Morgunblaðið - 18.12.1988, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18. DESEMBER 1988
25
Babb í bátínn
Framsalsbeiðni Breta þótti ekki
nógn nákvæm. Ryan var aðeins bor-
inn þeim sökum að hafa tekið þátt
í samsæri um að myrða óþekkta
menn ásamt óþekktum mönnum ein-
hvem tímann á tímabilinu 21. maí
1975 til 1. júlí 1988. Hann var einn-
ig ákærður fyrir að hafa tekið þátt
í samsæri með óþekktum mönnum
á tímabilinu 1. febrúar 1986 til 1.
júlí 1988 í því augnamiði að beita
sprengiefni til að stofna mannslífum
í hættu eða valda alvarlegu eigna-
tjóni í Bretlandi.
Martens, forsætisráðherra Belga,
sagði á fundinum á Rhódos.að beiðni
Breta hefði verið svo óljóst orðuð
að ekki hefði annað komið til greina
en að hafna henni. Heimildarmenn
The Observers hafa þó aðra skýr-
ingu. Að þeirra sögn höfðu Ryan eða
vinir hans í hótunum við Belga.
Þessu er neitað í Brussel og þar er
sagt að Ryan hafi komið vel fram
og verið vingjamlegur og kurteis.
Um svipað leyti og ríkisstjórnar-
fundurinn í Bmssel fór fram fékk
Scotland Yard þau skilaboð þaðan
að babb væri komið í bátinn. Síðan
var hryðjuverkadeildinni tilkynnt
opinberlega að Ryan yrði ekki fram-
seldur og sendur til Dyflinnar. Scot-
land Yard flýtti sér að fara þess á
leit við írsk yfirvöld að þau hand-
tækju prestinn, en dræmt var tekið
í það.
Margrét Thatcher brást reið við
afstöðu Belga og íra og sakaði yfir-
völd í Dyflinni um sofandahátt. Það
undarlega gerðist að hörð afstaða
hennar varð til þess að stjórnarand-
stöðuflokkamir í Dyflinni lýstu yfir
stuðningi við Charles Haughey for-
sætisráðherra, sem hefur sjaldan
staðið eins vel að vígi og nú. ímm
finnst hann hafa sýnt hugrekki í
málinu og auk þess nýtur hann sam-
úðar vegna þess að hann þjáist af
nýrnaveiki að sögn The Observers.
írskir ráðamenn segja nú að þeir
hafí séð þetta vandamál fyrir. Þeir
segjast hafa sett sig í samband við
ríkissaksóknarann í Lundúnum og
reynt að „hafa vit fyrir honum“.
Þeir segja líka að þeir hafi sagt
Bretum að ef þeir vildu fara fram á
framsal yrðu þeir að hafa hraðan á
og orða beiðnina svo greinilega að
ekkert væri hægt að setja út á hana.
Ekki framseldur
Svo fór að írum bámst tvær fram-
salsbeiðnir og báðar gallaðar að
þeirra dómi, segir The Observer.
Þótt Bretar séu reiðir ímm viður-
kenna sumir ráðamenn í Lundúnum
að fátt sé eins erfitt fyrir írska ráða-
menn og að framselja írska þegna.
Bretar segjast aðeins vilja'fá hryðju-
verkamenn framselda, en kaþólskur
klerkur í mótmælasvelti vekur upp
minningar hjá ímm um aldalanga
baráttu þeirra gegn Bretum.
Bretar virðast verða að sætta sig
við að fá ekki Ryan framseldan og
þeir sitja eftir með sárt ennið. Þeir
hugga sig við að hann geti ekkert
illt j^ert af sér, a.m.k. í bili.
A fundinum á Rhódos var frú
Thatcher ekki síður hörð í garð
Haugheys en Martens. Hún varð
sjálf fyrir barðinu á sprengjuárás
IRA á landsfundi íhaldsflokksins
IRA í Blackpool 1984, þegar fimm
biðu bana og segist ekki hafa
áhyggjur af áhrifum málsins á sam-
búð Breta við önnur ríki. „Það sem
ég tel mestu varða er að beijast
gegn hryðjuverkum," hefur hún
sagt. Um 3.000 manns hafa beðið
bana síðan óöldin á Norður-írlandi
hófst fyrir 20 ámm og Thatcher
segir: „Ef þið fengjuð svipuð bréf
og ég fæ frá mæðmm, sem hafa
misst syni sína, munduð þið taka
nákvæmlega sömu afstöðu og ég.“
Það sem Haughey telur skipta
mestu máli er það markmið að sam-
eina írland, sem Bretar skiptu 1921.
