Morgunblaðið - 13.09.1988, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. SEPTEMBER 1988
HANDKNATTI FIKUR:
Að skynja hinn hreina tón
í afmælisboði ræddu nokkrir
ungir menn um erlenda íþrótta-
menn og afrek þeirra af miklum
alvöruþunga, enda orðnir tólf
ára gamlir, og sú hugmynd fædd-
ist að sennilega gætu þeir eftir
allt saman náð sama árangri og
þessir karlar. Einn þessara yng-
issveina tók sig til og gerði hug-
myndina að veruleika. Það var
Einar Vilhjálmsson spjótkastari.
„Hugsunin um að komast á
Ólympíuleika kom sennilega fyrst
upp í hugann í þessu afmælishófi,
en þar bar okkur strákunum saman
um það að spjótkastarar væru í
raun engir risar og að það væri
sennilega hægt að kasta langt eins
og þeir.
Fljótlega eftir þessar umræður
fékk ég kvennaspjót í hendumar
og hóf að kasta. En þá fékk ég í
olnbogann og hugsaði með mér, að
þetta gengi ekki!
í umfjöllun um Ólympíuleikana
1972 kom það fram að íþróttamenn
austantjaldslandanna fengju þjálf-
un frá unga aldrei, en sú umræða
hefur sennilega orðið til þess að ég
spurði kennarann minn að því hvort
hann héldi að ég væri orðinn of
seinn til velja mér íþróttagrein."
Einar varð ekki of seinn, og lét
ekki heldur „olnbogaskotið" aftra
sér frá spjótkastinu, vann marga
glæsta sigra landsmönnum til
ómældrar ánægju.
En spjótinu var breytt árið 1986.
Þyngdarpunkturinn var færður
fram um 4 sentimetra þannig að
hlutfoll átakaferils og útkastshoms
breyttust.
„Tæknin sem ég hafði við gamla
spjótið átti ekki við hið nýja. Það
var kannski frekar dapurt því ég
var búinn að leggja á mig fjögur
ár til að ná þessari tækni, en það
má segja að allir sem köstuðu langt
með gamla spjótinu töpuðu hlut-
fallslega mest. Ég féll úr 5. sæti
niður í 24. sæti árið 1986, kastaði
þá 80,28 metra."
— Nú segja menn að þú hafír
náð mjög góðri tækni með nýja
spjótið?
Einar kinkar bara kolli hugsi og
segir að svo virðist vera, en vill
ekki hafa fleiri orð um það. En
hann komst í 13. sæti á heimsmeist-
aramótinu 1987, kastaði lengst
82,96 metra það árið, en er nú í
4. sæti á heimslistanum með 84,66
metra kast.
Við ræðum um muninn á
hópíþróttum og einstaklingsíþrótt-
um og Einar segir að sjónarhomið
verði einhæft og einbeitingarsviðið
afmarkað hjá þeim síðamefndu.
„í raun einangrar maður sig, og
það á við mig því ég hef verið mik-
ill gerandi sjálfur hvað varðar upp-
byggingu og áætlanagerð, þótt ég
hafí auðvitað notið aðstoðar góðra
manna."
— Einar, stuttu áður en þú
hleypur af stað með spjótið, þá verð-
ur þú svo hátíðlegur í framan. Hvað
ertu að hugsa þá?
„Tæming. Algjör tæming." Bætir
svo við hlæjandi: „Bara gröfín!
Nei, á þessu augnabliki verða
menn að geta útilokað umhverfíð,
þrengt sjónarhomið og skynjað
hreina tóninn."
— Svo er það augnablikið þegar
þú kastar. Það kemur svo skrýtinn
snúningur á líkamann.
„Þetta er ónáttúruleg hreyfíng.
Mikil þensla og yfírspenna á líkam-
ann, þar sem kúnstin felst í því að
nýta sér til fullnustu lögmál mið-
flóttaaflsins og hins hreyfifræðilega
hleklq'alögmáls. Ef kastið er vel
útfært tæknilega, þá hefur maður
á tilfínningunni að hafa ekki tekið
eins vel á og hugsanlega er mögu-
legt, því kastið virkar átakalaust."
