Morgunblaðið - 24.03.1988, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. MARZ 1988
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. MARZ 1988
39

Útgefandi,
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 60 kr. eintakið.
Átök í Austur-
löndum og Asíu
Heimshlutinn frá íran að
botni Miðjarðarhafs er
samfellt átakasvæði. Raunar
má fara enn austar í Asíu
og líta á stríðið í Afganistan,
róstumar í Pakistan og Ind-
landi og borgarastyijöldina á
Sri Lanka og segja sem svo,
að þama ríki alls staðar eins-
konar styijaldarástand.
Síðan kemur Bangladesh
með sínum hörmungum og
er þá tiltölulega skammt yfír
til þeirra landa, sem eiga í
stríði við hemaðarsinnana í
Víetnam. Og nú er ólgan að
færast norður í Sovétríkin
eins og sjá má í Armeníu og
Azerbajdzan. Tíbetar hafa
einnig tekið til við að spoma
gegn kínverskum yfirráðum
í landi sínu.
Líkur á að skjót lausn fínn-
ist á þeim deilum, sem valda
átökum á þessum svæðum,
em ekki miklar. Þráteflið í
viðræðunum um frið í Afgan-
istan bendir ekki til þess að
Sovétmenn ætli sér að draga
innrásarher sinn til baka og
láta Afgana sjálfa ákveða
framtíð sína og stjómar-
hætti. Flest bendir til þess
að Sovétmenn vilji láta Afg-
ana kaupa friðinn því verði,
að í Kabúl sitji stjóm þóknan-
leg og undirgefín Kremlveij-
um.
Á laugardaginn rennur út
fjögurra vikna umþóttun-
artíminn, sem Míkhaíl Gorb-
atsjov tók sér til að íhuga
óskir Armena, er urðu tileftii
mótmælagöngu milljóna
manna þar um síðustu mán-
aðamót. Þeir sem gerst
þekkja nota orðið púðurtunna
til að lýsa ástandinu í Jer-
evan, höfuðborg Armeníu.
Búa menn sig undir að þar
geti allt gerst.
Engin lausn virðist í sjón-
máli, sem gæti stuðlað að
vopnahléi í stríði írana og
íraka. Þvert á móti gerast
stríðsaðilar æ grimmdarlegri
í átökunum. Ohugnanlegar
fréttir um mikið mannfall í
eitureftiahemaði íraka ber-
ast. Beiting eiturvopna er
hryllileg ráðstöfun og ber
vott um að átök hafí þróast
út fyrir það, sem unnt er með
góðu móti að kenna við
mannlega skynsemi. Þá hafa
þessar nágrannaþjóðir að
undanfömu skipst á að senda
eldflaugar hlaðnar öflugum
sprengjum á saklausa borg-
ara í höfuðborgunum Bagdað
og Teheran.
Átök araba og ísraela hafa
nú færst inn fyrir landamæri
ísraels. Þarf ekki að fara
mörgum orðum um þau dap-
urlegu tíðindi, sem berast
dag eftir dag frá ísrael og
hafa spillt áliti þess ríkis
meðal þeirra, er áður studdu
það af einlægni og ein-
drægni. Óteljandi tilraunir til
að koma á friði milli ísraela
og araba hafa borið takmark-
aðan árangur og átökin á
herteknu svæðunum grafa
undan friðarsamningnum
milli Egyptalands og ísraels.
Hryðjuverkum hefur löngum
verið beitt gegn ísraelum og
engum er betur ljóst en þeim
til hvers þau geta leitt.
Við hér á norðurhveli jarð-
ar, sem höfum búið við frið
í meira en 40 ár, getum ekki
sett okkur í spor þeirra þjóða,
sem eru á þessum spennu-
og átakasvæðum. Friðartal
ýmissa hér hlýtur að hljóma
eins og óráðshjal í eyrum
flestra íbúa þessara ríkja.
