Morgunblaðið - 19.06.1992, Blaðsíða 9

9
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ 1992
OPNA
LAXNESMÓTIÐ
20. JÚNÍ ’92
Án/forgjafar 12. og 3. verðlaun.
Með/forgjöf 1., 2. og 3. verðlaun.
Aukaverðlaun:
Næst holu á 2. og 9 braut, næst holu 11. og 18. braut.
Hestaleigan, Laxnesi.
Hestaleigan, Laxnesi
Opin alla daga. Tvær ferðir á dag.
Bjóðum fyrirtækjum og hópum upp á sérferðir.
Hægt er að fá grillvagn frá Smáréttum ef óskað er.
Einnig dagsferðir til Þingvalla með eða án gistingar
á Hótel Valhöll.
Upplýsingar í síma 666179.
Hestaleiga í 25 ár.
ESTEE LAUDER
- HÚÐGREINING -
Húðgreining og ráðleggingar um rétt val á
ESTEE LAUDER snyrtivörum ídag milli kl. 14-18.
ðara
SNYRTIVÖRUVERSLUN
Bankastræti 8 -101 Reykjavík
Sími 13140
Landsfundur og framhaldsstofnfundur
Félags um nýja
sjávarútvegsstefnu
verður settur næstkomandi laugardag, 20. júní,
kl. 13:30 í fundarsal íþróttasambands íslands
í Laugardal (við hlið Laugardalshallar).
DAGSKRÁ:
Laugardagur 20. júní:
Kl. 13.30 Fundarsetning - Hrólfur Gunnarsson,
formaður undirbúningsstjórnar.
Kl. 13.50 Árni Gíslason, framkvæmdastjóri:
Skýrsla um starfsemi félagsins.
Kl. 14.15 Lögð fram drög að tillögum og ályktunum -
skipað í nefndir.
Kl. 14.45 Frjálsar umræður.
Kl. 15.45 Kaffihlé.
Kl. 16.15 Ráðstefna: Mistök í fiskveiðistjórn.
Ráðstefnustjóri: Jón Ármann Héðinsson.
Framsögur: Guðfinnur Sigurvinsson:
Áhrif kvótakerfisins í Keflavík
Óskar Þór Karlsson: Núverandi fiskveiðilög -
markmið þeirra og framkvæmd.
Kristinn Pétursson: Nýting fiskistofna og
tillögur Hafrannsóknastofnunar.
Guðmundur J. Guðmundsson: Atvinnuleysi og
fiskvinnslan úti á sjó.
Umræður og fyrirspurnir.
Kl. 19.00 Lok ráðstefnu.
Kl. 21.00 Vinnufundir nefnda.
Sunnudagur 21. júní:
Kl. 10.00 Vinnufundir nefnda.
Kl. 11.00 Tillögur nefnda lagðar fram og mælt fyrir þeim.
Kl. 12.20 Matarhlé.
Kl. 13.10 Stjórnarkjör.
Umræður og afgreiðsla mála.
Kl. 15.30 Fundi slitið.
Skrifstofa félagsins er á Suðurlandsbraut 12, Reykjavík.
Frekari upplýsingar og innritun í félagið í síma 91 -682833.
Félag um nýja sjávarútvegsstefnu.
l.júK nk.
í nýjasta tölublaði Vís-
bendingar, riti Kaup-
þings hf. um efnahags-
mál, er birt grein um
hvarfakúta og kostnað-
inn fyrir þjóðarbúið. Höf-
undur er Tryggvi Þór
Herbertsson, iðnrekstr-
arfræðingur, og nefnir
hann greinina „Nýtt fisk-
eldisævintýri?“. Þar seg-
ir m.a.:
„Þegar stemma á stigu
við mengun eru flestir
sammála um að hið opin-
bera verði að ganga fram
fyrir skjöldu við stefnu-
mótun, markmiðssetn-
ingu og samræmingu
aðgerða. Sú leið sem lög-
gjafarvaldið hefur valið
til að minnka loftmengun
af völdum bifreiða er
annars vegar að skatt-
leggja eldsneyti mis-
mikið eftir því hve mikil
mengun Idýst af þvi og
hins vegar að skylda bif-
reiðaeigendur til að búa
bifreiðar sinar hvarfa-
kútum. En hversu áhrifa-
ríkar eru þessar aðgerðir
og þá sérstaklega reglu-
gerðin?"
Kostnaður
Samkvæmt upplýsing-
um frá Félagi íslenskra
bifreiðaeigenda hækkar
innkaupsverð bifreiða
um 60 þúsund krónur pr.
bifreið sé hún búin
hvarfakút. Ef skoðaðar
eru tölur yfir innflutning
bifreiða á fjögurra ára
tímabili og þær marg-
faldaðar með kostnaðin-
um vegna hvarfakútanna
má e.t.v. gera sér í hug-
arlund hver kostnaður-
inn af völdum reglugerð-
arinnar er fyrir þjóðfé-
lagið.
Er um verulegar upp-
hæðir að ræða. Ef
hvarfakútamir gera það
gagn sem menn gerðu
ráð fyrir þegar reglu-
gerðin var sett má segja
að þetta sé sú fóm sem
íslendingar em tilbúnir
til að færa fyrir minni
loftmengun. I fréttum
Rikissjónvarpsins fyrir
nokkm kom hins vegar
fram að hvarfakútar
15 milljarðar í súginn?