Síðan 1982 hefur Einar stundað
nám við háskólann i Austin í Tex-
as, Iauk BS-prófí í lífeðlisfræði og
vinnur nú að BA-gráðu í stjóm-
A
LEIÐ
TIL
SEOUL
Jakob Sigurðsson
Ekki laust við að
maður þroskist
Á ljósmyndum sem teknar eru
í hita leiks virkar Jakob Sigurðs-
son svo árásargjam, að maður
setur ósjálfrátt í herðaraar og
býr sig undir harða orðahríð. En
svo birtist hann, þetta ljúfmenni,
sem gengur á fjöll í frístundum
og hlustar á klassíska músik.
„Draumurinn er að komast upp
á Snæfellsjökul," segir Jakob, sem
gengur upp á Esjuna og hleypur
upp á Helgafell. En hann er mikið
fyrir útilíf og notar hvert tækifæri
til gönguferða.
— Nú eru margir félagar þínir í
golfi, „smitið" þið ekki hver annan?"
„Nei, ég held það velti á upplagi
hvers og eins hvað hann velur sér
og kemst í kynni við. Ég hef líka
mikinn áhuga á ljósmyndun, og hef
aðallega tekið „macro“-myndir, en
það em svona nærmyndir af blóm-
um og þess háttar, og svo lands-
lagsmyndir. En annars er lítill tími
fyrir tómstundir eins og nú stend-
ur.“
Jakob ólst upp í Eyjum „í beinum
tengslum við náttúruna og atvinnu-
lífíð" eins og hann segir, en það
var nú einmitt náttúran sjálf sem
orsakaði það að hann fór að spila
handknattleik.
„Ef gosið í Eyjum hefði ekki átt
sér stað þá hefði ég sjálfsagt ekki
farið í handbolta. En ég flutti í
Hlíðamar í Reykjavík og þá lá bein-
ast við að fara í Val. Eg spilaði
einnig fótbolta en komst fyrr í
meistaraflokkinn í handboltanum.
Síðan hef ég verið í Val og líkar
mjög vel þar. Félagsskapurinn er
stór hluti af handboltanum og þar
hef ég eignast vini og kunningja,
og verið með sumum frá 12 ára
aldri."
— Er ekkert leiðinlegt að vera
háður getu annarra eins og gerist
í hópíþróttum?
„Það er kannski ekkert gaman
að eiga stórleik þegar liðið tapar,
þá hverfur eigin geta í skuggann.
En næsti leikur getur bætt það upp
F.kki beinlinis árennilegur.
þegar mér gengur illa, en liðið sigr-
ar! Gengi manns veitur á þeirra
getu, það sem þú gerir er háð því
hvað meðspilarinn gerir. En það er
nú einmitt samvinnan sem gefur
þessu gildi!“
Jakob er 24 ára gamall og stund-
ar nám í efnafræði við háskólann.
Handboltinn hefur óneitanlega tafið
nám hans þar sem hann hefurþurft
að taka sér frí um stundarsakir, en
stefnir nú að því að ljúka námi
næsta vor.
„Ég hef mætt miklum skilningi
í skólanum, en það er ekkert sjálf-
gefíð. Ég fer í skólann á fullu að
Olympíuleikunum loknum, en ég
Morgunblaðið/Bjami Eiríksson
kem þó til með að missa mikið úr
verklega náminu. Ég neita því ekki,
að það fer í taugamar á mér hvað
námið hefur setið á hakanum, en
ég hef reynt að hugga mig við það,
að ég hef rúman tíma til að læra,
en þessi tími í íþróttunum kemur
aldrei aftur. Og svo gleymist allt
erinðið þegar frá líður.“
Nú eru stórátökin framundan,
en Jakob er ekkert kvíðinn, segist
frekar hlakka til.