Þeir eru margir sem hafa
reynt að stilla til friðar í fyrr-
greindum átökum. Enn hefur
engum tekist það. Um þessar
mundir eru vonir helst
bundnar við einhvers konar
sáttargjörð í Afganistan, en
þar hefur verið barist í rúm
átta ár. Eins og fyrr er stað-
an flóknust í Israel. Upp á
síðkastið hefur George
Shultz, utanríkisráðherra
Bandarílganna, beitt sér fyrir
framgangi friðaráætlunar
þar og hefur íslenska ríkis-
stjómin stutt það framtak til
þessa. Það er fráleitt að ætla,
að bein afskipti íslenskra
stjómvalda af málunum fyrir
botni Miðjarðarhafs breyti
nokkru um gang mála þar,
þau gætu hins vegar kallað
vandræði yfír okkur sjálfa.
Þörfnumst við þeirra?
Armando Valladares:
Hjarta mitt er fullt
ég hata engan
„Eins og þú sérð þá þarf þessi fangi ekki að hafa neinar áhyggjur af lífinu,“ sagði Valladares kald-
hæðnislega um myndina úr kúbönsku fangelsi sem hann heldur á.
af ást,
„ÉG HATA hvorki Castró né þá
sem pyntuðu mig. Ég er að verða
51 árs og mér líður vel. Þegar
ég er spurður hvemig á því
standi að ég líti vel út eftir allar
þjáningarnar sem ég mátti þola
í fangavistinni þá svara ég að
það sé vegna þess að það býr
ekki hatur í brjósti mér. Hatur
er niðurdrepandi, það eyðilegg-
ur. Hjarta mitt er fullt af ást,
ég hata engan. Ég sef rótt og
vel. Það er ástæðan fyrir því að
útlit mitt ber ekki vitni um hörm-
ungarnar sem ég lifði.“
Armando Valladares, sendiherra
Bandaríkjanna á nýloknu ársþingi
Mannréttindanefndar Sameinuðu
þjóðanna í Genf og fyrrverandi
fangi í kúbönskum fangelsum og
þrælkunarbúðum, er grannur með-
almaður á hæð með stingandi, kol-
brún augu. Hann er vingjamlegur
en öruggur í framgöngu. Hann ber
með sér að hann er fastur fyrir.
Þeir sem hafa lesið bók hans Gegn
allri von Against all Hope vita
hvílíkum viljastyrk hann býr yfir.
Þar lýsir hann hroðalegri meðferð
á pólitískum föngum á „herragarði
Castrós", eins og einn franskur,
fyrrverandi aðdáandi byltingarinn-
ar kallaði Kúbu eftir að hann kynnt-
ist lífinu þar af eigin raun.
Það er kraftaverki næst að nokk-
ur komist lifandi úr slíkri prísund
sem Valladares lýsir í bókinni. Hann
og aðrir pólitískir fangar voru barð-
ir, lokaðir inni í einangrunarklefum
og settir í þrælkunarvinnu. Það var
skvett á þá hlandi og saur, þeim
var neitað um læknisaðstoð, vatn
og hreinlætistæki. Rottur nöguðu
fingurgóma Valladares til blóðs.
Fangamir reyndu að knýja fram
betri meðferð með því að fara í
hungurverkföll en kvalarar þeirra
sneru vopnunum í höndunum á þeim
og sveltu þá til að bijóta niður vilja-
styrk þeirra og fá þá til að lýsa
yfir stuðningi við kommúnismann.
Valladares er sanntrúaður kaþól-
ikki og fór ekki leynt með andúð
sína á kommúnisma eftir bylting-
Kúbanska skáldið
og fanginn fyrr-
verandi ræddi við
Morgunblaðið um
baráttu sína fyrir
mannréttindum
una 1959. Hann starfaði í sam-
göngumálaráðuneytinu í Havana.
Ein af syndum hans var að neita
að hafa skilti á skrifborðinu hjá sér
þar sem á stóð: „Ef Fidel er komm-
únisti setjið mig þá á listann. Hann
hefur réttu hugmyndina.“ Þrír
vopnaðir menn gerðu húsleit á
heimili hans 28. desember 1960.
Hann var handtekinn, þá 23ja ára
gamall, en leitarmennimir fóru ann-
ars tómhentir af heimilinu. Hann
var dæmdur í 30 ára fangelsi hinn
15. janúar 1961 fyrir að vinna spell-
virki á opinberum eignum. Honum
var aldrei sagt hvaða eignir þetta
voru og engin sönnunargögn gegn
honum vom lögð fram í réttinum.
