Morgunblaðið - 22.10.1989, Blaðsíða 6

V . - M -jíiiÖAaUiWJg QiQywt&ViiJOJHitó
6 FRb I IIR/INIULENT ...........morgunbLaðið 'suNnudáguR”22: öktóber
Réttu megin við núllið,
þökk sé síld og loðnu
- segir Aðalsteinn Jónsson forstjóri Hraðfrystihúss Eskiíjarðar
„HRAÐFRYSTIHÚS Eskifjarðar hefur verið rekið án taps undan-
farin ár og við getum fyrst og fremst þakkað það loðnunni og
sildinni, eftir að hún fór að veiðast á ný. Þessar tvær fisktegund-
ir hafa gert gæfúmuninn. Sem dæmi um þýðingu loðnunnar má
nefiia að á hverri vertíð undanfarin ár höfúm við tekið á móti
meira en 100.000 tonnum af loðnu og er umsetning loðnubræðsl-
unnar 500 til 700 milljónir á ári. Þó einhver dráttur verði á því
að veiðamar hefjist, getum við kannski betur sætt okkur við bið-
ina vegna þess hve mikla þýðingu loðnan hefúr fyrir okkur, þeg-
ar hún gefur sig. Við emm bara i síldinni og bolfiskinum á með-
an,“ sagði Aðalsteinn Jónsson forsljóri Hraðfrystihúss Eskifjarðar
í samtali við Morgunblaðið.
að drepa okkur. Fjármagnskostn-
aðurinn er orðinn hærri útgjalda-
liður en laun og er þá mikið sagt.
Það getur ekki gengið til lengdar
að aðeins þeir, sem eiga peninga
hafi allt sitt á þurru, njóti verð-
tryggingar að fullu og fái vexti
að auki, meðan almenningur og
þeir, sem skulda, verða að taka á
sig verðbólguna. Þrátt fyrir þetta
erum við réttu megin við núllið,
þökk sé síld og loðnu.
Ég hef ekki teljandi áhyggjur
af því, þó loðnuveiðin sé enn ekki
hafin. Þeir eru búnir að finna
hana vestan miðlínunnar og skipin
bíða þess að komast út. I fyira
fengust nokkrir farmar snemma
hausts og síðan ekki neitt fyrr en
í nóvember. Þetta er því ekkert
frábrugðið því, sem verið hefur,“
sagði Aðalsteinn Jónsson.
Morgunblaðið/Diðrik Jóhannsson
Grétar Einarsson, forstöðumaður bútæknideildar Rannsóknarstofii-
unar landbúnaðarins á Hvanneyri, leiðbeinir nokkmm nemendum.
Lengst til vinstri er Ingimar Sveinsson, kennari.
Nemendum Bændaskól-
ans kennt að plægja
Hvannatúni.
Hraðfrystihús Eskifjarðar er
eitt stærsta sjávarútvegs-
fyrirtæki á landinu. Það rekur
fullkomna og afkastamikla fiski-
mjölsverksmiðju, þijú loðnuskip,
Guðrúnu Þorkelsdóttur, Hólma-
borg og Jón Kjartansson, tvo tog-
ara, Hólmanes og Hólmatind,
frystihús, saltfiskverkun, rækju-
verksmiðju, stundar síldarsöltun
og -frystingu og rekur að auki
netaverkstæði og vélsmiðju. Velta
fyrirtækisins í fyrra var 1,7 millj-
arðar krona, heldur meiri en
Granda hf. í Reykjavík og er
Hraðfrystihúsið að sjálfsögðu
langstærsti vinnuveitandinn á
Eskifirði. Það skiptir því miklu
hvort loðnan veiðist eða ekki.'
„Við erum svo heppnir, að vera
ekki með öll eggin í sömu körf-
unni og það hefur greinilega verið
hagkvæmt. Við erum þannig sett-
ir, að okkur er illmögulegt að
stunda útflutning á ísuðum físki
í gámum og auka þannig tekjur
okkar. Það hefur mörg útgerðin
bjargað sér á því. Þess í stað
höfum við loðnuna og síldina. Að
vísu eru lítil verkefni fyrir loðnu-
skipin og bræðsluna milii vertíða,
en þeim mun meira á vertíðinni
sjálfri. Þrátt fyrir þennan siaka
tíma á sumrin hefur bræðslan í
raun verið máttarstólpi fyrirtæk-
isins,“ segir Aðalsteinn.
