Morgunblaðið - 28.04.1992, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. APRIL 1992
51
KJARASAMNINGARNIR:
Þórður Friðiónsson forstjóri Þjóðhagsstofnunar:
Miðlunartillagan rúmast
innan þjóðhagsáætlunar
MIÐLUNARTILLAGA ríkissáttasemjara rúmast innan þeirra áætl-
ana sem Þjóðhagsstofnun kynnti í síðustu viku i riti sínu Þjóðarbú-
skapurinn — framvindan 1991 og horfur 1992, að sögn Þórðar Frið-
jónssonar forstjóra Þjóðhagsstofnunar.
Þórður sagði í samtali við Morg-
unblaðið i gær að sér sýndist að
miðlunartillagan fæli í sér að kaup-
máttur hætti að dragast saman,
þegar á allt væri litið. Hann taldi
að ef tillagan yrði að samningi
myndi það ekki raska þeim forsend-
um sem áætlanir stofnunarinnar
byggjast á, það er að 2-3% verð-
bólga verði frá byijun til loka þessa
árs.
Þjóðhagsstofnun telur að hagn-
aður atvinnuveganna í heild hafi
verið 1 '/2% af tekjum og spáir versn-
andi afkomu í ár og bendir í því
sambandi á minní eftirspurn og
umsvif í þjóðarbúskapnum og af-
leita afkomu sjávarútvegs um þess-
ar mundir. Telur stofnunin að hagn-
aður atvinnuveganna gæti farið nið-
ur í ‘/2% af veltu sem er um 1%
lakari niðurstaða en áætlanir fyrir
1991 sýna. Þórður Friðjónsson
sagði í gær að allt benti til að miðl-
unartillaga ríkissáttasemjara rask-
aði ekki þessum áætlunum.
Guðni Aðalsteinsson hagfræð-
ingur' hjá Vinnuveitendasambandi
Islands sagði að vissulega hefði það
verulegar kostnaðarhækkanir í för
með sér ef miðlunartillagan yrði að
samningi. Hinsvegar vægi það á
móti að nokkur raungengisbati, það
er innlendur kostnaður mældur í
erlendri mynt, yrði á tímabilinu þar
sem genginu yrði haldið stöðugu.
Taldi Guðni að erfiðast yrði fýrir
sjávarútveginn að mæta þessum
kostnaðarhækkunum, þar væru erf-
iðleikarnir mestir.
Guðni sagði að í samningsgrund-
vellinum væri gert ráð fyrir 1,8%
verðbólgu og væri það mun minni
verðbólga en í nágrannalöndunum.
Hann sagði ólíklegt að fyrirtækin
létu kauphækkanirnar fara út í
vöruverðið. Það væri kostur þessa
samkomulags að launabreytingin
kæmi í upphafi samningstímans og
atvinnurekendur vissu þegar í upp-
hafi um áhrif samninganna á
rekstrkostnað og gætu tekið sínar
ákvarðanir út frá því. Áður hefðu
hækkanirnar dreifst á samnings-
tímann og menn ekki vitað það
nákvæmlega fyrirfram hvað háar
þær yrðu. Með nýja samningnum
minnkuðu líkurnar á að þeir settu
hækkanirnar út í verðlagið.
Gylfi Arnbjörnsson hagfræðing-
ur hjá Alþýðusambandi íslands
sagði að vissulega hefði kaupmáttur
launa verið að síga en við saman-
burð á kaupmætti samkvæmt miðl-
unartillögunni yrðu menn að hafa
það í huga að samningamir væru
gerðir í óvenjulega erfiðu ástandi
og að samningarnir hefðu tekið
langan tíma. Hann sagði að kaup-
máttur meðaltalsmannsins í ASÍ
Atkvæðagreiðsla um miðlunartillögu:
35% þurfa að taka þátt
til að 50% atkvæða felli
SÉRSTÖK ákvæði eru um atkvæðagreiðslu um miðlunartillögu ríkis-
sáttasemjara og talningu atkvæða samkvæmt lögum um sáttastörf
í vinnudeilum nr. 33/1978.
í lögunum segir að atkvæða-
greiðsla skuli vera skrifleg og leyni-
leg og getur sáttasemjari ákveðið
hvort talið er sameiginlega eða sér-
staklega í hveiju félagi eða sam-
bandi. Nú verður kosið sérstaklega
um miðlunartillöguna í hveiju félagi
nema í álverinu í Straumsvík og í
ríkisverksmiðjunum, þar sem at-
kvæðagreiðsla er sameiginleg hjá
starfsmönnum í hverri verksmiðju.
Miðlunartillaga telst felld ef meiri
en helmingur þeirra sem atkvæði
greiða er á móti henni, enda sé
Áskorendaeinvígin í Linares:
Timman bar signrorð af Jusupov
Tefla vestrænir skákmeistarar um réttínn til þess að mæta Kasparov?
