Morgunblaðið - 03.03.1985, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐID. SUNNUDAGUR 3. MARS 1985
Ceeilia Helgason afbendir herra Pétri Sigurgeirssyni gjöf Annie Helgason til
Biskupsstofu. Milli þeirra standa bróðursynir þeirra systra Valdimar og Jón
Pálssynir. En málverkin af þeim biskupum Jóni Helgasyni og Sigurgeiri
Siguróssyni eru að baki börnum þeirra, Ceciliu og Pétri biskupi.
Biskupsstofa fær
málverk að gjöf
MYND eftir dr. Jón Helgason
biskup af Skálholtsstað var
færð Biskupsstofu að gjöf um
þær mundir er hún var að
flytjast í eigið húsnæði á Suð-
urgötu 22 í Reykjavík, en Bisk-
upsstofa hefur verið í leigu-
húsnæði síðan stólarnir á Hól-
um og Skálholti voru lagðir
niður og biskupsembættið
flutt til Reykjavíkur um alda-
mótin 1800.
Gefandinn er Annie Helga-
son, dóttir Jóns biskups, en hún
lést fyrir skemmstu og hafði
ánafnað Biskupsstofu myndina
sem faðir hennar hafði gefið
henni í byrjun þessarar aldar.
Annie Helgason var flestum
eldri Reykvíkingum kunn, hún
vann skrifstofustörf á Bisk-
upsstofu, hjá Jóhannesi bæjar-
fógeta og síðar borgardómara-
embættinu af sérstakri færni og
samviskusemi. Börn þeirra bisk-
upshjónanna eru nú öll látin
néma Cecilia fyrrum húsfreyja
á Lindarhvoli í Borgarfirði. Hún
afhenti biskupnum, herra Pétri
Sigurgeirssyni, gjöf systur sinn-
ar við litla athöfn á Biskups-
stofu.
Cecilia er ekki ókunn því emb-
ætti, því að hún var ritari föður
síns og eini starfsmaður Bisk-
upsstofu, um árabil, en þá var
Biskupsstofa á heimili Jóns
biskups Helgasonar í Tjarnar-
götu 26 í Reykjavík.
(FrétUtilkynning.)
Villikettir við Réttarholteveg:
Verður lógað á næstu dögum
- að sögn meindýraeyðis Reykjavíkurborgar
„VIÐ bíðum eftir að veðrið
gangi niður og fórum þá og lóg-
um köttunum,“ sagði Asmundur
Reykdal, meindýraeyðir Reykja-
víkurborgar, er hann var spurð-
ur um ástandið við hitaveitu-
stokkinn hjá Réttarholtsvegi, en
nýlega réðst hópur villikatta á
pilt sem átti þar leið um.
Ásmundur kvaðst hafa kann-
að aðstæður þarna og fundið gat
á hitaveitustokknum á ákveðn-
um stað þar sem búist er við að
kettirnir haldi til. Ásmundur
sagði ennfremur að fyrir um það
bil tveimur árum hefði um 30
köttum verið iógað, sem höfðu
hreiðrað um sig á svipuðum
slóðum. „Við lógum hundruðum
villikatta í Reykjavík á hverju
ári þótt ekki séu mörg dæmi um
að þeir ráðist á fólk. En nú er
„breimatímabilið" og því eru
þeir kannski háværari og meira
áberandi núna en ella,“ sagði
Ásmundur.
Svenn Stray hjá
SVS og Varðbergi
SVENN Stray, utanríkisráð-
herra Noregs, talar á fundi sem
Samtök um vestræna samvinnu
og Varðberg efna til kl. 18
mánudaginn 4. mars í Hliðarsal
(annarri hæð) Hótel Sögu. Ráð-
herrann ræðir stefnu Norð-
manna í varnar- og Öryggismál-
um.
Svenn Stray er í hópi þeirra
sem sækja 33. þing
Norðurlandaráðs. Á fundinum á
mánudaginn mun Matthías Á.
Mathiesen, viðskiptaráðherra,
sem fer með Norðurlandamál-
efni í ríkisstjórninni, kynna
Svenn Stray.
Mathiesen
Við það er miðað að fundin-
um, sem er opinn fyrir félags-
menn SVS og Varðbergs og gesti
þeirra, verði lokið klukkan 20.
spurt og svarad
Lesendaþjónusta MORGUNBLAÐSINS
svarað um fjár-
úsbyggjenda
Bankarnir reyna
að koma til móts
við viðskipta-
menn í greiðslu-
erfiðleikum
Hjaiti Rögnvaldsson, Háaleitis-
braut 117 spyr:
Hvers vegna lengja bankarnir
ekki lánstímann, svo að þeir fái
peningana tii baka og komi i veg
fyrir vanskil? Spurt er að gefnu
tilefni þar sem vitað er að fjöl-
margir lántakendur eiga í mikl-
um erfiðleikum um þessar
mundir vegna aukinnar greiðslu-
byrði.
