Morgunblaðið - 19.06.1991, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1991
23
Stika er hinn hermannlegasti í
fínum einkennisbúningi, rauðum
jakka með gylltum hnöppum og
borðum og bláa herforingjahúfu.
Mér finnst góði dátinn Sveik þarna
lifandi kominn. Stika talar ágæta
þýzku einsog margir landar hans.
„Ég vann hjá austurrísku fyrirtæki
í fjórtán ár,“ segir hann. „Auðvitað
lærði ég rússnesku líka, hún var
skyldunám í öllum skólum í fjörutíu
ár. Þeir voru fjölmennir hérna
rússnesku hershöfðingjarnir með
gæðinga sína að njóta lífsins, lögðu
stærsta hótelið, Imperial Sanator-
ium, allt undir sig, en eru nú sem
betur fer farnir,“ segir Stika og
dæsir við. Hann segir mér að rússn-
eskan heyrist varla lengur, líkt og
fólki finnist óbragð að þessu stór-
merka tungumáli eftir innræting-
una, blekkingarnar og heilaþvott-
inn, sem troðið var uppá frelsisunn-
andi fólk í nafni marxískrar hug-
myndafræði. Eftir að blekkingin var
afíijúpuð verða skólarnir að skipta
um kennslugögn. Nýr veruleiki er
tekinn við, en það eru engir pening-
ar til neins. Þjóðin þarf að læra að
hugsa upp á nýtt. „En þið hafið
verið laus við þessar kenningar á
íslandi?", spyr Stika um leið og við
göngum af bílastæðinu inn á fjórðu
hæð hótelsins og tökúm lyftu niður
í gestamóttöku.
Dvorák-hótelið er í einkarekstri
og finnst fljótt á þjónustunni. Á
ríkisrekna hótelinu í Prag mátti
enginn vera að að afgreiða mig og
sýndi því takmarkaðan áhuga. Hér
gefur fólk sér tíma til að sinna
gesti, alls staðar þessi yfirlætis-
lausa alúð og vinsemd án ágengni,
yfirbragðið fágað og slípað af
margra alda menningarhefðum,
aðalsmerki tékknesku þjóðarinnar,
sem sósíalisminn hefur ekki náð að
þurrka út.
Lífsins vatn
í öðru hverju húsi er hótel, sanat-
orium, eða kavarná, kaffistofa, eða
vínarná, vínstofa. Göturnar í
Karlovy Vary eru fullar af gang-
andi fólki en fátt um bíla. Bæði eru
það ferðamenn í stuttri heimsókn á
frægan stað og dvalargestir, sem
koma til hvíldar og heilsubótar í
skemmri eða lengri tíma. Straumur
fólksins liggur í báðar áttir eftir
bökkum Tepla-árinnar undir eikar-,
beyki- og linditijánum og innanum
alblómstrandi runna af alparós í
hvítum og fjólubláum litum. Áin
niðar hægfara neðst í dalnum, sem
hún hefur sjálf skorið og mótað á
milljónum ára. Svona er lífið. Kyn-
slóðirnar koma og fara og það er
einsog niður þeirra blandist þessum
árnið. Karlsbad má muna sinn fífil
fegri, en hún er að vakna til lífs
að nýju eftir hálfan Þyrnirósar-
svefn, því flest hefur staðið í stað
hér í hálfa öld, og andblær liðins
tíma svífur yfir öllu. Það er ævin-
týri að detta inn í þetta andrúm
og menningu millistríðsáranna, sem
víðast er horfið í Evrópu. Þú getur
jafnvel litið lengra til baka og fund-
izt þú vera á 19du öldinni, búizt
við að mæta Goethe, Liszt eða
Brahms á einhveijum göngustígn-
um, en allir dvöldust þeir hér lang-
dvölum. Það er sem þú sjáir þessa
liðnu tíð ljóslifandi fyrir sjónum
þér, lifir hana í huga þér og hafir
bætt einni til tveimur öldum framan
við líf þitt. Goethe dvaldist hér
þrettán sinnum svo vitað sé og
upptendraði anda sinn af fegurð
staðarins og töfrum náttúrunnar,
hinni eilífu uppsprettu allrar sköp-
unar. Ástaróð hans til Karlsbad er
að finna skráðan gylltum stöfum á
marmarahellu við einn göngustíg-
inn:
Karlsbad
■ Allt sem eg hef unnað hér og notið,
allt sem eg hef fangað hér og hlotið,
fögnuð þann og fylling minna vona
fel í mínum draumi og minnist svona:
Megi hver sem gistir þínar grundir
gleðjast svo um allar s'mar stundir.
í Karlovy Vary er margt sem
minnir á Goethe og ber nafn hans,
göngustígar uppi í hlíðunum, veit-
ingahús, þar sem hann borðaði,
vínkrár, þar sem hann hafði drukk-
ið, auk minnisvarðans. En ekki að-
eins skáld, rithöfundar og tónsnill-
ingar komu. Pétur mikli Rússakeis-
ari kom tvisvar, Karl Marx þrisvar,
ævintýramenn og heimspekingar,
konungborið fólk, broddborgarar,
aðalsfólk og flækingar. En eitt áttu
allir sameiginlegt, þeir komu til að
drekka vatnið fræga úr brunnunum.