Skák
Karl Þorsteins
HOLLENSKI stórmeistarinn Jan
Timman sigraði rússneska stór-
meistarann Arthur Jusupov í
áskorendaeinvíginu í Linares.
Með sigri í 10. einvígisskákinni
fékk hann 6 vinninga gegn 4
vinningum Jusupovs. Enska
stórmeistaranum Nigel Short
nægir jafntefli í 10. einvígis-
skákinni við fyrrum heimsmeist-
ara, Anatoly Karpov, til þess að
tryggja sér sigur í einvígi þeirra.
Sigurvegararnir í einvígunum
munu síðar á árinu tefla um
hvor þeirra öðlast rétt til þess
að mæta heimsmeistaranum
Garrí Kasparov í einvígi um
heimsmeistaratitilinnn sem
verður haldið í Los Angeles í
ágúst á næsta ári. Verðlaunafé
verður hið mesta í allri skáksög-
unni, alls 6 inilljónir dollara, eða
sem nemur 360 milljónum ís-
lenskra króna.
Þótt of fljótt sé að spá Short
sigri í einvíginu gegn Karpov, yrðu
það tímamót í skáksögunni ef
Karpov félli úr keppninni um
heimsmeistaratitilinn án þess að
komast í sjálft heimsmeistaraein-
vígið. Karpov varð heimsmeistari
árið 1975, þegar Robert James
Fiseher mætti ekki til leiks, og
hélt titlinum óslitið til ársins 1985
þegar Kasparov varð heimsmeist-
ari. Síðan hafa K-in tvö, eins og
þeir hafa oft verið kallaðir, borið
ægishjálm yfir aðra skákmeistara
í heiminum. Karpov hefur í þijú
skipti verið áskorandi í heimsmeist-
araeinvígum án þess að ná titlinum
til baka og vissulega væri það
kærkomið að sjá nýjan áskoranda
andspænis Garrí Kasparov í keppni
um heimsmeistaratitilinn.
Hvítt: N. Short
Svart: A. Karpov
8. einvígisskákin
Spánskur leikur
I. e4 - e5, 2. Rf3 - Rc6, 3. Bb5
- a6, 4. Ba4 - Rf6, 5. 0-0 -
Be7, 6. De2 - b5, 7. Bb3 - 0-0,
8. c3 — d6 (Karpov breytir hér út
af 6. einvígisskákinni sem tefldist
8. - d5l? 9. d3 - d4, 10. Rbd2 -
Bc5, 11. Bc2)
9. d4 - Bg4, 10. Hdl - exd4,
II. cxd4 - d5?l, 12. e5 - Re4,
13. a4! (Short er þaulkunnugur
byijuninni. í þessari stöðu lék hann
13. Rc3 gegn Damljanovic í
Belgrad árið 1990. Áframhaldið
varð 13. Rxc3, 14. bxc3 — Dd7,
15. Bf4 en hvítur náði ekki frum-
kvæði eftir byijunina.)
13. bxa4, 14. Bxa4 - Rb4, 15.
h3 - Bh5, 16. Rc3! - Bg6, 17.
Be3 — Hb8? 18. Ra2! (Hér eyddi
Karpov dijúgum tíma til umhugs-
unar. Peðaveikleikar eru á drottn-
ingarvæng og léttu menn hans
grípa í tómt. Karpov leitar því leiða
til þess að virkja stöðuna.)
18. — c5, 19. dxc5 — Rxc5, 20.
Rxb4 - Hxb4, 21. Bc6!
Peðið á d5 er nú skotspónn hvítu
liðsmannanna. Við 21. — Be4 er
22. Rg5! býsna óþægilegur leikur
en leikur svarts leysir ekki vanda-
mál.)
21. - Db6, 22. Bxd5 - Hxb2, 23.
Dc4 - Hc2, 24. Dg4 - Dc7, 25.
Rd4 - Hc3, 26. Rc6 - He8, 27.
Bd4 — Hc2 (28. — Hd3 væri svar-
að með 29. Hdcl en nú fellur
skiptamunur hjá svörtum og staðan
um leið.)
28. Rb4! - Hd8, 29. Rxc2 -
Bxc2, 30. e6! (30. — f6 væri svar-
að með 31. Bxf6! — Bxf6, 32. e7+
og tjaldið fellur. Nú fellur á hinn
bóginn peð til viðbótar hjá svört-
um.)
30. - Bf8, 31. exf7+ - Kh8, 32.
Hel! (Nú má svartur ekki drepa
biskupinn á d5, því þá myndi hvít-
ur leika 33. Dxg7+! — Bxg7, 34.
He8 mát.)
32. - Bg6, 33. He8! - Hxe8, 34.
fxe8 — Bxe8, 35. Bxc5 — Bxc5,
36. De6!
Karpov gafst upp. Til að forða
máti yrði hann að gefa mann til
viðbótar með 36. — Pf7.
myndi hækka á samningstímabilinu
um tæplega 'h%.