Miðað við að tekið verði á móti
UM 20 nemendur Bændaskólans á Hvanneyri eru um þessar mund-
ir að læra að nota plóg, gamalt og ekki margbrotið verkfæri, sem
er að vinna sér virðingarsess að nýju.
um 100.000 tonnum af loðnu á
vertíðinni, gætu hráefniskaup
numið nálægt 400 milljónum
króna. Söluandvirði mjöls gæti
verið um 500 milljónir króna og
lýsis um 150 milljónir króna, alls
650 milljónir. Þá er miðað við
gengi dollars og afurðaverð um
þessar mundir.
„Okkur hefur tekizt að reka
fyrirtækið án taps þó vextirnir séu
Aðalsteinn Jónsson
íðnaðar- og viðskiptaraðuneyti.
Lagt er til að Hagstofan verði ekki
lengur sérstakt ráðuneyti, heldur
sjálfstæð stofnun undir forsætis-
ráðuneyti eða jafnvel Alþingi. Vá-
tryggingastarfsemi færist skv.
drögunum til viðskiptaráðuneytis.
Lagt er til að ráðherra geti ráðið
aðstoðarmenn vegna hvers ráðu-
neytis sem hann fer með.
Þá segir í frumvarpsdrögunum
að æviráðning starfsmanna ráðu-
neyta skuli lögð niður. í staðinn
komi sex ára ráðningarsamningar
við ráðuneytisstjóra, en aðrir hafi
þriggja mánaða uppsagnarfrest
eins og almennt gildir. Jón Sveins-
son segir þetta byggjast á því sjón-
armiði að ríkið þurfi að geta hreyft
menn til í störfum eins og tíðkist
hjá einkafyrirtækjum. Ef vilji sé á
að gera betur við ríkisstarfsmenn
en aðra hljóti það að koma fram í
launum. Þetta ákvæði í frumvarps-
drögunum kunni að stangast á við
ráðningar annarra ríkisstarfs-
manna en þá sé það fjármálaráðu-
neytis að endurskoða æviráðningar
almennt.
Birgir Björn Siguijónsson, fram-
kvæmdastjóri BHMR, kveðst telja
að afnám æviráðningar þýddi að
enn frekar væri gengið á réttindi
ríkisstarfsmanna. Þeim væru lagð-
ar ýmsar skyldur á herðar umfram
aðra og núgildandi lög um réttindi
Nemendur fá faglega tilsögn,
bæði bóklega og verklega,
áður en sest er upp í dráttarvél.
Annars fer verklegt nám búfræði-
nema að mestu fram hjá bændum
sem Bændaskólinn hefur sérstak-
lega samið við.
A tímum kvóta og framleiðslu-
stjórnunar eru gæði heimaaflaðs
fóðurs mikilvæg fyrir bændur og
verða þeir að endurrækta tún sín
með vissu millibili til að viðhalda
uppskerumikilum grasstofnum.
Með heimilisdráttarvélum á að
vera hægt að endurvinna tún und-
ir sáningu og komast af án þess
að kaupa mikla vinnu. Plæging er
vandasamasti þátturinn í endur-
vinnslunni og ekki henta allir plóg-
ar til endurvinnslu túna, sem hér
eru á markaðinum, að sögn Ingi-
mars Sveinssonar kennara.
Bændaskólinn var settur 1.
Frumvarp til nýrra stjórnarráðslaga:
Hætt við sameiningu landbún-
aðar- og sj ávarútvegsr áðuneyta
FALLIÐ hefúr verið frá hugmyndum um sameiningu landbúnaðar-
og sjávarútvegsráðuneytis sem fram komu í frumvarpsdrögum að
nýjum sljórnarráðslögum. Nú er gert ráð fyrir að ráðuneytunum
þrettán verði fækkað í ellefú en ekki tíu eins og rætt var í sumar.
Enn er tekist á um hver verði verkefúi umhverfismálaráðuneytis sem
stofúa á eftir áramót, sérstaklega munu landbúnaðarráðuneytismenn
vera fastheldnir á skógræktarmál og málefni Landgræðslunnar.
Frumvarpsdrögin verða send ráðuneytisstjórum og yfirmönnum
ýmissa stofúana til umsagnar eftir helgina. Búist er við að frum-
varpið verði lagt fram á Alþingi um miðjan nóvember að sögn Jóns
Sveinssonar, formanns svokallaðrar stjórnsýslunefiidar, sem unnið
hefúr að gerð þess.
