
Vextir verði svipaðir
á milli banka en sparn-
aðarmöguleikum fjölgi
Bankastjórar viðskiptabank-
anna virðast á einu máli um að
frelsið í vaxtaákvörðunum, sem
kemur til framkvæmda hjá bönk-
unum á morgun, muni þegar til
lengdar lætur, ekki þýða svo mis-
munandi vaxtakjör á samskonar
sparnaðar- eða lánsformum, held-
ur muni bankarnir leitast við að
bjóða upp á fleiri valkosti og
möguleika til sparnaðar. Þetta
kom fram í samtali blm. Mbl. við
bankastjóra nokkurra banka í
gær.
Bankastjórarnir telja að vaxta-
kjörin muni samræmast á milli
banka, þegar fram í sækir. Það sé
eðli þessara nýju aðstæðna, frels-
isins, að mismunandi kjör séu boð-
in til að byrja með. Markaðurinn
leiti hins vegar jafnvægis og þvl
muni draga úr mismuninum á
vaxtakjörum á eins sparnaðar-
möguleikum og svipuðum, þegar
fram í sækir. Telja þeir að sam-
keppnin muni fyrst og fremst
liggja í því að bankarnir muni
leitast við að bjóða fleiri valkosti,
einkum í inniánum, en jafnframt í
útlánum, ef markaðurinn gefur
tilefni til slíks.
Voru bankastjórar þeir sem
blm. Mbl. ræddi við í gær á einu
máli um að þróun þessi væri af
hinu góða, bæði fyrir bankana og
viðskiptavini þeirra.
„Eina breytingin sem orðið hefur í
þessum efnum er að þegar Tollpóst-
stofan flutti fyrr í sumar inn í Ár-
múla, þá byrjuðu tollverðir að vera
viðstaddir upptöku á öllum pósti frá
útlöndum, og það eru þeir sem
ákveða hvað er tollskylt eða sölu-
skattskylt, en ekki póstmenn eins og
það var áður,“ sagði Björn Her-
mannsson tollstjóri ( samtali við
blm. Mbl. er hann var spurður hvort
reglum varðandi innheimtu á sölu-
skatti á bókum, sem menn flytja inn
sjálfir eða panta frá útlöndum, hefði
verið breytL
Tollstjóri sagði, að reglum hefði
ekki verið breytt á nokkurn hátt.
Þær bækur sem væru að verðmæti
250 krónur eða meira væru sölu-
skattskyldar, og þannig hefði það
verið um allnokkurt skeið. Að-
spurður um það hvort þessum
reglum hefði þá ekki verið fram-
fylgt hingað til sagði tollstjóri:
„Vissulega hefur þessum reglum
verið framfylgt að því marki sem
hægt hefur verið. En framkvæmd-
in hefur að vísu verið nokkuð mis-
munandi, þar sem ekki hafa alltaf
fylgt upplýsingar með sendingun-
um um hvað bækurnar hafa kost-
að. í þeim tilvikum hafa menn ein-
faldlega þurft að meta hvort um-
rædd bók væri 250 króna virði eða
meira. Fylgi sendingunum hins
vegar upplýsingar um verðmæti
bókanna, þá eru þær söluskatt-
skyldar sem eru verðmeiri en 250
krónur."
Björn Hermannsson tollstjóri
var að því spurður hvort hann
teldi að nýja fyrirkomulagið, það
að tollverðir fylgjast með upptöku
alls tollpósts, myndi verða til þess
að auka tekjur ríkissjóðs að ein-
hverju marki: „Það er ekki svo
gott að segja. Kannski bætast hér
einhverjar krónur í ríkissjóð, en
ég hef enga trú á að það muni
neinu sem nemur,” sagði tollstjóri.
