Morgunblaðið - 14.02.1985, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 1985

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aöstoöarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fróttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 330 kr. á mánuöi innanlands. i lausasölu 25 kr. eintakiö.
Átökin í
UNESCO
Bandaríkjamenn hættu
þátttöku í UNESCO,
menningarmálastofnun
Sameinuðu þjóðanna, nú um
áramótin. Fleiri vestræn
ríki íhuga að feta í fótspor
þeirra. Almennt er litið
þannig á, að óánægjan með
UNESCO eigi rætur að rekja
til lélegrar fjármálastjórnar
samtakanna. Ekki er það
með öllu rétt. Til þess að sjá
myndina í heild verða menn
einnig að líta til þess hug-
myndafræðilega ágreinings
sem sett hefur vaxandi svip
á UNESCO undanfarin ár.
Til að útskýra þennan
ágreining nægir að líta til
þess sem sagt var frá á for-
síðu Morgunblaðsins í gær.
Á fundi framkvæmdastjórn-
ar UNESCO lagði fulltrúi
Costa Rica til að það yrði
rætt, hvort ekki væri rétt að
halda næsta þing stofnunar-
innar í París í stað þess að
efna til þess í Sofíu, höfuð-
borg Búlgaríu, eins og áður
hafði verið ákveðið. Þessi til-
flutningur á þinginu myndi
spara hinni fjárvana stofn-
un um 250 milljónir króna.
Framkvæmdastjórnin hafn-
aði því að þetta mál yrði
rætt. Enginn fulltrúi Vest-
urlanda greiddi tillögu Costa
Rica atkvæði; í þeirra hópi
er Andri ísaksson prófessor
frá íslandi, fulltrúi Norður-
landanna. Formaður fram-
kvæmdastjórnar UNESCO,
Patrick K. Seddoh, frá
Ghana, einu verst setta ríki
heims vegna fátæktar, taldi
ógjörning að flytja þingið
frá Sofíu „enda mundi það
valda sundurlyndi innan
stofnunarinnar“(!).
Menn ættu að velta því
fyrir sér, hvernig á þessu
máli hefði veriö tekið í UN-
ESCO ef halda ætti þingið í
annarri borg en Sofíu, það er
utan einhvers kommúnista-
lands. Þá hefði áreiðanlega
verið leyft að ræða málið í
framkvæmdastjórninni. Þá
hefðu fulltrúar Vesturlanda
í framkvæmdastjórninni lík-
lega ekki verið svo skinheil-
agir, að þeir teldu tillögu um
þetta ekki þoia umræður. Þá
hefðu hin ráðandi öfl innan
UNESCO líka sagt, að það
ylli sundurlyndi innan stofn-
unarinnar ef tillagan fengist
ekki rædd.
Það er auðvitað hentugast
fyrir þá sem telja best að
halda „friðinn" innan UN-
ESCO og gera það með því
að veita ofríkisöflunum allt-
af hlutleysi, ef ekki stuðn-
ing, að láta eins og ádeilurn-
ar á UNESCO eigi einvörð-
ungu rætur að rekja til
ágreinings um peninga. Svo
er ekki. Undirrótin að því að
æ fleiri frjálshuga menn
telja nauðsynlegt að hreinsa
til innan UNESCO er að
mestum hluta hugmynda-
fræðileg. Stuðningsmenn
frjálsrar fjölmiðlunar um
heim allan hafa til dæmis
lengi varað við þeirri áráttu
innan UNESCO að koma
einhvers konar hlekkjum á
fréttamiðlun. Margskonar
fordómar aðrir hafa verið
festir á blað í ályktunum
UNESCO.
Næsta UNESCO-þing
verður haldið með pomp og
prakt í Sofíu. Því ríki
Austur-Evrópu sem er einna
næst stalínismanum. Við því
verður ekki spornað. Um
nýjan fundarstað má ekki
einu sinni ræða í fram-
kvæmdastjórninni. Um hitt
er sjálfsagt að ræða á meðan
málfrelsi er leyft hér á
landi, hvort nauðsynlegt sé
fyrir íslenskan fulltrúa í
framkvæmdastjórn UN-
ESCO að taka þátt í þessum
skrípaleik og láta eins og
vísindi og menning mann-
kyns eigi allt undir því að
honum sé haldið áfram.
Morgunblaðið hefur ekki
sannfæringu fyrir því, að ís-
lenskir skattgreiðendur telji
sér skylt að standa undir
pólitískum æfingum sem
þessum.
Beðið
eftir NT
Morgunblaðið varpaði
einfaldri og skýrri
fyrirspurn til NT á laugar-
daginn. Þar var skorað á NT
að nefna dæmi þeirri full-
yrðingu sinni til staðfest-
ingar, að Morgunblaðið hafi
verið með „kommúnistaás-
akanir“ í garð dr. Gunnars
Kristjánssonar, sóknar-
prests.
Enn hefur NT ekki orðið
við þessari áskorun og er
hún hér með endurtekin.
„Leyfi mér að ver
og rámur á morgi
Spjallað rið Krístján
Jóhannsson óperusöngvara
KRISTJÁN Jóhannsson lék á als oddi og sagðist hlakka til að takast á við
Grímudansleik Verdis í Pjóðleikhúsinu á nœsta hausti. „Þetta er Grand
Opera,“ sagði hann í stuttu spjalli við blaðamann Mbl., „mikið verk, allt
frá buffo upp í hádramatík, sem endar á morðum og ósköpum."
Hann hefur áður sungið í
Grímudansleiknum, það
var í Columbus, höfuðborg Ohio í
Bandaríkjunum. Kristján fer
fljótlega aftur til Ohio, nú til
Cincinnati í suðvesturhorni fylk-
isins, þar sem klassískt tón-
listarlíf er með meiri blóma en í
höfuðborginni.