Gert er ráð fyrir að þrír um-
fangsmiklir málaflokkar muni
heyra undir umhverfismálaráðu-
neytið; náttúruvemdarmál, meng-
unarmál og skipulags- og bygging-
armál. Svo mengunarmál séu nefnd
sérstaklega myndi mengunarvarna-
deild Siglingamálstofnunar vera
sett undir ráðuneytið, einnig Holl-
ustuvernd ríkisins, Heilbrigðiseftir-
litið og heilbrigðisnefndir sveitarfé-
laganna. Óljóst er ennþá hvernig
farið verður með málefni Skógrækt-
ar ríkisins og Landgræðslunnar.
Hugmyndir um sameiningu sjáv-
arútvegsráðuneytis og landbúnað-
arráðuneytis mættu m.a. andstöðu
innan þingflokkanna sem fjölluðu
um frumvarpsdrögin í sumar. Því
hefur verið fallið frá þeim, en þó
er gert ráð fyrir nokkmm tilfærsl-
um verkefna milli ráðuneytanna, til
að mynda lagt til að fiskeldismál
heyri framvegis undir sjávarútvegs-
ráðuneyti.
134 stýra 40 deildum
og skrifstofum
Fmmvarpsdrögin hafa ekki
breyst mikið frá því í sumar að
öðm leyti. Þau byggja að sögn Jóns
Sveinssonar nokkuð á gömlu stjórn-
arráðslögunum frá 1969 og fmm-
varpi frá 1985 sem ekki hlaut sam-
þykki Alþingis. Jafnframt eru nú
gerðar margvíslegar tillögur sem
stefna að samdrætti í starfsemi
ráðuneyta og einfaldara skipulagi.
Jón segir athyglisverðar upplýsing-
ar hafa komið fram í þessu sam-
bandi; í ráðuneytunum séu nú tæp-
lega 100 deildarstjórar og 34 skrif-
stofustjórar meðan skrifstofur og
deildir séu aðeins um 40 talsins.
Gert er ráð fyrir í fmmvarps-
drögunum að félagsmála- og heil-
brigðisráðuneyti sameinist, svo og
og skyldur ríkisstarfsmanna mæltu
fyrir um ýmis réttindi í samræmi
við það. Þessi ákvæði hefðu þó oft
verið léttvæg fundin og ríkið ekki
staðið við samninga við starfsmenn
október og stunda í vetur um 80
nemendur nám í skólanum auk 11
í búvísindadeild. _ T
L). J.
Þorlákshöfii:
Sorphaug-
um lokað
Þorlákshöfn.
Hreppsnefnd Ölfúshrepps hef-
ur ákveðið að loka sorphaugum
þeim sem opnaðir voru til reynslu
fyrir nokkrum árum.
Guðmundur Hermannsson sveit-
arstjóri sagði að reynslan hefði
sýnt að þetta svæði sem eingöngu
átti að vera til að brenna sagi og
öðm auðbrennanlegu msli sem ekki
ylli mengun, hefði verið notað eins
og hveijir aðrir öskuhaugar fyrir
jámamsl, fiskúrgang og annað
drasl. Ekki var hirt um að brenna
eða urða þetta drasl sem fauk og
þvældist um allt og setti ljótan blett
á umhverfið.
Nú á að fara með allt sorp og
annan úrgang á sorphauga Suður-
lands á Selfossi og geta þeir íbúar
sem þurfa að losna við stærri hluti-
og ekki komast í mslagámana, sem
búið er að koma fyrir í þorpinu,
snúið sértil áhaldahúss Ölfushrepps
þar sem aðstoð fæst við að koma
ruslinu á haugana.
- J.H.S.
Listasafn íslands:
Sembaltónleikar
Tónlistarskólinn í Reykjavík
heldur tónleika í Listasafni ís-
lands á morgun, mánudaginn 23.
október, klukkan 20.30. Tónleik-
ar þessir eru síðari hluti einleik-
araprófs Önnu M. Magnúsdóttur,
semballeikara, og er þetta í ann-
að skipti sem nemandi lýkur ein-
leikaraprófi á sembal frá skólan-
um.
Anna hefur notið leiðsagnar
Helgu Ingólfsdóttur, sembal-
leikara, þann tíma sem hún hefur
stundað nám við skólann.
Á efnisskrá em Svíta í a-moll
eftir L. Couperin, Toccata Settima
í d-moll eftir G. Frescobaldi, Ms.
Magnúsdóttir’s Maggot eftir John
Speigt (fmmflutt verk), Svíta í
c-moll eftir A. Forqueray og Partíta
nr. 6 í e-moll, BWV 830 eftir J.S.
Bach.
Anna M. Magnúsdóttir, sembal-
leikari.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis og öllum heimill.
(Fröttat.ilkynning)