Svar Sigurðar Geirssonar, hag-
deild Útvegsbankans:
Segja má að ástæðurnar fyrir
því að bankarnir iengi almennt
ekki lán sín séu tvenns konar.
Annars vegar má segja að hlut-
verkunum á íslenska lánamark-
aönum sé tvískipt: 1) Fjárfest-
ingasjóðirnir sjái um að lána til
fjárfestinga t.d. í fasteignum hjá
einstaklingum og fasteignum og
tækjum hjá fyrirtækjum með
verðtryggðum langtímalánum
með lágum vöxtum. Sjóðirnir fá
útlánafé sitt bæði í formi
greiddra útlána með vöxtum svo
og með föstum tekjuliðum frá
hinu opinbera, þannig að þeir
þurfa í flestum tilfellum ekki að
skila meiri hagnaði en svo að
nægi fyrir rekstrarkostnaði
sjóðsins. 2) Bankarnir eiga hins
vegar að sjá um að veita skamm-
tímalán (þ.e. rekstrarlán til
fyrirtækja og lán til að brúa
skammtímafjárþörf einstakl-
inga). Bankarnir eiga helst að fá
allt útlánsfé sitt frá sparifjár-
eigendum og verða því að skila
hagnaði til að geta greitt vexti af
sparifénu svo og íil að geta stað-
ið undir rekstri sínum.
Hins vegar hafa bankarnir
þeim skyldum að gegna gagnvart
þjóðfélaginu að þeir verða að
reyna að halda atvinnuvegum
landsins gangandi eins og frek-
ast er kostur. Af beim sökum
endurspeglast allar sveiflur sem
verða á afkomu atvinnuveganna
i rekstri bankanna með sveiflum
í lausafé þeirra. Til þess að
bankarnir geti mætt þessum
sveiflum verða útlán þeirra að
vera til frekar skammst tíma til
þess að bankarnir geti innkallað
fé með skömmum fyrirvara (t.d.
ef dregið er úr útlánum þá batn-
ar lausafjárstaða bankanna
vegna þeirra útlána sem greidd
eru) þannig að ekki purfi að
grípa til þess ráðs að aka lán
t.d. erlendis, þar sem bankarnir
hafa ekki úr óþrjótandi fjár-
magni að spila frekar en aðrir.
Þrátt fyrir þetta hafa bank-
arnir reynt að koma til móts við
viðskiptavini sína sem lent hafa
í greiðsluerfiðleikum. Bankarnir
hafa kannað aðstæður þeirra
viðskiptamanna sinna sem leitað
hafa til þeirra vegna þessara
erfiðleika sinna og ef mögulegt
hefur verið þá hafa bankarnir
reynt að leysa úr vandamálum
þeirra eftir bestu getu, t.d. með
lengingu lánstímans eða jafnvel
t einstaka tilfelli með nýju láni
til iengri tíma. í sumum tilfell-
um eru erfiðleikar viðkomandi
það miklir að ekki er hægt með
nokkru móti að hjálpa og hefur
þá viðkomandi orðið að selja
eitthvað af eignum sínum til
þess að komast út úr sínum
vanda. Að lokum er rétt að taka
fram að mikilvægt er að þeir
einstaklingar sem sjá fram á að
þeir muni koma til með að lenda
í greiðsluvandræðum leiti sér
aðstoðar sem fyrst á meðan
vandinn er lítill og haldi sig síð-
an stíft við þær áætlanir, eftir
því sem nægt er, sem gerðar eru
til þess að leysa vanda beirra.
Lántakendur G-
og F-lána geta
breytt gjald-
dögum í fjóra
Gunnar Böövarsson, drekku-
byggð 65, Garðabæ:
1. Þar sem Húsnæðisstjórn og
Veðdeild Landsbanka íslands
hafa ekki ennþá hrint : í’ram-
kvæmd lögum nr. hl/1980 og nr.
60/1984 og þannig orveldaö
lántakendum að standa skil á
greiðslum, svo og ækka greiðsl-
ur peirra, telur Húsnæðisstjórn
þá eðlilegt að iántaki rreiði van-
skilavexti af :.d. einu áni af
fjórum), sem ekki ,ókst að greiða
a réttum tíma, en hefði staðið :
skilum ef Húsnæðisstjórn/Veð-
deild Lí hefði iarið eftir ögumV
2. ; tilkynningu hkisstjórnar
haustið 1983 kom : ram að :áns-
tími húsnæðislána lengdist úr 26
árum i allt aö 31 ár, sem jafn-
gildir um 20% léttari árlegri
greiðslubyrði. Munu ián frá 1980
til 1. júlí 1984 sem eru til 26 ára
verða sjálfkrafa til 31 árs?