Vegleg súlnagöng, sem áður voru
nefnd, voru reist yfir þá fyrir einni
öld. Þeir eru tólf talsins og heita
ýmsum nöfnum einsog Myllubrunn-
ur, Rusalka, Václava, Pramen,
Svobody o.s.frv. Svo bættist Gag-
arin-höllin við á dögum Rússanna,
nýtízkubygging úr stíl við allt ann-
að með risastyttu af Juri Gagarin
í geimferðabúningi á stéttinni fyrir
framan. Þangað safnast fólk að
Spilahöllin, Casino, er ein af mörgum skrautbyggingum sem reistar
voru í Karlsbad fyrir einni öld. Spilavíti er rangnefni, þarna er enn
í dag eins konar félagsmiðstöð og vettvangur menningarviðburða.
Útsýni yfir Karlsbad af uppáhaldsgöngustígum skáldsins J.W. Goethe
drekka heilsuvatnið 40-60 gráðu
heitt, sem seytlar úr litlum krönum
við hvern brunn. Fólk kemur með
ílátin sín að drekka úr eða kaupir
handmálaðar könnur með stút,
sumir fylla á flöskur og brúsa að
taka með sér. Hér er lífsins vatn
óskammtað og ókeypis fyrir hvern
sem hafa vill. Talið er sannað vís-
indalega að ekkert annað vatn í
heimi hafi sama efnainnihald og
vatnið í Karlsbad og að neyzla þess
hafi ótvíræðan lækningamátt, eink-
um gegn sjúkdómum í lifur, gall-
blöðru, nýrum, þörmum og ristli,
auk þess sem sykursjúkir fá bót
meina sinna og hafa orðið albata.
Ég losnaði ekki aðeins við fimm
aukakíló, heldur hvarf bólgan úr
vöðvum, liðamótum og ónefndum
innri líffærum. Unaðstilfínning fer
um hvern þann, sem skynjar vorið
í kringum sig, en hvað jafnast á
við að finna endurnýjun vorsins í
sjálfum sér? Ég kveð með söknuði'
þessa vorstemmningu í Karlsbad.
Eftir vikudvöl er ég sannfærður um
að tékknesk heilsuhótel eru ákjós-
anlegur valkostur fyrir Islendinga,
sem vilja án mikils kostnaðar
tryggja heilsu sína og bæta hana,
a.m.k. meðan við eigum ekki nema
eitt heilsuhæli, sem menn geta ekki
komið sér saman um hvernig reka
beri. Tryggingarstofnanir tiyggja
hvorki líf fólks né heilsu. Bætur
þeirra eru aðeins skammdræg og
ófullnægjandi lausn á mesta böli
manns, heilsuleysi til líkama eða
sálar. Trygging þín kemur innanfrá
og sýnir sig í jákvæðri, heilbrigðri
lífsstefnu og lífsstíl. Þú mátt ekki
aðeins rækta garðinn þinn. Þú verð-
ur að rækta líf þitt og mátt aldrei
nema staðar, fyrr en þessu er lokið.
Höfundur er ferðamálafrömuður.
NYFÆDDA BAKNID
m KnmKMUfítÁmi
af barnavörunum til 29• júní nk.
Yndislegt, nýfætt barn þarf ást og umhyggju í miklum mæli. Það er ekki sama hvaða krem,
olía eða sápa er notuð fyrir vaxandi líkama þess. BARNAVÖRURNAR eru unnar úr
völdum jurtum og blómum undir ströngu eftirliti lækna og lyfjafræðinga. Jurtirnar í
HiMWiJi' barnavörunum eru ræktaðar á lífrænan hátt, án allra aukaefna og þekktar frá alda
öðli fyrir yndisleg áhrif sín og nú nýttar á vísindalegan hátt. Engin gerviefni. Engin litar-
eða geymsluvarnarefni. Engin eiturefni. niTjjUJil barnavörurn-
ar hafa reynst eldri börnum með viðkvæma og/eða ofnæmis-
húð, mjög vel enda ráðlagt af læknum. ÞÚ GETUR TREYST
Hulda Jensdóttir,
Ijósmóöir, leiðbeinir
og kynnir
WELEDA
barnavtírurnar í verslun-
inni Þumalínu.
WELEDA

ÞUMALINA
Leifsgötu 32. Opið kl. 1 1-18 virka daga.
*\N Næg bílastæði. Póstsendum. Sími 12136.
N.1
Steinakrýl
Fyrir þá sem vilja mála sjaldan
en gera það vel
Þú vandar til verksins, þegar þú málar húsið
með Steinakrýli frá Málningu hf. Stein-
akrýl veitir steininum ágæta vatns-
vörn og möguleika á að að
„anda“ betur en hefðbundin
plastmálning. Viðloðun
Steinakrýls er gulltrygg og
því getur þú einnig notað
það sem grunn undir Kópal-Steintex. Þú
getur málað með þessari úrvalsmálningu við
lágt hitastig, jafnvel í frosti. Hún
þolir vætu eftir um eina
klst., hylur fullkomlega í
tveimur umferðum, veðr-
unarþol er frábært og litaval
gott.

Næst þegar þú sérð fallega málað hús - kynntu þér þá hvaðan málningin er
imálning'f
- það segir sig sjálft -