Morgunblaðið - 06.10.1985, Blaðsíða 6

6 B
MORGUNBLADIÐ, SUNNUDAGAR 6. OKTÓBER1985
Ungir tónlistarmenn I
________Tónlist____________
Jón Ásgeirsson
í efnisskrá er þess getið að
tónleikar þessir séu „liður í
undirbúningi að vali þátttakenda
í tónlistarhátíð ungra einleikarar
á Norðurlöndum, sem halda á í
Helsinki í nóvember 1986,“
Auglýst var eftir þátttakend-
um og þeir sem leituðu eftir,
komu fram á tónleikum í Norr-
æna húsinu að viðstöddum
áheyrendum og dómnefnd. Um
nytsemd slíkra samkeppna, sem
hér um ræðir hefur margt verið
ritað og sýnist fólki ýmist um
þau mál. Hér á landi mætti að
ósekju koma einhverri skikkjan
á þess konar keppnir og er víst
að keppni til verðlauna skerpir
ýmsa þá þætti, er gætu orðið
mikilvægir fyrir íslenskt tónlist-
arlíf. Þær stofnanir, sem með
ýmsum hætti hafa not af list-
flutningi, gætu lagt þarna fé er
samsvaraði t.d. náms- eða uppi-
haldskostnaði í eitt ár eða svo.
Hvað sem þessu líður er keppni
að því leyti til ósanngjörn, að
aðeins einn fagnar sigri en aðrir
sitja eftir í skugganum. Fyrri
tónleikar ungu tónlistarmann-
anna voru haldnir sl. þriðjudag
og komu þá fram Pétur Jónasson
og Ásta Valdimarsdóttir en til
aðstöðar Ástu var Hrefna Egg-
ertsdóttir píanóleikari. Pétur
Jónasson lék verk eftir Sanz,
Sor, Bach, Villa-Lobos og íslensk
verk eftir Eyþór Þorláksson og
Hafliða Hallgrímsson. Það
skyggði á efnisval Péturs, fyrir
íslenska hlustendur, að hann
hefur leikið sum þessara verka
á tónleikum áður. Verk Hafliða,
sem kallast Five studies for
„Jacobs ladder", var mjög vel
leikið og raun eina verkið sem
Pétur virkilega beitti sér. Fyrst
vakti hann athygli fyrir fágaðan
og yfirvegaðan leik en nú er þessi
fágun orðin stirð og líflaus,
nema, eins og fyrr sagði, í verki
Hafliða, sem hefur stækkað í
hvert skipti sem Pétur hefur
flutt það. Það sýnir að Pétur
þarf aðeins að hrista af sér bönd
gætninnar og láta gamminn
geysa. Ásdís Valdimarsdóttir
hefur undanfarið stundað nám
erlendis en þó komið fram á tón-
leikum hér heima. Hún lék fyrst
sónötu eftir Hindemith, sem
sjálfur var einn mesti vióluleik-
ari samtíðar sinnar, ásamt Pri-
merose skapaði hann víólunni
sess sem einleikshljóðfæri. Lág-
fiðlusónata Hindemiths er á
köflum skemmtilegt verk og lék
Ásdís verkið mjög vel. Hér er á
ferðinni góður strengjaleikari.
Tónninn er mjög góður og tækni
hennar sömuleiðis en bæði þessi
atriði er leikið með hjá Hindem-
ith, t.d. eins og í næst síðasta
kaflanum, þar var leikur hennar
glæsilegur. Seinna verkið var
„klarinett" sónatan ópus 120, nr.
2 í Es-dúr, eftir Brahms og var
margt fallega gert í því verki.í
heild var það of hægt leikið.
Tilbrigðin í síðasta kaflanum
voru fallega leikin en í þriðja
þáttinn vantaði meiri skerpu.
Þrátt fyrir að margt væri músik-
lega fallega gert, var þetta ein-
um of hægur Brahms.
Ungir
tónlistar-
menn II
Seinni tónleikar ungra einleik-
ara voru haldnir á miðvikudag-
inn var og komu þar fram Kol-
beinn Bjarnason og Sigrún Eö-
valdsdóttir.