Stjórnmálaskoðun
pyntarans skiptir ekki máli
Trúin á guð hjálpaði Valladares
að lifa þjáningarárin af. Hann gift-
ist dóttur eins samfanga síns og
hún hóf baráttu fyrir frelsi hans
út um allan heim. Hann missti
mátt úr fótleggjunum af næringar-
og hreyfingarskorti. Bókin Ur
hjólastólnum (From my Wheelcha-
ir), sem er safn ljóða sem honum
tókst að senda eftir flóknum leiðum
úr fangelsisvistinni, vakti aukna
athygli á honum og smátt og smátt
jókst þrýstingur mannréttinda-
hreyfinga eins og Amnesty Inter-
national á stjómvöld á Kúbu um
að sleppa Valladares úr haldi. Hann
var loks látinn laus og sendur frá
Kúbu í október 1982 eftir að Fran-
cois Mitterand, Frakklandsforseti,
krafðist frelsis hans persónulega.
Valladares var veittur banda-
rískur ríkisborgararéttur en hann
settist að í Madrid með eiginkonu
sinni og þau eiga tvær dætur. Hann
talar litla ensku. Hann stundar rit-
störf, vinnur nú að bók um Kúbu,
og tekur virkan þátt í baráttu fyrir
auknum mannréttindum í heimin-
um. „Ég ávarpaði Mannréttinda-
nefnd Sameinuðu þjóðanna fyrst í
mars 1983. Ég hafði aðeins verið
laus úr fangelsi í nokkra mánuði
en ég fordæmdi mannréttindabrot
í Chile, Argentínu, þá var herstjóm
við völd þar, Mið-Ameríku og Suð-
ur-Afríku áður en ég mótmælti
ástandinu í mínu eigin heimalandi.
Ég hef skrifað undir fjölda mót-
mælayfirlýsinga gegn mannrétt-
indabrotum og hef barist fyrir
auknum mannréttindum í Paragu-
ay. Það lítur kannski út fyrir að
Bandaríkjamenn hafí viljað leika
klókan, pólitískan leik með því að
skipa mig sendiherra í sendinefnd
þeirra. En svo er ekki. Mannlegt líf
skiptir mig meira máli en stjóm-
málahugmyndafræði. Mannrétt-
indanefnd Sameinuðu þjóðanna
ætti að starfa í þeim anda en gerir
það því miður ekki. Hana skortir
oft tilfinninganæmi. Þegar pynting-
um er lýst spyrja margir fyrst hvaða
stjómmálaskoðanir kvalaramir
hafa. Það skiptir mig engu máli.
Ég hef varið kommúnista sem var
misrétti beittur opinberlega. Það
hafa ekki allir sömu afstöðu og ég
til þessara mála í Mannréttinda-
nefndinni."
Valladares nefnir nokkmm sinn-
um í bók sinni að pólitísku fangam-
ir á Kúbu og ættingjar þeirra og
vinir hafi ítrekað reynt að vekja
athygli Sameinuðu þjóðanna á
mannréttindabrotum á Kúbu. Það
bar aldrei árangur. 43 ríki eiga
sæti í Mannréttindanefndinni. Hún
á að fylgjast með að Mannréttinda-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna sé
framfylgt og vegur og metur hvort
ástæða sé til að kanna sérstaklega
ástandið í einstökum ríkjum.
Bandaríkin hafa löngum vakið at-
hygli á mannréttindabrotum á Kúbu
en þau hafa aldrei verið tekin til
formlegrar umfjöllunnar. Valladar-
es átti sæti í sendinefnd Banda-
ríkjanna á ársþinginu í fyrra. Mál
Kúbu þokaðist þá áfram þótt nefnd-
in samþykkti hvorki að kanna
ástandið þar sérstaklega né taka
Kúbu inn á umfjöllunarskrá fyrir
þingið í ár. Ronald Reagan, Banda-
ríkjaforseti, heyrði af dugnaði
Valladares og ákvað að skipa hann
sendiherra Bandaríkjanna hjá
Mannréttindanefnd Sameinuðu
þjóðanna.