„Annars hefur ástandið mikið
lagast í Columbus," sagði Krist-
ján. „Þeir setja upp einar sex eða
átta óperur á ári en það eru ekki
nema tíu eða fimmtán ár síðan
óperan var dauð í borginni. Þá
tók gamall óperusöngvari sig til,
safnaði í kringum sig nokkrum
milljónerum og setti í gang. Nú
gengur fínt — og eins gott fyrir
þá, þvi það er ekkert verið að ýta
undir menningarlifið í Banda-
ríkjunum með opinberum
styrkjum. Topparnir eru ekkert
mikið fyrir menninguna."
Kristján kom hingað til lands
í þrjá daga til að ganga frá
samningum við Þjóðleikhúsið
um að syngja tenórhlutverkið i
Grímudansleik Verdis, sem
frumsýndur verður í haust.
Hann starfar nú að mestu í
Bandaríkjunum. Þar hefur hann
undanfarið sungið tenórhlut-
verkið í Cavaleria Rusticana
með ríkisóperunni í Newark í
New Jersey og þessa dagana er
verið að leggja af stað í land-
reisu með óperuna, m.a. til
Cinncinnati. Þessi ferð stendur
fram á vor — þá tekur við ferða-
lag með Tosca um England á
vegum veisku óperunnar og sitt-
hvað fjeira er bókað fram á árið
1988. í óperuferðum eru fjórar
eða fimm sýningar á hverjum
stað, svo er haldið áfram á
næsta stað yfir víðáttur Banda-
ríkjanna. En ætli sé ekki erfitt
að vera alltaf í fínu formi og
upplagöur til að syngja í nýju og
nýju húsi, geta aldrei leyft sér að
vera rámur og fúll?
„Ég er fúll og rámur á morgn-
ana,“ segir Kristján. „Annars
getur verið gott að vera örlítið
rámur — ég held að bestu tón-
arnir séu þeir sem eru alveg við
það að springa. Maður heyrir
stórstjörnur gera þetta í leik-
húsunum, mjög fínt, og enginn
segir eitt einasta orð. Ef ég gerði
þetta hér heima þá yrði talað um
það, hlegið og pískrað í fimm
ár!“ Hann hlær dátt.
{ sumar ætlar hann að fara til
Ítalíu og vera um nokkurn tíma.
„Þegar ég er búinn að vera í
burtu frá Ítalíu í nokkra mánuði
þá finnst mér ég verða að fara
þangað aftur til að ná áttum, ná
þessum rétta anda. Óperan og
stemmningin er þar lifandi í
öllu: fólkinu, loftinu, matnum. í
ágúst ætla ég að koma heim og
ríða út með mínu fólki áður en
Grímudansleikurinn byrjar í
Þjóðleikhúsinu í september. Það
eiga að verða fjórtán sýningar,
síðan fer ég til Los Angeles og
syng þar.“
— Hver stendur í að skipu-
leggja allt þetta? Manni sýnist
að það gæti verið fullt starf að
tékka þig inn á flugvöllum ...
„Elskan mín góða, maður
verður að hafa hjálp. Það skiptir
feiknarlega miklu máli að vera
með góðan umboðsmann — það
skiptir jafnvel meira máli að
negla þá strax í upphafi en
óperuhúsin. Það er meira að
segja viðburður ef óperuhúsin
svara bréfum frá einstökum
söngvurum, allt verður að fara í
gegnum umboðsmennina. Það
væri ekki nokkur lifandi vegur
að standa í þessu ef maður hefði
ekki góða hjálp þeirra sem
þekkja til.“
— Okkur heyrist að þú sért að
syngja inn á sjónvarpsauglýs-
ingu fyrir amerískt stórfyrir-
tæki? Getur það verið varasamt?
„Já, það getur komið til greina
að ég syngi inn á auglýsingu
fyrir Carnation Corporation, eitt
stærsta matvælaframleiðslufy-
rirtæki Bandaríkjanna. Auglýs-
ingar ber náttúrlega að taka
mjög varlega — en ef það er gert
rétt og vel, með stíl, varan er góð
og framleiðandinn sömuleiðis,
þá getur auglýsingavinna komið
sér mjög vel. Ef svona auglýs-
ingar eru vel heppnaðar, þá læra
krakkarnir lögin og allir geta
haft gaman af. Auglýsingar geta
líka komist á toppinn!"
— Hvernig kanntu við þig í
Ameríku?
„Mjög vel — en ég þurfti að
vera þar í talsverðan tíma áður
en ég náði húmor þeirra og
stemmningu. Það var reyndar
Gætum selt til Japans al
karfa sem uppfyllir gæða
— segir Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson, forstjóri SH
„MÉR sýnist að við gætum framleitt
og selt til Japans allan þann karfa,
hausaðan og slægðan, sem uppfyllir
kröfur þar um gæði. Hins vegar
takmarkast magnið af framleiðslu-
getunni og einnig verður að taka til-
lit til stöðunnar á öðrum mörkuðum,
áður en gerðir verða stórir
karfasölusamningar við Japani,“
sagði Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson, for-
stjóri SH, í samtali við Morgunblað-
ið.
Eyjólfur sagði, að Sölumiðstöð-
in væri nú að framleiða upp í
karfasölusamning við Japani og
ætti því að vera lokið í lok þessa
mánaðar. Hins vegar væri ekki út-
lit fyrir að svo yrði vegna tak-
markaðrar framleiðslugetu. Því
yrðu ekki gerðir frekari samning-
ar fyrr en séð yrði hvernig gengi