Kolbeinn flutti tónlist, sem
hann að hluta til hefur flutt áður
og ástæða er til að vara tón-
flytjendur við, ekki aðeins ein-
leikara, heldur söngvara, kóra
og hljómsveitir, að hlustenda-
hópurinn þolir ekki mikla endur-
tekningu án þess að markað
verði á aðsókninni. Besta verkið
á efnisskránni var einleikssónat-
an eftir Leif Þórarinsson „Són-
ata per Manuela", þrátt fyrir að
á stundum sé brugðið á leik með
blæbrigði og stakstóna stagl, á
Leifur til magnaðan rithátt í
samfelldu tónferli eins og í
miðþáttum verksins. Riding the
Wind, eftir Sollberger er í raun
leikaraskapur líkt og leik-
tilburðir í innihaldslausu leik-
verki, eitthvað í líkingu við að
„taka sig út“. Einleikssónatan
eftir C.Ph. Bach, var leikin á
þann hátt að varla getur talist
„réttmætt" og reyndar í þeim
stíl „að taka sig út“, en gera um
leið lítið úr því, sem er forskrift
Carls Philipps. Þetta er ekki
frumlegt og þarf að vera miklum
mun betur gert, ef það á ekki
að særa tilfinningu manna fyrir
hljóðfalli og hendingaskipan,
sem skiptir svo miklu máli í tón-
list fyrri tíma. Tónleikunum
lauk með einleik Sigrúnar Eð-
valdsdóttur og var fyrsta verkið
þriðja einsleikssónatan eftir
Ysaye og þar var aldeilis leikið
á fiðluna. Sigrún sem enn er
barnung, leikur nú þegar af fá-
gætri snilld og margar hending-
ar í Ballöðu sónötunni glömpuðu
eins og hjá sönnum „virtuós". í
A-dúr sónötunni eftir Franck,
átti hún efni í átök sem mjög
fáum er gefið að rísa undir, en
þessi Sigrún átti af svo miklu
að taka, að vel má sjá fyrir sér
frægð hennar og frama, þar sem
þeir einir fá áheyrn er snillingar
heita.
Jón Ásgeirsson.
reglulega af
ölmm
5 fjöldanum!
Gefum þeim mikið af mjólk!*
Nœstum allt það kalk sem líkaminn þarfnast í uppvextinum fer til uppbyggingar tanna og beina. Skorti
bamið kalk getur það komið niður á þvf sfðar sem alvarlegir sjúkdómar f beinum og baki, auk þess sem
hœtta á tannskemmdum eykst. Foreldrar œttu að hafa í huga að nœr vonlaust er að fullnœgja kalkþórf
Ifkamans án þess að bamið neyti nœgs mjólkurmatar. Tvö mjólkurglös á dag innihalda lágmarksskammt af
kalki svo bamið vaxi og þroskist eðlilega. Ónóg kalkneysla getur stuðlað að beinþynningu síðar á œvinni.
Mjólk í hvert mál * Mjólk: Nýmjólk, léttmjólk, eða undanrenna.
Aldurshópur Ráðlagður dagskammtur af kalkiímg Samsvarandi kalk- skammtur f mjólkur- glösum (2,5 dl glös)* Lágmarks- skammtur t mjólkurglösum (2,5 dl glös)**
Bóm l-10ára 800 3 2
Unglingar 11-18 ára 1200 4 3
Ungt fólk og fullorðið Ófrískarkonurog 800*“ 3 2
brjóstmœður 1200”“ 4 3
* Hér ©r gert rúð fyrir oð allur dogskammturlnn af kalki komi úr mjólk.
- Að sjótfsógðu ©r mógulegt oð fá altt kalk sem likamlnn þarf úr öðfum matvœlum en mjólkurmat en slíkt krefst
nákvcemrar þekWngar á nœrtngarfrœði. Hér ©r mlðað vlð neysluvenjur ©Ins og þaar tíðkast I dag hér á landi.
*** Margir sérfrœðlngar telja nú að kalkþórf kvonna ©ftlr tíðahvörf sé mun melrl ©ða 1200-1600 mg á dag.
**** Nýjustu staðlar fyrlr RDS í Bandarfkjunum gora ráð fyrir 1200 tll 1600 mg á dag fyrlr þennan hóp.
Mjólk inniheldur meira kalk en nœr allar aðrar faeðutegundir og auk þess B-vítamín,
A-vítamín, kalíum, magníum, zink og fleiri efni. Um 99% af kalkinu notar líkaminn til vaxtar
og viðhalds beina og tanna. Tœplega 1 % er uppleyst í líkamsvókvum, holdvefjum og
frumuhimnum, og er það nauðsynlegt m.a. fyrir blóðstorknun, vöðvasamdrátt, hjartastarfsemi
og taugaboð. Auk þess er kalkið hluti af ýmsum efnaskiptahvötum. Til þess að líkaminn geti
nýtt kalkið þarf hann D-vftamfn, sem hann fœr m.a. með sólböðum og úr ýmsum fœðuteaundum,
t.d. lýsi. Neysla annarra fœðutegunda en mjólkurmafar gefur sjaldnast meira en 300-400 mg
ó dag, en það er langt undir róðlógðum dagskammti. Úr mjólkurmat fœst miklu meira kalk,
t.d. 800 mg úr u.þ.þ. þremur glósum af mjólk.
MJÓLKURDAGSNEFND