Castró knúinn til að bjóða
rannsóknarnefnd til Kúbu
„Ef forsetinn hefði boðið mér
einhveija aðra stöðu þá hefði ég
ekki þegið hana. Ég hefði þá ekki
getað haldið baráttu minni fyrir
mannréttindum áfram. Forsetinn
ákvað að skipa mig í þetta emb-
ætti af því að hann vildi að árs-
þingið samþykkti að kanna ástand-
ið á Kúbu sérstaklega. Okkur tókst
að koma því í gegn og þess vegna
held ég að hann hafí valið rétta
manninn," sagði Valladares og
brosti breitt.
„Castró sagði fyrir nokkrum vik-
um í viðtali við bandaríska sjón-
varpsstöð að hann myndi aldrei
hleypa nefnd á vegum Mannrétt-
indanefndar Sameinuðu þjóðanna
inn í Kúbu. Hann hefur nú boðið
rannsóknamefnd á hennar vegum
til landsins og við höfum unnið stór-
an sigur. Það leit út fyrir að tillaga
okkar um umfjöllun um Kúbu á
næsta ári yrði samþykkt. Það hefði
orðið auðmýkjandi fyrir Castró að
bíða slíkan ósigur fyrir Bandaríkja-
mönnum. Kúbumenn tilkynntu því
fulltrúum Kólombíu, Mexíkó og
Perú að Castró vildi bjóða forseta
Mannréttindanefndarinnar til Kúbu
til að líta á fangelsi. Þeir lögðu
þetta fram í nefndinni og við sætt-
umst strax á þessa lausn. Okkar
takmarki, að nefndin taki mann-
réttindabrot á Kúbu til athugunar,
var náð. Hingað til hefur hún alltaf
látið eins og þau séu ekki fyrir
hendi.
Stuðningsmenn Kúbú létu eins
og Castró hefði opnað hliðin sjálf-
viljugur og skotið Bandaríkjamönn-
um ref fyrir rass með því að bjóða
fulltrúum nefndarinnar til sín. En
það er mesti misskilningur. Hann
vissi að við myndum halda áfram
að knýja á dyr þangað til hliðin
opnuðust og ljósi yrði varpað á
mannréttindabrot sem eiga sér stað
í landinu. Hann kaus því auðveld-
ustu leiðina til að komast hjá frek-
ari niðurlægingu.
Kúbanska stjómin setti sem skil-
yrði fyrir boðinu að fulltrúamir
myndu aðeins heimsækja fangelsi
og tala við opinbera starfsmenn.
Við vildum ekki sættast á þetta.
Við vildum ekki að heimsóknin yrði
opinber ferðamannaheimsókn. Við
heimtuðum að hún yrði farin í anda
reglugerða Menningarmálanefnd-
arinnar og Sameinuðu þjóðirnar
borguðu fyrir hana. Það tók langan
tíma að fá þetta samþykkt en það
tókst á endanum. En þetta er ekki
bara sigur fyrir Bandaríkjastjórn
heldur fyrst og fremst fyrir fólkið
í dýflissunum á Kúbu.“
Um leið og hann sagði þetta
opnaði Valladares ítalskt tímarit,
sem hann var með með sér, og sýndi
mér stóra litmynd af skítugri hurð
á fangaklefa. Hurðin nær ekki al-
veg niður á gólf og handleggir
fanga koma út undan henni. Fang-
inn heldur á upprúlluðu dagblaði í
annarri- hendinni og teflir skák með
hinni. Vatnsglas og brauðbiti
standa hjá.
„Þetta er fólkið sem á það skilið
að Mannréttindanefndin fy'alli um
örlög þess á Kúbu. Myndinni var
ekki smyglað þaðan. Kúbönsk
stjórnvöld lögðu blessun sína yfir
hana og henni er ætlað að afsanna
fullyrðingar um illa meðferð á föng-
um. Hún á að sýna að þeir fái að
lesa dagblöð, tefla skák — þótt
þeir hafi engan til að tefla við —
og fái næga næringu. Eins og þú
sérð þá þarf þessi fangi ekki að
hafa neinar áhyggjur af lífinu,“
sagði Valladares kaldhæðnislega.
