Morgunblaðið - 02.06.1989, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. JÚNÍ 1989
31
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir SVEIN SIGURÐSSON
Efiiahagsmálatillögxir dönsku stjórnarinnar;
Tekst að hætta bruðli
og pólitískri óráðs-
íu síðustu áratuga?
Eftiahagsmálatillögur dönsku ríkisstjómarinnar hafa eins og
áður er komið fram fengið misjaftiar undirtektir hjá stjórnar-
andstöðunni en það er þó eins og rauður þráður í allri umræð-
unni, að Danir almennt gera sér grein fyrir, að nú er komið
að skuldadögunum, lengra verður ekki gengið á þeirri braut,
sem farin hefiir verið síðustu áratugina. Þá kemur það einnig
til, að Dönum er nauðugur einn kostur að Iaga sig að þeim
veruleika, sem við tekur með innri markaði Evrópubandalags-
ins árið 1992. Tillögurnar einkennast fyrst og fremst af skatta-
lækkunum, sem ætlað er að ýta undir einkaframtakið, en fyrir-
hugað er, að ríki og sveitarfélög mæti tekjumissinum með stór-
auknum sparnaði. Hér á eftir verður vikið nánar að einstökum
liðum tillagnanna.
Ef vikið er að skattalækkun-
unum má nefna, að eftirla-
unaþegar, hjón, sem hafa
741.000 ísl. kr. í árslaun, munu
koma til með að greiða 20.000
kr. minni skatt en áður var og
iðnlærð hjón með tæpar 2,6 millj-
ónir kr. í laun fá um 30.000 kr.
minni skatt. Hjón með tæpar
fjórar milljónir kr. í laun lækka
um 80.000 kr. í sköttum og hjón,
sem hafa langt í átta milljónir
ísl. kr. í laun, þurfa að greiða
rúmlega 1,5 milljónir minna en
áður.
Dönsk skattaparadís?
Eins og á þessu má sjá eru
skattalækkanimar í krónum
taldar mestar hjá þeim, sem
hæstu launln hafa, og af þeim
sökum halda stjórnarandstæð-
ingar því fram, að með tillögun-
um sé verið að auka bilið á milli
ríkra og fátækra. Stjórnin bendir
hins vegar á, að skattalækkan-
irnar séu hlutfallslega jafn mikl-
ar á öll laun auk þess sem skatta-
lækkanir á hálaunafólki skili sér
yfirleitt betur í nýjum fjárfest-
ingum í atvinnulífínu. í tillögun-
um er gert ráð fyrir, að hæsta
skattþrepið verði 52% í stað 68%
nú en á það hefur lengi verið
bent, að skattlagning af þessu
tagi drepi eðlilegt framtak í
dróma og stuðli að skattsvikum.
Skattar á fyrirtækjum og fé-
lögum verða lækkaðir um 40
milljarða ísl. kr. en á móti kem-
ur, að flóknar afskriftarreglur
verða einfaldaðar. Verður skatt-
urinn lækkaður úr 50% í 35%
og verður þá með því lægsta
innan Evrópubandalagsins. Með
þessu á að koma í veg fyrir land-
flótta danskra fyrirtækja, sem
hefur verið mikill á síðustu árum,
og gera Danmörk eftirsóknar-
verðari í augum útlendra fjár-
festenda og fyrirtækja.
Ríkisstarfsmönnum
fækkað
Þessar skattalækkanir verða
fyrst og fremst fjármagnaðar
með því að fækka um 40.000
heilsdagsstörf hjá ríki og sveitar-
félögum á næstum ijórum árum.
Verður sveitarfélögunum gert að
fækka um 28.000 störf og kreíj-
ast að auki greiðslu fyrir ýmsa
Poul Schluter með efhahags-
málatillögurnar. Æ fleiri hall-
ast nú að því, að á það verði
látið reyna hvort fyrir þeim er
borgaralegur meirihluti á
þingi.
þjónustu, sem þau létu áður í té
endurgjaldslaust. Ríkið mun
fækka um 12.000 störf og auka
sparnað á mörgum öðrum svið-
um, meðal annars verður fjár-
framlögum .til eftirlauna, at-
vinnuleysisbóta og námsstyrkja
haldið óbreyttum þótt viðtakend-
um fyölgi. Raunar er talið, að
ríki og sveitarfélög geti sparað
meira en 50 milljarða ísl. kr.
með því að stokka upp atvinnu-
leysisbótakerfið og margir tals-
menn jafnaðarmanna og verka-
lýðshreyfingarinnar eru sam-
mála um, að kerfið sé alvarlega
gallað. Hafa sveitarfélögin sér-
staklega verið sökuð um að mis-
nota það.
Eins og áður segir eiga not-
endur eiga nú að greiða að hluta
fyrir ýmsa opinbera þjónustu og
má af því nefna, að vatnsskattur
verður hækkaður og innheimtur
samkvæmt vatnsnotkun og
þungaskattur á bílum verður tvö-
faldaður. A móti kemur, að
bensínverðið verður lækkað
nokkuð en hins vegar verða
menn að greiða fyrir afnot af
vegum og brúarmannvirkjum.
Er fyrirhugað, að sá skattur
verði greiddur fyrir mislangan
tíma í einu og kvittað fyrir með
tilsvarandi merki á bílrúðunni.
