Morgunblaðið - 15.01.1986, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 1986
19
Um fjáraustur til lækna
eftirJón Hilmar
Alfreðsson
Enn hafa læknar komist milli
tannanna á fjölmiðlum vegna hreint
„ótrúlegra læknataxta". Sú trú
virðist furðu lífseig, að læknar séu
meðal þeirra, sem beztra lífskjara
njóti í þessu þjóðfélagi. Þó fer þeim
væntanlega fjölgandi, sem gera sér
ljóst, að jafnvel í samanburði við
launþega yfírleitt séu læknar ekki
sérlega hátt á strái og þurfí frekar
að takmarka mannjöfnuð þennan
við opinbera starfsmenn, svo lækn-
ar hljóti þar nokkum virðingarsess.
Tilefni upphlaups að þessu sinni
var í raun ekkert stórmál, en þó
tókst að gefa því fréttagildi, er
Tryggingastofnun ríkisins (TR) til-
kjmnti skömmu fyrir jól, að hún
hefði stöðvað greiðslur til 30 sér-
fræðinga, þar eð óeðlileg hækkun
á reikningum flestra þeirra hefði
átt sér stað, en allar greiðslur munu
hafa verið stöðvaðar, sem vom
umfram kr. 200.000.00 á mánuði.
Pulltrúar TR höfðu drengskap til
að taka strax fram, að í engu tilviki
væri meint misferli að ræða. Síðar
upplýsti formaður Læknafélags
Reykjavíkur, að hér væri ekki um
laun til lækna eingöngu að ræða,
heldur væri rekstrarkostnaður af
stofum þeirra meðtalinn, en hann
er um 50% til jafnaðar. Þá var
minnt á, að skil lækna á sköttum
séu góð og þar sem þeir eru í efri
stigum hins opinbera launaskala,
greiða þeir ekki undir 50% af nettó-
tekjum í opinber gjöld.
Nú er engu að síður ljóst, að um
óeðlilega hækkun var að ræða hjá
þorra þessara 30 lækna, og þegar
málið var skoðað, varð skýringin
augljós. Þessi mikla hækkun var
bundin við vissar sérgreinar og
starfaði af ofmati á vissum liðum
í nýrri gjaldskrá. Samningsaðilar
vinna nú að endurskoðun á þessum
liðum og raunar víðtækari lagfær-
ingum á gjaldskránni, og þegar er
ljóst, að þessir reikningar lækka
verulega.
Læknar hljóta fyrir sitt leyti að
bera ábyrgð á gerð gjaldskrárinnar.
Það er mikið verk, og einkum er
vandasamt að meta vægi einstakra
liða innbyrðis. Hliðsjón af erlendum
töxtum kemur að takmörkuðu
haldi, því þeir eru hver öðrum frá-
brugðnir. Þess var því að vænta,
að annmarkar kæmu í ljós, þegar
farið yrði að vinna eftir nýrri gjald-
skrá.
Önnur ástæða til þess, að læknar
hafa fallist á endurskoðun, er sú,
að þeir vilja að sjálfsögðu stuðla
að jöfnuði kjara sín á milli, eftir
því sem tök eru á. Nú starfa 280
læknar fyrir TR, en mjög mismikið,
allt frá nokkrum stundum í viku
og upp í langan vinnudag. Jöfnun-
artölur hafa því takmarkað gildi,
en eru auðfundnar. Vegna fyrir-
spumar á Alþingi liggja nú fyrir
tölur um greiðslur TR vegna sér-
fræðilæknisþjónustu utan spítala.
Samkvæmt þeim eru meðalmánað-
arlaun til læknis greidd af TR, eftir
að rekstrarkostnaður hefur verið
reiknaður, en fyrir skatt um kr.
25.000.00. Þetta eru nú öll ókjörin,
sem þessir menn kosta almanna-
tryggingar og gefíð hefur verið í
skyn, að ógni velferðarríkinu.
Sérfræðilæknisþjónusta utan
sjúkrahúsa er veigamikill þáttur í
heilbrigðiskerfínu og spannar að
sjálfsögðu allt landið, enda þótt
flestir Iæknar hafí aðsetur í Reykja-
vik. Heilbrigðiskerfíð skiptist í
tvennt; það sem er innan og utan
sjúkrahúsa. Hið síðamefnda grein-
ist aftur í tvennt; sérfræðilæknis-
þjónustu og heimilislæknisþjónustu.