Albert Guðmundsson fjármálaráðherra:
„Staða ríkissjóðs er góð“
„ÞESSI fundur var haldinn í samræmi við það sem ég hef áður lýst yfír að
ég myndi gera, þ.e. að upplýsa stöðu ríkissjóðs á þriggja mánaða fresti, og ég
átti ánægjulegan og málefnalegan fund meó fulltrúum stjórnarandstöðunn-
ar í morgun,“ sagði Albert Guðmundsson, fjármálaráðherra, er blm. Mbl.
spurði hann fregna af fundi hans með þingflokksformönnum stjórnarand-
stöðunnar á fostudag.
„Staða ríkissjóðs er góð, og það
sem fyrst vekur athygli í því sam-
bandi,“ sagði Albert, „er að gjöld-
in eru minni en áður. Gjöldin hafa
ekki hækkað nema 36% umfram
áætlun, en á sama tíma í fyrra
höfðu þau hækkað um 86% um-
fram áætlun. Tekjur umfram
áætlun eru ekkert mikið meiri en
þær voru á sama tfma f fyrra, en
nú eru þær 49% umfram áætlun.
Þetta sýnir að aðhald f öllum út-
gjöldum hefur verið mjög strangt,
og mér sýnist sem okkur ætli að
takast að spara þónokkuð bæði í
útgjöldum og launaliðum."
Aðspurður hvort hann tcldi að
þessi góða staða gæti haldist
áfram út árið, sagði fjármála-
ráðherra: „Ég mun gera allt sem í
mínu valdi stendur til þess að
seinni hluti ársins komi jafn vel
út og sá fyrri. Ef það tekst, þá
reikna ég með að við getum kom-
ist af með minni erlendar lántök-
ur, en það bætir auðvitað stöðu
þjóðarbúsins verulega."
„Það liggur fyrir hvernig stað-
an er eftir fyrstu sex mánuði
þessa árs, og það kemur í ljós að
tolltekjur af innflutningi hafa
verið óvenjulega miklar, en þær
hafa hækkað um 52% fyrstu sex
mánuði þessa árs, miðað við sama
tímabil í fyrra svo og söluskatts-
tekjur. Auk þess kemur f ljós að
launatekjur fyrstu 6 mánuði
þessa árs hafa hækkað um 25%,
miðað við sama tímabil í fyrra, en
það er langstærsti útgjaldaliður
hins opinbera, en % af útgjöldum
rfkisins eru laun. Þeir þættir sem
ríkið hefur mestar tekjur af,
þ.e.a.s. söluskattur og tollar, hafa
hækkað meira en tvöfalt meira en
launakostnaður. Þar við bætist að
tekjur ríkisins af tekjuskatti eru
fyrstu sex mánuði þessa árs 57%
meiri en þær voru fyrir sama
tíma í fyrra," sagði Ragnar Arn-
alds, formaður þingflokks Al-
þýðubandalagsins, m.a. er blm.
Mbl. spurði hann hvers hann
hefði orðið vísari á fundi þing-
flokksformanna stjórnarandstöð-
unnar með Albert Guðmundssyni,
fjármálaráðherra, á föstudaginn.
Ragnar sagði að þó að bersýni-
lega hafi verið mjög mörg göt að
fylla upp í á sl. vetri og að sum
þeirra væru auðvitað áfram fyrir
hendi, þá kæmi þarna inn fjár-
magn sem ætti að fylla þau göt,
hvað svo sem sfðar yrði. Ragnar
sagðist ekki treysta sér til þess að
meta stöðuna í dag, hvort hún
v3Bri goð eða slaBm. Það V8Bri úti"
lokað að geta sér til um það, nema
þá að menn hefðu einhverja
hugmynd um það hvernig þróunin
yrði síðari hluta ársins. „Ég tel þó
að staðan á fyrstu sex mánuðum
ársins sé allsæmileg, miðað við
það hversu mikil got komu f ljós á
fjárlögunum, og hvað mikið var
skilið eftir,“ sagði Ragnar Arn-
alds jafnframt.