„Get bara vonað að
borgararéttindi
aukist á Kúbu“
Besti vinur Valladares í fangelsi,
andófsmaðurinn Pedro Luis Boitel,
lést 24. maí 1972 eftir 53ja daga
hungurverkfall. Fréttir af hungur-
verkfallinu bárust út rúmum hálfum
mánuði áður. „Þekktir menn og
samtök landflótta fólks sendu fjölda
skeyta til Mannréttindanefndar
Sameinuðu þjóðanna og Alþjóða
rauða krossins og báðu þessar
stofnanir að skerast í leikinn og
reyna að bjarga lífi Boitels. Samein-
uðu þjóðimar þögðu þunnu hljóði,
hljóði samsektarinnar," segir í Gegn
allri von. Valladares nefndi þetta
dæmi þegar ég spurði hann um
gagn Mannréttindanefndarinnar.
„Nefndin gerði aldrei neitt fyrir
mig. Hún hefur hingað til aldrei
viljað hafa nein afskipti af Kúbu.
En ég held að hún geti hjálpað.
Hún hefði getað bjargað lífi besta
vinar míns ef hún hefði viljað.
Ég er mjög ánægður að nefndin
mun nú í fyrsta skipti í sögu bylt-
ingarinnar senda til Kúbu rann-
sóknamefnd, sem á að hafa fijálsan
aðgang að öllum stöðum og geta
aflað sér upplýsinga óháð stjóm-
völdum. Hún mun semja skýrslu
og leggja hana fram á næsta árs-
þingi. Þetta mun þröngva stjóm-
völdum á Kúbu til að sleppa föngum
og draga úr pyntingum og mis-
þyrmingum. En ég get bara vonað
að borgararéttindi þegnanna aukist
einhvem tímann á Kúbu. Ég á ekki
von á að þessi sendinefnd leiði til
þess að Castró leyfí fijálsa fjöl-
miðla, stjómarandstöðu, kosningar
eða trúfrelsi eftir 29 ára einræði.
En þetta er fyrsta skrefíð."
Rógurinn um Valladares
Óvægin barátta Valladares fyrir
mannréttindum á Kúbu hefur farið
fyrir bijóstið á mörgum. Kúbustjóm
fullyrðir að hann hafi verið hand-
tekinn fyrir hryðjuverkastarfsemi;
að hann hafi verið meðlimur í leyni-
lögreglusveit Batista; að hann hafi
þóst vera lamaður; og hann hafi *
ekki skrifað Gegn allri von heldur
hafi rithöfundar CIA, leyniþjónustu
Bandaríkjanna, skrifað bókina.
Valladares er orðinn langþreyttur á
þessiim rógburði.
„Ég hef sannað fyrir dómstólum
í Grikklandi og Frakklandi að þetta
em hreinar dylgjur," sagði hann.
Hann hefur sýnt fram á að skilríki
sem Kúbustjóm segir að sanni að
hann hafi verið í leynilögreglusveit
Batista sé falsað; hann var 'ekki
dæmdur í fangelsi fyrir hryðjuverk;
og yfírlæknir á Kúbu, sem var góð-
ur kommúnisti, úrskurðaði að hann
væri lamaður vegna næringarskorts
árið 1978.
Valladares telur að ævintýra-
ljóminn sé óðum að fara af Castró
og menntamenn sjái hann nú í réttu
ljósi. „Hann naut enn virðingar í
hópi menntamanna fyrir fjórum
árum en þú getur varla nefnt fleiri
en einn sem hann höfðar enn þá
til. Menntamenn styðja stjóm
sandinista í Nicaragua af sömu
ástæðum og þeir studdu Castró
áður. En þeir eiga eftir að sjá að sér.
Vinstrisinnar em þeirrar skoðun-
ar að það sé hægt að vinna bug á
hungri og vesæld fátækra þjóða
með því að takmarka frelsi borgar-
anna. Það er ástæðan fyrir því að
þeir styðja sandinistana og höfðu
trú á Castró. Ef brot á sjálfsögðum
mannréttindum era réttlætanleg á
þennan hátt þá verður einnig að
réttlæta stjómarfar Hitlers og
Stalíns. Þeir byggðu einnig skóla
og sjúkrahús. Somoza byggði
sjúkrahús og Pinochet hefur byggt
§ölda sjúkrahúsa á undanfömum
ámm. Nei, einræði og takmörkun
frelsis þegnanna er ekki unnt að
réttlæta. Ekkert getur réttlætt slíka
stjómarhætti.