Landflóttinn vex
Af mörgu öðru er að taka og
hér hefur aðeins verið stiklað á
stóru. í dönsku blöðunum má
hins vegar lesa, að þúsundir
Dana kæri sig kollótta um tillög-
ur stjórnarinnar. Þeir kæri sig
hvort eð er ekkert um að greiða
reikninginn fyrir 25 ára bruðl
og pólitískan vesaldóm og séu
nú á förum frá Danmörku fyrir
fullt og allt. í fyrra var land-
flóttinn meiri en nokkru sinni
fyrr og á fyrstu þremur mánuð-
um þessa árs jókst hann um
21,5%. Sögðu þá 6.000 manns
skilið við fóstuijörðina. Þetta
má þó ekki skilja svo, að íbúun-
um fari fækkandi því að í staðinn
koma útlendingar, fólk frá
þriðjaheimsríkjunum, sem vill
njóta dönsku velferðarinnar.
Þeir, sem flytjast frá Dan-
mörku, fara flestir til Svíþjóðar
og vegna þess, að þar er atvinnu-
ástandið skárra, en næstflestir
fara til Bretlands. Fyrir þá eru
það skattarnir, sem mestu máli
skipta. Þá vekur það athygli, að
ásoknin í góða veðrið í Suður-
Evrópu minnkar stöðugt og
fluttust þangað aðeins 216
manns á fyrsta ársfjórðungnum.
Svend Auken, leiðtogi jafnað-
armanna, segist tilbúinn til við-
ræðna við ríkisstjórna um leiðir
út úr efnahagsvandanum en vill
lítið gefa fyrir tillögurnar, sem
stjórnin hefur nú lagt fram. Um
afstöðu Sósíalska vinstriflokks-
ins þarf raunar ekki að spyija
en talsmenn Framfaraflokksins
virðast nokkuð beggja blands.
Borgaralegur meirihluti?
Pia Kjærsgaard, talsmaður
Framfaraflokksins á þingi, segir
til dæmis, að fremur hefði átt
að skattleysismörkin og auk þess
telur hún, að ekki sé nóg að
gert með því að fækka um
40.000 störf hjá ríki og bæ. Þá
segir hún, að það sé hneyksli,
að Radikale Venstre, einn stjórn-
arflokkanna, skuli hafa sett sam-
ráð við jafnaðarmenn sem skil-
yrði fyrir stuðningi sínum við
tillögurnar. Með því hafi stjórnin
afhent jafnaðarmönnum neitun-
arvald.
Svo virðist sem sumir radikal-
ar séu komnir með bakþanka
vegna þessa skilyrðis og innan
íhaldsflokksins og Venstre vex
því nú fylgi, að á það verði látið
reyna hvort á þingi sé borgara-
legur meirihluti fyrir tillögunum
og þá með stuðningi Framfara-
flokksins.
Ragnhildur Theódórsdóttir sópransöngkona og Guðbjörg Siguijóns-
dóttir undirleikari.
Söngtónleikar í
Vinaminni
eftir Birgi Einarsson
AKURNESINGAR fengu góða lista-
menn í heimsókn laugardaginn 27.
maí sl. Hingað kom Ragnhildur The-
ódórsdóttir sópransöngkona og hélt
tónleika í safnaðarheimilinu Vina-
minni. Undirleikari Ragnhildar var
Guðbjörg Siguijónsdóttir píanóleik-
ari. Ragnhildur er borinn og barn-
fæddur Akurnesingur en hefur búið
í Reykjavík síðustu tvö árin og svo
sannarlega hefur hún notað tímann
vel til að þroska söng sinn. Undir
handleiðslu Ágústu Ágústsdóttur
hefur henni farið stórkostlega fram
og ánægjulegt er að sjá og heyra
þessa Skagakonu koma fram með
persónulegan söngstíl sem er í senn
bamslega einlægur en jafnframt full-
ur þroska. Auðvitað á hún ýmislegt
eftir ólært í tæknilegu tilliti, en því
hefur hún náð sem allir listamenn
sækjast eftir; — einlægni í túlkun.
Efnisskráin var nokkuð fjölbreytt,
norræn fyrir hlé en þýsk söngljóð
eftir hlé.
Auk þess að nema hjá Ágústu
Ágústsdóttur, eins og fyrr er sagt,
hefur Ragnhildur notið leiðsagnar
Wagner-söngkonunnar þýzku,
Hanne-Lore Kuhse. Ragnhildur hef-
ur verið mjög virk í tónlistarlífinu á
Akranesi og er ein af þeim fjölmörgu
sem hafa orðið fyrir áhrifum hins
þjóðkunna tónlistarfrömuðar og
söngmálastjóra, Hauks Guðlaugs-
sonar. Allt frá því 1972 hefur Ragn-
hildur sungið með Kirkjukór Akra-
ness. Hún lærði söng hjá Unni Jens-
dóttur í Tónlistarskóla Akraness og
tók m.a. þátt í uppfærslu Tónlistar-
skólans á söngleiknum „Sjórænin-
gjamir frá Pensance".
Hingað á Akranes koma oft marg-
ir góðir gestir á listasviðinu og menn-
ingarlífinu bætast stöðugt rósimar,
þessar rósir ilmuðu sérlega vel. Takk
fyrir komuna.
Höfundurinn erkennari &
Akrmwsi
Hornsófi með óklæði, 2ja sæta horn + 3 sæti.
Verð aðeins kt. 80.000 stgr.
Mikið úrval af hornsófum klæddum leðri eða leðurlúx.
Góð kjör.
Kreditkortaþjónusta
Vanti Hig hornsófa. þá fæið dú iiann hja okkur.
VALHÚSGÖGN
Ármúla 8, símar 82275 og 685375.