„Ef þú ferð vel lesinn í próf, þá
hefurðu engar áhyggjur. Þetta er
álíka tilfinning. Eftir þennan gífur-
lega undirbúning þá ætti þetta að
ganga vel. Það er líka ánægjulegt
sýslu og hagfræði. Þau hjónin
kunna vel við sig í Austin, sem er
þægileg borg og laus við alla stór-
borgarös, og munu halda út aftur
í janúar nk. Ég spyr Einar hvort
hann verði ekki bara stjómmála-
maður eftir þetta allt saman?
„Ég er það. Ég er alltaf að stjóma
sjálfum mér.“
Hann segir að það sé raunhæfur
möguleiki að fara á ólympíuleikana
’92 í Barcelona, en dregur ekki dul
á það, að hann sé farinn að méta
aðra þætti í lífinu.
„Þetta er spuming um „tæki-
færiskostnað", þ.e. hvað viltu fóma
miklu fyrir hlutina. Það hefur ýmis-
legt setið á hakanum vegna íþrótt-
anna. Ég vil gjaman fara að skapa
ijölskyldunni traustari grunn. Þessu
hefur fylgt ákveðið rótleysi, við
höfum meðal annars þurft að beij-
ast á leigumarkaðinum, nú og svo
vill maður fara að huga að sínu lifí-
brauði."
Einar hefur glfmt við fleira en
spjótið í gegnum tíðina. Spilaði jafn-
vel eitt sinn handbolta og náði því
að komast í unglingalandsliðið
1978. Hvað kom til að hann gaf
„boltann" upp á bátinn?
„Ætli „tækifæriskostnaðurinn"
hafí ekki verið of hár! Við getum
sagt að ég hafí ekki verið sáttur
við að gefa jafnmikið fyrir hand-
boltann, þegar óregla í félögum
mínum gat komið í veg fyrir að ég
næði langt. Ég held ég hafí líka
áttað mig á því að ég var betri
spjótkastari heldur en handbolta-
maður!"
— Svo ert þú músíkalskur mað-
ur, Einar, spilaðir á gítar í sjón-
varpssal.
Hann hlær þegar hann rifjar það
upp: „Já, þetta er smit úr föður-
húsum. Pabba fannst gaman að
syngja og spila á kvöldin fyrir okk-
ur. Svæfði okkur stundum með
vísnasöng. Ég sem stundum lög við
ljóð og finn ró og afslöppun í því.“
— Nú ert þú sonur afreksmanns
og ert afreksmaður sjálfur. Muntu
undirbúa dóttur þína fyrir það
sama?
„Undirbúa hana fyrir geðveik-
ina?“ spyr hann snöggt og brosir.
„Ég held ég hafi sama háttinn á
og faðir minn við okkur, leyfði okk-
ur að velja. Hann gaf okkur tæki-
færi til að taka þátt í íþróttum, en
lagði ekki áherslu á að gera okkur
að afreksmönnum. Hann sjálfur
hirti lítt um sín verðlaun og flíkaði
aldrei afrekum sínum. Það var í
gegnum annað fólk sem við kynnt-
umst þeim.
Ég man að eitt sinn er við sátum
að kvöldverði segi ég við hann, að
ég sé ákveðinn í að fara á Ólympíu-
leikana ’84. Þá byijaði hann strax
að slá af, sagði að það ætti ekki
að vera yfírmarkmið í lífinu, og að
ég skyldi ekki spenna bogann of
hátt.
Hvað dóttur mína varðar, sem
er nú bara þriggja ára, þá ætla ég
ekki að ýta neitt á hana, krakkar
eiga að finna þetta sjálfir. En hún
er farin að koma á æfíngar með
mér, svo kannski er hugmyndin
óbeint komin inn!“
KM
„Ég er farínn að meta aðra þætti í lífinu.“ f silungsveiði með dóttur
sinni Gerði Rut.
Morgunblaðið/Kristján Pétur Guðnason.
Einar: „í raun einangrar maður
sig.“
SPJÓTKAST:
Einar Vilhjálmsson