Morgunblaðið - 15.01.1986, Blaðsíða 50

50
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR15. JANÚAR1986
„ Mamma er -föst í umfer&ateppunni \
miíSbðenum, að bíÖa eftir dtcxttcxrbll."

*>

TM flaa. U.S. Pat Otf.—all rights resetvad
•1882 Loa Angataa Tlmaa Syndicata
. . . að gefa henni
eftirrétt.
Áster...
Hvaða æsingur er þetta? —
Strákamir eru í Indíánaleik
hér fyrir utan!
Gleymska þín fer dagvax-
andi og í gær varð ég sjálf-
ur að muna eftir afmælis-
degi konunnar minnar?
HÖGNI HREKKVlSI
„ÞÚjKEMST ALPR.EI { SA MA
PVNGPARFLOKLK- 0G SP(Kl/,,
Stjórnarráðshúsið — eitt dýrð-
legasta hús íslenskrar sögu
Til Velvakanda.
I Morgunblaðinu 4. þ.m. er grein
þar sem „Dagfari" vill fyrir hvem
mun koma æðstu stjóm ríkisins úr
núverandi stjómarráðshúsi af því
að það hafi upphaflega verið byggt
sem tukthús og því sé „áreiðanlega
ekki hollt að halda ríkisstjómar-
fundi í þannig andrúmslofti." En
þar sem mér finnst þessi stefna 180
gráður frá þeirri réttu langar mig
að leggja nokkur orð í þennan belg.
Mér finnst sem sé, að æðsta stjóm
ríkisins eigi hvergi að vera til húsa
annarsstaðar en einmitt þama og
að þetta sé eitt dýrðlegasta hús ís-
lenskrar sögu.
Það er byggt um 1770 til þess
að hýsa barða og brennimerkta
þræla, en á aðeins einni öld tókst
þjóðinni að breyta hlutverki þess
svo, að þegar Kristján konungur
9. færði okkur stjómarskrána 1874
var þetta hús aðsetur hans.
Árið 1904 hafði sjálfstæðisbar-
átta okkar borið þann árangur, að
við fengum íslenskan ráðherra og
ráðuneyti, sem settust að í þessu
húsi.
Það stóð og slíkur gustur um
Hannes Hafstein að vel hefði mátt
nægja til að bæta ögn andrúmsloft-
ið í svo sem einu eða tveim her-
bergjum þess gamla tukthúss. Sjálf-
ur var hann heldur ekki meira fyrir
lognið en svo að hann sagðist elska
storminn, „sem geisar um grund"
af því að hann „loftilla, dáðlausa
lognmollu hrekur og lífsanda starf-
andi hvarvetna vekur."
í árslok 1918 var því lýst yfir,
af dyrapalli þessa húss, að ísland
væri frjálst og fullvalda ríki og af
flaggstöng þess blakti íslenski
fáninn í fyrsta sinnyfir frjálsri þjóð.
I júní 1941 var haldinn þar fyrsti
ríkisráðsfundur með íslenskum
þjóðhöfðingja og 1944 var þetta hús
hreint ekki utan atburða sögunnar
þó það væri ekki miðpunktur henn-
ar.
Ekkert annað hús á landinu hróp-
ar jafnt hátt, í þögn sinni, um
vegferð íslensku þjóðarinnar frá
því að vera barið og brennimerkt
þý til þess að setjast á bekk með
hinum ágætustu.
Getur þjóðin verið stoltari af öðru
en að geta boðið forseta sínum
sæti í slíku húsi?
Getur forsetinn verið ánægðari
með annað sæti?
Þegar það bætist svo við dýrð
sögunnar að um sfðustu vetumætur
sýndi það sig, að innan þessara
gömlu veggja er nú það vopn, sem
eitt er fært um að tiyggja að mis-
vitrir stjómmálamenn ijúki ekki
upp í augnabliks skammsýni og
smíði nýjar hnútasvipur á þjóðina
og því vopni er beitt af jafnmikilli
vígfími og þá var gert er öruggt,
að þjóðinni munar ekki aftur á bak
heldur nokkuð á leið.