Ég neita því ekki að einstakling-
ar í Bandaríkjunum geta orðið að
sæta mannréttindabrotum. En slík
meðferð er ekki reglan í þjóðfélag-
inu og henni er ekki haldið uppi
með vilja stjómvalda. Þeir sem
verða fyrir mannréttindabrotum í
hinum fijálsa heimi geta vakið at-
hygli á því í fjölmiðlum og fyrir
dómstólum. Þeim er ekki hegnt fyr-
ir að mótmæla óréttlætinu í þjóð-
félaginu. Það er munurinn á ein-
ræðisríkjum og ríkjum þar sem
frelsi þegnanna er virt.“
Texti og myndir:
Anna Bjamadóttir
Leikmannastefna Þjóðkirkjunnar:
Veiting prestakaJla og biskupskjör
- helstu málin ásamt mörkun starfsviðs stefnunnar
ÖNNUR leikmannastefna Þjóðkirkjunnar var haldin i Reykjavík um
helgina. Sóttu hana fulltrúar úr öllum prófastsdæmum landsins.
Gerð var samþykkt um starfsvið og form leikmannastefnu framtí-
ðarinnar og fjallað um veitingu prestakalla og biskupskjör.
Hugmyndin um leikmannastefnu
kirkjunnar kom fyrst fram í áliti
Starfsháttanefndar Þjóðkirkjunnar
sem prestastefna samþykkti árið
1977. Prófastafundur áréttaði síðan
þessa tillögu og Pétur Sigurgeirs-
son biskup hefur fylgt henni eftir.
Fyrsta leikmannastefnan var haldin
í fyrra. Þar var kjörin nefnd til að
gera tillögur um störf og skipulag
slíkrar stefnu. Formaður neftidar-
innar var Bima Friðriksdóttir.
f samþykkt leikmannastefnunnar
nú um helgina kemur fram, að
stefnan skuli vinna að eflingu leik-
mannastarfs innan kirlqunnar með
margvíslegum hætti. Stefnuna skuli
sækja tveir fulltrúar úr hveiju próf-
astsdæmi nema þrír úr Reykjavík.
Kosið skuli leikmannaráð sem ann-
ist framkvæmdir stefnunnar. Til
þess vom kjörin Helgi Hjálmsson
formaður, Bima Friðriksdóttir og
Guðný Guðnadóttir.
Ný lög um veitingu
prestakalla 1990
Leikmannastefnan fjallaði um
tvö mál, sem vísað var til hennar
frá Kirkjuþingi; um veitingu pre-
stakalla og um biskupskjör. I álykt-
un Ieikmannastefnunnar um veit-
ingu prestakalla segir m.a. að á
meðan gildandi lög hafa ekki verið
endurskoðuð hlutist Kirkjuráð og
biskup til þess, að kirkjumálaráð-
herra kveði nánar á um framkvæmd
laganna eða einstakra greina
þeirra. Þá er sagt, að ekki sé rétt
að fella lögin alveg úr gildi og taka
upp beina veitingu biskups eða ráð-
herra að fenginni umsögn biskups.
Þá er óskað umsagna sóknanefnda
um gildandi lög og æskilegar breyt-
ingar og lagt til að eigi síðar en á
Kirkjuþingi 1990 liggi fyrirfullmót-
aðar tillögur um hugsanlegar breyt-
ingar á lögunum.
í umræðum um biskupskjör kom
fram, að eðlilegt væri að leikmenn
ættu beina aðild að kosningu bisk-
ups, en tiyggja þyrfti, að sú kynn-
ing færi fram á biskupsefnum, að
það kjör gæti farið fram með ábyrg-
um hætti.
Leikmannastefnan samþykkti til-
mæli til Kirkjuráðs um að það hlut-
ist til um, í samráði við prófasta,
að fræðslufundir um störf starfs-
manna kirkna og áhugafólks um
safnaðarkirkju og leikmannastörf
verði haldin sem allra fyrst í próf-
astsdæmum landsins.
