Morgunblaðið - 29.12.1988, Blaðsíða 12

i
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR* 29. DESEMBER 1888«
Höfundar Ijóðanna
auki varð Rimbaud ungum mönnum
persónuleg fyrirmynd.
Skáldin í Kráarljóðunum eru sum
hver tengd Medúsuhópnum. Ljóðlist
þeirra er byltingarkennd án þess
að vera beinlínis pólitísk. Öll hafa
skáldin orðið fyrir meiri eða minni
áhrifum af nýsúrrealisma. Þau eru
öll í uppreisn gegn venjubundnu
lífsmynstri og hefðbundnum tján-
ingarmáta. Þau yrkja því á máli sem
skilst best innbyrðis en er fráleitt
ætlað að höfða beint til hins al-
menna lesanda! Þó eru ljóð þessi
hreint ekki óræð á neinn hátt, að
minnsta kosti ekki öll, Þetta er
bara þeirra tungutak. Þægindaþjóð-
félagið fer í taugamar á þeim. Ljóð
þeirra fela gjarnan í sér ögrun við
borgaralegt siðgæði (sem er nú
ekki alltaf sem sýnist!). Sumt ber
þarna keim af anarkisma. Skáldin
gretta sig framan í virðulega menn-
ingarásjónu samtíðarinnar, gefa al-
vömsvipnum langt nef. Þversagnir
og óvænt hugmyndatengsl setja
svip á Ijóðin. Stundum er líkingamá-
lið þó ekki langsóttara en svo að
það jaðrar við að hafa almenna og
allt að hefðbundna skírskotun. Tök-
um sem dæmi ljóð Braga Ólafsson-
ar, Hólsfjöll, sem jafnframt er hið
fyrsta í.bókinni (á eftir Rimbaud):
Á hestinum
sem leiðist að bera mig
hlusta ég á brestina í flöllunum
Kippi í tauminn
við svarta krá
og bind hestinn við myrkrið
Er þetta svo óralangt frá réttum
og sléttum symbólisma? Fáein
prósaljóð eru í bókinni, þar á meðal
eitt nokkuð langt eftir Jóhamar,
Ripp Rapp og Rúpp bar 1723. Jó-
hamar er ádeiluskáld, beinir skeyt-
um að þeim sem láta stjórnast af
lágkúru og aumingjaskap og getur
verið neyðarlegur. Sjón er lika með
prósaljóð, örstutt. Hann er dulúð-
ugri en mildari. Vegna hins síðar-
nefnda, hefur honum gengið nokk-
uð vel að hljóta svokallaða viður-
kenning. Þarna eru og Þór Eldon,
Jón Hallur Stefánsson, Ólafur Eng-
ilbertsson, Einar Melax og Einar
Öm. Síðastur er svo Þorri Jóhanns-
son með tvö ljóð. Þorri gerir upp
reikningana við samfélagið vegna
brostinna vona sinnar kynslóðar
sem lifði í:
SMITH&NORLAND
NÓATÚNI 4 • SÍMI 28300
Kráar-
ljóðin
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
KRÁARLJÓÐIN. Smekkleysa
sm. hf. Reykjavík, 1988.
Cicero þreyttist ekki á að telja
upp forréttindi þau sem maður nyti
þegar hann væri orðinn gamall. Það
vill stundum gleymast að því fylgja
líka forréttindi að vera ungur. Þá
fýrirgefst t.d. ungæðishátturinn.
Galsi og »stælar«, sem gömlum er
bannað, leyfist eins og hver vill.
Níu ungskáld eiga hver eitt til tvö
ljóð í Kráarljóðunum. Þetta eru allt
strákar, engin skáldkona. Aðeins
fjögur þessara ungu skálda em í
Ljóðaárbók 1988. Fremst er ljóð
eftir Rimbaud, Au cabaret-vert, ort
1870; eins konar stefnuviti' fýrir
safnið. Kannski líka staðfesting á
því að þeim sé alvara, piltunum.
Þeir leggja líka út af því með ýms-
um hætti; þetta em allt kráarljóð.
Athyglisvert að ungskáld undir lok
20. aldar skuli þannig taka mið af
meira en hundrað ára gamalli ljóð-
list. En er það svo furðulegt ef
haft er í huga að nútímaljóðlistin,
modemisminn, hefst í Frakklandi á
síðustu áratugum 19. aldar. Þar að
Falsframtíðum fyrrverandi
tilfínningum dreymandi bams.
»Brostinna vona«, eftir á að
hyggja, svo útþvælt orðalag mundi
ungskáld seint iáta sér um munn
fara enda orðar Þorri það með öðr-
um hætti. En hvað um það, annað
ljóð sitt — og þar með síðasta ljóð
bókarinnar — nefnir Þorri Beija á
barnum. Ekki vil ég nú meina að
það sé sýnishorn af því sem hann
hefur best ort en það er á þessa leið:
Á bamum barinn til að
búa sér yrkisefni.
Þegar vormávar garga hulin nöfn
á grágrænni nóttu.
Flýg ég yfir borgina og rispa mig
á svölum blokkanna.
Flýg ég í leit að æti.
Á barinn til að berja,
beija úr mér svita sjálfsins í svefni.
Teyga viskíið í björtum
vakandi svefni.
En á bamum vinna pöddur
sem afgreiða pödduheilahristinga
fyrir nóttina.
Kráarljóðin er kilja í litlu broti
en eigi að síður pökkuð í öskju eins
og dýrlegustu viðhafnarútgáfur.