Kostnaður TR við sérfræðiþjón-
Jón Hilmar Alfreðsson
„Öll málefnaleg- um-
ræða um heilbrigðismál
er til góðs og mætti
vera meiri. Hvernig
væri t.d. að athuga
lyfjakostnaðinn í
landinu og hvað gera
mætti á því sviði til
sparnaðar...
vemdar og tveggja af þremur
stærstu rannsóknastoftiunum
landsins, þ.e. á Borgarspítala og
Landakotsspítala. Sé gert ráð fyrir
að hver þessara stofnana kosti 10
milljónir króna á umræddu tímabili
og sá kostnaður ekki meðtalinn,
eins og eðlilegra er í þessu sam-
bandi, verða útgjöld TR vegna sér-
fræðilæknisþjónustunnar í landinu
140 milljónir fyrstu 10 mánuði árs-
ins 1985. Það fer eftir viðmiðun,
hvort þetta þykir mikið eða lítið.
Minna má á, að allt heilbrigðiskerfíð
kostar ríkið væntanlega 5.000 millj-
ónir árið 1986, og sýnt er, að
megnið af þessum 5 milljörðum fer
til spítalanna. Hin fyrri upphæðin
sýnist nú ekki stór miðað við þessa,
enda er hún ekki hóti hærri en TR
greiddi í vangoldin bamsmeðlög á
sl. ári, en samkvæmt blaðafregn
nýlega vom það 140 milljónir.
Nú er það ekki álit undirritaðs,
að ekki þurfí að gæta aðhalds í
sérfræðilæknisþjónustunni og
eflaust má betur gera í hagræðingu.
Það er brýnt að gæta sparnaðar á
öllum sviðum, til þess að fjármun-
imir komi að sem beztum notum.
A það má benda í þessu sambandi,
að sérfræðilæknisþjónustunni, eins
og hún er rekin nú, er innbyggður
hvati til spamaðar, en það er nokk-
uð, sem enn hefur ekki tekizt að
byggja inn í spítalareksturinn, þrátt
fyrir viðleitni hæfustu manna.
Að endingu vil ég láta í ljós þá
von, að hér hafí ekki verið hallað
réttu máli og að einhverjir séu fróð-
ari eftir en áður. Öll málefnaleg
umræða um heilbrigðismál er til
góðs og mætti vera meiri. Hvemig
væri t.d. að athuga lyfjakostnaðinn
í landinu og hvað gera mætti á
því sviði til spamaðar með hag-
kvæmum innkaupum og innlendri
framleiðslu? Hlutur TR í lyflakostn-
aði á sl. ári hefur verið hátt í 700
milljónir króna.
Höfundur er læknir í Keykja vík
og formaður Sérfræðingafélaga
lækna.
85 sóttu um
nafnbreytingn
ustuna árið 1985 var um 170 millj-
ónir króna fyrstu 10 mánuðina, en
tölur liggja ekki fyrir um tvo síðustu
mánuði ársins. Inni í þessum gjalda-
lið er kostnaður við rekstur Hjarta-
ALLS sóttu 85 einstaklingar um
nafnbreytingu, samkvæmt lög-
um um nafnbreytingu frá 1985.
Var þar aðallega um að ræða
útlendinga, sem gerst hafa ís-
lenskir ríkisborgarar á timabil-
inu 1952 til 1984.
Dómsmálaráðuneytið auglýsti í
haust heimild til nafnbreytinga
samkvæmt lögunum frá 1985 og
rann frestur út um áramótin. Þeim
sem áður höfðu fengið íslenskt rík-
isfang með lögum, með því skilyrði
að þeir breyttu nöfnum sínum í
samræmi við ákvæði þeirra laga,
var gefín heimild til að breyta nöfii-
um sínum þannig að þau samræmd-
ust ákvæðum nýrra laga frá 1985.
Þau lög hljóða svo: „Nú fær maður,
sem heitir erlendu nafni, íslenskt
ríkisfang með lögum og skulu þá
böm hans fædd síðan heita íslensk-
um nöfnum, samkvæmt lögum um
mannanöfn, en hann skal, þá er
hann hlýtur íslenskt ríkisfang, taka
sér íslenskt eiginnafn ásamt því sem
hann ber fyrir. Honum skal þó
heimilt, ef hann kýs heldur, að
breyta svo eiginnafni sínu, að það
fullnægi kröfum um mannanöfn."
Þorri nálgast!
: ÉlSf
f ktthasf-'á09
Fyrr en varir er þorri genginn í garð.
Til sjávar og sveita þarf að halda hin árvissu þorrablót.
Múlakaffi hefur að venju undirbúið sig undir komu þorra.
Allar þorra-ámur í kalda búrinu eru fullar af úrvals þorramat.
Múlakaffi biður hina fjölmörgu viðskiptavini nær og fjær að gera tímanlega viðvart og býður
nýja viðskiptavini velkomna í þann góða hóp.
Það er engin spurning og það er reynsla þúsunda, nú um langt árabil, að þorramaturinn úr
Múlakaffi er í sérflokki. Já, svo einfalt er það!
V
HALLARMÚLA SÍMI 37737 og 36737
MMMHNMÉlÍÍMÍMMill
rrff*1—wiawr*1