Leíkmannaskóli
Á leikmannastefnunni flutti
Ragnheiður Sverrisdóttir djákni er-
indi um störf leikmanna og þátt
þeirra í innra sem ytra lífi kirkjunn-
ar. Benti hún m.a. á þörfina fyrir
leikmannaskóla, þar sem væntan-
legt starfsfólk saJEhaða gæti fengið
sérmenntun til starfa sinna. Hún
sagði ekkert kirkjulegt starf vera
leikmanninum óviðkomandi, en þó
afmarkast af starfsviði vígðra þjóna
kirkjunnar, þar sem þeir hafa sérs-
takt hlutverk varðandi sakrament-
in. Hún sagði leikmannastarf mikil-
vægt og ef kirkjuna vantaði það,
þá væri hún ekki kirkja. Ragn-
heiður hvatti til aukins starfs kirkj-
unnar, og þá fyrst og fremst leik-
manna, að dagvistun, sem skapaði
eðlilegan farveg fyrir skímar-
fræðslu kirkjunnar.
Leikmannastefnu var slitið í
Biskupsgarði og fagnaði biskup í
ræðu sinni þar tilurð og starfi stefn-
unnar sem hann sagði vera tjáningu
á nýjum viðhorfum innan kirlqunn-
ar. Næsta leikmannastefna verður
haldin í mars að ári.
Morgunblaðið/Þorkell
Fulltrúar á annarri leikmannastefnu Þjóðkirkjunnar. Fremri röð frá vinstri: Birna Friðriksdóttir
Reykjavíkurprófastsdæmi; biskup herra Pétur Sigurgeirsson; Margrét Lárusdóttir Þingeyjarprófasts-
dæmi. Aftari röð frá vinstri: Gunnlaugur Finnsson frá Kirkjuráði; Sigrún Gísladóttir Austfjarðaprófasts-
dæmi; Jón Oddgeir Guðmundsson Eyjafjarðarprófastsdæmi; Árdís Björnsdóttir Skagafjarðarprófasts-
dæmi; Emil Hjartarson ísafjarðarprófastsdæmi; Guðrún Guðmundsdóttir Húnavatnsprófastsdæmi; Magn-
ús B. Jónsson Borgarfjarðarprófastsdæmi; Guðný Guðnadóttir Skaftafellsprófastsdæmi; Halldór finnsson
Snæf.- og Dalaprófastsdæmi; Magnús Einarsson Múlaprófastsdæmi; Haraldur Júlíusson Rangárvallapróf-
astsdæmi; Kristján Þorgeirsson frá Kirkjuráði; Helgi K. Hjálmsson Kjalamesprófastsdæmi. Á myndina
vantar Óla Þ. Guðbjartsson Arnesprófastsdæmi og Gisla H. Arnason Reykjavíkurprófastsdæmi.
Leikmannastefna orðin föst
í sessi
Morgunblaðið ræddi við einn full-
trúa á leikmannastefnunni, Gunn-
laug Finnsson frá Kirkjuráði. og
spurði hann um tilurð og hlutverk
stefnunnar. Gunnlaugur sagði að
töluverð umræða hefði átt sér stað
innan kirkjunnar um þátttöku leik-
manna í starfí hennar. „Fyrsti vísir-
inn að því að breyta þessu var þeg-
ar sett vom lög um Kirkjuþing þar
sem kveðið var á um þátttöku
lærðra og leikra. Þróunin er í þá
átt að leikmenn komi meira inn í
störf kirkjunnar, ekki síst í bama-
og unglingastarfi og með öldmðum.
Leikmannastefnan hefur nú fundið
sér farveg eftir að starfsvið hennar
var markað. Þetta er frjáls sam-
koma, ekki lögbundin og ég tel að
með þessari leikmannastefnu sé
búið að festa í sessi, að þessi sam-
tök muni hafa hlutverki að gegna
í framtíðinni. Nú var vísað málum
til leikmannastefnu til umsagnar,
það er í fyrsta sinn sem slíkt ger-
ist. Leikmannastefna er vettvangur
umræðna og þær umræður em afl-
vaki fyrir fulltrúana um mál, sem
þeir geta síðan farið með heim í
hérað og kynnt þar fyrir heima-
mönnum," sagði Gunnlaugur Finns-
son, fulltrúi á leikmannastefnu
Þjóðkirkjunnar.