3. Er afborgun af ani, veittu
juní 1983, fyrr en tveimur arum
seinna?
4. Við hvaða dagsetningu er
miðað þegar tveggja ára egl-
unni er beitt?
5. Á kvittunum af skuldabréfi
frá Veðdeild Landsbanka Islands
kemur ekki fram hver prósentu-
tala vaxta er. Verður pessu
breytt þannig að lántakandi sjái
hvaða vextir hafa verið reiknað-
ir?
6. Tók Veðdeild Landshanka ís-
lands of háa vexti af húsnæðis-
lánum veittum fyrir 11. ágúst
1984 samkvæmt ákvörðun Seðla-
bankans, sem tilkynnt var í
október 1984?
Svar Sigurðar E. Guðmundsson-
ar, framkvæmdastjóra Húsnæð-
isstofnunar ríkisins:
1.
Með lögum nr. 51, sem gildi tóku
1. júlí 1980, komu til sögunnar
nokkrir nýir iánaflokkar í Bygg-
ingarsjóði ríkisins. Allt frá upp-
'nafi hafa 4 gjalddagar verið &
öllum iánum, sem veitt liafa ver-
ið úr þeim. Margvíslegir tækni-
iegir erfiðleikar í tölvukerfum
[æim, sem þessi starfsemi bygg-
:st á, urðu þess iiins vegar vald-
andi, að ekki reyndist unnt að
nafa 4 gjalddaga á öllum þeim
F- og G-lánum (þ.e. til nýbygg-
ínga og kaupa á eldri íbúðum),
æm veitt voru frá gildistöku ’ag-
anna, fyrr en 1. júlí 1984. Frá og
með þeim tíma hafa 4 gjalddag-
ar einnig verið á þeim iánum. Nú
hefur verið ákveðið að gefa ián-
takendum F- og G-lána frá 1.7.
1980 til 1.7. 1984 kost á því, að
hafa 4 gjalddaga á þeim lánum.
Verða þeim send bréf um það í
tæka tíð fyrir gjaiddagana á ár-
inu. Óski þeir eftir slíkri breyt-
ingu á lánum sínum verður
henni að sjálfsögðu hrundið í
framkvæmd. Húsnæðisstofnunin
telur eðlilegt, að lántakendur
standi í skilum með greiðslur af
iánum sínum í samræmi við
ákvæði þeirra skuldabréfa, :iem
þeir hafa undirritað og skuld-
bundið sig til að greiða.
2.
Með lögum nr. 60, sem tóku gildi
1. júlí 1984, var kveðið á um bað,
að byggingarlán úr Byggingar-
sjóði ríkisins skyidu vera íil 31
árs. Gildandi iög fram að þess-
um tíma kváðu á um það, að
byggingariánin skyldu vera til
26 ára. Engin íagaákvæði eru
fyrir hendi, sem mæla fyrir um
lengingu 26 ára iána í 31 árs ián.
3.
Samkvæmt lögum nr. 60/1984
eru ián Byggingarsjóðs ifkisins
afborgunarlaus fyrstu tvö árin.
Á beim tima eru aðeins greiddir
vextir og verðbætur af ’ánunum.
Lagaákvæðið nér að iútandi er
ekki afturvirkt og naer hess
vegna ekki til iána, sem veitt
voru fyrir 1. júlí 1984.
4.
Tveggja ára ákvæðið virkar :.d.
þannig, að fyrsta afborgun or I.
maí 1987 af láni, 3em iekið ur
febrúar 1985.
5.
Á þeim greiðsluseðiuin sem
jafnframt eru Kvittanir) vegna
búðarlána, sem aú ar verið að
senda lántakendum, kemur
skýrt fram hvaða vextir ;ru
iagðir til grundvailar greiðslu-
fjárhæð.
6.
Nei.
Aldrei veitt
lán til bílskúrs-
byggingar
Elís Adolfsson, ' alsholum 4:
Hafa húsbyggjendur rétt a
viðbótarláni frá Tusnæðis-
stjórn, t.d. til bflskúrsbyggingar.
eftir að hafa tekið námarkalán
fyrir fimm árum?
Svar Sigurðar E. Guómundsson-
ar:
Húsnæðisstofnun hefur aldrei
veitt lán til byggingar bílskúra
eða bílskýla, enda aldrei naft
heimild til þess. Hún nefur nins
vegar heimild til þess að veita
lán til smíði viðbygginga, við-
halds og endurbóta á íbúðum tii
viðbótar áður veittum lánum
eftir ákveðnum reglum, sem um
það gilda. Að öðru leyti er sama
aðila ekki veitt viðbótarlán
vegna sömu íbúðar.
1