Frá mæstu mánaðamótum verður skylt að
búa bíla hvarfakútum til að draga úr loft-
mengun. Þessi ráðstöfun hefur verið gagn-
rýnd á þeim grunni, að tiltölulega lítið gagn
sé af kútunum í köldu loftslagi og ennfrem-
ur vegna óheyrilegs kostnaðar. Hann hefur
verið áætlaður 15 milljarðar fyrir þjóðarbúið,
eða 5 milljörðum meira en tekjutapið vegna
aflaniðurskurðar, sem nú er mest rætt um.
gera lítið sem ekkert
gagn nema bílvélin gangfi
jafnan snúningshraða.
Þar sem stór hluti
keyrslu Islendinga fer
fram innanbæjar er hægt
að álykta sem svo að
kútamir gagnist Islend-
ingum lítið í baráttunni
við loftmengun. Astæðan
fyrir þessu er sú að í inn-
anbæjarakstri gengur
bflvélin nánast aldrei
jafnan snúningshraða.
Áhrif
Reglugerðin er sett í
þeirri trú að verið sé að
stemma stigu við loft-
mengun og er það verð-
ugt markmið, en sú
spuming vaknar óneitan-
lega hvort kostnaðurinn
sé meiri en ábatinn, þ.e.
hver sé hinn raunveru-
legi hagnaður. Til að
svara spumingum sem
þessari hefur hagfræðin
tiltækt verkfæri eða öllu
heldur aðferð sem kölluð
hefur verið kostnaðar-
nytjagreining. Kostn-
aðar-nytjagreining er
fólgin í þvi að ábati af
tiltekinni framkvæmd er
skoðaður yfir tíma og
borinn saman við þann
kostnað sem af fram-
kvæmdinni hlýst. Ábati
fram yfir kostnað, þ.e.
hreinn ábati, er siðan
færður til í tíma (núvirt-
ur) með hæfilegum
reiknivöxtum. Eftir að
ábatinn hefur verið færð-
ur til í tima stendur eftir
fjárhæð sem oft og tíðum
er kölluð þjóðhagslegur
hagnaður vegna fram-
kvæmdarinnar.
Hefðbundin kostnað-
ar-nytjagreining gerir
ráð fyrir því að verkefni
hins opinbera verði að
fela í sér aukna velferð
þegnanna ef ráðast á í
þau. Ef menn em tilbún-
ir til að gefa sér ákveðn-
ar einföldunarforsendur
til að skilja þá fóm sem
þjóðfélagsþegnamir
færa vegna reglugerðar-
innar, er hægt að fá fram
kostnaðinn vegna hennar
um ófyrirsjáanlega fram-
tíð. Einföldunarforsend-
uraar em þessar. Að
ávallt séu fluttar inn 15
þúsund bifreiðar á ári,
að engar tæknibreyting-
ar séu fyrirsjáanlegar og
að verð hvarfakútanna
sé ávallt hið sama, m.ö.o.
að allar aðstæður verði
sambærilegar við það
sem þær em nú. Til að
geta reiknað núvirði
kostnaðarins þarf eina
forsendu í viðbót, þ.e.
reiknivexti þjóðfélagsins
sem í þessu dæmi em 6%.
Þess má geta að reikni-
vextir þeir sem notaðir
em við mat á fjárfesting-
arkostum annars staðar
á Norðurlöndum em yf-
irleitt á bilinu 5—7%. Það
er skemmst frá því að
segja að kostnaðurinn er
um 15 milljarðar á nú-
virði. Þó að sumir kostn-
aðarliðirnir kunni að
reynast ofreiknaðir em
15 milljarðar trúlega
nærri lagi þar sem annar
kostnaður sem talið er
að hvarfakútar leggi á
bifreiðaeigendur vegur
að vemlegu leyti upp
óvissuna, þ.e. talið er að
hvarfakútar auki bensín-
eyðslu bifreiða og auk
þess kalla kútamir á
kostnaðarsamt viðhald.
Niðurstöður
Tölumar hér að fram-
an em sláandi og ef áður-
greindar fréttir Ríkis-
sjónvarpsins um að
hvarfakútar virki lítið
sem ekki neitt við ís-
lenskar aðstæður em
réttar, er hér alvarlegt
mál á ferðinni. 15 millj-
arðar em umtalsverð
upphæð og erfitt fyrir
almenning að henda reið-
ur á henni. Til að gera
sér betur grein fyrir
hvað hægt sé að nota
upphæðina í er rétt að
taka dæmi. Hægt væri
að endurtaka loðdýra-
og fiskeldisævintýrið eða
kaupa hálft álver eða
minnka sóknina í þorsk-
stofninn um 40% á einu
ári eins og nú er talað
um eða jafnvel greiða um
15% af erlendum skuld-
um íslendinga.
Til að reyna að koma
í veg fyrir mistök á borð
við þessi í Bandaríkjun-
um gaf Ronald W. Reag-
an fyrrverandi Banda-
ríkjaforseti út tilskipun
árið 1981 um að allar
nýjar reglugerðir yrðu
að fara í gegniun kostn-
aðar-nytjagreiningu áð-
ur en þær hlytu sam-
þykki. Því ekki að gefa
út sambærilega tilskipun
í íslenska stjómkerfinu?"
SÍMINN ER
689400
BYGGT & BÚIÐ
KRINGLUNNI