Gunnar Markússon
Stjórnarráðið úr hegn-
ingarhúsinu í Safnahúsið
TDVehikudi.
Ætli það aé ekki einsdæmi okkar sumir væru píndir til bana. Ætli vil fá stjórnarráðið þangað því þar
lslendinga að hýsa æðstu stjórn- eimi eftir af þessu i andrúmi húss- hlýtur að vera gott og menningar-
völd landsins i gömlu tukthúai? ins? Þá er það varla heppilegur legt andrúmsloft. Hæstiréttur
En það vita vist flestir að stjórnar- samastaður fyrir stjórnvöldin pg getur held ég verið þar sem hann
róðið við Lækjargötu var byggt af ireiðanlega ekki hollt að halda er. En við íslendingar eigum ekki
nýlenduherrum okkar, nefnilega ríkisstjórnarfundi í þannig and- að hafa forsætisráðuneytið i af-
Dönum, sem begningarhús og þar rúmslofti. dönkuðu dönsku tukthúsi. Og sist
hiröust afbrota- og ógæfumenn um Þú birtir á dögunum greinar- af öllu tugthúsi með fortið sem
áratugi. Svo ill var vistin í þessari korn þar sem ýjað var að því meö hegningarhúsið gamla við Lækjar-
dyflissu að fangar dóu þar af Safnahúsið við Hverfisgötu að þaö götrf^
harðræði og vosbúð, og sagt að ætti að taka undir hæstarétt. Ég Dagfarí
Víkverji skrifar
Við flutning Verzlunarskóla ís-
lands í nýja húsnæðið við
Ofanleiti hefur þetta nýja hverfi,
sem skólinn er staðsettur í og tak-
markast af Miklubraut í norðri,
Hvassaleiti í austri og Kringlumýr-
arbraut í vestri, fengið nýtt líf og
þar iðar nú allt af mannlífi á hveij-
um degi. Brátt kemur að því að
Borgarleikhús tekur til starfa í
hverfínu, líklegast 1988, og stór-
markaður Hagkaups er að rísa.
Hefur þá ekki verið minnst á alla
íbúana, sem koma til með að búa
í hverfinu, en þar þjóta nú upp íbúð-
ir fyrir aldraða sem reistar eru á
vegum Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur og fleira.
Miðað við svo mikið mannlíf,
hlýtur að liggja beint við að Strætis-
vagnar Reykjavíkur hefji akstur um
hverfið, en þótt undarlegt sé, þá
hafa vagnamir enn ekki breytt
akstursleiðum sínum fólki til hag-
ræðis, sem þangað á erindi. Eins
hljóta vagnamir úr Kópavogi og
Hafnarfírði að setja upp biðstöð á
Kringlumýrarbraut í grennd við
hverfíð, því að nú þegar eiga um
eitt þúsund nemendur Verzlunar-
skólans starfsvettvang í hverfínu.
Víkveija er kunnugt um að skóla-
stjómin hefur þegar skrifað
rekstraraðilum strætisvagnanna og
óskað úrlausnar í þessu efni. Von-
andi líður því ekki á löngu þar til
þessi sjálfsagða þjónusta verður
tekin upp við nemendur Ver/.lunar-
skólans sem og aðra vegfarendur.
XXX
Bústaðavegurinn er orðinn mikil
umferðargata, ekki sízt eftir
að brúin yfir Kringlumýrarbraut var
opnuð. Hún er mikil samgöngubót
bótt enn þurfi átak til að búa Bú-
staðaveginn undir þá miklu umferð
sem þar er nú. Hann er bæði of
mjór og ennfremur vantar undir-
göng svo að böm sem þurfa að
fara yfir hann séu eins óhult og
frekast er kostur. Það er því eðli-
legt, að foreldrar bama í grennd
við Bústaðaveg hafi lýst áhyggjum
af stómm þyngri umferð um þessa
götu og er brýnna úrbóta þörf.