Myndir eru af skáldunum, bæði
hveiju fyrir sig og öllum saman,
þar sem sjá má að þau eru búin að
fá sér einn léttan á barnum. Styrk-
ur þeirra felst meðal annars í því
að þau koma fram sem hópur,
leggja sjálf sig að jöfnu. Þó þau
hafi kannski vandað sig mismikið
ber heildarsvipur bókarinnar með
sér að hópurinn ætlar sér sýnilega
talsverðan hlut í ljóðlistinni.
Olíufélagið hf.:
Vöntun á svartolíu og
birgðastöð á Seyðisfírði
Bæjarstjórn Seyðisfjarðar sam-
þykkti samhljóða ályktun þann 13.
desember sl. þar sem krafist er að
olíufélögin tryggi loðnuverksmiðj-
um næga svartolíu. Ástæðan fyrir
þessari ályktun er sú fullyrðing
bæjarstjórnarinnar að vandræða-
ástand hafi skapast hjá loðnuverk-
smiðjum vegna síendurtekinnar
vöntunar á svartolíu. Ennfremur er
það eindregin ósk bæjarstjórnarinn-
ar samkvæmt ályktuninni að nýti
olíufélögin sér ekki olíubirgðatank
Olís á Seyðisfirði eigi loðnuverk-
smiðjurnar sjálfar að sjá um inn-
flutning á svartolíu.
Þar sem ályktun þessi hefur ver-
ið send helstu dagblöðum landsins
vill Olíufélagið hf. taka eftirfarandi
fram.
1. Það hefur aldrei skapast vand-
ræðaástand hjá loðnuverksmiðjum
sem eru í viðskiptum hjá Olíufélag-
inu hf. vegna vöntunar á svartolíu.
Þvert á móti hefur Olíufélagið hf.
ávallt tryggt loðnuverksmiðjum
næga svartolíu. Fullyrðingar bæjar-
stjórnarinnar um annað er vísað á
bug. Loðnuverksmiðjur á Seyðis-
firði eru ekki í viðskiptum hjá Olíu-
félaginu hf.
2. Svartolíunotkun á Austurlandi
árið 1987 var um fjóðungur af
heildarnotkuninni. Að mati Olíufé-
lagsins hf. er ekki hagkvæmt fyrir
olíufélögin að nýta olíubirgðatank
Olís á Seyðisfirði, þó það geti verið
hagkvæmt fyrir Seyðisfjarðarkaup-
stað vegna hærri tekna af hafnar-
gjöldum. Sá kostnaður sem hlýst
af því að gera Seyðisfjörð að við-
bótar innflutningshöfn og dreifa
svartolíunni þaðan til Austurlands
er töluvert hærri en kostnaðurinn
við að dreifa svartolíunni frá
Reykjavík til Austurlands. Þar kem-
ur til auk flutningskostnaðar frá
Seyðisfirði til Austfjarðarhafna
aukaflutningsgjald sem erlend
skipafélög taka vegna viðkomu á
Seyðisfirði, rekstur olíubirgðastöðv-
arinnar, verulegar lagfæringar á
olíubirgðatankinum svo gerlegt sé
að geyma svartolíuna, fjármagns-
kostnaður vegna aukningar birgða,
lakari nýting flutningaskipa og nú-
verandi innflutningshafna.
3. Auk áreiðanleika gagnvart
viðskiptavinum verður við olíudreif-
ingu og birgðahald að leitast við
að gæta fyllstu hagkvæmni. Ljóst
er að eftirspurn eftir svartolíu getur
verið sveiflukennd einkum á loðnu-
vertið, þar sem aflamagn og veður
hafa áhrif á svartolíunotkunina.
Þessi óvissa í notkun gerir birgða-
hald erfiðara. Nýting birgða hlýtur
að verða lakari og dreifíng óáreið-
anlegri ef innflutningshafnir eru
fleiri en færri undir slíkum kring-
umstæðum.
Reykjavík 22. desmeber.
(Frá Olíufélaginu hf.)
UPPLYSINGAOLDIN
ER GENGIN í GARÐ - TELEFAXTÆKIN
FRÁ SIEMENS ERU HÉR!
Við bjóðum tvær gerðirtelefaxtækja frá einum virtasta
framleiðanda fjarskiptabúnaðar í heiminum.
HF 2301
Fyrirferðarlítið skrifborðstæki
Tækið býður m.a. upp á eftirfarandi
möguleika:
■ 16 stiga gráskali.
Fínstilling, andstæðustilling.
■ Sjálfvirk móttaka.
■ 5 blaðsíðna sjálfvirk mötun.
■ Tekur álíka rými á borði og
símaskráin.
Á nýju ári eru strengd heit um hagkvæmni í rekstri, hröð og vönduð vinnubrögð.
Kynntu þér verð og kosti telefaxtækjanna frá SIEMENS.
HF 2303
Öflugt og fjölhæft tæki
Sömu aðgerðir og HF 2301
og auk þess m.a.:
■ Klukkustýrð sending.
■ Sjálfvirkt endurval númers fjórum
sinnum á þriggja mín. fresti ef
móttakandi er á tali.
■ Skammval og hraðval.
■ Sendir skjöl upp í A-3 stærð.
■ Sjálfvirkur skjalamatari
fyrir 30 bls.
■ Stafaskjár.
■ Valskífa á tæki.
■ Pappírshnífur.
’89
Honda
Civic
3ja dyra
16 ventla
i»V
Oo 0
Verð frá 623 þúsund,
miðað við staðgreiðslu á gengi 1. nóv. 1988
NÝ AFBORGUNARKJÖR
ÁN VAXTA OG VERÐBÓTA.
H)
VATNAGÖRÐUM 24, RVÍK., SÍMI 689900