Hann lítur málið í sögulegu ljósi og
hefur sagt: „Meðan vandamálið á
Norður-írlandi leysist ekki geta
Bretar og írar ekki átt eðlileg sam-
skipti eins og önnur lýðræðisleg
grannríki." Þó var reynt að færa
sambúðina í eðlilegt horf með samn-
ingnum 1985 og síðan hafa írar
gegnt ráðgefandi hlutverki í stjóm
Norður-lrlands og þeir em oft hafð-
ir með í ráðum, t.d. í sambandi við
öryggisgæzlu á landamæmnum og
breytingar á dómskerfinu. Regluleg-
ir fundir brezkra og írskra ráðherra
hafa átt þátt í að draga úr tor-
tryggni í sambúð ríkjanna og einn
slíkur fundur var haldinn í Storm-
ont-kastala á miðvikudaginn.
v ■■ C. . - o }■
HEr; f s
Viðbúnaöur í Oxford-
strœti í London . ..
sprenging í íbúð Thatc-
hers í Blackpool (1984)
. . . sprenging í Woool-
wich.
Haughey reiður
Þegar frú Thatcher skammaði íra
á dögunum flýttu nokkrir brezkir
stjómmálamenn sér að kveða dauða-
dóm yfír samningnum frá 1985.
Haughey og Thatcher tóku ekki
undir það, en Haughey er greinilega
reiður. „Ekki er rétt að bera upp
mál einstaklinga á þingi og gera þau
pólitísk," sagði hann nýlega um mál
Ryans. í London tóku Edward He-
ath, fv. forsætisráðherra íhalds-
flokksins, og Roy Hattersley, vara-
leiðtogi Verkamannaflokksins, í
sama streng.
írska þingið samþykkti nýlega lög
um framsal afbrotamanna og þau
eiga að tryggja betur rétt manna,
sem óskað er eftir að verði framseld-
ir. Samkvæmt þeim verða Bretar að
sannfæra dómsmálaráðherra ír-
lands, John Murray, um að brezka
lögreglan hafi lagt fram nógu traust-
ar sannanir áður en framsal er leyft.
Þessi lög urðu til þess að írska
stjórnin hafnaði beiðninni um fram-
sal Ryans á þriðjudaginn.
Blöð í Bretlandi jafnt sem írlandi
hafa lagt áherzlu á nauðsyn þess
að Irar og Bretar gæti stillingar unz
aftur verði hægt að koma á gagn-
kvæmu trausti. Sunday Times seg-
ir:„Bretar og írar verða að hætta
gagnkvæmum ásökunum og gera
verður nýjar tilraunir til að auka
þrýstinginn á IRA ... Ekkert mundi
gleðja IRA eins mikið og að Bretum
og Irum sinnaðist."
Fréttaskýrandi írska blaðsins
Sunday Independent skrifaði:
„Ráðunautar Haugheys segja hon-
um einslega að þeir séu ekki haldnir
nokkrum blekkingum um „hin týndu
ár“ séra Ryans í Evrrópu... En
þeir eru harðir á því að fjalla verði
um málið samkvæmt írskum lögum,
en ekki eftir duttlungum skapvondra
og yfirlætislegra ráðherra Breta.“
Talið er að bezta lausnin á málinu
úr þvi sem komið er væri sú að
Ryan yrði leiddur fyrir rétt á ír-
landi. En Ryan segir að hann muni
heldur svelta sig í hel en að mæta
fyrir rétti. Thatcher er lítið hrifin
af hugmyndinni og Haughey kæmist
í vanda, ef presturinn færi í hungur-
verkfall.
GH
Bergstaðastræti 37.
HEIÐALAMBIÐ _
UÚFFENGA
í hádeginu á sunnudögum
Yegna Qölda áskorana höfum við nú ákveðið að endur
taka lambakjötskynninguna næstu sunnudaga.
18. desember: Fylltar lambasneiðar m/kryddjurtasósu
Ávaxtarjómarönd m/karamellusósu
Verð kr. 895.- fyrir fullorðna og kr. 400.- fyrir börn