Hann sagði að ASÍ hefði krafðist
þess í upphafi að kaupmátturinn
næðist upp í það sem hann var í
júnímánuði á síðasta ári. Það hefði
ekki tekist og vantaði um það bil
2% upp á það. Á móti benti hann
á að samkvæmt miðlunartillögunni
myndi kaupmátturinn aukast held-
ur frá því sem nú væri. Þá benti
hann á að lögð hefði verið áhersla
á að veija kaupmátt þeirra lægst
launuðu og myndu þeir sem væru
með íaun undir 80 þúsund á inán-
uði ná þeim kaupmætti sem þeir
höfðu í júní 1991.
Gylfi sagði að þó gert væri ráð
fyrir 1,8% verðbólgu á samnings-
tímabilinu og 1,7% upphafshækkun
yrði kaupmáttUrinn á tímabilinu að
meðaltali svipaður og var í lok þjóð-
arsáttar vegna þess að launahækk-
unin kæmi öll í upphafi tímabilsins
en það tæki verðbólguna tólf mán-
uði að komast í 1,8%.
Bankar og sparisjóðir:
Raunvöxtum breytt
1 samræmi við
spariskírteinin
MEÐ miðlunartillögu ríkissáttasemjara fylgdu yfirlýsingar frá bönk-
um og sparisjóðum um vaxtamál og voru þær efnislega samhljóða.
Hér á eftir fer yfirlýsing Landsbanka Islands:
markaði með samsvarandi hætti.
þátttaka ekki minni en 35% af at-
kvæðsbærum mönnum. Fyrir hvert
prósentustig sem þátttaka er minni
en 35%, þarf mótatkvæðafjöldinn
að hækka um einn af hundraði til
að fella tillöguna. Ef að minnsta
kosti 20% atkvæðisbærra manna
taka ekki þátt í atkvæðagreiðslunni
telst tillagan samþykkt hvernig svo
sem atkvæðagreiðslan fer.
I tilefni af þeim viðræðum um
kjarasamninga, sem staðið hafa
yfir undanfarið hafa aðilar vinnu-
markaðarins óskað upplýsinga um
stefnu Landsbanka íslands í vaxta-
málum.
Landsbanki íslands tekur af því
tilefni fram að hann er hlynntur
þeim meginsjónarmiðum, sem fram
koma í yfirlýsingu ríkisstjórnarinn-
ar um vaxtamál, sem gefin hefur
verið í sambandi við kjarasamninga.
Landsbanki Íslands telur að á
grundvelli nýgerðra kjarasamninga
hafi skapast forsendur fyrir mjög
litlum verðhækkunum á þessu ári,
sem rriuni leiða til stöðugleika í
vaxtaákvörðunum.
Með tilvísun í yfirlýsingu Seðla-
banka og ríkisstjórnar um vaxtamál
mun Landsbankinn breyta kjörum
á algengustu vísitölubundnum
skuldabréfalánum með hliðstæðum
hætti og verða ákveðin á nýjum
spariskírteinum ríkisins í kjölfar
kjarasamninganna, enda breytist
vaxtakjör spariskírteina á eftir-
Við vaxtaákvarðanir á óverð-
tryggðum útlánum verður á næst-
unni miðað við verðþróun til lengri
tíma en verið hefur til að tryggja
sem mestan stöðugleika vaxta.
Stefnt verður að því að raunávöxtun
óverðtryggðra útlána verði svipuð
kjörum sambærilegra verðtryggðra
útlána í hliðstæðum útlánaflokkum.
Vaxtaákvarðanir banka og spari-
sjóða hljóta jafnframt að taka mið
af vöxtum samkeppnisaðila og
starfsskilyrðum á hveijum tíma.
Ýmis opinber gjöld og viðskiptakjör
við Seðlabankann skipta sköpum í
þeim efnum.
Þess má vænta að markaðsað-
stæður leiði til almennt svipaðra og
sambærilegra kjara banka hvort
heldur er í verðtryggðum eða óverð-
ti-yggðum bankaviðskiptum.
Til þess að flýta þeirri þróun er
einnig nauðsynlegt að aðlaga stjórn
peningamála enn frekar en nú er
að því jafnvægi og þeim stöðugleika
sem nú ríkir í efnahagslífinu.
y
VANNÞIN
FJÖLSKYLDAÍ
Heildarvinningsupphæðin
132.276.044 kr.
Röðin : 112-21X-X11-XX1X
9 raðir á
265 raðir á
3.837 raðir á
33.122 raðir á
Þaö kom engin rööfram meö 13 réttum hérlendis um helgina
en 9 raöir komu fram meö 12 réttum, 204 raöir meö 11 réttum
og 1.763 raöir meö 10 réttum. Viö þurfum því aö greiöa
96.710 kr. til sænskra tippara þessa vikuna.
13 réttir:
12 réttir:
11 réttir:
10 réttir:
3.968.280 - kr.
84.850 - kr.
6.200 - kr.
1.510 -kr.
týrir þig og þina fjölskyldu!