Við brúna yfir Kringlumýrar-
braut hefur verið komið fyrir ljós-
um, sem stöðva umferð um Bú-
staðaveg fyrir umferð sem kemur
sunnan eftir Kringlumýrarbraut.
Miðað við umferðarþunga Bústaða-
vegar logar ljósið við vegfarendum
um Bústaðaveg allt of stutt og er
þörf á að lengja það. Myndi það
og jafna umferðarþungan milli
þessara nýju gatnamóta og gatna-
mótanna Miklubrautar, Kringlu-
mýrarbraut, en nú virðist svo sem
allt of margir vegfarendur, sem
koma að sunnan aki akgreinina til
hægri og beygi síðan inn á brúna
til vinstri. Þessir ökumenn eiga
fleiri valkosti en vegfarendur sem
aka Bústaðaveg.
XXX
A
Islendingar hafa undanfama
daga verið minntir á hve veröld-
in, sem þeir búa í er grimm. Lög-
regluþjónar gráir fyrir jámum í
skotheldum vestum með hríðskota-
byssur hafa staðið vörð á Keflavík-
urflugvelli. Astæðan er sú að leyni-
þjónusta Israels sendi viðvörun til
sænsku leyniþjónustunnar. Henni
hafði borist njósn, að alþjóðlegir
hermdarverkamenn hefðu sérstak-
an augastað á Norðurlöndum og
líkur benda til að þeir láti næst til
skarar skríða hér um slóðir. Enginn
þorir að axla þá ábyrgð að vera
ekki viðbúinn hinu versta. Ekki
aðeins á íslandi era menn gráir
fyrir jámum heldur er sama ástand-
ið á öllum Norðurlöndunum.
í raun standa menn gjörsamlega
máttvana gegn þeim hermdarverk-
um, sem skekið hafa heiminn að
undanfömu. Bandaríkjastjóm hefur
sakað stjómvöld í Libýu fyrir að
hafa haldið vemdarhendi yfir
hermdarverkamönnum og að for-
setinn þar, Gaddafi, hafi jafnvel
flármagnað grimmilega baráttu
hermdarverkamanna, sem einskis
svífast og drepa blásaklaust fólk á
almannafæri. Bandaríkjamenn hafa
ákveðið að beita efnahagslegum
refsiaðgerðum gagnvart Líbýu og
óskað eftir því að aðrar þjóðir styðji
sig í því. Aðeins tvær þjóðir hafa
ákveðið að styðja Bandaríkjamenn
í þessari baráttu þeirra við líbýsk
stjómvöld, ítalir og Kanadamenn.
Kannski lýsir þetta best, hve mátt-
vana menn era gagnvart þessum
ófögnuði, menn hafa ekki trú á að
aðgerðir sem þessar hafi þau áhrif
sem ætlast er til.
John Stuart Mill skrifaði í bók
sinni um frelsið fyrir nær 140 áram,
þegar hann fjallaði um misbeitingu
valds, orð sem eins gætu hafa verið
skrifuð í gær: „Allir menn, jafnt
yfirvöld sem almenningur hafa til-
hneigingu til að þröngva eigin
skoðunum og tilfinningum að öðr-
um mönnum. Og þessi tilhneiging
nýtur svo öflugs stuðnings ýmissa
bestu og verstu þátta mannlegs
eðlis, að vanmáttur manna er einn
um að halda henni í skefjum. En
mátturinn minnkar ekki. Hann vex.
Og ef menn slá ekki skjaldborg
siðferðislegrar sannfæringar um
frelsi sitt, þá má búast við því eins
og nú standa sakir, að þessi vald-
níðsla færist enn í aukana."